Danıştay 2. Daire Başkanlığı         2018/740 E.  ,  2020/3893 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/740
Karar No : 2020/3893

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Tekirdağ ili, … ilçesi, … Aile Sağlığı Merkezinde aile hekimi olarak görev yapan davacıya Aile Hekimliği Uygulamasında Uygulanacak İhtar Puanı Cetveline göre verilen ihtar puanının (200) iki yüz puanı aştığından bahisle, Aile Hekimliği Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliği’nin 14. maddesi uyarınca, davacı ile 11/11/2014 tarihinde imzalanan Aile Hekimliği Hizmet Sözleşmesinin, 01/06/2016 tarihinden geçerli olmak üzere, sona erdirilmesine ilişkin … günlü, … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesi’nin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının bir sözleşme dönemi içerisinde hakkında uygulanan ihtar puanlarının toplamının 235 ihtar puanına ulaştığından bahisle yürürlükte bulunan ilgili yönetmelik hükümleri gereğince 200 ihtar puanını geçtiğinden ötürü sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin tesis edilen dava konusu işleme dayanak olan ihtar puanlarından dört adet 20 ihtar puanı olmak üzere toplam 80 ihtar puanının, yargı kararları ile iptal edildiği, dolayısıyla davacı hakkında uygulanan ihtar puanı toplamının 200 ihtar puanı altında kaldığı ortada olduğundan, davacının sözleşmesinin Aile Hekimliği Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliği’nin 14. maddesi, 3. fıkrası hükmü uygulanarak feshedilmesine dair dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin temyize konu kararıyla; … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… ve E:…, K:… sayılı iptal kararlarının gereğinin yerine getirilmesini teminen tesis edilen … tarih ve E. … sayılı Vali Oluru ile davaya konu edilen … tarih ve … sayılı olurun iptaline karar verildiği, dolayısıyla işbu davanın konusuz kaldığı anlaşıldığından, davanın esasının incelemesine gerek bulunmadığı, öte yandan, “karar verilmesine yer olmadığı” yolunda verilecek kararın, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu tespitini içeren bir karar türü olmadığı gibi, davanın taraflarından herhangi birinin haklılığı ya da haksızlığını ortaya koyacak nitelikte bir karar da olmadığı, bu itibarla, yargılama sonucunda davalı idarenin tesis ettiği dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu veya davanın açılmasına davalı idarenin sebep olduğu sonucunu çıkarmak mümkün olmadığından, yargılama giderinin ve vekâlet ücretinin davayı açan davacı üzerinde bırakılması gerektiği sonucuna varıldığı gerekçesiyle, davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılmasına, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre, duruşmalı işler için belirlenen …-TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine hükmedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Aile Hekimliği Uygulamasında Uygulanacak İhtar Puanı Cetveline göre kendisine verilen ihtar puanlarından (40) kırk ihtar puanının iptali istemiyle Tekirdağ İdare Mahkemesinde davaların açıldığı, söz konusu davalarda verilen dava konusu işlemlerin yürütmesinin durdurulmasına ilişkin kararlara rağmen davalı idarenin, aile hekimliği sözleşmesinin feshine ilişkin işlemi iptal etmediği, fesih işleminin yürürlüğe gireceği tarihin ertelenmesinin kendisi için güven oluşturmadığı, bu sebeple dava açma zorunluluğunun hasıl olduğu, davanın açılmasına davalı idare sebep olduğundan temyize konu kararda hukuka uyarlık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Davalı idare tarafından, … Bölge İdare Mahkemesince verilen kararın hukuka ve hakkaniyete uygun olduğu, davacının haksız ve dayanaksız temyiz talebinin reddedilmesi gerektiği yolunda cevap verilmiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesi’nce, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Tekirdağ ili, … ilçesi, … Aile Sağlığı Merkezinde aile hekimi olarak görev yapan davacıya Aile Hekimliği Uygulamasında Uygulanacak İhtar Puanı Cetveline göre verilen ihtar puanının (200) iki yüz puanı aştığından bahisle, Aile Hekimliği Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliği’nin 14. maddesi uyarınca, davacı ile 11/11/2014 tarihinde imzalanan Aile Hekimliği Hizmet Sözleşmesinin, 01/06/2016 tarihinden geçerli olmak üzere, sona erdirilmesi uygun görülmüş, davacı tarafından, hakkında uygulanan ihtar puanlarından (40) kırk ihtar puanının iptali istemiyle açılan ve … İdare Mahkemesi’nin … ve … sayılı esasına kaydedilen davalarda verilen yürütmenin durdurulması talebinin reddine ilişkin kararlara itiraz edilmesi üzerine (Mülga) … Bölge İdare Mahkemesi’nce verilen … günlü, Y.D. İtiraz No:… ve … sayılı, davacının itirazının kabulü ile, dava konusu işlemlerin yürütmesinin durdurulmasına ilişkin kararlara istinaden davalı idarenin … günlü, … sayılı işlemiyle, anılan sözleşme fesih işlemi mezkur davanın esas kararının davalı idareye tebliğinden itibaren (1) ay içerisinde karar verilmek üzere ertelenmiş, müteakiben bahse konu Aile Hekimliği Hizmet Sözleşmesinin sona erdirilmesine ilişkin … günlü, … sayılı işlemin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan dava açılmıştır.
… İdare Mahkemesi’nce verilen … günlü, E:…, K:… ve E:…, K:… sayılı kararlarla, dava konusu işlemlerin iptaline hükmedilmesinin ardından, davalı idarenin … günlü, E. … sayılı işlemiyle, anılan yargı kararı doğrultusunda oluşan yeni hukuki durum göz önüne alınmak suretiyle, işbu davaya konu davacının Aile Hekimliği Hizmet Sözleşmesinin fesih işlemi iptal edilmiş olmasına karşın, davalı idarenin istinaf başvurusunda bulunması üzerine … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… ve E:…, K:… sayılı kararlarıyla istinaf başvurularının kabulüne, … İdare Mahkemesi’nce verilen … günlü, E:…, K:… ve … günlü, E:…, K:… sayılı kararların kaldırılmasına ve mezkur davaların reddine kesin olarak karar verilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT :
Anayasa’nın “Sağlık hizmetleri ve çevrenin korunması” başlıklı 56. maddesinde; “Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir… Devlet, herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak; insan ve madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini gerçekleştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenler… Devlet, bu görevini kamu ve özel kesimlerdeki sağlık ve sosyal kurumlarından yararlanarak, onları denetleyerek yerine getirir…” kuralı getirilmiştir.
5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu’nun 3. maddesinde; “…Aile hekimlerine ve aile sağlığı elemanlarına 657 sayılı Kanunun ek 33 üncü maddesinde belirtilen yerlerde haftalık çalışma süresi ve mesai saatleri dışında ayda asgari sekiz saat; ihtiyaç halinde ise bu sürenin üzerinde nöbet görevi verilir. Bunlara entegre sağlık hizmeti sunulan merkezlerde artırımlı ücretten yararlananlar hariç olmak üzere, 657 sayılı Kanunun ek 33 üncü maddesi çerçevesinde nöbet ücreti ödenir… “, 5. maddesinde; “Aile hekimliği hizmetleri ücretsizdir; acil haller hariç, haftada kırk saatten az olmamak kaydı ile Bakanlıkça belirlenen kıstaslar çerçevesinde ilgili aile hekiminin talebi ve o yerin sağlık idaresince onaylanan çalışma saatleri içinde yerine getirilir. Türkiye Halk Sağlığı Kurumunca belirlenen aile sağlığı merkezlerinde çalışma saatleri dışında, aile hekimleri ve aile sağlığı elemanları ile gerektiğinde Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşları personeline nöbet görevi verilebilir.” hükmü yer almaktadır.
30/12/2010 günlü, 27801 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Aile Hekimliği Uygulaması Kapsamında Sağlık Bakanlığınca Çalıştırılan Personele Yapılacak Ödemeler ile Sözleşme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’in (Yönetmelik’in adı 16/04/2015 günlü, 29328 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle, Aile Hekimliği Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliği şeklinde değiştirilmiştir.), “Sözleşmenin ihtaren sona erdirilmesi” başlıklı 14. maddesinin dava konu işlem tarihinde yürürlükte olan halinde; “(1) Ek (2)’de yer alan fiilleri işleyen sözleşmeyle çalıştırılan aile hekimlerine ve ilgili durumlarda aile sağlığı elemanlarına, tespitin mülkî idare amirleri ve il sağlık müdürleri veya bunların görevlendireceği personelce yapılması hâlinde vali yardımcısı tarafından, tespitin Bakanlık tarafından yapılması hâlinde Bakanlıkça, fiillerine karşılık gelen ihtar puanları uygulanmak suretiyle doğrudan yazılı ihtar yapılır. Bakanlıkça yapılan ihtarlar, işlem yapılmak üzere ilgili valiliğe bildirilir.
…
(3) Bir sözleşme dönemi içinde verilen ihtar puanlarının iki yüz puana ulaşması halinde sözleşme vali tarafından sona erdirilir…” hükümleri düzenlemiş; 17/11/2016 günlü, 29891 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Aile Hekimliği Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 1. maddesiyle, anılan Yönetmelik’e eklenen Geçici 5. madde ile; “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce, Kanunun 3 üncü maddesinin beşinci fıkrasının 6745 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki ikinci cümlesi kapsamında aylık zorunlu sekiz saat nöbet görevi verilenlerden, bu görevi mazeretsiz olarak yerine getirmeyenler hakkında Ek (2)’de yer alan Cetvele göre uygulanan ihtar puanları bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan ikiyüz puan hesabına dahil edilmez.” yolunda düzenleme yapılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Tekirdağ ili, … ilçesi, … Aile Sağlığı Merkezinde aile hekimi olarak görev yapan davacı hakkında uygulanan ihtar puanlarından (40) kırk ihtar puanının iptali istemiyle açılan davalarda, … İdare Mahkemesi’nce verilen … günlü, E:…, K:… ve E:…, K:… sayılı kararlarla dava konusu işlemlerin iptaline hükmedilmesinin ardından, aynı Mahkemenin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla, işbu dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiş, bilahare davalı idarenin istinaf başvurusunda bulunması üzerine … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … günlü, E:…, K:… ve E:…, K:… sayılı kararlarıyla istinaf başvurularının kabulüne, … İdare Mahkemesi’nce verilen … günlü, E:…, K:… ve E:…, K:… sayılı kararların kaldırılmasına ve mezkur davaların reddine kesin olarak karar verilmiş olmasına karşın, aynı Dava Dairesinin, temyizen incelenmekte olan … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla, davalı idarenin istinaf başvurusu kabul edilerek, … İdare Mahkemesi’nce verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın kaldırılmasına, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre duruşmalı işler için belirlenen …-TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine hükmedilmiştir.
Bu itibarla, yukarıda belirtilen süreç ve ortaya çıkan yeni hukuksal durum göz önüne alınmak suretiyle; … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nce davaya konu uyuşmazlık hakkında yeniden bir karar verilmesi gerektiği açıktır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 6545 sayılı Kanun’la değişik 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı Kanun’un 6545 sayılı Kanun’la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, kararı veren … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’na 6545 sayılı Kanun’un 27. maddesi ile eklenen Geçici 8. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 30/12/2020 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.