Danıştay 2. Daire Başkanlığı         2018/500 E.  ,  2020/3351 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/500
Karar No : 2020/3351

DAVACI : …

VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- … Bakanlığı

VEKİLLERİ : Hukuk Müşaviri …, Av. …
2- … Valiliği

VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU : … ili, … Aile Sağlığı Merkezinde aile hekimi olarak görev yapan davacı tarafından;
1- Sağlık mazereti nedeniyle … ili, … Aile Sağlığı Merkezine atanma isteminin reddine ilişkin … günlü, … sayılı işlemin,
2- 25/01/2013 günlü, 28539 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği’nin 15. maddesinin 1. fıkrasının, 11/03/2015 günlü Yönetmelik ile değişik, (a) bendinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Davacı, 14/05/2015 tarihinde kanser hastalığı nedeniyle ameliyat olduğunu, 09/06/2015 tarihinde ikametgâhının bulunduğu yer olan … ilçesindeki bir aile sağlığı merkezine atanmayı talep ettiğini, Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği’nin 15. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca başvurusunun reddedildiğini,
İptali istenen Yönetmelik hükmünün, Anayasa’nın 10. maddesinde düzenlenen eşitlik ilkesine aykırı olduğunu, yalnızca askerlik ve doğum izninden dönen personele öncelik tanınmasının, kendisi gibi 50 yaşında bir kadın olan, doğum ve askerlik yapamayacak kişiler açısından eşitsizlik oluşturduğunu,
23 yıldır hekim olarak görev yaptığını, liyakat, başarı ve tecrübe gibi objektif kriterlerin esas alınması halinde, il içinde en önde gelecek hekimlerden biri olduğunu,
Sağlık sorunları, sağlık raporu ile sabit olmasına karşın, subjektif kriterler taşıyan düzenleme nedeniyle yer değiştiremediğini,
Anayasa’nın 128. maddesi uyarınca, kamu görevlilerinin atanmalarına ilişkin kuralların kanunla düzenlenmesi gerektiğini, 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu’nda olmayan kuralların yönetmelik ile getirilemeyeceğini ileri sürmüştür.

DAVALI BAKANLIK SAVUNMASI : Aile hekimliğinde naklen atamanın söz konusu olmadığı, münhal pozisyonlara yerleştirme işlemi yapıldığı, dolayısıyla, mazeret nedeniyle atama gibi bir müessesenin bulunmadığı,
Dava konusu edilen hükmün, yer değişikliği ile ilgili bir hüküm olmadığı, yerleştirme ile ilgili bir hüküm olduğu, davacının ise zaten görevde olan bir aile hekimi olduğu,
Askerlik ve doğum yapanlara öncelik verilmesindeki amacın, bu kişilerin, zorunlu sebeplerle aile hekimliği uygulaması dışına çıkmış olmaları olduğu,
Devlet memuru olup, aile hekimi olarak görev yapan personelin, “Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği” hükümlerine uygun olarak, kadrolarına uygun yer değiştirme haklarına sahip oldukları, sağlık mazeretinin de bir devlet memuru için yer değiştirme sebebi olarak düzenlendiği, dolayısıyla, davacının; bu Yönetmelik’teki şartlar dahilinde, sağlık mazeretine istinaden talep ettiği yere “kadrosunun naklini” isteyebileceği, ancak, görev yaptığı ilçenin de atanmak istediği ilçenin de Kayseri ilinin merkez ilçeleri olduğu görüldüğünden, davacının sağlık mazeretine dayalı talebinin mesnetsiz olduğunun açıkça görüldüğü savunulmuştur.

DAVALI VALİLİK SAVUNMASI : Aile hekimliğinin, gönüllülük esasına dayalı olarak yapıldığı,
Davacının, 2008 yılından bu yana aynı yerde sözleşmeli aile hekimi olarak görev yaptığı, her yıl yenilenen sözleşmesinin en son 01/01/2015 tarihinde yenilendiği,
5258 sayılı Kanun’un verdiği yetkiye dayalı olarak çıkarılan Yönetmelik hükmünün Kanun’a aykırılık taşımadığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Hukukun genel ilkelerine ve üst hukuk normlarına uygun kurallar içeren düzenleyici işlemde ve bu düzenlemeye dayalı olarak tesis edilen bireysel işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, bu sebeple, davanın reddi gerektiği düşünülmüştür.

DANIŞTAY SAVCISI : …

DÜŞÜNCESİ : … İli … Aile Sağlığı Merkezinde aile hekimi olarak görev yapan davacı, sağlık mazereti nedeniyle … Aile Sağlığı Merkezine atanma isteminin reddine ilişkin … günlü, … sayılı işlemin ve işlemin dayanağı 25.1.2013 tarihli ve 28539 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinin 15. maddesinin 1. fıkrasının a bendinin iptalini istemektedir.
Dava konusu Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinin “Atamalarda ve Görevlendirmelerde Öncelik Sıralaması, Ölçütler ile Atama ve Nakillere İlişkin Esaslar” başlıklı 15.maddesinde;” (1) İl genelinde aile hekimliği pozisyonunun boşalması veya yeni pozisyon açılması durumunda en geç bir ay içinde, sözleşme ile çalıştırılacak aile hekimleri aşağıdaki sıralamaya göre yerleştirilir. a) (Değişik:RG-11/3/2015-29292) Fiilen en az altı ay aile hekimliği yaparak akabinde askerlik veya doğum nedeniyle sözleşmesini feshederek bir defalık tercih hakkına sahip olan aile hekimleri; bu grupta bulunan aile hekimlerine askerlik veya doğum sonrası kamu görevine başlama tarihine göre öncelik verilir. Kamu görevlisi olmayan hekimler için ise müdürlüğe başvuru tarihine göre öncelik verilir….”kuralı yer almıştır.
Buna göre; mecburi bir kamu hizmeti olan askerlik hizmeti ve doğum sonrası aile hekimine bir defalık tercih hakkı kullandırılmasında, il genelinde aile hekimliği pozisyonunun boşalması veya yeni pozisyon açılması durumunda en geç bir ay içinde sözleşme ile çalıştırılacak aile hekimlerinin belirtilen kurallar dahilinde yerleştirilmelerine ilişkin dava konusu düzenleyici işlemde ve buna dayanılarak tesis edilen bireysel işlemde kamu yararı ve hizmet gerekleri açısından aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenle davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Beşinci Dairesinin 09/10/2017 günlü, E:2015/4684, K:2017/20897 sayılı kararıyla Dairemize gönderilen dosyada, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 25/08/2017 günlü, 30165 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’ye eklenen Geçici 15. madde uyarınca, Türkiye Halk Sağlığı Kurumunun dava ve icra takip işlerinin Sağlık Bakanlığına devredildiği görülmüş olup, davanın Türkiye Halk Sağlığı Kurumu yerine Sağlık Bakanlığı husumetiyle görülmesine karar verilerek işin gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :

… ili, … Aile Sağlığı Merkezinde aile hekimi olarak görev yapan davacı, … İl Halk Sağlığı Müdürlüğüne yaptığı 09/06/2015 günlü başvuru ile sağlık mazereti dikkate alınarak, ücretsiz izin dönüşlerinde verilen önceliğin kendisine de verilmesi suretiyle, ikametgahının bulunduğu … ilçesinde açılacak aile sağlığı merkezinde aile hekimi olarak çalışabilmesi için gereğinin yapılmasını talep etmiştir.
… İl Halk Sağlığı Müdürlüğünce tesis edilen … günlü, … sayılı işlem ile Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği’nin 15. maddesinin 1. fıkrasının, (a) bendi uyarınca askerlik ve doğum sebebiyle sözleşmesini fesheden aile hekimlerinin öncelik haklarının bulunduğu, bu sebeple, davacının sağlık sorunları nedeniyle … ilçesinde bulunan veya yeni açılacak aile sağlığı merkezlerinde görev yapma talebinin uygun görülmediği belirtilerek davacının başvurusu reddedilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

İLGİLİ MEVZUAT:
5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu’nun “Yönetmelikler” başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasında; “Aile hekimi ve aile sağlığı elemanlarının çalışma usul ve esasları; çalışılan yer, kurum ve statülerine göre öncelik sıralaması; aile hekimliği uygulamasına geçişe ve nakillere ilişkin puanlama sistemi ve sayıları; aile sağlığı merkezi olarak kullanılacak yerlerde aranacak fiziki ve teknik şartlar; meslek ilkeleri; iş tanımları; performans ve hizmet kalite standartları; hasta sevk evrakı, reçete, rapor ve diğer kullanılacak belgelerin şekli ve içeriği, kayıtların tutulması ile çalışma denetimine ilişkin usul ve esaslar, Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.” hükmü yer almaktadır.
25/01/2013 günlü, 28539 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği’nin “Sözleşmeli aile hekimleri” başlıklı 15. maddesinin 1. fıkrasının, 11/03/2015 günlü Yönetmelik ile değişik, (a) bendinde; “(1) İl genelinde aile hekimliği pozisyonunun boşalması veya yeni pozisyon açılması durumunda en geç bir ay içinde, sözleşme ile çalıştırılacak aile hekimleri aşağıdaki sıralamaya göre yerleştirilir.
a) (Değişik:RG-11/3/2015-29292) Fiilen en az altı ay aile hekimliği yaparak akabinde askerlik veya doğum nedeniyle sözleşmesini feshederek bir defalık tercih hakkına sahip olan aile hekimleri; bu grupta bulunan aile hekimlerine askerlik veya doğum sonrası kamu görevine başlama tarihine göre öncelik verilir. Kamu görevlisi olmayan hekimler için ise müdürlüğe başvuru tarihine göre öncelik verilir.” kuralı düzenlenmiştir.
Aynı Yönetmeliğin “Naklen Atama” başlıklı 18. maddesinde; “(1) Aile hekimi olarak sözleşme imzalayan personel, sözleşmeli olarak görev yaptığı il dışında başka bir ilde ilan edilmiş münhal aile hekimliği pozisyonlarına 15 inci maddedeki usul ve esaslar çerçevesinde başvurarak yerleşebilir. Bu durumda, personelin kadrosu bağlı bulunduğu Kurum tarafından aile hekimi olarak yerleştiği ve yeni sözleşme imzaladığı ilde münhal kadronun mevcut olduğu birime aktarılır. Bu şekilde yapılacak naklen atama işlemleri, atama dönemine ve kur’aya tabi olmaksızın, Personel Dağılım Cetvelinde boş yer bulunmaması halinde standart dikkate alınarak gerçekleştirilir. Aile hekiminin yeni yerleştiği aile hekimliği pozisyonda fiilen bir sözleşme dönemi görev yapmadan sözleşmesinin sona ermesi durumunda, eski görev yerine, eski görev yerinde Personel Dağılım Cetveline göre boş yer bulunmaması halinde eski görev yeri esas alınarak, Sağlık Bakanlığı Atama ve Nakil Yönetmeliğinin 26 ncı maddesi hükümlerine göre naklen ataması yapılır.” hükmü, “Atama ve nakillere ilişkin sair hususlar” başlıklı 19. maddesinde ise; ” (1) Aile hekimi veya aile sağlığı elemanın bu Yönetmelikte düzenlenen hükümler dışında özür durumu gibi farklı nedenlerle naklen ataması yapılamaz. Bu konumdaki personel memur olarak görev yaparken sözleşmeli statüye geçmiş ise, memuriyete tekrar dönmeden tayin talebinde bulunabilir veya bu Yönetmelikteki düzenlemeye göre sıralamaya girebilir…” hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
25/01/2013 günlü, 28539 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği’nin 15. maddesinin 1. fıkrasının, 11/03/2015 günlü Yönetmelik ile değişik, (a) bendinin iptali istemine ilişkin olarak;
Davacı, dava konusu düzenleme ile askerlik ve doğum yapan hekimlerin aile hekimliğine yerleşmelerinde ayrıcalık tanınmasının, kendisi gibi 50 yaşında bir kadın olan, doğum ve askerlik yapamayacak kişiler açısından eşitsizlik oluşturduğunu, bu sebeple, Anayasa’da yer alan eşitlik ilkesinin ihlal edildiğini öne sürmekte ise de; Anayasa’nın 10. maddesinde düzenlenmiş olan eşitlik ilkesi, aynı hukuksal durumda olan kişilerin aynı kurala bağlı tutulmalarını gerektirmektedir.
Anayasa Mahkemesinin pek çok kararında vurgulandığı gibi, yasa önünde eşitlik ilkesi, herkesin her yönden aynı kurallara bağlı olacağı anlamına gelmeyip, birbirleriyle aynı durumda olanlara farklı kuralların uygulanmasını, bu şekilde bazı kişilere ayrıcalık tanınmasını engeller. Dolayısıyla, farklı durumlardaki kişilerin, haklı bir nedenlere dayanarak ayrı kurallara bağlı tutulmaları, eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmayacaktır.
Buna göre, vatan hizmeti olan askerliğini yapan hekimler ile doğum yapan hekimlerin, zorunlu nedenlerle aile hekimliği statülerinin sona erdiği dikkate alındığında, bu durumda olan aile hekimlerinin en kısa sürede hizmete dahil edilmesi amacıyla kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak öncelikli olarak yerleştirilmelerine yönelik getirilen dava konusu düzenlemenin gerek eşitlik ilkesine gerekse üst hukuk normlarına aykırılık taşımadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Davacının, sağlık mazereti nedeniyle … ili, … ilçesinde yer alan aile sağlığı merkezine atanma isteminin reddine ilişkin … günlü, … sayılı işlemin iptali istemine gelince;
Yukarıda metnine yer verilen mevzuat hükümlerinde; aile hekimlerinin, özür durumu gibi nedenlerle naklen atanmaya tabi tutulamayacaklarının, özür durumu bulunan aile hekiminin, memur olarak görev yaparken sözleşmeli statüye geçmiş ise, memuriyete dönmeden tayin talebinde bulunabileceğinin veya Yönetmelik’te yer alan hükümler uyarınca sıralamaya girebileceğinin açıkça düzenlendiği dikkate alındığında; sağlık mazereti nedeniyle, sıralamaya tabi tutulmaksızın, Kayseri il merkezi içinde yer değişikliği talep eden davacının başvurusunun reddine ilişkin işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmamıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE;
2. Aşağıda dökümü yapılan …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine; posta gideri avansından artan …-TL’nin, kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 12/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.