Danıştay 2. Daire Başkanlığı         2019/1304 E.  ,  2022/6445 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/1304
Karar No : 2022/6445

DAVACI : …

DAVALILAR : 1- … Bakanlığı
VEKİLİ : Hazine Avukatı …

2- … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU : Vergi müfettiş yardımcısı olarak görev yapan davacı tarafından;
1- 11/01/2016 günlü, 29590 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Vergi Denetim Kurulu Performans Değerlendirme Sistemi Yönetmeliği’nin, 24/03/2017 günlü, 30017 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik 13. maddesinin 1. fıkrasında yer alan “ikinci yetki sınavında ise alınan notun %50’si, Ek-2C formunda dikkate alınır.” ibaresinin ve 24/03/2017 günlü, 30017 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik Ek-2C Formunun Açıklamalar kısmının 4 No’lu satırında yer alan “İkinci yetki sınavında Ç satırının ‘Değerlendirme Sonucu’ sütununa, ‘Not’ sütununda yer alan sayının, %50’si yazılacaktır.” ibaresinin;
2- Konya Defterdarlığı Selçuklu Mal Müdürlüğü emrine memur olarak atanmasına ilişkin 06/03/2018 günlü işlemin iptali;
3- Atama işlemi nedeniyle yoksun kaldığı parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine hükmedilmesi istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Birinci ve ikinci yetki sınavlarının her ikisi de 100 puan üzerinden değerlendirildiği halde, performans değerlendirmesinde, birinci yetki sınavında başarılı olanların puanlarının %70’inin, ikinci yetki sınavına katılanların puanlarının ise %50’sinin dikkate alınmasının hukuki dayanağının bulunmadığı, ne 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de ne de Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği’nde buna cevaz veren bir hüküm bulunduğu, bu düzenlemenin Anayasa’da yer alan eşitlik ilkesine aykırı olduğu;
Kendisinin ikinci yetki sınavında aldığı notun %70’inin değerlendirmeye alınması halinde performans değerlendirmesinden başarılı olacağı ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI : Davacının memur olarak atanma işlemi ile Yönetmelik hükümleri arasında maddi ve hukuki yönden bir bağlılık bulunmadığı, bu sebeple Yönetmelik maddelerine ilişkin kısmı yönünden davanın süresinde açılmadığı;
Davacının performansının, 04/08/2014 – 06/11/2017 tarihleri arasındaki süre esas alınarak hesaplandığı, bunun oldukça uzun bir süre olduğu, bu süreçte performans değerlendirmesine tabi tutulan 1013 kişiden sadece 6’sının başarısız olduğu;
Davacının, performans değerlendirmesinden başarısız olmasına yönelik işleme karşı açtığı davada, … İdare Mahkemesince … günlü, E:… sayılı kararla yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verildiği, bu karara karşı yapılan itiraz üzerine, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … günlü, YD İtiraz No:… sayılı kararı ile itirazın reddine karar verildiği;
Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği’nin 35. maddesi uyarınca, davacının memur kadrosuna atamasının yapıldığı ve dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davacının memur kadrosuna atanmasına ilişkin işlemin iptaline; yoksun kaldığı parasal hakların ödenmesine; değiştirilen dava konusu Yönetmelik hükümlerine ilişkin olarak ise karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Davacının 04.08.2014 tarihinden itibaren Vergi müfettiş yardımcısı olarak görev yaptığı sürede girdiği birinci yetki sınavında “58,75” puan alarak başarısız olduğu, katıldığı ikinci yetki sınavı sonucunda “66” puan alarak başarılı olmasının ardından, yetkili vergi müfettiş yardımcısı olarak yardımcılık süresini tamamladığı, Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığının … tarih ve … sayılı işlemi ile yardımcılık süresinin sonunda hesaplanan genel performans puanı 64,95 (70’in altında) olduğundan başarısız olması nedeniyle Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliğinin 30/1. Maddesi uyarınca ,20-23 Kasım 2017 tarihlerinde yapılacak olan vergi müfettişliği yeterlik sınavına katılamayacağının bildirildiği,davacının bu işlemin iptali istemiyle açtığı davada …İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E….:K…. sayılı kararıyla vergi müfettişliği yeterlik sınavına alınmamasına ilişkin işlemin iptaline karar verildiği,davanın istinaf aşamasında olduğu, … BİM …İdari Dava Dairesi’nin … sayılı esasına kayıtlı olduğu,istinaf talebi hakkında henüz karar verilmediği,davacının yeterlik sınavına katılamaması sonucu yeterlik sınavında başarısız sayılması üzerine bakanlık makamının onayını müteakip Konya Valiliği’nin 06.03.2018 tarihli işlemi ile Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliğinin 35. maddesi uyarınc … Defterdarlığı … Mal Müdürlüğü’ne memur olarak atandığı,bu işlemin 30.03.2018 tarihinde davacıya tebliğ edildiği, birinci ve ikinci yetki sınavlarının her ikisi de 100 puan üzerinden değerlendirildiği halde, performans değerlendirmesinde, değerlendirmeye esas ölçütlerden biri olan birinci yetki sınavında başarılı olanların puanlarının %70’inin, ikinci yetki sınavına katılanların puanlarının ise %50’sinin dikkate alınmasının hukuki dayanağının bulunmadığı, ikinci yetki sınavında aldığı notun %70’inin değerlendirmeye alınması halinde performans değerlendirmesinden başarılı olacağı ileri sürülerek … Defterdarlığı … Mal Müdürlüğü emrine memur olaramemur olarak atanmasına ilişkin 06/03/2018 günlü işlem ile 11/01/2016 günlü, 29590 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Vergi Denetim Kurulu Performans Değerlendirme Sistemi Yönetmeliği’nin, 24/03/2017 günlü, 30017 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik 13. maddesinin 1. fıkrasında yer alan “ikinci yetki sınavında ise alınan notun %50’si, Ek-2C formunda dikkate alınır.” ibaresinin ve 24/03/2017 günlü, 30017 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik Ek-2C Formunun Açıklamalar kısmının 4 No’lu satırında yer alan “İkinci yetki sınavında Ç satırının ‘Değerlendirme Sonucu’ sütununa, ‘Not’ sütununda yer alan sayının, %50’si yazılacaktır.” ibaresinin iptali ve atama işlemi nedeniyle yoksun kaldığı parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi talebiyle 28.05.2018 tarihinde bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

I-USUL YÖNÜNDEN
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 3. maddesinin 2/b fıkrasında, dilekçelerde davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin gösterileceği,5.maddesinde her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılacağı, ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık yada sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabileceği, 14’üncü maddesinin 3/g fıkrasında dava dilekçelerinin kanunun 3 ve 5’inci maddelerine uygun olup olmadıkları yönünden inceleneceği hükme bağlanmış; 15. maddesinin 1/d fıkrasında ise, yapılacak inceleme sonucu anılan maddeye aykırı bir durumun tespiti halinde uygun olmayan dilekçenin 30 gün içerisinde eksiklerin tamamlanarak yeniden dava açılmak üzere reddedileceği; 5. fıkrasında da, birinci fıkranın (d) bendine göre dilekçenin reddedilmesi üzerine yeniden verilecek dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği hükme bağlanmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 7/4 üncü maddesinde ”İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. …” hükmüne yer verilmiştir.2577 sayılı Kanunun 7/4. maddesi bir dilekçe ile dava açılabilecek hallerin özel bir şeklidir.
Danıştay kararlarında uygulama işlemi, ilgili idari birim tarafından,kural koyucu nitelikteki düzenleyici işlemlere dayanılarak, kişiler hakkında tesis edilen işlem şeklinde tanımlanmıştır. (Danıştay 7.D. 02.11.2004T., E. 04/1876,K. 04/2719)İYUK’nun 7/4. maddesinden yararlanabilmek için bir uygulama işleminin bulunması ve bu işlemin icrai olması gerektiği de açıktır.
İYUK’nun 5/1.maddesi uyarınca bir kişinin birden fazla işlemi tek dilekçe ile dava edebilmesi için bu işlemler arasında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep sonuç ilişkisi bulunmalıdır. İYUK’nun 7/4 üncü maddesi ise böyle bir şart aranmadan, düzenleyici işlem ve uygulama işleminin birlikte veya ayrı ayrı dava konusu edilebileceğini düzenlemektedir. Ancak uygulama işlemi ve düzenleyici işlem arasında bir sebep sonuç ilişkisi olduğu da açıktır.
Dava konusu olayda, iptali istenen yönetmelik hükümleri, davacının yeterlik sınavına katılma hakkı kazanıp kazanmayacağına ilişkin olarak yapılacak değerlendirmeye esas olmak üzere genel performans değerlendirme notunun hesaplanmasına dayanak teşkil etmektedir.Nitekim davacının performans değerlendirmesi notunun 70 puanın altında olduğu gerekçesiyle sınava alınmamasına ilişkin idari işlem ayrıca … İdare Mahkemesinde dava konusu edilmiş, ancak yeterlik sınavına alınmama işleminin dayanaklarından biri olan Vergi Denetim Kurulu Performans Değerlendirme Sistemi Yönetmeliği’nin, 13. maddesinin 1. fıkrası ve yönetmelik eki Ek-2C Formunun Açıklamalar kısmının 4 No’lu satırı … İdare Mahkemesinde açılan davada dava konusu edilmemiştir.
Dolayısıyla somut olayda iptali istenen düzenleyici işleme dayanılarak tesis edilen ve bir sonraki işlemin yapılmasını engellediği için kesin ve icrai nitelikteki uygulama işlemi, yeterlik sınavına alınmama işlemi olup,iptali istenen dava konusu yönetmelik hükümleri memurluğa atanma işleminin dayanağını teşkil etmediğinden memurluğa atanma işlemi uygulama işlemi değildir.Aksinin kabulü, başlı başına idari davaya konu olabilecek nitelikte olan ve kendisinden bir önce tesis edilmiş sebep işlemlere dayanılarak tesis edilen müteakip idari işlemlerin dava konusu edilmesi halinde ilk idari işlemin dayanağı olan düzenleyici işlemin hiçbir süreye tabi olmadan her zaman dava konusu edilebileceğinin ve ilk idari işlem ve bu işlemden sonra tesis edilen bütün idari işlemlerin iptal edilebileceğinin kabulü anlamına gelecektir ki, bu durum dava açma sürelerinin hak düşürücü etkisini de ortadan kaldıracaktır.
Bu itibarla,maddi olay bir dilekçe ile dava açılacak hal kapsamında olmadığından,her iki işleme karşı ayrı ayrı dava açılması gerekirken bir dilekçe ile dava açılması hukuka aykırı olduğundan öncelikle usul yönünden dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

ESAS YÖNÜNDEN
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Yönetmelikler” başlıklı 124. maddesinde; “Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler.” hükmü yer almaktadır.
Dava konusu Yönetmelik, 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (KHK)’nin Ek 29. maddesine dayalı olarak, bu maddenin uygulanmasını sağlamak üzere çıkarılmıştır.
Her ne kadar 178 sayılı KHK; 09/07/2018 günlü, 30473 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 703 sayılı, Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 13. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış ise de; aynı Kanun Hükmünde Kararname’nin 179. maddesi ile 375 sayılı KHK’ya eklenen Geçici 27. maddenin ikinci fıkrasında yer alan, “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte kamu kurum ve kuruluşlarında 10/5/2018 tarihli ve 7142 sayılı 6771 sayılı Kanunla Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Çeşitli Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Konusunda Yetki Kanununa göre çıkarılan kanun hükmünde kararnamelerle yürürlükten kaldırılan hükümlere dayanarak müfettiş yardımcısı, denetmen yardımcısı, denetçi yardımcısı, aktüer yardımcısı ve stajyer kontrolör olarak istihdam olunanların müfettiş, denetmen, denetçi, kontrolör, aktüerler kadro veya pozisyonlarına atanmaları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tabi oldukları mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır.” hükmü karşısında, somut uyuşmazlığın çözümünde, 178 sayılı KHK’nın Ek 29. maddesinin uygulanacağı açıktır.
178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin “Vergi Denetim Kurulu Başkanlığında atama, yükselme ve yer değişikliği” başlıklı Ek 29. maddesinin altıncı fıkrasında; “Vergi Müfettiş Yardımcıları, fiilen üç yıl çalışmak ve yardımcılık döneminde performans değerlendirmesine göre başarılı olmak şartıyla yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Yeterlik sınavında her bir grup başkanlığı itibarıyla yer alacak sınav konuları ile ortak sınav konuları ve sınava ilişkin diğer usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir. … Yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar ile yeterlik sınavında başarılı olamayanlar ise Bakanlıkta derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.” hükmü, dokuzuncu fıkrasında; “Performans değerlendirme sistemi, Vergi Müfettişlerinin mesleki yeterlik ve yetkinliklerinin objektif, nesnel ve mukayeseli bir şekilde değerlendirilmesi için görev yaptıkları süre içindeki sınavlarda elde ettikleri başarı derecesi, grup başkanlarının Vergi Müfettişlerinin iş performansına ilişkin değerlendirmeleri, düzenledikleri vergi inceleme raporları hakkında rapor değerlendirme komisyonları tarafından yapılan değerlendirmeler, düzenledikleri diğer inceleme, araştırma, görüş, denetim ve soruşturma raporları hakkında yapılan değerlendirmeler, lisansüstü eğitim düzeyleri ve benzeri kriterler esas alınarak oluşturulur. Vergi Müfettişlerinin performans değerlendirmesi takvim yılı itibarıyla yapılır.” hükmü, onuncu fıkrasında ise; “Başkanlığın görev, yetki ve sorumlulukları, grup başkanlıklarının görev alanları, performans değerlendirme sisteminin oluşturulması ve yönetimi ile Vergi Müfettişlerinin görev, yetki ve sorumlulukları, mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yeterlikleri, yükselmeleri, grup başkanlıklarında görevlendirilmeleri ve yer değiştirmelerine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.” hükmü yer almaktadır.
31/10/2011 günlü, 28101 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği’nin “Vergi Müfettiş Yardımcılarına yetki verilmesi” başlıklı, 24/03/2017 günlü Yönetmelik ile değişik 29. maddesinde; “(1) Vergi Müfettiş Yardımcıları, mesleğe girişlerinden itibaren fiilen on sekiz ay çalıştıktan sonra, Başkanlıkça tespit edilen bir tarihte yetki sınavına tabi tutulurlar. On sekiz aylık sürenin hesabında eğitimde geçen süreler de dikkate alınır. Aylıksız izin, analık izni, resmi sağlık kurulu raporuna göre verilen sıhhi izinler fiilen çalışılan sürenin hesabında dikkate alınmaz.
(2) Yetki sınavı, Vergi Müfettiş Yardımcılarının görev ve yetki alanlarına giren yürürlükteki mevzuat ve bunun uygulamasına ilişkin mesleğin gerektirdiği niteliklerin kazanılıp kazanılmadığını, performans değerlendirmesi kapsamında, ölçen bir sınavdır. Bu sınavdan başarılı olanlara re’sen inceleme, teftiş ve soruşturma yetkisi verilir.
(3) Yetki sınavı, Başkanlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde ve yazılı olarak yapılır. Yetki sınavında başarılı olmak için, sınav oturumlarının her birinden 100 tam puan üzerinden en az 50 puan alınması ve bütün sınav oturumlarından alınacak puanların ortalamasının 65’ten aşağı olmaması şarttır. Yetki sınavında başarılı olamayanlar, en az üç ay süresince bir Vergi Müfettişinin refakatinde çalıştıktan sonra, Başkanlıkça belirlenen bir tarihte yeniden yetki sınavına girerler…. ” kuralı; “Vergi Müfettiş Yardımcılarının yeterlik sınavı” başlıklı 30. maddesinin 1. fıkrasında; “Vergi Müfettiş Yardımcıları, fiilen üç yıl çalışmak ve yardımcılık döneminde performans değerlendirmesine göre başarılı olmak şartıyla yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Aylıksız izin, analık izni, resmi sağlık kurulu raporuna göre verilen sıhhi izinler fiilen çalışılan sürenin hesabında dikkate alınmaz.” kuralı, “Yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar, sınava girmeyenler veya sınavda başarılı olamayanlar” başlıklı 18/02/2015 günlü Yönetmelik ile değişik 35. maddesinin 1. fıkrasında ise; “Vergi Müfettiş Yardımcılarından;
a) Yardımcılık döneminde yapılan performans değerlendirmesine göre başarısız olup yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar… Bakanlık teşkilatında derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.” kuralı yer almıştır.
11/01/2016 günlü, 29590 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi Denetim Kurulu Performans Değerlendirme Sistemi Yönetmeliği’nin 24/03/2017 günlü Yönetmelik ile değişik “Yetki sınav notunun değerlendirilmesi” başlıklı 13. maddesinde; “İlk yetki sınavında başarılı olunması halinde alınan notun %70’i, ikinci yetki sınavında ise alınan notun %50’si, Ek-2C formunda dikkate alınır.” hükmü düzenlenmiş, Yönetmeliğin 24/03/2017 günlü, 30017 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik Ek-2C Formunun Açıklamalar kısmının 4 No’lu satırında; “İkinci yetki sınavında Ç satırının ‘Değerlendirme Sonucu’ sütununa, ‘Not’ sütununda yer alan sayının, %50’si yazılacaktır.” ibaresine yer verilmiştir.
Vergi Denetim Kurulu Performans Değerlendirme Sistemi Yönetmeliği’nin, vergi müfettiş yardımcılarının performanslarının değerlendirilmesine yönelik hükümleri incelendiğinde; performans değerlendirmesinde esas alınan beş ana kriter bulunduğu, bunların; 1-Sınavlarda elde edilen başarı derecesi, 2- Grup Başkanının değerlendirmesi, 3- Rapor değerlendirme komisyonları tarafından yapılan değerlendirmeler, 4- Refakat çalışmalarının değerlendirilmesi, 5- Çalışmalarına ilişkin değerlendirmeler olduğu görülmektedir.
Bu beş değişkenin her birinin nasıl hesaplanacağına, hangi oranlar ile genel performans puanına dahil edileceğine dair hükümler, Vergi Denetim Kurulu Performans Değerlendirme Sistemi Yönetmeliği’nde ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Buna göre;Sınavlarda elde edilen başarı derecesinin Temel Hazırlık Eğitimi Seminer Notu(%15’i),Hizmet İçi Eğitim Sınav Notu(%15’i),Yetki Sınav Notu’ndan(ilk yetki sınavında başarılı olunması halinde %70’i,ikinci yetki sınavında başarılı olunması halinde %50’si) oluştuğu, sınavlarda elde edilen başarı derecesinin %40’ı; grup başkanı değerlendirmesinin %10’u; rapor değerlendirme komisyonları tarafından yapılan değerlendirmelerin %10’u; refakat çalışmalarının değerlendirilmesi notunun %10’u ve çalışmalarına ilişkin değerlendirmelerin %30’unun toplamı sonucunda genel performans puanı elde edildiği,sözü edilen parametrelerin genel performans puanı içindeki ağırlık oranları dikkate alındığında, sınavlarda elde edilen puanlar ile çalışmalardan elde edilen puanların ağırlığının yüksek olduğu anlaşılmaktadır.
Bu açıklamalar ışığında, uyuşmazlık konusu işlemlerin incelenmesine geçilmiştir:
Vergi Denetim Kurulu Performans Değerlendirme Sistemi Yönetmeliği’nin 13. maddesi ve Ek-2C Formunun Açıklamalar kısmının 4 No’lu satırında yer alan ibareye yönelik olarak yapılan incelemede;
178 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 29. maddesinin dokuzuncu fıkrasında yer alan hüküm uyarınca,yetki sınavı, vergi müfettiş yardımcılarının mesleğin gerektirdiği nitelikleri kazanıp kazanmadıklarını ölçme amacıyla yapılan bir sınav olup, bu sınava, en az on sekiz ay fiilen görev yapmış olan vergi müfettiş yardımcıları katılmaktadır. Yetki sınavında başarı gösteren vergi müfettiş yardımcıları, “yetkili vergi müfettiş yardımcısı” olarak görevlerine devam ederken, sınavda başarısız olan vergi müfettiş yardımcılarına ikinci kez yetki sınavına katılma hakkı tanınmaktadır. Birinci yetki sınavında başarısız olan vergi müfettiş yardımcısı, en az üç ay süreyle bir vergi müfettişinin refakatinde çalışmasının ardından ikinci kez yetki sınavına katılabilmektedir. Yetki sınavı notu aynı zamanda, performans değerlendirme sistemini oluşturan değişkenlerden biri olan “sınavlardaki başarı derecesi” puanının hesaplanmasında esas alınan ölçütlerden biridir.
Mevzuatta; birinci ve ikinci yetki sınavlarının yapılışı, içeriği, değerlendirilmesi açısından herhangi bir ayrım bulunmamakta, yalnızca, sınav sonucunda alınan puanların, performans değerlendirme sistemi yönünden değerlendirilmesi aşamasında oran olarak ayrıma gidildiği görülmektedir. Başka bir anlatımla, her iki sınav da; 100 puan üzerinden, aynı konulardan ve aynı usûlde yapılmakta; ancak davaya konu mevzuat uyarınca birinci yetki sınavında başarılı olan ve 100 puan alan bir vergi müfettiş yardımcısının puanının %70’i alınmak suretiyle yetki sınavı değerlendirme notu 70 puan olarak belirlenmekte iken, ikinci yetki sınavında 100 puan almış bir yardımcının aldığı puanın %50’si alınmak suretiyle yetki sınavı değerlendirme notu 50 puan olarak saptanmakta, bir başka ifade ile birinci yetki sınavından başarısız olması üzerine ilk sınavın telafisi mahiyetindeki ikinci sınava girmek durumunda kalan müfettiş yardımcıları sınavlarda elde edilen başarı derecesi ölçütü yönünden gerçekte 100 puan üzerinden değil 92 tam puan üzerinden değerlendirilmekte, daha başlangıçta, alabilecekleri 3,2 puanı(8*%40=3,2) peşinen eksik almış olarak sınava girmektedirler. Bu durum performans değerlendirmesinin 100 tam puan üzerinden yapılacağına dair yönetmeliğin diğer kuralları(m.10,12,18/3,20/3,21 ile de çelişki oluşturmaktadır.
Davacı tarafından, bu uygulamanın eşitliğe ve hakkaniyete aykırı olduğu ileri sürülmesine karşın, davalı idarece bu iddialara yönelik bir savunma yapılmamış, iki sınavın değerlendirilmesindeki oran farkının nedenleri de açıklanamamıştır.
Bu halde, getiriliş amacı davalı idarece açıklanamayan dava konusu kural sonucunda, aynı kadro unvanı ile görev yapan, aynı konularda, aynı değerlendirme usûlü ile sınava tabi tutulan ve aynı hukuki durumda olan vergi müfettiş yardımcılarından, birinci yetki sınavında başarılı olanlar ile birinci yetki sınavında başarısız olması nedeniyle ikinci yetki sınavına katılanların sınav notunun değerlendirme oranları açısından farklı muamelelere tabi tutularak hakkı kısıtlayıcı mahiyette düzenleme yapılmasının Anayasa’da düzenlenen eşitlik ilkesine, hak ve nesafete, hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Davacının, memur kadrosuna atanmasına yönelik idari işlemin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Davacının memur kadrosuna atanmasına yönelik işlemin sebep unsurunu, performans değerlendirmesinden başarısız olması sebebiyle vergi müfettişliği yeterlik sınavına alınmamasına ilişkin … tarih ve … sayılı işlem oluşturmaktadır. Davacı tarafından bu işleme karşı açılan davada; ….İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E….:K…. sayılı kararıyla davacının vergi müfettişliği yeterlik sınavına alınmamasına ilişkin işlemin iptaline karar verildiği,davanın istinaf aşamasında olduğu, … Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesi’nin … sayılı esasına kayıtlı olduğu,istinaf talebi hakkında henüz karar verilmediği dikkate alındığında, mevcut durumda davacının memur kadrosuna atanmasına ilişkin işlemin hukuki dayanağı ortadan kalkmış bulunduğundan davacının memur kadrosuna atanmasına ilişkin 06/03/2018 tarihli işlemin hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle;
1. 11/01/2016 günlü, 29590 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Vergi Denetim Kurulu Performans Değerlendirme Sistemi Yönetmeliği’nin, 24/03/2017 günlü, 30017 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik 13. maddesinin 1. fıkrasında yer alan “ikinci yetki sınavında ise alınan notun %50’si, Ek-2C formunda dikkate alınır.” ibaresi ve Yönetmeliğin 24/03/2017 günlü, 30017 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik Ek-2C Formunun Açıklamalar kısmının 4 No’lu satırında yer alan “İkinci yetki sınavında Ç satırının ‘Değerlendirme Sonucu’ sütununa, ‘Not’ sütununda yer alan sayının, %50’si yazılacaktır.” ibaresinin iptaline,
2. Davacının, … Defterdarlığı … Mal Müdürlüğü emrine memur olarak atanmasına ilişkin 06/03/2018 tarihli işlemin iptaline ,davacının vergi müfettiş yardımcılığından memur kadrosuna atanmasına ilişkin idari işlem sebebiyle uğradığı parasal kayıpların idareye başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmesinin gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY :
Vergi müfettiş yardımcısı olarak görev yapan davacı, birinci yetki sınavına girerek “58,75” puanla başarısız olmuş, katıldığı ikinci yetki sınavı sonucunda “66” puan alarak başarılı olmasının ardından, yetkili vergi müfettiş yardımcısı olarak yardımcılık süresini tamamlamıştır.
Yardımcılık süresinin sonunda hesaplanan genel performans puanı 64,95 (70’in altında) olduğundan, performans değerlendirmesinden başarısız sayılmış ve yeterlik sınavına çağrılmamıştır. Bunun üzerine davacı, 06/03/2018 günlü davalı idare işlemi ile Konya Defterdarlığı Selçuklu Mal Müdürlüğü emrine memur olarak atanmış ve bakılmakta olan davayı açmıştır.
Diğer taraftan, davacı, performans değerlendirmesi sonucunda başarısız olması nedeniyle yeterlik sınavına çağrılmamasına ilişkin … günlü, … sayılı işlemin iptali istemiyle … İdare Mahkemesi nezdinde dava açmıştır. Bu davada, … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararla işlemin iptaline; bu karara karşı yapılan istinaf başvurusu üzerine de, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararı ile istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT :
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 32. maddesinin ikinci fıkrasında; “Vergi Müfettiş Yardımcıları, fiilen üç yıl çalışmak ve yardımcılık döneminde performans değerlendirmesine göre başarılı olmak şartıyla yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Yeterlik sınav konuları ile sınava ilişkin diğer usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir. Yapılacak yeterlik sınavında başarılı sayılabilmek için yeterlik sınavında alınan puanın yüz puan üzerinden en az altmış beş puan olması şarttır. Yeterlik sınavında başarılı olanlar Vergi Müfettişi olarak atanırlar. Yeterlik sınavında başarılı olamayanlar ise Hazine ve Maliye Bakanlığında derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.” hükmüne, beşinci fıkrasında ise; “Performans değerlendirme sisteminin oluşturulması ve yönetimi ile Vergi Müfettişlerinin görev, yetki ve sorumlulukları, mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yeterlikleri, yükselmeleri, görevlendirilmeleri ve yer değiştirmelerine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.” hükmüne yer verilmiştir.
31/10/2011 günlü, 28101 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği’nin “Yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar, sınava girmeyenler veya sınavda başarılı olamayanlar” başlıklı 18/02/2015 günlü Yönetmelik ile değişik 35. maddesinin 1. fıkrasında; “Vergi Müfettiş Yardımcılarından; a) Yardımcılık döneminde yapılan performans değerlendirmesine göre başarısız olup yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar,
b) Girdiği ilk yeterlik sınavında başarılı olamayanlardan veya özürsüz olarak sınava girmeyenlerden, verilen bir yıllık ek süre içerisinde yapılan performans değerlendirmesine göre başarısız olup ikinci yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar,
c) İkinci defa girdiği yeterlik sınavında da başarı gösteremeyenler,
ç) Özürsüz olarak ikinci defa yeterlik sınavına girmeyenler,
Bakanlık teşkilatında derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.” kuralı düzenlenmiştir.
11/01/2016 günlü, 29590 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi Denetim Kurulu Performans Değerlendirme Sistemi Yönetmeliği’nin 24/03/2017 günlü Yönetmelik ile değişik “Yetki sınav notunun değerlendirilmesi” başlıklı 13. maddesinin dava tarihinde yürürlükte olan halinde; “İlk yetki sınavında başarılı olunması halinde alınan notun %70’i, ikinci yetki sınavında ise alınan notun %50’si, Ek-2C formunda dikkate alınır.” hükmü düzenlenmiş, Yönetmeliğin 24/03/2017 günlü, 30017 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik Ek-2C Formunun Açıklamalar kısmının 4 No’lu satırının dava tarihinde yürürlükte olan halinde; “İkinci yetki sınavında Ç satırının ‘Değerlendirme Sonucu’ sütununa, ‘Not’ sütununda yer alan sayının, %50’si yazılacaktır.” ibaresine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava konusu Yönetmelik hükümlerine yönelik olarak;
Dava konusu düzenlemelerin, 07/04/2021 günlü, 31447 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile tamamen değiştirildiği dikkate alındığında, dava konusu düzenlemeler yönünden davanın konusuz kaldığı anlaşılmıştır.
Davacının memur kadrosuna atanmasına ilişkin işlemin iptali ve yoksun kaldığı parasal hakların ödenmesi istemine gelince;
Davacının memur kadrosuna atanmasına ilişkin işlemin sebep unsurunu, performans değerlendirmesinden başarısız sayılmasına ilişkin … günlü, … sayılı işlem oluşturmakta olup, anılan işlemin … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla hukuka aykırı bulunarak iptal edildiği ve anılan kararın istinaf incelemesinden geçerek kesinleştiği dikkate alındığında, iptali istenen atama işleminde sebep unsuru yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Anayasa’nın 125. maddesinin son fıkrasında öngörülen “İdare kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür.” kuralı uyarınca dava konusu bireysel işlemin iptaline karar verildiğinden, işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal hakların, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 11/01/2016 günlü, 29590 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Vergi Denetim Kurulu Performans Değerlendirme Sistemi Yönetmeliği’nin, 24/03/2017 günlü, 30017 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik 13. maddesinin 1. fıkrasında yer alan “ikinci yetki sınavında ise alınan notun %50’si, Ek-2C formunda dikkate alınır.” ibaresinin ve 24/03/2017 günlü, 30017 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik Ek-2C Formunun Açıklamalar kısmının 4 No’lu satırında yer alan “İkinci yetki sınavında Ç satırının ‘Değerlendirme Sonucu’ sütununa, ‘Not’ sütununda yer alan sayının, %50’si yazılacaktır.” ibaresinin iptali istemine yönelik olarak KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA;
2. Davacının, memur kadrosuna atanmasına ilişkin 06/03/2018 günlü işlemin İPTALİNE;
3. Dava konusu atama işlemi nedeniyle davacının yoksun kaldığı parasal hakların, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ÖDENMESİNE,
4. Aşağıda dökümü yapılan …-TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, kararın kesinleşmesinden sonra posta ücretinden artan …-TL’nin davacıya iadesine;
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 14/12/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.