Danıştay 2. Daire Başkanlığı         2018/811 E.  ,  2022/6948 K.

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/811
Karar No : 2022/6948

DAVACI : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVANIN KONUSU : 12/10/2013 günlü, 28793 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmeliğin, 13/01/2018 günlü, 30300 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik;
1- 4. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde yer alan “ve sözlü” ibaresi ile (j) bendinde yer alan “ve sözlü sınavı” ibaresinin;
2- 9. maddesinin 1. fıkrasının (e), (f), (g), (ğ), (h) ve (ı) bendlerinin;
3- 14. maddesinin;
4- 15. maddesinin;
5- 16. maddesinin;
6- 21. maddesinde yer alan “ve sözlü” ibaresinin ve aynı maddede “boşalan kadrolara atama yapılmasına yer verilmemesine” ilişkin eksik düzenlemenin;
7- 23. maddesinde yer alan “öğretmenlikte adaylığı kaldırılmış olmak” ibaresinin;
8- Yönetmelik eki “Ek-1 Görevde Yükselme Sözlü Sınavı Değerlendirme Formu”nun iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : 13/01/2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik değişikliğiyle, Milli Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmelikte yapılan sözlü sınava ilişkin düzenlemeler yönünden; görevde yükselme ve unvan değişikliklerinde yazılı sınavın yanında sözlü sınava katılma zorunluluğunun getirildiği, sözlü sınava yönelik denetimin neredeyse imkansız ve sübjektif değerlendirmeye açık olması nedeniyle, kariyer ve liyakat ilkelerine aykırılık oluşturduğu, uygulamada birçok haksızlığı beraberinde getireceği, Yönetmeliğin 21. maddesinde, “boşalan kadrolara atama yapılmasına yer verilmemesine” ilişkin eksik düzenleme yönünden; değişiklikten önce, belli sebeplerin gerçekleşmesi halinde boşalan kadrolara atama yapılacağı belirtilmesine karşın, yeni düzenlemeyle bu imkanın ortadan kaldırıldığı, söz konusu durumun objektif olmayan uygulamalara ve mağduriyetlerin yaşanmasına sebep olacağı, eksik düzenlemenin hakkaniyete ve eşitlik ilkesine aykırı olduğu, Yönetmeliğin 23. maddesinde yer alan “öğretmenlikte adaylığı kaldırılmış olmak” ibaresi yönünden; getirilen düzenlemeyle, öğretmen kökenli olmayan genel idare hizmetleri sınıfı, teknik hizmetler sınıfı gibi eğitim öğretim hizmetleri sınıfı harici personelin, ilçe milli eğitim müdürü kadrolarına atanmalarının engellendiği, bu hususun eşitlik ilkesine, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile hukuk devleti ilkesine aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALI İDARENİN SAVUNMASI : Usul yönünden, yapılan değişikliklerin davacı Sendikanın menfaatini ihlal etmediği; esasa yönelik ise, üst norm niteliğindeki Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik hükümleri esas alınmak suretiyle getirilen dava konusu düzenlemelerde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Hukukun genel ilkelerine ve üst hukuk normlarına uygun kurallar içeren dava konusu Yönetmeliğin iptali istenilen düzenlemelerinde hukuka aykırılık bulunmadığı, bu sebeple, davanın reddi gerektiği düşünülmüştür.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Davacı Sendika tarafından, 13/01/2018 tarihli ve 30300 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesi ile değiştirilen 12/10/2013 tarihli ve 28793 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde yer alan “ve sözlü” ibaresi ile (j) bendinde yer alan “ve sözlü sınavı” ibaresinin; 6. maddesi ile değiştirilen 9. maddesinin 1. fıkrasının (e), (f), (g), (ğ), (h) ve (ı) bendlerinin; 8. maddesi ile değiştirilen “Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu” başlıklı 14. maddesinin; 9. maddesi ile değiştirilen “Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonunun Görevleri” başlıklı 15. maddesinin; 10. maddesi ile değiştirilen “Sözlü sınav” başlıklı 16. maddesinin; 12. maddesi ile değiştirilen 21. maddesinde yer alan “ve sözlü” ibaresinin ve “boşalan kadrolara atama yapılmasına yer verilmemesine” ilişkin eksik düzenlemenin; 14. maddesi ile değiştirilen 23. maddesinde yer alan “öğretmenlikte adaylığı kaldırılmış olmak” ibaresinin; 18. maddesi ile değiştirilen aynı Yönetmeliğin eki “Ek-1 Görevde Yükselme Sözlü Sınavı Değerlendirme Formu”nun iptali istenilmektedir.
Anayasanın 124. maddesi, Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler kuralını taşımaktadır.
İdareler bu çerçevede Yönetmelik çıkarabilecekleri gibi kamu hizmetinin daha etkin ve verimli yürütülmesi amacıyla yönetmelikte değişikliklerde yapabilirler. Yönetmeliklerin Anayasa, Yasa, Tüzük ve hukukun genel ilkelerine aykırı hükümler içermemesi ve öngörülen biçim ve yetki koşullarına uyularak çıkarılması dışında, söz konusu düzenleme yetkisinin kullanılmasına kamu hukuku yönünden herhangi bir engel bulunmadığı açıktır.
Kamu idarelerinin yerine getirmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin en iyi biçimde yürütülmesini sağlamak amacıyla gerekli önlemleri almaları gerektiği idare hukuku ilkelerinden olup; bu önlemler arasında, hizmetin bilgi ve deneyim yönünden yetişmiş personel istihdam edilerek gördürülmesi hususu da yer almakta, anılan personelin ehliyet ve başarısının tespiti amacıyla meslek içindeki ilerleme ve yükselmelerinde, üst normlara aykırı olmamak kaydıyla idarelerin, yüklenmiş oldukları kamu hizmetinin ve yükselmeye tabi görevin niteliğini dikkate almak suretiyle, yükselinecek görev için en uygun alt görevleri hizmet gerekleri doğrultusunda belirlemeleri hususunda kuşku bulunmamaktadır.
657 sayılı Yasa’nın “Temel İlkeler” başlıklı 3. maddesinde, öngörülen “Kariyer” ve “Liyakat” ilkelerini gerçekleştirmek amacıyla hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak personelin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esasları belirlemek için çıkarılan dava konusu Yönetmelikde yazılı ve sözlü sınavların ikisinin birlikte başarılması, belirlenen görevlere atanabilmenin temel koşulu olarak belirlenmiştir.
Sözlü sınav, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte, bilgi ve liyakatı ölçmek, adayın mesleğe uygun yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmaktadır. Bu çerçevede, sözlü sınavın temel amacı, yazılı sınav yapılmak suretiyle nesnel bir biçimde tespit edilenler arasından en başarılı adaydan başlayarak en uygun olanların seçilmesidir.
Bu durumda tüm bu hususların birlikte değerlendirilmesinden; görevde yükselmeye tabi unvanların yürüttükleri görevin önem ve özelliği dikkate alındığında, bu kadrolara atanacakların, mesleğin gerektirdiği bilginin ölçülmesi amacıyla yapılacak yazılı sınav yanında, mesleki ehliyete yönelik diğer özel niteliklere de sahip olup olmadıklarının tespiti açısından tamamlayıcı nitelik taşıyan sözlü sınava alınmalarına ve çeşitli nedenlerle boş kalan veya boşalan kadrolara kurumlarca belirlenmiş olması halinde yedekler arasından atama yapma konusunda idarelere takdir yetkisi tanınmasında, üst görevlere yükselme konusunda belirli eğitim düzeyine ve niteliklere sahip olma yanında, atanılacak görevin gerektirdiği nitelik, tecrübe, birikim gibi özellikler yönünden, bazı alt görevlerde çalışıyor olma koşulunun getirilmesinde de takdir yetkisi bulunan idarece Öğretmen kökenli olup sınavla şube müdürlüğü kadrolarına atanarak iki yıl görev yapmış olanlar arasından ilçe milli eğitim müdürlüğü kadrolarına atama yapılması hususlarında düzenlenen dava konusu iptali istenilen ibarelerde ve “Ek-1 Görevde Yükselme Sözlü Sınavı Değerlendirme Formu”nda hizmet gereklerine, üst hukuk normlarına ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, davacı Sendikanın işbu davayı açmada menfaati bulunmadığına yönelik davalı idarenin yaptığı usul itirazı yerinde görülmeyerek işin gereği düşünüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 124. maddesinin 1. fıkrasında; “Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler.” hükmüne yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 3. maddesinde; “sınıflandırma”, “kariyer” ve “liyakat” ilkeleri bu Kanunun temel ilkeleri olarak belirlenmiş; kariyer ilkesi, Devlet memurlarına yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlamak; liyakat ilkesi ise, Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini yeterlik sistemine dayandırmak ve sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmak olarak tanımlanmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 217 sayılı Devlet Personel Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine dayanılarak hazırlanan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin (Genel Yönetmelik), “Amaç” başlıklı 1. maddesinde; “Bu Yönetmeliğin amacı, liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak, Devlet memurları ile 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki kamu iktisadî teşebbüslerinde görev yapan sözleşmeli personelin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.”, “Sınav şartı” başlıklı 8. maddesinde; “Görevde yükselme veya unvan değişikliği suretiyle atanacakların yazılı ve sözlü sınavda başarılı olmaları gerekir.”, “Sözlü sınav” başlıklı 12/A maddesinde; “(Ek: 6/5/2013-2013/4957 K.) Yazılı sınavda en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere ilan edilen kadro veya pozisyon sayısının beş katına kadar aday sözlü sınava alınır. Son adayla aynı puana sahip olan personelin tamamı sözlü sınava alınır. … Her üyenin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması alınarak personelin sözlü sınav puanı tespit edilir. Sözlü sınavda yüz üzerinden en az yetmiş puan alanlar başarılı sayılır.
“, “Başarı sıralaması” başlıklı 12/B maddesinin 1. fırkasında; “(Ek : 6/5/2013-2013/4957 K.) (Değişik birinci fıkra: 30/6/2014-2014/6579 K.), Görevde yükselme suretiyle ilan edilen boş kadro veya pozisyon sayısı kadar atama yapılmasında başarı puanı esas alınır. (Değişik ikinci cümle: 17/10/2016-2016/9380 K.) Başarı puanı, yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle tespit edilir ve kurumların resmi internet sitesinde ilan edilir.
“, “Görevde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C maddesinde; “(Ek : 6/5/2013-2013/4957 K.) Atanmaya hak kazanan personel, başarı sıralaması listesinin kesinleşmesini müteakip en yüksek puandan başlamak üzere belirlenen başarı sıralamasındaki başarı puanlarına göre atanır. Kurumlarca tercih alınması durumunda ise başarı sıralaması esas alınarak ilgili personelin tercihlerine göre atamaları yapılır. Duyurulan kadro veya pozisyonlardan;
a) Atanma şartlarını taşımadıkları için sınavların geçersiz sayılması veya bu sebeple atamaların iptal edilmesi, atanılan göreve geçerli bir mazeret olmaksızın süresi içinde başlanmaması ya da atanma hakkından vazgeçilmesi,
b) Emeklilik, ölüm, memurluktan çekilme veya çıkarılma, başka unvanlı kadro veya pozisyonlara ya da başka bir kuruma naklen atanma,
sebepleriyle boş kalan veya boşalanlara, başarı sıralamasının kesinleştiği tarihten itibaren altı aylık süreyi aşmamak üzere aynı unvanlı kadro veya pozisyonlar için yapılacak müteakip sınava ilişkin duyuruya kadar, 12/B maddesine göre kurumlarca belirlenmiş olması halinde yedekler arasından başarı sıralamasına göre atama yapılabilir. Görevde yükselme sınavına herhangi bir sebeple katılmayanlar ile başarısız olan veya yedeklerden altı ay içindeki müteakip sınava ilişkin duyuruya kadar atanmamış olanlar ya da atanma haklarından herhangi bir sebeple feragat edenler, aynı unvanlı kadro veya pozisyonlara yapılacak atamalar için bu Yönetmelikte öngörülen bütün usul ve esaslara tabidir.”, “Sınav kurulu ve görevleri” başlıklı 13. maddesinde; “(Değişik : 21/5/2000 – 2000/1231 K.) (Değişik birinci fıkra: 6/5/2013-2013/4957 K.) Kurumlarca yaptırılacak sınavlara ilişkin görevde yükselme işlemlerini yürütmek üzere beş kişiden oluşan sınav kurulu veya kurulları teşkil edilir. Sınav kurulu veya kurulları, atamaya yetkili amir veya görevlendireceği kişinin başkanlığında, atamaya yetkili amirce belirlenecek personel birimi temsilcisi veya temsilcileri ile diğer üyelerden teşekkül eder. İhtiyaç duyulması halinde kurum dışından kamu görevlileri arasından kurullara üye veya üyeler görevlendirilebilir. Sınav kurulunu teşkil eden üyeler görevde yükselme sınavına alınacak personelden, öğrenim ve ihraz ettikleri unvanlar itibarıyla daha düşük seviyede olamazlar. Sınav kurulunun başkan ve üyelerinin görevde yükselme sınavına eşlerinin, ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve sıhri hısımlarının katıldığının tespit edilmesi halinde, bu üye veya üyeler sınav kurulu üyeliğinden çıkartılır ve bunların yerine yeni üye veya üyeler görevlendirilir. (Değişik üçüncü fıkra: 6/5/2013-2013/4957 K.) Sınav kurulu; sınavların yapılması, sınav sonuçlarının ilanı, itirazların sonuçlandırılması ve sınavlara ilişkin diğer işleri yürütür. (Ek fıkra: 6/5/2013-2013/4957 K.) Sınav kurulu, üye tamsayısı ile toplanır. Kararlar oy çokluğuyla alınır. (Ek fıkra: 6/5/2013-2013/4957 K.) Kurumlar, gerekli görmeleri halinde taşra teşkilatında beş kişiden müteşekkil sınav kurulu veya kurulları oluşturabilir.” düzenlemeleri yer almıştır.
Ayrıca, anılan Genel Yönetmeliğin 15. maddesiyle, kurumların, bu Yönetmeliğin kapsamına giren görevlere atanacaklarda aranacak şartları ve yapılacak sınavlara ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususları Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşünü alarak bu Yönetmeliğe aykırı olmamak üzere çıkaracakları yönetmeliklerle düzenleyecekleri, Geçici 1. maddesinde de, kurum ve kuruluşlarca daha önce yürürlüğe konulmuş görevde yükselme yönetmeliklerinin, Devlet Personel Başkanlığının olumlu görüşü alınarak, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde bu Yönetmeliğe uygun hale getirileceği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava konusu Milli Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmelik’le (Yönetmelik), Milli Eğitim Bakanlığının merkez ve taşra teşkilatına ait kadrolara, liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak görevde yükselme ve unvan değişikliği ile yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda uygulanacak usul ve esaslar belirlenmiştir.
Anılan Yönetmeliğin 35. maddesinde, bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik ve Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür.

I. Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde yer alan “ve sözlü” ibaresi ile (j) bendinde yer alan “ve sözlü sınavı” ibaresinin; 9. maddesinin 1. fıkrasının (e), (f), (g), (ğ), (h) ve (ı) bendlerinin; 14, 15 ve 16. maddelerinin; 21. maddesinde yer alan “ve sözlü” ibaresinin ve Yönetmelik eki “Ek-1 Görevde Yükselme Sözlü Sınavı Değerlendirme Formu”nun iptali istemi yönünden:
Davacı Sendika tarafından, anılan düzenlemelerin iptali istemine yönelik ileri sürülen ve yukarıda da yer verilen iddiaların benzer nitelikte olması nedeniyle, hukuki incelemelerinin birlikte yapılması gerekliliği doğmuştur.
Bu kapsamda, Yönetmeliğin dava konusu edilen maddelerinde;
“Tanımlar
MADDE 4 − (1) Bu Yönetmelikte geçen;
…
f) (Değişik:RG-13/1/2018-30300) Görevde yükselme sınavı: Bu Yönetmelik hükümlerine göre görevde yükselme suretiyle atanacakların belirlenmesi amacıyla yapılan yazılı ve sözlü sınavı,
…
j) (Değişik:RG-13/1/2018-30300) Unvan değişikliği sınavı: Bu Yönetmelik hükümlerine göre unvan değişikliği suretiyle atanacakların belirlenmesi amacıyla yapılan yazılı ve sözlü sınavı,
… ifade eder.

Merkez Sınav Kurulunun görevleri
MADDE 9 − (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-13/1/2018-30300)
(1) Merkez Sınav Kurulunun görevleri şunlardır;
…
e) Görevde yükselme ve unvan değişikliği yoluyla yapılacak atamalara ilişkin sözlü sınav tarihlerini belirlemek,
f) Sözlü sınav ve değerlendirme komisyonunun kimlerden, ne şekilde ve hangi merkezlerde oluşturulacağını belirlemek,
g) Sözlü sınav sorularını hazırlamak veya hazırlatmak,
ğ) Sözlü sınavların yapılmasını ve değerlendirilmesini sağlamak,
h) Sözlü sınavların sonucuna göre başarı listelerinin düzenlenmesini ve ilanını sağlamak,
ı) Sözlü sınava ilişkin itirazların sonuçlandırılmasını sağlamak.

Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu
MADDE 14 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-13/1/2018-30300)
(1) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu; Merkez Sınav Kurulunca belirlenen kamu görevlilerinden oluşacak bir başkan, dört asıl ve ihtiyaç duyulduğunda değerlendirilmek üzere dört yedek üyeden oluşur. Yedek üyeler, sınav merkezlerinde oluşturulan yedek üye havuzundan görevlendirilir.
(2) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu merkezde ve illerde kurulur. Gerek görülmesi hâlinde aynı usulle birden fazla sözlü sınav ve değerlendirme komisyonu oluşturulabilir.
(3) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu üyeleri, sınava alınacak personelden ihraz ettikleri kadro unvanı ve lisansüstü öğrenim hariç olmak üzere öğrenim itibarıyla daha düşük seviyede olamazlar.
(4) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu üyeleri, eşleri ile ikinci dereceye kadar (bu derece dâhil) kan ve kayın hısımlarının katılacağı sözlü sınavlara ilişkin iş ve işlemlere dâhil olamazlar. Bu durumdaki asıl üyelerin yerine yedek üye görevlendirilir.
(5) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu, üye tam sayısı ile toplanır. Asıl üyenin bulunmadığı toplantıya komisyon başkanının marifetiyle yedek üye katılır. Komisyon kararları oy çokluğu ile alınır. Sözlü sınav değerlendirmesi ise her üye tarafından ayrı ayrı yapılır.
(6) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonunun sekretarya hizmetleri; merkezde Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğünce, illerde ölçme, değerlendirme ve sınav hizmetleri birimlerince yürütülür.

Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonunun görevleri
MADDE 15 − (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-13/1/2018-30300)
(1) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonunun görevleri şunlardır:
a) Sözlü sınavları yapmak ve değerlendirmek,
b) Sözlü sınava ilişkin diğer iş ve işlemleri yürütmek,
c) Sözlü sınava ilişkin itirazları sonuçlandırmak.

Sözlü sınav
MADDE 16 – (Değişik:RG-13/1/2018-30300)
(1) Görevde yükselme ve unvan değişikliği yazılı sınavında başarılı olanlardan duyuruda ilan edilen kadro sayısının üç katına kadar aday, puan üstünlüğüne göre sözlü sınava alınır. Son adayla aynı puana sahip olan adaylar da sözlü sınava alınır.
(2) Sözlü sınav konuları ve ağırlıkları şunlardır:
a) Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi %20,
b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü %15,
c) Liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu %15,
ç) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı %15,
d) Genel kültürü ve genel yeteneği %20,
e) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı %15,
(3) Sözlü sınava giren adaylar, Ek-1 Sözlü Sınav Değerlendirme Formuna göre 100 tam puan üzerinden değerlendirilir. Her üyenin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması alınarak adayın sözlü sınav puanı tespit edilir. Sözlü sınavda 100 üzerinden en az 70 puan alanlar başarılı sayılır ve başvuruda bulunduğu unvana atanmak üzere tercih yapma hakkına sahip olur.

Atama
MADDE 21 – (Değişik:RG-13/1/2018-30300)
(1) Bu Yönetmelikte belirtilen görevlere ilişkin boş kadrolara atama yapılmasında başarı puanı esas alınır. Başarı puanı, yazılı ve sözlü sınavda başarılı olanların sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle belirlenir ve Bakanlığın internet sitesinde duyurulur. Atanmak üzere başvuruda bulunan adayların atamaları, başarı sıralaması ve puan üstünlüğü esasına göre tercihleri de dikkate alınarak yapılır.
…”
düzenlemelerine yer verilmiş, Yönetmelik eki “Ek-1 Görevde Yükselme Sözlü Sınavı Değerlendirme Formu”nda da değişiklik yapılmıştır.
Bir hiyerarşik normlar sistemi olan hukuk düzeninde, alt düzeydeki normların, yürürlüklerini üst düzeydeki normlardan aldığı kuşkusuzdur. Normlar hiyerarşisinin en üstünde evrensel hukuk ilkeleri ve Anayasa bulunmakta ve daha sonra gelen kanunlar yürürlüğünü Anayasa’dan, yönetmelikler ise yürürlüğünü kanunlardan almaktadır. Dolayısıyla; bir normun, kendisinden daha üst konumda bulunan ve dayanağını oluşturan bir norma aykırı veya bunu değiştirici nitelikte bir hüküm getirmesi mümkün bulunmamaktadır.
İdarenin, memurların mesleğe alınma, yetiştirilme, görevde yükselme veya unvan değişikliklerinde ve yeterlik sınavlarını belirli şartlara bağlama konusunda takdir yetkisi bulunduğu kuşkusuz olup, bu yetkinin hukukun genel ilkelerine, üst hukuk normlarına, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak kullanılması halinde iptali söz konusu olacaktır.
“İlgili Mevzuat” başlığı altında yer verilen Genel Yönetmelik hükümleriyle, görevde yükselme ve unvan değişikliği suretiyle atanacaklar için yazılı ve sözlü sınavda başarılı olma koşulu getirilmiş olup, yazılı ve sözlü sınavların ikisinin birlikte başarılması, belirlenen görevlere atanabilmenin temel koşulu olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte, kurumlarca yapılacak sınavlara ilişkin görevde yükselme işlemlerini yürütmek üzere sınav kurulu veya kurullarının teşkil edileceği de aynı Yönetmelikte düzenlenmiştir.
Sözlü sınav, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte, bilgi ve liyakatı ölçmek, adayın mesleğe uygun yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmaktadır. Bu çerçevede, sözlü sınavın temel amacı, yazılı sınav yapılmak suretiyle nesnel bir biçimde tespit edilenler arasından en başarılı adaydan başlayarak en uygun olanların seçilmesidir.
Bu itibarla, mesleğin gerektirdiği bilginin ölçülmesi amacıyla yapılacak yazılı sınav yanında, mesleki ehliyete yönelik diğer özel niteliklere de sahip olunup olunmadığının tespiti açısından tamamlayıcı nitelik taşıyan sözlü sınav getiren dava konusu düzenlemeler ile bu işleri yürütmek üzere kurulan komisyon ve görevlerini içeren hükümlerde, yine buna yönelik “Ek-1 Görevde Yükselme Sözlü Sınavı Değerlendirme Formu”nda yapılan değişiklikte üst hukuk normlarına, kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

II. Yönetmeliğin 21. maddesinde “boşalan kadrolara atama yapılmasına yer verilmemesine” ilişkin eksik düzenlemenin iptali istemi yönünden;
Yönetmeliğin “Atama” başlıklı 21. maddesinde, “(Değişik:RG-13/1/2018-30300) (1) Bu Yönetmelikte belirtilen görevlere ilişkin boş kadrolara atama yapılmasında başarı puanı esas alınır. Başarı puanı, yazılı ve sözlü sınavda başarılı olanların sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle belirlenir ve Bakanlığın internet sitesinde duyurulur. Atanmak üzere başvuruda bulunan adayların atamaları, başarı sıralaması ve puan üstünlüğü esasına göre tercihleri de dikkate alınarak yapılır. (2) Başarı puanının eşitliği hâlinde sırasıyla; a) Hizmet süresi fazla olanlara, b) Daha üst öğrenimi bitirmiş olanlara, c) Üst öğrenim mezuniyet notu yüksek olanlara, öncelik verilmek suretiyle, en yüksek puandan başlamak üzere başarı sıralaması belirlenir. (3) Sözlü sınav sonrasında atanmak üzere tercih hakkı kazananların atama başvuruları, sözlü sınav sonuçlarının kesinleştiği tarihten itibaren ilan edilen süre içinde elektronik ortamda alınır. (4) Atanma isteğinde bulunanlara en fazla 20 tercih hakkı verilir. Adaylar başvurularında, tercihleri dışına atanmayı kabul edip etmediklerini de belirtir. Tercihleri dışında atanmayı kabul etmediğini beyan eden adayların tercihlerine yerleştirilemedikleri takdirde atamaları yapılmaz. (5) Başarılı oldukları halde yapılan duyuruda tercihte bulunmayanlar atama hakkından vazgeçmiş sayılırlar. Atamaları yapılanlardan, yasal süresi içinde görevine başlamayanların atamaları iptal edilir. (6) Atanma hakkından vazgeçmiş sayılanlar ile göreve başlamama nedeniyle ataması iptal edilenlerin, görevde yükselme veya unvan değişikliği suretiyle atanabilmeleri için bu Yönetmelikte öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde görevde yükselme veya unvan değişikliği sınavlarına yeniden girmeleri ve başarılı olmaları gerekir.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
Her ne kadar davacı Sendika tarafından; değişiklikten önceki düzenlemede, belli sebeplerin gerçekleşmesi halinde boşalan kadrolara atama yapılacağına yer verilmesine karşın, yeni düzenlemeyle bu imkanın ortadan kaldırıldığı ileri sürülmekte ise de, Genel Yönetmeliğin “Görevde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C maddesinde, tahdidi olarak sayılan hallerin gerçekleşmesi durumunda, boş kalan veya boşalan kadrolara, başarı sıralamasının kesinleştiği tarihten itibaren altı aylık süreyi aşmamak üzere aynı unvanlı kadro veya pozisyonlar için yapılacak müteakip sınava ilişkin duyuruya kadar, yedekler arasından başarı sıralamasına göre atama yapılabileceği öngörülmüştür.
Dolayısıyla dava konusu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde üst norm niteliğindeki Genel Yönetmelik hükümleri uygulanacağından, boşalan kadrolara atama yapılması konusuna Yönetmelikte yer verilmemesi eksik düzenleme olarak görülmemiştir.

III. Yönetmeliğin 23. maddesinde yer alan “öğretmenlikte adaylığı kaldırılmış olmak” ibaresinin iptali istemi yönünden:
Yönetmeliğin dava konusu edildiği tarihteki halinde 23. maddesi, “(1) İlçe millî eğitim müdürü kadrolarına; öğretmenlikte adaylığı kaldırılmış olmak kaydıyla, yazılı veya yazılı ve sözlü sınavını kazanarak şube müdürü kadrolarına atananlardan en az iki yıl şube müdürü olarak görev yapmış olanlar arasından atama yapılır.” şeklinde düzenlenmiştir.
Anılan madde, dava tarihinden sonra başlığı ile birlikte 18/07/2020 günlü, 31189 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle, “(1) İlçe millî eğitim müdürü kadrosuna atanacaklarda; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68 inci maddesinin (B) bendinde öngörülen şartların yanında, yazılı veya yazılı ve sözlü sınavı kazanarak atanmış olmaları şartıyla; eğitim kurumu müdürlüğü görevinde en az dört yıl, şube müdürü kadrosunda en az iki yıl ya da bu fıkrada sayılan görev ve kadrolarda toplam dört yıldan az olmamak üzere asaleten görev yapmış ve öğretmenlikte adaylığı kaldırılmış olmak şartları aranır. …” olarak; bilahare, 05/11/2021 günlü, 31650 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle de, “(1) İl millî eğitim müdür yardımcısı ve ilçe millî eğitim müdürü kadrolarına atanacaklarda; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68 inci maddesinin (B) bendinde öngörülen şartların yanında, eğitim kurumu müdürlüğü görevinde en az dört yıl, şube müdürü kadrosunda en az iki yıl ya da bu fıkrada sayılan görev ve kadrolarda toplam dört yıldan az olmamak üzere asaleten görev yapmış olmak şartları aranır. İlçe millî eğitim müdürü kadrosuna atanacaklarda ayrıca öğretmenlikte adaylığı kaldırılmış olmak şartı aranır.” şeklinde tekrar değişikliğe uğramış ise de; söz konusu değişikliklerde, ilçe milli eğitim müdürü kadrolarına yapılacak atamalarda öğretmenlikte adaylığı kaldırılmış olmak şartının korunması ve varolan hukuki durumun devam etmesi karşısında, işin esası yönünden değerlendirme yapılması gerekmektedir.
İptali istenilen madde metninde, sınav koşulunu sağlayan ve belli bir süre şube müdürlüğü görevini yürüten personel arasından ilçe milli eğitim müdürü kadrosuna atama yapılacağı ifade edilmiştir.
Yönetmeliğin görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranacak şartları düzenleyen 6. maddesinde, şube müdürü kadrosu için; “1) En az fakülte veya dört yıllık yüksekokul mezunu olmak, 2) Son iki yıl Bakanlıkta görev yapmış olmak, 3) Talim ve Terbiye Kurulu uzmanı, eğitim uzmanı, uzman, raportör, sivil savunma uzmanı veya okul müdürü görevinde iki; müdür başyardımcısı veya müdür yardımcısı görevlerinde ayrı ayrı veya toplamda üç; mimar, mühendis, biyolog, psikolog, istatistikçi, çözümleyici, programcı, araştırmacı, tekniker, şef veya sayman kadrosunda üç; öğretmen kadrosunda dört ya da bu alt bentte sayılan kadrolarda toplam dört yıldan az olmamak üzere asaleten görev yapmış olmak. …” koşulları aranmaktadır.
Yönetmeliğe göre, ilçe milli eğitim müdürü olarak atanma hakkına sahip şube müdürlüğü kadrosuna, sadece eğitim öğretim hizmetleri sınıfı değil, diğer hizmet sınıflarında görev yapan personel arasından da atama yapılabildiği görülmektedir.
Davacı Sendika tarafından, ilçe milli eğitim müdürlüğü kadrosuna, dava konusu maddede yer alan “öğretmenlikte adaylığı kaldırılmış olmak” ibaresine yer verilmek suretiyle sadece öğretmenlerin atanacağı belirtilmişse de, bu şartın öğretmenler yönünden arandığı açıktır.
Bu itibarla; diğer hizmet gruplarında görev yapan personelin, ilçe milli eğitim müdürü olarak atanmalarını engelleyici bir yönü de olmayan dava konusu ibarede, hukuka aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE;
2. Aşağıda dökümü yapılan …TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine; posta gideri avansından artan kısmın, kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine;
3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 28/12/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.