Danıştay 2. Daire Başkanlığı         2018/142 E.  ,  2022/6947 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/142
Karar No : 2022/6947

DAVACI : … Sendikası (…-Sen)
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVANIN KONUSU : 12/10/2013 günlü, 28793 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmeliğin, 13/01/2018 günlü, 30300 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik;
1- 4. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde yer alan “ve sözlü” ibaresi ile (j) bendinde yer alan “ve sözlü sınavı” ibaresinin;
2- 8. maddesinde, “Merkez Sınav Kurulu üyeleri, görevde yükselme sınavına alınacak personelden fiilen yürütülmekte olan kadro unvanı ve lisansüstü öğrenim hariç olmak üzere öğrenim itibariyle daha düşük seviyede olamazlar.” ibaresine, “Merkez Sınav Kurulu üyeleri, eşleri ile ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve kayın hısımlarının katılacağı yazılı sınavlara ilişkin iş ve işlemlere dahil olamazlar. Bu durumdaki asıl üyelerin yerine yedek üye görevlendirilir.” ibaresine ve “Sınav kurullarında sınav yapılan kurumda en fazla üyeye sahip üç sendikadan birer temsilci bulunması”na yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemelerin;
3- 9. maddesinin 1. fıkrasının (e), (f), (g), (ğ), (h) ve (ı) bendlerinin;
4- 14. maddesinin;
5- 15. maddesinin;
6- 16. maddesinin;
7- 18. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında yer alan “duyuruda belirtilen süre” ibarelerinin;
8- 21. maddesinde yer alan “ve sözlü” ibaresinin ve aynı maddede “boşalan kadrolara atama yapılmasına yer verilmemesine” ilişkin eksik düzenlemenin;
9- 23. maddesinde “ilçe milli eğitim müdürlüğüne atanacak olan şube müdürlerinin seçiminde somut kriterlere yer verilmemesine” ilişkin eksik düzenlemenin;
10- Yönetmelik eki “Ek-1 Görevde Yükselme Sözlü Sınavı Değerlendirme Formu”nun iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : 13/01/2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik değişikliğiyle, Milli Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmelikte yapılan sözlü sınava ilişkin düzenlemeler yönünden; görevde yükselme ve unvan değişikliklerinde yazılı sınavın yanında sözlü sınava katılma zorunluluğunun getirildiği, sözlü sınava yönelik denetimin neredeyse imkansız ve sübjektif değerlendirmeye açık olması nedeniyle, kariyer ve liyakat ilkelerine aykırılık oluşturduğu, uygulamada birçok haksızlığı beraberinde getireceği, Yönetmeliğin 8. maddesine ilişkin eksik düzenlemeler yönünden; 657 sayılı Kanun’da ifade edilen temel ilkelere aykırılık bulunduğu, yapılacak olan sınavlarda şeffaflığın sağlanabilmesi için öngörülen düzenlemelere yer verilmesi gerektiği, Yönetmeliğin 18. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında yer alan “duyuruda belirtilen süre” ibareleri yönünden; önceki düzenlemenin aksine sınav sonuçlarına yapılacak itirazlarda, belli bir itiraz süresine yer verilmediği, hukuki öngörülebilirlik ve hukuk devleti ilkelerinin ihlal edildiği, idareye keyfi ve sınırsız takdir hakkı tanındığı, Yönetmeliğin 21. maddesinde, “boşalan kadrolara atama yapılmasına yer verilmemesine” ilişkin eksik düzenleme yönünden; değişiklikten önce, belli sebeplerin gerçekleşmesi halinde boşalan kadrolara atama yapılacağı belirtilmesine karşın, yeni düzenlemeyle bu imkanın ortadan kaldırıldığı, söz konusu durumun objektif olmayan uygulamalara ve mağduriyetlerin yaşanmasına sebep olacağı, eksik düzenlemenin hakkaniyete ve eşitlik ilkesine aykırı olduğu, Yönetmeliğin 23. maddesinde, “ilçe milli eğitim müdürlüğüne atanacak olan şube müdürlerinin seçiminde somut kriterlere yer verilmemesine” ilişkin eksik düzenleme yönünden ise; anılan maddenin değişiklik öncesi halinde, sınav şartına yer verilmemesine ilişkin düzenlemenin yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği, buna karşılık yeni düzenlemede, ilçe milli eğitim müdürlüğüne atanacak olan şube müdürlerinin seçiminde somut kriterler belirlenmediği, objektif atamaların önüne geçildiği, kariyer ve liyakat ilkelerine aykırı uygulamalara sebep olunacağı ileri sürülmektedir.

DAVALI İDARENİN SAVUNMASI : Usul yönünden, yapılan değişikliklerin davacı Sendikanın menfaatini ihlal etmediği; esasa yönelik ise, üst norm niteliğindeki Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik hükümleri esas alınmak suretiyle getirilen dava konusu düzenlemelerde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Dava konusu Yönetmeliğin 8. maddesinde, “Merkez Sınav Kurulu üyeleri, eşleri ile ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve kayın hısımlarının katılacağı yazılı sınavlara ilişkin iş ve işlemlere dahil olamazlar. Bu durumdaki asıl üyelerin yerine yedek üye görevlendirilir.” ibaresine yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemenin iptaline; Yönetmeliğin 23. maddesinde “ilçe milli eğitim müdürlüğüne atanacak olan şube müdürlerinin seçiminde somut kriterlere yer verilmemesine” ilişkin eksik düzenlemenin iptali istemi yönünden karar verilmesine yer olmadığına; diğer istemler yönünden ise davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Davacı Sendika tarafından, 12/10/2013 tarihli ve 28793 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmeliğinin 13/01/2018 tarihli ve 30300 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmelikle değişik; 4. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde yer alan “ve sözlü” ibaresi ile (j) bendinde yer alan “ve sözlü sınavı” ibaresinin; 8. maddesinde, “Merkez Sınav Kurulu üyeleri, görevde yükselme sınavına alınacak personelden fiilen yürütülmekte olan kadro unvanı ve lisansüstü öğrenim hariç olmak üzere öğrenim itibariyle daha düşük seviyede olamazlar.” ibaresine, “Merkez Sınav Kurulu üyeleri, eşleri ile ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve kayın hısımlarının katılacağı yazılı sınavlara ilişkin iş ve işlemlere dahil olamazlar. Bu durumdaki asıl üyelerin yerine yedek üye görevlendirilir.” ibaresine ve “Sınav kurullarında sınav yapılan kurumda en fazla üyeye sahip üç sendikadan birer temsilci bulunması”na yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemenin; 9. maddesinin 1. fıkrasının (e), (f), (g), (ğ), (h) ve (ı) bendlerinin; “Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu” başlıklı 14. maddesinin; “Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonunun Görevleri” başlıklı 15. maddesinin; “Sözlü sınav” başlıklı 16. maddesinin; 18. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında yer alan “duyuruda belirtilen süre” ibarelerinin; 21. maddesinde yer alan “ve sözlü” ibaresinin ve “boşalan kadrolara atama yapılmasına yer verilmemesine” ilişkin eksik düzenlemenin; 23. maddesinde “ilçe milli eğitim müdürlüğüne atanacak olan şube müdürlerinin seçiminde somut kriterlere yer verilmemesine” ilişkin eksik düzenlemenin; aynı Yönetmeliğin eki “Ek-1 Görevde Yükselme Sözlü Sınavı Değerlendirme Formu”nun iptali istenilmektedir.
Davalı İdarenin usule ilişkin iddiası yerinde görülmemiştir.
Anayasanın 124. maddesi, Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler kuralını taşımaktadır.
İdareler bu çerçevede Yönetmelik çıkarabilecekleri gibi kamu hizmetinin daha etkin ve verimli yürütülmesi amacıyla yönetmelikte değişikliklerde yapabilirler. Yönetmeliklerin Anayasa, Yasa, Tüzük ve hukukun genel ilkelerine aykırı hükümler içermemesi ve öngörülen biçim ve yetki koşullarına uyularak çıkarılması dışında, söz konusu düzenleme yetkisinin kullanılmasına kamu hukuku yönünden herhangi bir engel bulunmadığı açıktır.
14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 25/08/2011 tarihli ve 652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve 15/3/1999 tarihli ve 99/12647 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik, 19/4/1983 tarihli ve 83/6525 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine dayanılarak hazırlanmış olan Milli Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmeliğinin 13/01/2018 tarihli ve 30300 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmelikle değişik; 4. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde “ve sözlü” ile (j) bendinde, “ve sözlü sınavı” ibarelerine yer verilmiş; Merkez Sınav Kurulunun görevleri başlıklı 9. maddesinde; ”(1) Merkez Sınav Kurulunun görevleri şunlardır;
…..
e) Görevde yükselme ve unvan değişikliği yoluyla yapılacak atamalara ilişkin sözlü sınav tarihlerini belirlemek,
f) Sözlü sınav ve değerlendirme komisyonunun kimlerden, ne şekilde ve hangi merkezlerde oluşturulacağını belirlemek,
g) Sözlü sınav sorularını hazırlamak veya hazırlatmak,
ğ) Sözlü sınavların yapılmasını ve değerlendirilmesini sağlamak,
h) Sözlü sınavların sonucuna göre başarı listelerinin düzenlenmesini ve ilanını sağlamak,
I) Sözlü sınava ilişkin itirazların sonuçlandırılmasını sağlamak”; Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu başlıklı 14. maddesinde ;
”(1) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu; Merkez Sınav Kurulunca belirlenen kamu görevlilerinden oluşacak bir başkan, dört asıl ve ihtiyaç duyulduğunda değerlendirilmek üzere dört yedek üyeden oluşur. Yedek üyeler, sınav merkezlerinde oluşturulan yedek üye havuzundan görevlendirilir.
(2) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu merkezde ve illerde kurulur. Gerek görülmesi hâlinde aynı usulle birden fazla sözlü sınav ve değerlendirme komisyonu oluşturulabilir.
(3) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu üyeleri, sınava alınacak personelden ihraz ettikleri kadro unvanı ve lisansüstü öğrenim hariç olmak üzere öğrenim itibarıyla daha düşük seviyede olamazlar.
(4) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu üyeleri, eşleri ile ikinci dereceye kadar (bu derece dâhil) kan ve kayın hısımlarının katılacağı sözlü sınavlara ilişkin iş ve işlemlere dâhil olamazlar. Bu durumdaki asıl üyelerin yerine yedek üye görevlendirilir.
(5) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu, üye tam sayısı ile toplanır. Asıl üyenin bulunmadığı toplantıya komisyon başkanının marifetiyle yedek üye katılır. Komisyon kararları oy çokluğu ile alınır. Sözlü sınav değerlendirmesi ise her üye tarafından ayrı ayrı yapılır.
(6) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonunun sekretarya hizmetleri; merkezde Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğünce, illerde ölçme, değerlendirme ve sınav hizmetleri birimlerince yürütülür.”; Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonunun görevleri başlıklı 15. maddesinde :
”(1) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonunun görevleri şunlardır:
a) Sözlü sınavları yapmak ve değerlendirmek,
b) Sözlü sınava ilişkin diğer iş ve işlemleri yürütmek,
c) Sözlü sınava ilişkin itirazları sonuçlandırmak.”; Sözlü sınav başlıklı 16. maddesinde:
”(1) Görevde yükselme ve unvan değişikliği yazılı sınavında başarılı olanlardan duyuruda ilan edilen kadro sayısının üç katına kadar aday, puan üstünlüğüne göre sözlü sınava alınır. Son adayla aynı puana sahip olan adaylar da sözlü sınava alınır.
(2) Sözlü sınav konuları ve ağırlıkları şunlardır:
a) Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi %20,
b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü %15,
c) Liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu %15,
ç) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı %15,
d) Genel kültürü ve genel yeteneği %20,
e) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı %15,
(3) Sözlü sınava giren adaylar, Ek-1 Sözlü Sınav Değerlendirme Formuna göre 100 tam puan üzerinden değerlendirilir. Her üyenin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması alınarak adayın sözlü sınav puanı tespit edilir. Sözlü sınavda 100 üzerinden en az 70 puan alanlar başarılı sayılır ve başvuruda bulunduğu unvana atanmak üzere tercih yapma hakkına sahip olur.” hükümlerine; 21. maddesinde “ve sözlü” ibaresine yer verilmiş ve Ek 1’de Görevde Yükselme Sözlü Sınavı Değerlendirme Formu” yer almıştır.
15/03/1999 günlü, 99/12647 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin (Değişik 17/10/2016-20169380 K.) “Sınav şartı” başlıklı 8. maddesinde, “görevde yükselme veya ünvan değişikliği suretiyle atanacakların yazılı ve sözlü sınavda başarılı olmaları gerekir.” kuralına yer verilmiş; 12/A maddesinde Sözlü sınav; 12/B maddesinde Başarı sıralaması konuları düzenlenmiştir.
657 sayılı Yasa’nın “Temel İlkeler” başlıklı 3. maddesinde, öngörülen “Kariyer” ve “Liyakat” ilkelerini gerçekleştirmek amacıyla hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak personelin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esasları belirlemek için çıkarılan dava konusu Yönetmelikde yazılı ve sözlü sınavların ikisinin birlikte başarılması, belirlenen görevlere atanabilmenin temel koşulu olarak belirlenmiştir.
Sözlü sınav, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte, bilgi ve liyakatı ölçmek, adayın mesleğe uygun yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmaktadır. Bu çerçevede, sözlü sınavın temel amacı, yazılı sınav yapılmak suretiyle nesnel bir biçimde tespit edilenler arasından en başarılı adaydan başlayarak en uygun olanların seçilmesidir.
Bu itibarla, görevde yükselmeye tabi unvanların yürüttükleri görevin önem ve özelliği dikkate alındığında, bu kadrolara atanacakların, mesleğin gerektirdiği bilginin ölçülmesi amacıyla yapılacak yazılı sınav yanında, mesleki ehliyete yönelik diğer özel niteliklere de sahip olup olmadıklarının tespiti açısından tamamlayıcı nitelik taşıyan sözlü sınava alınmalarında ve yukarıda belirtilen yönetmelik hükümlerinde hizmet gereklerine, üst hukuk normlarına ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Dava konusu Yönetmeliğin ”Merkez Sınav Kurulu” başlıklı 8. maddesinde;
”(1) Merkez Sınav Kurulu; Bakan onayıyla Bakanlık Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu müsteşar yardımcısı başkanlığında; biri İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünden olmak üzere üç daire başkanı ve bir hukuk müşavirinden oluşur.
Aynı usulle birer yedek üye belirlenir.
(2) Merkez Sınav Kurulu, üye tam sayısı ile toplanır. Asıl üyenin bulunmadığı toplantıya kurul başkanının marifetiyle yedek üye katılır. Kurul kararları oy çokluğu ile alınır.
(3) Merkez Sınav Kurulunun sekretarya hizmetleri Bakanlık Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğünce yürütülür.” hükmü yer almıştır.
Merkez Sınav Kurulunun görevlerini düzenleyen 9. maddesinde belirtilen; b) Yazılı sınav sorularını hazırlamak veya hazırlatmak, c) Yazılı sınavların yapılmasını ve değerlendirilmesini sağlamak, ç) Yazılı sınav sonuçlarının ve başarılı olanların duyurulmasını sağlamak, d) Yazılı sınava ilişkin itirazların sonuçlandırılmasını sağlamak, …g) Sözlü sınav sorularını hazırlamak veya hazırlatmak, ğ) Sözlü sınavların yapılmasını ve değerlendirilmesini sağlamak, h) Sözlü sınavların sonucuna göre başarı listelerinin düzenlenmesini ve ilanını sağlamak, ı) Sözlü sınava ilişkin itirazların sonuçlandırılmasını sağlamak görevleri nedeniyle “Merkez Sınav Kurulu üyeleri, eşleri ile ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve kayın hısımlarının katılacağı yazılı sınavlara ilişkin iş ve işlemlere dahil olamazlar. Bu durumdaki asıl üyelerin yerine yedek üye görevlendirilir.” ibaresine yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemede hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Ünvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin 13. maddesinde, sınav kurulunu teşkil eden üyelerin görevde yükselme sınavına alınacak personelden, öğrenim ve ihraz etttikleri unvanlar itibarıyla daha düşük seviyede olamayacakları hükmü yer aldığından, 2547 sayılı Kanun uyarınca yüksek lisans ve doktora ile tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık ve sanatta yeterlik eğitimini kapsayan lisans üstü öğrenimin yüksek öğretim yönünden bir ünvan olup görevde yükselme ve ünvan değişikliği sınavlarında personelin lisans üstü öğrenimine ilişkin bilgi düzeyinin ölçülmediği ve dava konusu Yönetmeliğin 14/3. maddesinde benzer ibare yer aldığı da dikkate alındığında, “Merkez Sınav Kurulu üyeleri, görevde yükselme sınavına alınacak personelden fiilen yürütülmekte olan kadro unvanı ve lisansüstü öğrenim hariç olmak üzere öğrenim itibariyle daha düşük seviyede olamazlar.” ibaresine yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemede hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Anılan maddede “Sınav kurullarında sınav yapılan kurumda en fazla üyeye sahip üç sendikadan birer temsilci bulunması”na yer verilmemesinde üst hukuk normlarına aykırılık görülmemiştir.
Yönetmeliğin 18. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında yer alan “duyuruda belirtilen süre” ibarelerinin iptali istemi yönünden: ilgili sınavlara katılacakların sayısı gibi durumlar dikkate alınmak suretiyle sınav duyurularında belli bir itiraz süresi öngörüleceği açık olduğundan bu ibarede hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Yönetmeliğin 21. maddesinde yer alan “boşalan kadrolara atama yapılmasına yer verilmemesine” ilişkin eksik düzenlemenin iptali istemi yönünden:
Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin ”Başarı sıralaması” başlıklı 12/B maddesinde (Ek : 6/5/2013-2013/4957 K.) (Değişik birinci fıkra: 30/6/2014-2014/6579 K.) ”Görevde yükselme suretiyle ilan edilen boş kadro veya pozisyon sayısı kadar atama yapılmasında başarı puanı esas alınır…
Görevde yükselme sınavında başarılı olmalarına rağmen, ilan edilen kadro veya pozisyon
sayısı nedeniyle ataması yapılamayacak personelden en fazla asıl aday sayısı kadar personel, kurumlarca ihtiyaç duyulması halinde başarı sıralaması listesinde yedek olarak belirlenebilir.”; ”Görevde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C maddesinde ise (Ek : 6/5/2013-2013/4957 K.) ”Atanmaya hak kazanan personel, başarı sıralaması listesinin kesinleşmesini müteakip en yüksek puandan başlamak üzere belirlenen başarı sıralamasındaki başarı puanlarına göre atanır.
Kurumlarca tercih alınması durumunda ise başarı sıralaması esas alınarak ilgili personelin tercihlerine göre atamaları yapılır.
Duyurulan kadro veya pozisyonlardan;
a) Atanma şartlarını taşımadıkları için sınavların geçersiz sayılması veya bu sebeple atamaların iptal edilmesi, atanılan göreve
geçerli bir mazeret olmaksızın süresi içinde başlanmaması ya da atanma hakkından vazgeçilmesi,
b) Emeklilik, ölüm, memurluktan çekilme veya çıkarılma, başka unvanlı kadro veya pozisyonlara ya da başka bir kuruma naklen atanma,
sebepleriyle boş kalan veya boşalanlara, başarı sıralamasının kesinleştiği tarihten itibaren altı aylık süreyi aşmamak üzere aynı unvanlı kadro veya pozisyonlar için yapılacak müteakip sınava ilişkin duyuruya kadar, 12/B maddesine göre kurumlarca belirlenmiş olması halinde yedekler arasından başarı sıralamasına göre atama yapılabilir.
Görevde yükselme sınavına herhangi bir sebeple katılmayanlar ile başarısız olan veya yedeklerden altı ay içindeki müteakip sınava ilişkin duyuruya kadar atanmamış olanlar ya da atanma haklarından herhangi bir sebeple feragat edenler, aynı unvanlı kadro veya pozisyonlara yapılacak atamalar için bu Yönetmelikte öngörülen bütün usul ve esaslara tabidir.” hükmü yer almaktadır.
Anılan hükümden de anlaşılacağı üzere; çeşitli nedenlerle boş kalan veya boşalan kadrolara kurumlarca belirlenmiş olması halinde yedekler arasından atama yapma konusunda idarelere takdir yetkisi tanınmış olup, davalı idarenin bu konuda zorlanamayacağı açıktır.
Yönetmeliğin 23. maddesinde “ilçe milli eğitim müdürlüğüne atanacak olan şube müdürlerinin seçiminde somut kriterlere yer verilmemesine” ilişkin eksik düzenlemenin iptali istemi yönünden:
”İlçe milli eğitim müdürlüğü kadrosuna atama” başlıklı anılan maddede; ilçe milli eğitim müdürü kadrolarına; öğretmenlikte adaylığı kaldırılmış olmak kaydıyla, yazılı veya sözlü sınavını kazanarak şube müdürü kadrolarına atananlardan en az iki yıl şube müdürü olarak görev yapmış olanlar arasından atama yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Sınavla şube müdürlüğü kadrolarına atanarak iki yıl görev yapmış olanlar arasından ilçe milli eğitim müdürlüğü kadrolarına atama yapılmasında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu Yönetmeliğin 8. maddesinde “Merkez Sınav Kurulu üyeleri, eşleri ile ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve kayın hısımlarının katılacağı yazılı sınavlara ilişkin iş ve işlemlere dahil olamazlar. Bu durumdaki asıl üyelerin yerine yedek üye görevlendirilir.” ibaresi ile “Merkez Sınav Kurulu üyeleri, görevde yükselme sınavına alınacak personelden fiilen yürütülmekte olan kadro unvanı ve lisansüstü öğrenim hariç olmak üzere öğrenim itibariyle daha düşük seviyede olamazlar.” ibaresine yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemenin iptali, diğer istemler yönünden ise davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, davacı Sendikanın işbu davayı açmada menfaati bulunmadığına yönelik davalı idarenin yaptığı usul itirazı yerinde görülmeyerek işin gereği düşünüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 124. maddesinin 1. fıkrasında; “Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler.” hükmüne yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 3. maddesinde; “sınıflandırma”, “kariyer” ve “liyakat” ilkeleri bu Kanunun temel ilkeleri olarak belirlenmiş; kariyer ilkesi, Devlet memurlarına yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlamak; liyakat ilkesi ise, Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini yeterlik sistemine dayandırmak ve sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmak olarak tanımlanmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 217 sayılı Devlet Personel Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine dayanılarak hazırlanan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin (Genel Yönetmelik), “Amaç” başlıklı 1. maddesinde; “Bu Yönetmeliğin amacı, liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak, Devlet memurları ile 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki kamu iktisadî teşebbüslerinde görev yapan sözleşmeli personelin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.”, “Sınav şartı” başlıklı 8. maddesinde; “Görevde yükselme veya unvan değişikliği suretiyle atanacakların yazılı ve sözlü sınavda başarılı olmaları gerekir.”, “Sözlü sınav” başlıklı 12/A maddesinde; “(Ek: 6/5/2013-2013/4957 K.) Yazılı sınavda en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere ilan edilen kadro veya pozisyon sayısının beş katına kadar aday sözlü sınava alınır. Son adayla aynı puana sahip olan personelin tamamı sözlü sınava alınır. … Her üyenin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması alınarak personelin sözlü sınav puanı tespit edilir. Sözlü sınavda yüz üzerinden en az yetmiş puan alanlar başarılı sayılır.
“, “Başarı sıralaması” başlıklı 12/B maddesinin 1. fırkasında; “(Ek : 6/5/2013-2013/4957 K.) (Değişik birinci fıkra: 30/6/2014-2014/6579 K.), Görevde yükselme suretiyle ilan edilen boş kadro veya pozisyon sayısı kadar atama yapılmasında başarı puanı esas alınır. (Değişik ikinci cümle: 17/10/2016-2016/9380 K.) Başarı puanı, yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle tespit edilir ve kurumların resmi internet sitesinde ilan edilir.
“, “Görevde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C maddesinde; “(Ek : 6/5/2013-2013/4957 K.) Atanmaya hak kazanan personel, başarı sıralaması listesinin kesinleşmesini müteakip en yüksek puandan başlamak üzere belirlenen başarı sıralamasındaki başarı puanlarına göre atanır. Kurumlarca tercih alınması durumunda ise başarı sıralaması esas alınarak ilgili personelin tercihlerine göre atamaları yapılır. Duyurulan kadro veya pozisyonlardan;
a) Atanma şartlarını taşımadıkları için sınavların geçersiz sayılması veya bu sebeple atamaların iptal edilmesi, atanılan göreve geçerli bir mazeret olmaksızın süresi içinde başlanmaması ya da atanma hakkından vazgeçilmesi,
b) Emeklilik, ölüm, memurluktan çekilme veya çıkarılma, başka unvanlı kadro veya pozisyonlara ya da başka bir kuruma naklen atanma,
sebepleriyle boş kalan veya boşalanlara, başarı sıralamasının kesinleştiği tarihten itibaren altı aylık süreyi aşmamak üzere aynı unvanlı kadro veya pozisyonlar için yapılacak müteakip sınava ilişkin duyuruya kadar, 12/B maddesine göre kurumlarca belirlenmiş olması halinde yedekler arasından başarı sıralamasına göre atama yapılabilir. Görevde yükselme sınavına herhangi bir sebeple katılmayanlar ile başarısız olan veya yedeklerden altı ay içindeki müteakip sınava ilişkin duyuruya kadar atanmamış olanlar ya da atanma haklarından herhangi bir sebeple feragat edenler, aynı unvanlı kadro veya pozisyonlara yapılacak atamalar için bu Yönetmelikte öngörülen bütün usul ve esaslara tabidir.”, “Sınav kurulu ve görevleri” başlıklı 13. maddesinde; “(Değişik : 21/5/2000 – 2000/1231 K.) (Değişik birinci fıkra: 6/5/2013-2013/4957 K.) Kurumlarca yaptırılacak sınavlara ilişkin görevde yükselme işlemlerini yürütmek üzere beş kişiden oluşan sınav kurulu veya kurulları teşkil edilir. Sınav kurulu veya kurulları, atamaya yetkili amir veya görevlendireceği kişinin başkanlığında, atamaya yetkili amirce belirlenecek personel birimi temsilcisi veya temsilcileri ile diğer üyelerden teşekkül eder. İhtiyaç duyulması halinde kurum dışından kamu görevlileri arasından kurullara üye veya üyeler görevlendirilebilir. Sınav kurulunu teşkil eden üyeler görevde yükselme sınavına alınacak personelden, öğrenim ve ihraz ettikleri unvanlar itibarıyla daha düşük seviyede olamazlar. Sınav kurulunun başkan ve üyelerinin görevde yükselme sınavına eşlerinin, ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve sıhri hısımlarının katıldığının tespit edilmesi halinde, bu üye veya üyeler sınav kurulu üyeliğinden çıkartılır ve bunların yerine yeni üye veya üyeler görevlendirilir. (Değişik üçüncü fıkra: 6/5/2013-2013/4957 K.) Sınav kurulu; sınavların yapılması, sınav sonuçlarının ilanı, itirazların sonuçlandırılması ve sınavlara ilişkin diğer işleri yürütür. (Ek fıkra: 6/5/2013-2013/4957 K.) Sınav kurulu, üye tamsayısı ile toplanır. Kararlar oy çokluğuyla alınır. (Ek fıkra: 6/5/2013-2013/4957 K.) Kurumlar, gerekli görmeleri halinde taşra teşkilatında beş kişiden müteşekkil sınav kurulu veya kurulları oluşturabilir.” düzenlemeleri yer almıştır.
Ayrıca, anılan Genel Yönetmeliğin 15. maddesiyle, kurumların, bu Yönetmeliğin kapsamına giren görevlere atanacaklarda aranacak şartları ve yapılacak sınavlara ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususları Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşünü alarak bu Yönetmeliğe aykırı olmamak üzere çıkaracakları yönetmeliklerle düzenleyecekleri, Geçici 1. maddesinde de, kurum ve kuruluşlarca daha önce yürürlüğe konulmuş görevde yükselme yönetmeliklerinin, Devlet Personel Başkanlığının olumlu görüşü alınarak, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde bu Yönetmeliğe uygun hale getirileceği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava konusu Milli Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmelik’le (Yönetmelik), Milli Eğitim Bakanlığının merkez ve taşra teşkilatına ait kadrolara, liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak görevde yükselme ve unvan değişikliği ile yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda uygulanacak usul ve esaslar belirlenmiştir.
Anılan Yönetmeliğin 35. maddesinde, bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik ve Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür.

I. Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde yer alan “ve sözlü” ibaresi ile (j) bendinde yer alan “ve sözlü sınavı” ibaresinin; 9. maddesinin 1. fıkrasının (e), (f), (g), (ğ), (h) ve (ı) bendlerinin; 14, 15 ve 16. maddelerinin; 21. maddesinde yer alan “ve sözlü” ibaresinin ve Yönetmelik eki “Ek-1 Görevde Yükselme Sözlü Sınavı Değerlendirme Formu”nun iptali istemi yönünden:
Davacı Sendika tarafından, anılan düzenlemelerin iptali istemine yönelik ileri sürülen ve yukarıda da yer verilen iddiaların benzer nitelikte olması nedeniyle, hukuki incelemelerinin birlikte yapılması gerekliliği doğmuştur.
Bu kapsamda, Yönetmeliğin dava konusu edilen maddelerinde:
“Tanımlar
MADDE 4 − (1) Bu Yönetmelikte geçen;
…
f) (Değişik:RG-13/1/2018-30300) Görevde yükselme sınavı: Bu Yönetmelik hükümlerine göre görevde yükselme suretiyle atanacakların belirlenmesi amacıyla yapılan yazılı ve sözlü sınavı,
…
j) (Değişik:RG-13/1/2018-30300) Unvan değişikliği sınavı: Bu Yönetmelik hükümlerine göre unvan değişikliği suretiyle atanacakların belirlenmesi amacıyla yapılan yazılı ve sözlü sınavı,
… ifade eder.

Merkez Sınav Kurulunun görevleri
MADDE 9 − (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-13/1/2018-30300)
(1) Merkez Sınav Kurulunun görevleri şunlardır;
…
e) Görevde yükselme ve unvan değişikliği yoluyla yapılacak atamalara ilişkin sözlü sınav tarihlerini belirlemek,
f) Sözlü sınav ve değerlendirme komisyonunun kimlerden, ne şekilde ve hangi merkezlerde oluşturulacağını belirlemek,
g) Sözlü sınav sorularını hazırlamak veya hazırlatmak,
ğ) Sözlü sınavların yapılmasını ve değerlendirilmesini sağlamak,
h) Sözlü sınavların sonucuna göre başarı listelerinin düzenlenmesini ve ilanını sağlamak,
ı) Sözlü sınava ilişkin itirazların sonuçlandırılmasını sağlamak.

Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu
MADDE 14 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-13/1/2018-30300)
(1) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu; Merkez Sınav Kurulunca belirlenen kamu görevlilerinden oluşacak bir başkan, dört asıl ve ihtiyaç duyulduğunda değerlendirilmek üzere dört yedek üyeden oluşur. Yedek üyeler, sınav merkezlerinde oluşturulan yedek üye havuzundan görevlendirilir.
(2) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu merkezde ve illerde kurulur. Gerek görülmesi hâlinde aynı usulle birden fazla sözlü sınav ve değerlendirme komisyonu oluşturulabilir.
(3) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu üyeleri, sınava alınacak personelden ihraz ettikleri kadro unvanı ve lisansüstü öğrenim hariç olmak üzere öğrenim itibarıyla daha düşük seviyede olamazlar.
(4) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu üyeleri, eşleri ile ikinci dereceye kadar (bu derece dâhil) kan ve kayın hısımlarının katılacağı sözlü sınavlara ilişkin iş ve işlemlere dâhil olamazlar. Bu durumdaki asıl üyelerin yerine yedek üye görevlendirilir.
(5) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonu, üye tam sayısı ile toplanır. Asıl üyenin bulunmadığı toplantıya komisyon başkanının marifetiyle yedek üye katılır. Komisyon kararları oy çokluğu ile alınır. Sözlü sınav değerlendirmesi ise her üye tarafından ayrı ayrı yapılır.
(6) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonunun sekretarya hizmetleri; merkezde Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğünce, illerde ölçme, değerlendirme ve sınav hizmetleri birimlerince yürütülür.

Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonunun görevleri
MADDE 15 − (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-13/1/2018-30300)
(1) Sözlü Sınav ve Değerlendirme Komisyonunun görevleri şunlardır:
a) Sözlü sınavları yapmak ve değerlendirmek,
b) Sözlü sınava ilişkin diğer iş ve işlemleri yürütmek,
c) Sözlü sınava ilişkin itirazları sonuçlandırmak.

Sözlü sınav
MADDE 16 – (Değişik:RG-13/1/2018-30300)
(1) Görevde yükselme ve unvan değişikliği yazılı sınavında başarılı olanlardan duyuruda ilan edilen kadro sayısının üç katına kadar aday, puan üstünlüğüne göre sözlü sınava alınır. Son adayla aynı puana sahip olan adaylar da sözlü sınava alınır.
(2) Sözlü sınav konuları ve ağırlıkları şunlardır:
a) Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi %20,
b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü %15,
c) Liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu %15,
ç) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı %15,
d) Genel kültürü ve genel yeteneği %20,
e) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı %15,
(3) Sözlü sınava giren adaylar, Ek-1 Sözlü Sınav Değerlendirme Formuna göre 100 tam puan üzerinden değerlendirilir. Her üyenin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması alınarak adayın sözlü sınav puanı tespit edilir. Sözlü sınavda 100 üzerinden en az 70 puan alanlar başarılı sayılır ve başvuruda bulunduğu unvana atanmak üzere tercih yapma hakkına sahip olur.

Atama
MADDE 21 – (Değişik:RG-13/1/2018-30300)
(1) Bu Yönetmelikte belirtilen görevlere ilişkin boş kadrolara atama yapılmasında başarı puanı esas alınır. Başarı puanı, yazılı ve sözlü sınavda başarılı olanların sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle belirlenir ve Bakanlığın internet sitesinde duyurulur. Atanmak üzere başvuruda bulunan adayların atamaları, başarı sıralaması ve puan üstünlüğü esasına göre tercihleri de dikkate alınarak yapılır.
…”
düzenlemelerine yer verilmiş, Yönetmeliğin eki “Ek-1 Görevde Yükselme Sözlü Sınavı Değerlendirme Formu”nda da değişiklik yapılmıştır.
Bir hiyerarşik normlar sistemi olan hukuk düzeninde, alt düzeydeki normların, yürürlüklerini üst düzeydeki normlardan aldığı kuşkusuzdur. Normlar hiyerarşisinin en üstünde evrensel hukuk ilkeleri ve Anayasa bulunmakta ve daha sonra gelen kanunlar yürürlüğünü Anayasa’dan, yönetmelikler ise yürürlüğünü kanunlardan almaktadır. Dolayısıyla; bir normun, kendisinden daha üst konumda bulunan ve dayanağını oluşturan bir norma aykırı veya bunu değiştirici nitelikte bir hüküm getirmesi mümkün bulunmamaktadır.
İdarenin, memurların mesleğe alınma, yetiştirilme, görevde yükselme veya unvan değişikliklerinde ve yeterlik sınavlarını belirli şartlara bağlama konusunda takdir yetkisi bulunduğu kuşkusuz olup, bu yetkinin hukukun genel ilkelerine, üst hukuk normlarına, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak kullanılması halinde iptali söz konusu olacaktır.
“İlgili Mevzuat” başlığı altında yer verilen Genel Yönetmelik hükümleriyle, görevde yükselme ve unvan değişikliği suretiyle atanacaklar için yazılı ve sözlü sınavda başarılı olma koşulu getirilmiş olup, yazılı ve sözlü sınavların ikisinin birlikte başarılması, belirlenen görevlere atanabilmenin temel koşulu olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte, kurumlarca yapılacak sınavlara ilişkin görevde yükselme işlemlerini yürütmek üzere sınav kurulu veya kurullarının teşkil edileceği de aynı Yönetmelikte düzenlenmiştir.
Sözlü sınav, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte, bilgi ve liyakatı ölçmek, adayın mesleğe uygun yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmaktadır. Bu çerçevede, sözlü sınavın temel amacı, yazılı sınav yapılmak suretiyle nesnel bir biçimde tespit edilenler arasından en başarılı adaydan başlayarak en uygun olanların seçilmesidir.
Bu itibarla, mesleğin gerektirdiği bilginin ölçülmesi amacıyla yapılacak yazılı sınav yanında, mesleki ehliyete yönelik diğer özel niteliklere de sahip olunup olunmadığının tespiti açısından tamamlayıcı nitelik taşıyan sözlü sınav getiren dava konusu düzenlemeler ile bu işleri yürütmek üzere kurulan komisyon ve görevlerini içeren hükümlerde, yine buna yönelik “Ek-1 Görevde Yükselme Sözlü Sınavı Değerlendirme Formu”nda yapılan değişiklikte üst hukuk normlarına, kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

II. Yönetmeliğin 8. maddesinde, “Merkez Sınav Kurulu üyeleri, görevde yükselme sınavına alınacak personelden fiilen yürütülmekte olan kadro unvanı ve lisansüstü öğrenim hariç olmak üzere öğrenim itibariyle daha düşük seviyede olamazlar.” ibaresine, “Merkez Sınav Kurulu üyeleri, eşleri ile ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve kayın hısımlarının katılacağı yazılı sınavlara ilişkin iş ve işlemlere dahil olamazlar. Bu durumdaki asıl üyelerin yerine yedek üye görevlendirilir.” ibaresine ve “Sınav kurullarında sınav yapılan kurumda en fazla üyeye sahip üç sendikadan birer temsilci bulunması”na yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemelerin iptali istemi yönünden:
Yönetmeliğin “Merkez Sınav Kurulu” başlıklı 8. maddesinde, “(1) Merkez Sınav Kurulu; Bakan onayıyla Bakanlık Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu müsteşar yardımcısı başkanlığında; biri İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünden olmak üzere üç daire başkanı ve bir hukuk müşavirinden oluşur. Aynı usulle birer yedek üye belirlenir. (2) Merkez Sınav Kurulu, üye tam sayısı ile toplanır. Asıl üyenin bulunmadığı toplantıya kurul başkanının marifetiyle yedek üye katılır. Kurul kararları oy çokluğu ile alınır. (3) Merkez Sınav Kurulunun sekretarya hizmetleri Bakanlık Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğünce yürütülür.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Söz konusu 8. maddenin 1. fıkrasında yer alan “…müsteşar yardımcısı…” ibaresi “…bakan yardımcısı…”; “…İnsan Kaynakları…” ibaresi “…Personel…” olarak 18/07/2020 günlü, 31189 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle değişikliğe uğramış ise de, anılan maddede, davacı Sendikanın talepleri konusunda bir değişikliğe gidilmemesi veya varolan hukuki durumun korunması nedeniyle, işin esası yönünden değerlendirme yapılması gerekmektedir.

II/A. Yönetmeliğin 8. maddesinde, “Merkez Sınav Kurulu üyeleri, görevde yükselme sınavına alınacak personelden fiilen yürütülmekte olan kadro unvanı ve lisansüstü öğrenim hariç olmak üzere öğrenim itibariyle daha düşük seviyede olamazlar.” ibaresine yer verilmemesi yönünden:
Genel Yönetmeliğin “Sınav kurulu ve görevleri” başlıklı 13. maddesinin 1. fıkrasında, “… Sınav kurulunu teşkil eden üyeler görevde yükselme sınavına alınacak personelden, öğrenim ve ihraz ettikleri unvanlar itibarıyla daha düşük seviyede olamazlar.” hükmüne yer verilmesine karşın, benzer nitelikte bir kurala dava konusu Yönetmelikte yer verilmediği anlaşılmaktadır.
Davacı Sendikanın isteminin; Genel Yönetmelikte yer alan kuraldan farklı olduğu ve bu istemin değiştirilmesine olanak bulunmadığı görülmektedir. Sonuç itibarıyla, dava konusu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, Genel Yönetmelik hükümlerinin uygulanacağı açık olduğundan, bu hususun eksik düzenleme olarak tanımlanması mümkün değildir.

II/B. Yönetmeliğin 8. maddesinde, “Merkez Sınav Kurulu üyeleri, eşleri ile ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve kayın hısımlarının katılacağı yazılı sınavlara ilişkin iş ve işlemlere dahil olamazlar. Bu durumdaki asıl üyelerin yerine yedek üye görevlendirilir.” ibaresine yer verilmemesi yönünden:
Genel Yönetmeliğin “Sınav kurulu ve görevleri” başlıklı 13. maddesinin 2. fıkrasında, sınav kurulunun başkan ve üyelerinin görevde yükselme sınavına eşlerinin, ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve sıhri hısımlarının katıldığının tespit edilmesi halinde, bu üye veya üyelerin sınav kurulu üyeliğinden çıkartılacağı ve bunların yerine yeni üye veya üyelerin görevlendirileceği hükme bağlanmış, ancak benzer nitelikte bir kurala dava konusu Yönetmelikte yer verilmemiştir.
Kamu görevlileri, halkın kamu hizmetine güven duygusunu zedeleyen, şüphe yaratan ve adalet ilkesine zarar veren davranışlarda bulunamayacakları gibi, görevlerini tarafsız ve objektif şekilde icra etmelerini etkileyen ya da etkiliyormuş gibi gözüken ve kendilerine, yakınlarına, arkadaşlarına ya da ilişkide bulunduğu kişilere her türlü menfaat sağlama gibi çıkar çatışmasından da kaçınmak zorundadırlar. Bu nedenlerle, idarece tesis edilen tüm işlemlerde (düzenleyici/bireysel) bu ilkeler doğrultusunda hareket edilmesi ve düzenlemelerin buna göre yapılması gerektiği açıktır.
Merkez Sınav Kurulunun, yapılacak atamalara ilişkin görevde yükselme ve unvan değişikliği yazılı ve sözlü sınav sorularını hazırlaması veya hazırlatması, bu sınavların yapılması ve değerlendirilmesi ile itirazların sonuçlandırılmasını sağlaması, yazılı sınav sonuçlarına yapılan itirazların bu Kurul tarafından incelenmesi ve incelettirilmesi gibi hususlar göz önüne alındığında; Kurulun başkan ve üyelerinin görevde yükselme sınavına eşlerinin, ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve sıhri hısımlarının katılması durumunda, yapılacak olan sınavlara ve Kurul üyelerine yönelik, güven duygusunu zedeleyen, şüphe yaratan, adalet duygusuna zarar veren, objektiflik ve tarafsızlık ilkesine aykırı durumlar oluşturabileceği görülmektedir.
Bu durumda; her ne kadar, dava konusu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, Genel Yönetmelik hükümlerinin uygulanacağı açık ise de, Yönetmelikte yer alan bu eksik düzenlemenin sınavın uygulanmasında bazı karışıklıklara ve yanlış uygulamalara yol açabileceği açık olduğundan, dava konusu Yönetmeliğin 8. maddesinde “Merkez Sınav Kurulu üyeleri, eşleri ile ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve kayın hısımlarının katılacağı yazılı sınavlara ilişkin iş ve işlemlere dahil olamazlar. Bu durumdaki asıl üyelerin yerine yedek üye görevlendirilir.” şeklindeki düzenlemeye yer verilmemesi yönündeki eksik düzenlemede hukuka uygunluk görülmemiştir.

II/C. Yönetmeliğin 8. maddesinde, “Sınav kurullarında sınav yapılan kurumda en fazla üyeye sahip üç sendikadan birer temsilci bulunması”na yer verilmemesi yönünden:
Dava konusu Yönetmeliğe göre üst norm niteliğindeki mevzuat hükümlerinde, sınav kurullarında sınav yapılan kurumda en fazla üyeye sahip üç sendikadan birer temsilci bulunması gerektiğine dair herhangi bir düzenleme bulunmaması ve söz konusu düzenlemeye yer verilmesi gerektiği konusunda idarenin yargı kararıyla zorlanmasının mümkün olmaması karşısında, iptali istenilen eksik düzenlemede hukuka aykırılık görülmemiştir.

III. Yönetmeliğin 18. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında yer alan “duyuruda belirtilen süre” ibarelerinin iptali istemi yönünden:
Yönetmeliğin “Sınav sonuçlarına itiraz” başlıklı 18. maddesinde, “(Değişik: RG-13/1/2018 -30300) (1) Yazılı sınav sonuçlarına, sınav sonuçlarının açıklandığı tarihten itibaren duyuruda belirtilen süre içinde ilgililerce görev yaptıkları birimler aracılığıyla yazılı olarak itiraz edilebilir. Bu itirazlar, en geç on iş günü içinde Merkez Sınav Kurulu tarafından incelenir veya sınavı yapan birime/kuruma incelettirilir ve sonucu ilgililere yazılı olarak bildirilir. (2) Sözlü sınav sonuçlarına, sınav sonuçlarının açıklandığı tarihten itibaren duyuruda belirtilen süre içinde merkezde Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğüne, illerde il millî eğitim müdürlüklerine itiraz edilebilir. İtirazlar, ilgili sözlü sınav ve değerlendirme komisyonunca en geç on iş günü içinde incelenerek oy çokluğuyla karara bağlanır ve itirazların muhatabı birimlerce itiraz sahiplerine yazılı olarak bildirilir.” hükümleri yer almıştır.
Anılan düzenlemelerde, yazılı ve sözlü sınav sonuçlarına karşı yapılacak itirazlarda, belli bir itiraz süresi öngörülmeksizin, bu sürelerin idarece duyurularda belirleneceği ifade edilmiştir.
Genel Yönetmeliğin “Sınav sonuçlarının açıklanması ve itiraz” başlıklı 14. maddesinde, ilgililerin, kendilerine yazılı olarak bildirilmesinden itibaren beş iş günü içerisinde sınav sonuçlarına itiraz edebileceğine yer verilmekle birlikte, bu madde, 31/08/2013 günlü, 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2013/4957 sayılı Bakanlar Kurulu kararına ekli Genel Yönetmelik değişikliğinin 11. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olup; bu kapsamda, yazılı ve sözlü sınav sonuçlarına karşı yapılacak itirazlarda, itiraz sürelerini belirleme konusunda idarelere takdir hakkı tanındığı görülmektedir.
Bu itibarla; sınav sonuçlarına karşı itiraz edebilme hakkının korunmasının yanında, mevzuat gereği itiraza ilişkin belli bir süre kaydını Yönetmelikle belirleme zorunluluğu bulunmayan idarenin, itiraz süresinin duyurularda belirleneceğine ilişkin dava konusu Yönetmelik maddesinde üst hukuk normlarına aykırılık bulunmamaktadır.

IV. Yönetmeliğin 21. maddesinde “boşalan kadrolara atama yapılmasına yer verilmemesine” ilişkin eksik düzenlemenin iptali istemi yönünden;
Yönetmeliğin “Atama” başlıklı 21. maddesinde, “(Değişik:RG-13/1/2018-30300) (1) Bu Yönetmelikte belirtilen görevlere ilişkin boş kadrolara atama yapılmasında başarı puanı esas alınır. Başarı puanı, yazılı ve sözlü sınavda başarılı olanların sınav puanlarının aritmetik ortalaması esas alınmak suretiyle belirlenir ve Bakanlığın internet sitesinde duyurulur. Atanmak üzere başvuruda bulunan adayların atamaları, başarı sıralaması ve puan üstünlüğü esasına göre tercihleri de dikkate alınarak yapılır. (2) Başarı puanının eşitliği hâlinde sırasıyla; a) Hizmet süresi fazla olanlara, b) Daha üst öğrenimi bitirmiş olanlara, c) Üst öğrenim mezuniyet notu yüksek olanlara, öncelik verilmek suretiyle, en yüksek puandan başlamak üzere başarı sıralaması belirlenir. (3) Sözlü sınav sonrasında atanmak üzere tercih hakkı kazananların atama başvuruları, sözlü sınav sonuçlarının kesinleştiği tarihten itibaren ilan edilen süre içinde elektronik ortamda alınır. (4) Atanma isteğinde bulunanlara en fazla 20 tercih hakkı verilir. Adaylar başvurularında, tercihleri dışına atanmayı kabul edip etmediklerini de belirtir. Tercihleri dışında atanmayı kabul etmediğini beyan eden adayların tercihlerine yerleştirilemedikleri takdirde atamaları yapılmaz. (5) Başarılı oldukları halde yapılan duyuruda tercihte bulunmayanlar atama hakkından vazgeçmiş sayılırlar. Atamaları yapılanlardan, yasal süresi içinde görevine başlamayanların atamaları iptal edilir. (6) Atanma hakkından vazgeçmiş sayılanlar ile göreve başlamama nedeniyle ataması iptal edilenlerin, görevde yükselme veya unvan değişikliği suretiyle atanabilmeleri için bu Yönetmelikte öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde görevde yükselme veya unvan değişikliği sınavlarına yeniden girmeleri ve başarılı olmaları gerekir.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
Her ne kadar davacı Sendika tarafından; değişiklikten önceki düzenlemede, belli sebeplerin gerçekleşmesi halinde boşalan kadrolara atama yapılacağına yer verilmesine karşın, yeni düzenlemeyle bu imkanın ortadan kaldırıldığı ileri sürülmekte ise de, Genel Yönetmeliğin “Görevde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C maddesinde, tahdidi olarak sayılan hallerin gerçekleşmesi durumunda, boş kalan veya boşalan kadrolara, başarı sıralamasının kesinleştiği tarihten itibaren altı aylık süreyi aşmamak üzere aynı unvanlı kadro veya pozisyonlar için yapılacak müteakip sınava ilişkin duyuruya kadar, yedekler arasından başarı sıralamasına göre atama yapılabileceği öngörülmüştür.
Dolayısıyla dava konusu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde üst norm niteliğindeki Genel Yönetmelik hükümleri uygulanacağından, boşalan kadrolara atama yapılması konusuna Yönetmelikte yer verilmemesi eksik düzenleme olarak görülmemiştir.

V. Yönetmeliğin 23. maddesinde “ilçe milli eğitim müdürlüğüne atanacak olan şube müdürlerinin seçiminde somut kriterlere yer verilmemesine” ilişkin eksik düzenlemenin iptali istemi yönünden:
Yönetmeliğin dava konusu edildiği tarihteki halinde 23. maddesi, “(1) İlçe millî eğitim müdürü kadrolarına; öğretmenlikte adaylığı kaldırılmış olmak kaydıyla, yazılı veya yazılı ve sözlü sınavını kazanarak şube müdürü kadrolarına atananlardan en az iki yıl şube müdürü olarak görev yapmış olanlar arasından atama yapılır.” şeklinde düzenlenmiştir.
Anılan madde, dava tarihinden sonra başlığı ile birlikte 18/07/2020 günlü, 31189 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle değişikliğe uğramış; bilahare, 05/11/2021 günlü, 31650 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle tekrar değiştirilmiş ve ilçe milli eğitim müdürü kadrosuna atanacaklarda aranan şartlarda bir kısım farklılıklara gidilmiştir.
Bu itibarla, dava konusu edilen düzenlemenin hukuksal geçerliliğinin ve uyuşmazlığın esasının incelenmesinde hukuki yararın kalmadığı anlaşılmakta olup, konusu kalmayan bu kısım hakkında karar verilmesine gerek bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 12/10/2013 günlü, 28793 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Personelinin Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Yer Değiştirme Suretiyle Atanması Hakkında Yönetmeliğin, 13/01/2018 günlü, 30300 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle değişik 8. maddesinde, “Merkez Sınav Kurulu üyeleri, eşleri ile ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve kayın hısımlarının katılacağı yazılı sınavlara ilişkin iş ve işlemlere dahil olamazlar. Bu durumdaki asıl üyelerin yerine yedek üye görevlendirilir.” ibaresine yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemenin İPTALİNE;
2. Anılan Yönetmeliğin değişik 23. maddesinde “ilçe milli eğitim müdürlüğüne atanacak olan şube müdürlerinin seçiminde somut kriterlere yer verilmemesine” ilişkin eksik düzenlemenin iptali istemi yönünden KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA;
3. Yönetmelik değişikliğine ilişkin diğer istemler yönünden ise DAVANIN REDDİNE;
4. Dava kısmen iptal, kısmen karar verilmesine yer olmadığına, kısmen ret ile sonuçlandığından, ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin yarısı olan …TL’lik kısmının davacı üzerinde bırakılmasına, geriye kalan …-TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, posta gideri avansından artan miktarın kararın kesinleşmesinden sonra aidiyetine göre taraflara iadesine;
5. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine; …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine;
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 28/12/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.