Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2020/1887 E. , 2023/20 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/1887
Karar No : 2023/20
DAVACI : … Sendikası (…-Sen)
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … Kurumu (…)
VEKİLİ : Av. …
DAVANIN KONUSU : Davacı Sendika tarafından, 21/10/2014 günlü ve 29152 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 4. maddesinin iptali istenilmektedir.
DAVACI SENDİKANIN İDDİALARI : Önceki düzenlemede müdürlük olarak hizmet veren yönetim kurulu bürosunun dava konusu düzenleme ile adının değiştirilerek koordinatörlük yapıldığı, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Yönetmelik’te ana hizmet birimlerinin sayıldığı, ana hizmet birimlerinde yer alan daire başkanlıklarından sadece Televizyon Dairesi Başkanlığına, Haber ve Spor Yayınları Dairesi Başkanlığına, Stüdyolar ve Program İletim Sistemleri Dairesi Başkanlığına bağlı koordinatörlük oluşturulduğu, sayılan daire başkanlıkları dışında ana hizmet birimleri arasında yer alan diğer daire başkanlıklarına bağlı koordinatörlük oluşturulmadığı, Yönetim Kurulu Bürosu Koordinatörlüğünün bağlı olduğu Genel Sekreterliğin yardımcı hizmetler biriminde yer aldığı, birçok ana hizmet biriminde yer alan daire başkanlıklarına bağlı koordinatörlük kurulmamışken, görevi yedi kişilik yönetim kurulunun sekretaryasını yürütmekle sınırlı olan Yönetim Kurulu Bürosunun koordinatörlük olarak düzenlenmesinin hukuka aykırı olduğu, Yönetim Kurulu Bürosunun, biri müdür olmak üzere toplam altı personelden oluştuğu, yıllardır bu hizmetin müdürlük şeklinde yürütüldüğü, müdürlüğün koordinatörlüğe dönüştürülmesi ile Yönetim Kurulu Bürosu müdürünün maaşı ve özel hizmet tazminatının arttırıldığı, kişiye özel düzenleme yapıldığı, ücret tablosunda müdür unvanı 7. sırada iken, koordinatör unvanının 5. sırada yer aldığı, özel hizmet tazminatı oranının 180’den 220’ye çıkarıldığı, TRT bütçesinin yaklaşık %80’inin elektrik faturaları aracılığıyla doğrudan halktan toplanan paralardan oluştuğu, TRT Yönetim Kurulu tarafından karar alınırken, bir kişi ya da grubun değil kamu yararının gözetilmesi gerektiği, dava konusu düzenleyici işlemde kamu yararı ve hizmet gereklerinin gözetilmediği, kişiye özel düzenleme yapıldığı ileri sürülerek, anılan düzenlemenin iptali istenilmektedir.
DAVALI İDARENİN SAVUNMASI : Davanın süresinde açılmadığı, davacı Sendikanın, davayı açmakta kişisel, meşru ve güncel bir menfaati olmadığından, aktif husumet ehliyeti bulunmadığı, davacının iptal isteminin sendika üyeleri ve TRT arasındaki bir ihtilaftan kaynaklanmadığı, işlem ile davacının hukuken korunması gereken bir menfaatinin ihlal edilmediği, TRT’nin özerk bir kamu tüzel kişisi olduğu, teşkilatlanma işlevi ve yönetim görevinin bulunduğu, Anayasa’dan kaynaklı kamu yayın hizmetini gerçekleştirme kapsamında genel düzenleyici işlemler yapma yetkisi bulunduğu, düzenleyici işlemin yetkili organlar tarafından mevzuata uygun yapıldığı, TRT’de yapılandırılan koordinatörlüklerin ana hizmet birimlerine bağlı olarak kurulması zorunluluğunun bulunmadığı, kurumsal hizmet ihtiyaçlarının doğurduğu gerekliliklerin takdir yetkisi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un Geçici 8. maddesinin 2. fıkrasının; “11/11/1983 tarihli ve 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu ile mülga Radyo ve Televizyon Yüksek Kuruluna verilen görevler, Kurum Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu üyelerinin atanmasına ilişkin olanlar hariç olmak üzere Kurum Yönetim Kuruluna devredilir.” hükmünü, Kanun’un 48. maddesinin; “13/04/1994 tarihli ve 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.” hükmünü, Geçici 6. maddesinin ise; “Mevzuatta 3984 sayılı Kanun’a yapılan atıflar bu Kanun’un ilgili hükümlerine yapılmış sayılır.” hükmünü içerdiği, belirtilen düzenlemelere göre, 6112 sayılı Kanun’un düzenlediği yeni radyo televizyon rejiminde de, madde metnindeki istisnalar dışında TRT ile ilgili yönetsel konularda Yönetim Kurulunun görevli olduğu, bu görevlerin 2954 sayılı TRT Kanunu’nun 12 inci maddesinde sayıldığı, 2954 sayılı Kanun’un 11 inci maddesine göre Yönetim Kurulunun, Kurumun en yüksek karar ve yönetim organı kabul edildiği, 2954 sayılı Kanun’un Yönetim Kurulunun görevlerini düzenleyen 12. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; “Türkiye Radyo Televizyon Kurumununun program, yayın, teknik, personel, idari, mali ve her türlü hizmetlerine dair temel ilkeleri ve hedefleri tespit etmek ve bunlarla ilgili kararları almak,”, (d) bendinde: “Genel Müdürlükçe hazırlanacak yönetmelik tasarıları hakkında karar vermek” ve 16 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında da: “Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunun her seviyedeki teşkilatlanma değişikliği (lağv, tensik, yeni kuruluş), Genel Müdürün teklifi, Yönetim Kurulunun tasvibi ve Radyo ve Televizyon Yüksek Kurulunun onayı ile yapılır.” şeklinde düzenlemelerin yer aldığı, 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun’un 36. maddesiyle de Radyo ve Televizyon Yüksek Kurulu kaldırılarak, bu Kurulun TRT Genel müdürü ve Yönetim Kurulu üyelerinin atanmasına ilişkin olanlar dışındaki görevlerinin TRT Yönetim Kuruluna devredildiği, anılan düzenlemelerden, 2954 sayılı Kanun’un 12’inci maddesinde sayılan diğer görevlerin yanı sıra, Kurum personeli ile Kurumun idari, mali ve her türlü hizmetlerine ilişkin temel ilkeleri ve hedefleri tespit etme yetkisi ile aynı Kanun’un 16/3’üncü maddesi gereğince Kurumun lağv, tensik, yeni kuruluş dahil her seviyedeki teşkilatlanma değişikliğini RTÜK onayı ile gerçekleştirme yetki ve görevinin Kurumun en yüksek karar ve yönetim organı olan Yönetim Kuruluna ait olduğu, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunda Memur Statüsünde İstihdam Edilen Personel Yönetmeliği’nin 34’üncü maddesinde; “Kurumda çalıştırılan personelin kadro iptal ve ihdasları, sayısı, ücretleri, kadrolara uygulanacak ek göstergeler, personele sağlanacak sosyal yardımlar, Kurum Genel Müdürünün teklifi, Yönetim Kurulunun kararı üzerine Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun onayı ile belirlenir….”hükmü, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un Geçici 8’inci maddesinde de; “… Ayrıca, Kurumda çalıştırılan personelin kadro iptal ve ihdasları, sayısı, ücretleri, kadrolara uygulanacak ek göstergeler, personele sağlanacak sosyal yardımlar, Kurum Genel Müdürünün teklifi üzerine Üst Kurul tarafından belirlenir ….. “hükmünün düzenlenlendiği, TRT’nin konu hakkındaki ikincil mevzuatını teşkil eden yönetmelik hükümlerinde de; Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu’nun, 2954 sayılı Kanun’da hizmet birimi olarak düzenlenenler dışındaki her seviyedeki teşkilatlanma degişikliğinin (lağv, tensik, yeni kuruluş) 2954 sayılı Kanun’un 16’ncı maddesinin 3. fıkrası ve 6112 sayılı Kanun’un Geçici 8’inci maddesi gereğince Genel Müdürün teklifi, Yönetim Kurulununu tasvibi ve Radyo ve Televizyon Yüksek Kurulunun onayı ile yapılacağının düzenlendiği, Danıştay Beşinci Dairesinin 09/05/2012 günlü, E:2009/7598, K:2012/3016 sayılı kararıyla; TRT’ye 2954 sayılı Kanun ile örgütlenme ve düzenleme konusunda tanınan sınırlı yetki çerçevesinde ancak kuruluş kanununda isimleri tek tek sayılarak belirtilmiş bulunan daire başkanlıklarına bağlı birimler oluşturabileceği, Kurumun bu şekilde teşkilatını kuracağı hizmet birimlerinin de idari hiyerarşi içinde hangi daire başkanlığına bağlı olduğunun, görev tanımının, niteliklerinin, sorumluluklarının ve sayılarının aynı yönetmelikle ortaya konularak örgüt yapısının bir bütün halinde düzenlenmesi gerektiği hükme bağlanarak, Kurumun yaptığı yönetmelik değişikliği iptal edilirken, aynı zamanda TRT’nin yeni birimler oluşturmak yönünde yapacağı düzenlemelerdeki yetkisinin hukuksal sınırlarının da belirlendiği, anılan karar ile idareye bu bakımdan yol gösterildiği, bu karar üzerine Kurumda faaliyet gösteren Koordinatörlüklerin de, Danıştay Beşinci Dairesinin anılan kararı doğrultusunda 2954 sayılı Kanun’un 16’ncı maddesınde sayılarak belirtilmiş bulunan daire başkanlıklarına bağlı olarak yapılandırıldığı, bunun dışında gerek 2954 sayılı TRT Kanunu’nda gerek anılan Yönetmelik’te koordinatörlüklerin ana hizmet birimlerine bağlı olarak kurulacağına ilişkin bağlı bir yetkiyi düzenleyen hüküm bulunmadığı, bu nedenle koordinatörlük yapılanmasına gidilmesi bakımından, kurumsal hizmet ihtiyaçlarının doğurduğu gerekliliklerin takdir yetkisi kapsamında değerlendirilmesinin önem taşıdığı, gelişen yayıncılık sektöründe, hangi ana veya yardımcı hizmet birimlerindeki görev alanlarının hangilerinin koordinatörlük, hangilerinin müdürlük hacminde örgütleneceğinin takdirinin Kuruma ait olduğu, dava konusu yönetmelik değişikliğinin idari işlemin unsurları bakımından söz konusu mevzuata uygun olarak gerçekleştirildiği ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Dava konusu Yönetmelik maddesinde hukuka ve mevzuata aykırılık görülmediğinden, davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Davacı Sendika tarafından, 20/10/2009 günlü, 27382 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Yönetmeliğin 21/10/2014 günlü, 29152 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 4. maddesiyle değişik 38. maddesinin iptali istenilmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın (dava tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan haliyle) 124. maddesinde; Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkartabileceği hüküm altına alınmıştır.
Dava konusu Yönetmeliğin ”Yönetim Kurulu Bürosu Koordinatörlüğü” başlıklı 38. maddesinde; ”(Başlığı ile birlikte değişik:RG-21/10/2014-29152)
(1) Yönetim Kurulu Bürosu Koordinatörlüğünün görevleri şunlardır;
a) Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerinin yapacağı yazışmaları hazırlamak, yürütmek ve sonuçlarını izlemek,
b) Yönetim Kurulu ve Üyelerin çalışmaları ile ilgili hazırlıkları yapmak ve faaliyetleri yürütmek; bu kapsamdaki ihtiyaçların temini için diğer birimler ile gerekli koordinasyonu sağlamak,
c) Yönetim Kurulu toplantılarının tutanaklarını ilgili mevzuat hükümlerine göre tutmak; Yönetim Kurulu kararlarının yazılmasını, saklanmasını ve dağıtımını yapmak,
ç) Yönetim Kurulu toplantılarının ses kaydını, ilgili mevzuat hükümlerine göre tutmak ve muhafaza etmek,
d) Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri tarafından gündeme alınması uygun görülen konuları içeren toplantı gündemini oluşturmak, gündem ve gündemdeki konulara ilişkin teklif yazıları ve eklerini; varsa görüş ve değerlendirmeleri, biçim yönünden nihai kontrolleri yapıldıktan sonra Yönetim Kuruluna sunmak ve dosyaların şekli unsurlarında esaslı eksiklik bulunduğu hallerde ilgili birimlerle koordine içinde bu eksiklikleri tamamlatmak,
e) Yönetim Kurulunun ilkesel hususlarla ilgili kararlarını, ilgili birimlerle koordineli olarak duyurmak,
f) Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerince verilen diğer görevleri yapmak.” hükmü yer almıştır.
Özerk bir kamu tüzel kişisi olan davalı idarenin en yüksek karar ve yönetim organı olan Yönetim Kurulunun, 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanununun (dava tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan) 12 ve 16. maddelerinde belirtilen görevlerinin niteliği de dikkate alındığında ; Yönetim Kurulunun çalışmaları ile ilgili hazırlıkları yapan, ihtiyaçların temini için diğer tüm birimlerle gerekli koordinasyonu sağlayan özel bir birim kurulmasına yönelik dava konusu Yönetmelik maddesinde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği, düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği düşünüldü:
MADDİ OLAY :
Davacı Sendika tarafından, 21/10/2014 günlü ve 29152 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 4. maddesinin iptali istemiyle incelenmekte olan dava açılmıştır.
YARGILAMA SÜRECİ :
Davacı Sendika tarafından, 21/10/2014 günlü ve 29152 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 4. maddesinin iptali ve öncelikle yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada; Danıştay Onaltıncı Dairesinin 16/03/2015 günlü, E:2015/12169 sayılı kararıyla yürütmenin durdurulması isteminin davalı İdarenin birinci savunmasının alınmasından sonra incelenmesine karar verilmiş, davalı İdarenin savunmasının dosyaya sunulmasını müteakip Danıştay Onaltıncı Dairesince verilen 26/11/2015 günlü, E:2015/12169, K:2015/7761 sayılı kararla; Haber-Sen’in ancak, tüzel kişiliğinden kaynaklanan genel hak ve fiil ehliyetine dayanarak menfaatinin ihlal edilmesi, üyelerinin ortak çıkarlarının etkilenmesi ya da üyelerinin menfaatini ihlal eden bir işlem tesisi ve hukuki yardım gerekliliğinin ortaya çıkması durumunda üyesini temsil ederek dava açması mümkün olduğuna göre, anılan Yönetmeliğin davalı idarenin kurumsal yapısına yönelik bir düzenleme olduğu dikkate alındığında, Sendika’nın meşru ve güncel menfaatinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın ehliyet yönünden reddine hükmedilmiş, anılan karara karşı davacı Sendika tarafından yapılan temyiz başvurusu neticesinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 13/06/2018 günlü, E:2016/4695,K:2018/3204 sayılı kararıyla; dava konusu düzenleyici işlem ile Yönetim Kurulu Bürosu Müdürlüğünün “Yönetim Kurulu Bürosu Koordinatörlüğü” adı altında yapılandırılarak, görevlerinin sayıldığı görülmekte olup, davacı Sendika’nın, Tüzüğü’nde yer alan amaçları ve çalışma konuları göz önüne alındığında bu davayı açmada ehliyetli olduğu gerekçesiyle davanın ehliyet yönünden reddine ilişkin kararın oyçokluğuyla bozulmasına hükmedilmiştir. Söz konusu karara yönelik davacı Sendika tarafından yapılan karar düzeltme başvurusu da yine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 20/01/2020 günlü, E:2019/473,K:2020/45 sayılı kararıyla reddedilmiştir.
Danıştay Beşinci Dairesince verilen 18/08/2020 günlü, E:2020/3728, K:2020/3513 sayılı kararla, Danıştay Başkanlık Kurulunun 07/03/2019 günlü, 2019/25 sayılı kararıyla değişik 29/12/2016 günlü, 2016/72 sayılı Danıştay Dava Daireleri Arasındaki İş Bölümü Kararı uyarınca dava dosyası Danıştay İkinci Dairesine gönderilmiş, Danıştay İkinci Dairesince verilen 18/11/2020 günlü, E:2020/1887 sayılı kararla davacı Sendikanın yürütmenin durdurulması isteminin reddine hükmedilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT :
Dava konusu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 123. maddesinde; “İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir. İdarenin kuruluş ve görevleri, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır. Kamu tüzelkişiliği, kanunla veya kanunun açıkça verdiği yetkiye dayalı olarak” hükmüne yer verilmiştir.
Anayasa’nın 124. maddesinde; Başbakanlık, Bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerine kendi görev alanlarını ilgilendiren konularda yönetmelik çıkarma yetkisi verilmiştir. İdareler bu yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarabilecekleri gibi, kamu hizmetinin daha etkin ve verimli yürütülmesi amacıyla yönetmeliklerde değişiklikler de yapabilirler. Yönetmeliklerin, “Anayasa, Yasa ve hukukun genel ilkelerine aykırı hükümler içermemesi” ve “öngörülen şekil şartına uyularak çıkarılması” dışında, söz konusu düzenleme yetkisinin kullanılmasına kamu hukuku yönünden herhangi bir engel bulunmadığı açıktır.
Anayasa’nın 133. maddesinde ise; “Radyo ve televizyon istasyonları kurmak ve işletmek kanunla düzenlenecek şartlar çerçevesinde serbesttir. (Ek fıkra: 21/6/2005-5370/1 md.) Radyo ve televizyon faaliyetlerini düzenlemek ve denetlemek amacıyla kurulan Radyo ve Televizyon Üst Kurulu dokuz üyeden oluşur. Üyeler, siyasi parti gruplarının üye sayısı oranında belirlenecek üye sayısının ikişer katı olarak gösterecekleri adaylar arasından, her siyasi parti grubuna düşen üye sayısı esas alınmak suretiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunca seçilir. Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun kuruluşu, görev ve yetkileri, üyelerinin nitelikleri, seçim usulleri ve görev süreleri kanunla düzenlenir. Devletçe kamu tüzelkişiliği olarak kurulan tek radyo ve televizyon kurumu ile kamu tüzelkişilerinden yardım gören haber ajanslarının özerkliği ve yayınlarının tarafsızlığı esastır.” kuralını içeren düzenleme yer almaktadır.
2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu’nun “Yönetim Kurulu” başlıklı 11. maddesinde; “Kurumun en yüksek karar ve yönetim organı olan Yönetim Kurulu; elektronik, kitle iletişimi, hukuk, işletme veya ekonomi, sosyal bilim dalları ile sanat ve kültür alanında temayüz etmiş kişiler arasından seçilen ve atanan altı üye ile Genel Müdürden oluşur…” hükmüne,
Aynı Kanun’un “Görevler” başlıklı 12. maddesinde; “Türkiye Radyo – Televizyon Kurumu Yönetim Kurulunun görevleri şunlardır; a) Türkiye Radyo – Televizyon Kurumunun program, yayın, teknik, personel, idarî, aslî ve her türlü hizmetlerine dair temel ilkeleri ve hedefleri tespit etmek ve bunlarla ilgili kararları almak, b) Türkiye Radyo – Televizyon Kurumunun bütçesini, bilançosunu, kadrosunu karara bağlamak, c) Türkiye Radyo – Televizyon Kurumunun her seviyedeki teşkilat değişikliklerine ait Genel Müdürün tekliflerini inceleyerek, uygun görülenleri Radyo ve Televizyon Yüksek Kurulunun onayına sunmak, d) Genel Müdürlükçe hazırlanacak yönetmelik tasarıları hakkında karar vermek, e) Yıllık genel yayın planını karara bağlamak, f) Alınan kararların uygulanışını Yönetim Kurulu toplantılarında, Yönetim Kurulu Başkanının vereceği bilgilerle takip ve kontrol etmek, g) Türkiye Radyo – Televizyon Kurumunun hizmetlerinin geliştirilmesini sağlayacak tedbirleri almak, h) Bu Kanunun 4 üncü madde (c) bendinde belirtilen hususlara ilişkin olarak Başbakanlığa önerilerde bulunmak, i) Genel Müdürlükçe gerekli görülecek konularda kararlar almak, j) Radyo ve Televizyon Yüksek Kurulunca hazırlanan yayın değerlendirme raporları ile Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunca hazırlanan yıllık ve ara raporları inceleyerek düzeltici ve geliştirici tedbirler almak, k) Türkiye Radyo – Televizyon Kurumu ile ilgili ve başka mercie bırakılmamış konularda karar almak, ı) Bu Kanunda belirtilen başkaca görevleri yerine getirmek.” hükmüne,
Anılan Kanun’un “Teşkilat” başlıklı 16. maddesinde ise; “Türkiye Radyo – Televizyon Kurumu Genel Müdürlüğü; Genel Müdür, dört Genel Müdür yardımcısı (yayın ve program, idarî, teknik,malî), Hukuk Müşavirliği, Savunma Sekreterliği, Satın Alma Komisyonu Başkanlığı, Özel Kalem Müdürlüğü, Genel Sekreterlik, İnceleme – Araştırma Kurulu Başkanlığı, Teftiş Kurulu Başkanlığı, Yayın Denetleme Kurulu Başkanlığı ile Yayın Planlama, Koordinasyon ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı, Müzik Dairesi Başkanlığı, Televizyon Dairesi Başkanlığı, Radyo Dairesi Başkanlığı, Haber Dairesi Başkanlığı, Dış Yayınlar Dairesi Başkanlığı, Personel Dairesi Başkanlığı, Eğitim Dairesi Başkanlığı, Sosyal İşler ve İç Hizmetler Dairesi Başkanlığı, Araştırma ve İmalat Dairesi Başkanlığı, Etüt-Proje ve Tesis Dairesi Başkanlığı, Yapı İşleri Dairesi Başkanlığı, Stüdyolar Dairesi Başkanlığı, Vericiler Dairesi Başkanlığı, Muhasebe ve Malî İşler Dairesi Başkanlığı, Hasılat Dairesi Başkanlığı, Alım-İkmal Dairesi Başkanlığı ve Reklam Dairesi Başkanlığından meydana gelir .Dairelerin Genel Müdür yardımcılarına olan bağlantıları, Genel Müdürün teklifi ile Yönetim Kurulu tarafından kararlaştırılır, Türkiye Radyo – Televizyon Kurumunun taşra teşkilatı; Genel Müdürlüğe doğrudan bağlı bölge müdürlükleri ile Ankara Radyosu Müdürlüğü ve bunlara bağlı müdürlükler ve şefliklerden oluşur. Türkiye Radyo – Televizyon Kurumunun her seviyedeki teşkilatlanma değişikliği (lağv, tensik, yeni kuruluş), Genel Müdürün teklifi, Yönetim Kurulunun tasvibi ve Radyo ve Televizyon Yüksek Kurulunun onayı ile yapılır:” hükmüne yer verilmiştir.
2954 sayılı Kanun’un Radyo ve Televizyon Yüksek Kuruluna İlişkin hükümleri 3984 sayılı Kanun’un 36. maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un Geçici 6. maddesinde; “Mevzuatta 3984 sayılı Kanuna (Mülga- Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun) yapılan atıflar bu Kanunun ilgili hükümlerine yapılmış sayılır.
“, Geçici 8. maddesinin 2. fıkrasında; “11/11/1983 tarihli ve 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu ile mülga Radyo ve Televizyon Yüksek Kuruluna verilen görevler, Kurum Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu üyelerinin atanmasına ilişkin olanlar hariç olmak üzere Kurum Yönetim Kuruluna devredilir.” şeklinde düzenleme yer almıştır.
Dava konusu Yönetmeliğin iptali istenilen ”Yönetim Kurulu Bürosu Koordinatörlüğü” başlıklı 38. maddesinde; ”(Başlığı ile birlikte değişik:RG-21/10/2014-29152)
(1) Yönetim Kurulu Bürosu Koordinatörlüğünün görevleri şunlardır;
a) Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerinin yapacağı yazışmaları hazırlamak, yürütmek ve sonuçlarını izlemek,
b) Yönetim Kurulu ve Üyelerin çalışmaları ile ilgili hazırlıkları yapmak ve faaliyetleri yürütmek; bu kapsamdaki ihtiyaçların temini için diğer birimler ile gerekli koordinasyonu sağlamak,
c) Yönetim Kurulu toplantılarının tutanaklarını ilgili mevzuat hükümlerine göre tutmak; Yönetim Kurulu kararlarının yazılmasını, saklanmasını ve dağıtımını yapmak,
ç) Yönetim Kurulu toplantılarının ses kaydını, ilgili mevzuat hükümlerine göre tutmak ve muhafaza etmek,
d) Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri tarafından gündeme alınması uygun görülen konuları içeren toplantı gündemini oluşturmak, gündem ve gündemdeki konulara ilişkin teklif yazıları ve eklerini; varsa görüş ve değerlendirmeleri, biçim yönünden nihai kontrolleri yapıldıktan sonra Yönetim Kuruluna sunmak ve dosyaların şekli unsurlarında esaslı eksiklik bulunduğu hallerde ilgili birimlerle koordine içinde bu eksiklikleri tamamlatmak,
e) Yönetim Kurulunun ilkesel hususlarla ilgili kararlarını, ilgili birimlerle koordineli olarak duyurmak,
f) Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerince verilen diğer görevleri yapmak.” hükmüne yer verilmiştir.
Bir hiyerarşik normlar sistemi olan hukuk düzeninde, alt düzeydeki normların, hukuki/yasal dayanaklarını yürürlükteki üst düzeydeki normlardan aldığı kuşkusuzdur. Normlar hiyerarşisinin en üstünde evrensel hukuk ilkeleri ve Anayasa bulunmakta ve daha sonra gelen kanunlar, meşruiyetleri ve hukukiliklerini Anayasa’dan, yönetmelikler ise kanunlardan almaktadır. Dolayısıyla; bir normun, kendisinden daha üst konumda bulunan ve dayanağını oluşturan bir norma aykırı veya bunu değiştirici nitelikte bir hüküm içermesi hukuken mümkün bulunmamaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
1 Mayıs 1964 tarihinde özel bir yasa ile devlet adına radyo ve televizyon yayınlarını yeterli, doğru ve tarafsız biçimde gerçekleştirmek üzere, tüzel kişiliğe sahip özerk bir kamu iktisadi teşebbüsü olarak Türkiye Radyo Televizyon Kurumu kurulmuştur. Kurum, özerk bir yapıya sahip olsa da teşkilat düzenlemelerine ilişkin işlemlerin mevzuata uygun bir şekilde yerine getirilmesi hukuk devleti ilkesinin kaçınılmaz gerekliliğidir.
2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu’nun dava konusu düzenleme tarihinde yürürlükte bulunan haliyle Yönetim Kurulunun görevlerini düzenleyen 12. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; “Türkiye Radyo Televizyon Kurumununun program, yayın, teknik, personel, idari, mali ve her türlü hizmetlerine dair temel ilkeleri ve hedefleri tespit etmek ve bunlarla ilgili kararları almak,”, (d) bendinde: “Genel Müdürlükçe hazırlanacak yönetmelik tasarıları hakkında karar vermek” ve 16. maddesinin üçüncü fıkrasında da: “Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunun her seviyedeki teşkilatlanma değişikliği (lağv, tensik, yeni kuruluş), Genel Müdürün teklifi, Yönetim Kurulunun tasvibi ve Radyo ve Televizyon Yüksek Kurulunun onayı ile yapılır.” şeklinde düzenlemelerin yer aldığı görülmektedir.
Yukarıda ayrıntılarına yer verilen 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un Geçici 6. maddesinde; “Mevzuatta 3984 sayılı Kanun’a (Mülga- Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun) yapılan atıflar bu Kanunun ilgili hükümlerine yapılmış sayılır.
“; Geçici 8. maddesinin 2. fıkrasında; “11/11/1983 tarihli ve 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu ile mülga Radyo ve Televizyon Yüksek Kuruluna verilen görevler, Kurum Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu üyelerinin atanmasına ilişkin olanlar hariç olmak üzere Kurum Yönetim Kuruluna devredilir.” hükmünün yer aldığı görülmekle birlikte, yasal düzenlemeler kapsamında Yönetim Kuruluna Kurumun teşkilat yapısında değişiklik ve düzenleme yetkisinin tanındığı ve bu düzenlemelerin sadece ana hizmet veya sadece yardımcı hizmet birimlerini kapsar şekilde yapılması gerektiğine ilişkin bir kısıtlamaya gidilmediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; gelişen ve değişen yayıncılık sektöründe ortaya çıkan ihtiyaçlar ve bu ihtiyaçların karşılanması hususunda yasal düzenlemelerin verdiği yetki doğrultusunda, özerk bir kamu tüzel kişisi olan davalı İdare tarafından, idarenin en yüksek karar ve yönetim organı olan Yönetim Kurulunun çalışmaları ile ilgili hazırlıkları yapan, yürüten, ihtiyaçların temini ve Yönetim Kurulunun ilkesel hususlarla ilgili kararlarını, ilgili birimlerle duyurmak için diğer tüm birimlerle gerekli koordinasyonu sağlayan özel bir birim kurulmasına ilişkin dava konusu Yönetmelik maddesinde hukuka aykırılık görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 21/10/2014 günlü, 29152 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 4. maddesinin iptali istemiyle açılan DAVANIN REDDİNE;
2. Aşağıda dökümü yapılan …TL yargılama giderinin davacı tarafından yatırılan …-TL’lik kısmının davacı üzerinde bırakılmasına, davalı İdare tarafından yatırılan …-TL’nin davacı tarafından davalı İdareye ödenmesine, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen …-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, posta ücretinden artan …TL’nin kararın kesinleşmesinden sonra ilgilerine göre davacı ve davalıya iadesine;
3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 10/01/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.