Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2016/2387 E. , 2019/7386 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/2387
Karar No : 2019/7386
DAVACI: …
VEKİLİ: …
DAVALI: …
VEKİLİ: …
DAVANIN KONUSU: … nda sosyal güvenlik uzman yardımcısı olarak görev yapan davacı tarafından, 12/12/2013 günlü, 28849 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliği’ne 25/03/2015 günlü, 29306 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’le eklenen 2, 3 ve 5. maddeler ile anılan Yönetmelik hükümlerine dayanılarak tesis edilen 30/11/2015 günlü, 6071142 sayılı işlemin ve 16/06/2015 ve 22/10/2015 tarihlerinde yapılan sosyal güvenlik uzmanlığı yeterlik sınavlarının iptali istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI:
Davacı tarafından ; 16/03/2015 tarihinde, yönetmelik değişikliğinden önce, tez savunmasını yapmak üzere çağrıldığı; ancak Kurul tarafından, kendisinden kaynaklanmayan bir gerekçe ile “tez savunmasını yapabilmek için yeterli sürenin olmaması” nedeniyle tez savunmasının ileri bir tarihe ertelendiği, bu konuda kendisine herhangi bir yazılı belge verilmediği; Kurul tarafından belirlenen yeni tarihin de 16/04/2015 olduğu; (25/03/2015 tarihinde yürürlüğe giren Yönetmelik değişikliği) sonuç itibarıyla tez savunmasının tekabül ettiği tarih itibarıyla klasik usulde yazılı yeterlik sınavına katılmakla yükümlü kılındığı; oysaki 16/03/2015 tarihinde tez savunma hakkı kendisine verilmiş olsa idi, mevzuat değişikliğinden önceki usule tabi olarak “sosyal güvenlik uzmanı” olarak atanmaya hak kazanmış olacağı; davalı idarenin bu durumu düzeltmesi için birden fazla başvuru yaptığı; ancak başvurularının 30/11/2015 günlü, 6071142 sayılı işlemle reddedildiği; anılan işlemin ardından 09/12/2015 günlü, 6269624 sayılı işlemle sosyal güvenlik uzman yardımcılığı unvanını kaybederek memur olarak … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne atandığı;
Dava konusu, Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 2, 3 ve 5. maddeleri yönünden: Dava konusu düzenlemelerin hukuki güvenlik ve idarenin kanuniliği ilkesine aykırılık teşkil ettiği; dava konusu edilen Yönetmelik değişikliğinin 2. maddesi ile eski 20. maddenin başlığının değiştiği, yeterlik sınavı ile ilgili düzenlemelerin tümünün madde metninden çıkarıldığı; Yönetmeliğin 3. maddesi ile, mevcut Yönetmeliğe yeterlik sınavının klasik usulde yazılı yapılacağının belirtildiği, 20/A maddesi ile sınava itiraz hallerinin, 20/B maddesi ile sınav konularının düzenlendiği, Yönetmeliğin 5. maddesi ile geçiş hükmünün eklenerek yönetmelik değişikliğinden önce tez savunmasında başarılı olmuş; ancak sınava girememiş kişilerin hukuki durumu ile hangi sınava tabi tutulacaklarının düzenlendiği; 25/03/2015 tarihinde yürürlüğe giren Yönetmelik değişikliğinin, anılan tarihten itibaren tez savunmasını yapacak olan uzman yardımcılarına uygulanmaya başlandığı; davalı idarenin kendisi ve kendisi ile aynı kıdemde olan diğer uzman yardımcılarını mevzuat değişikliği ile getirilen yeni sınav usulü kapsamında yetiştirilmesi için gerekli ortamı ve iş yeterliliğini sağlamadığı halde böyle bir sınava tabi tutmasının hukuki güvenlik ilkesine aykırılık teşkil ettiği, hukuki güvenlik ilkesine aykırılık teşkil eden işlemlerin de hukuk aleminde varlıklarını sürdüremeyeceği; yeterli ve gerekli çalışma/eğitim ortamı sağlanmaması nedeniyle başarılı olamayan uzman yardımcılarının basit bir memur olarak atandığı; sonuç itibarıyla iş güvenceleri ve özlük haklarının ellerinden alınmasının Anayasa’da güvence altına alınan “çalışma hakkı” ile “sosyal güvenlik hakkı”nın ihlaline sebebiyet verdiği; öte yandan 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu’nda yeterlik sınavının yazılı yapılacağına dair bir hükmün bulunmadığı, bu anlamda Kanun’da düzenlenmeyen bir hususun yönetmelikle düzenlenmesinin “idarenin kanuniliği” ilkesine aykırılık teşkil ettiği;
Davalı idare ile aynı idari otorite içerisinde yer alan başka kurumlarda da uzmanlık sınavının yapıldığı; Örneğin; Gümrük ve Ticaret Bakanlığının kendi bünyesinde çalıştırmak üzere uzman alımı yaptığı ve bu konuda 08/08/2012 günlü, 28378 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Gümrük ve Ticaret Uzmanlığı Yönetmeliğinin 28. maddesinin 2. fıkrasında yazılı sınav konularının, 6. fıkrasında ise “tez teslim tarihi ile yeterlik sınavı arasındaki süre içinde uzman yardımcılarının çalışmalarını yapabilmeleri için birim amirlerince gerekli tedbirler alınır” hükmünün yer aldığı, bu hükümle sınava hazırlanmak için hakkaniyete uygun bir ortam yaratıldığı; dava konusu Yönetmelik’te buna benzer bir hükmün yer almamasının Anayasa’nın 123. maddesinde yer alan “idare kuruluş ve görevleriyle bir bütündür” ilkesine ve “eşitlik ilkesi”ne aykırılık teşkil ettiği,
Davalı idarece tesis edilen, 30/11/2015 günlü, 6071142 sayılı işlemin ve 16/06/2015 ve 22/10/2015 tarihlerinde yapılan sosyal güvenlik uzmanlığı yeterlik sınavlarının iptali istemi yönünden: Davalı idarenin, kendisi hakkındaki 16/06/2015 ve 22/10/2015 tarihlerindeki yeterlik sınavlarına ilişkin dava konusu Yönetmelik değişikliğinin 2, 3 ve 5. maddelerine dayandığı, anılan maddelerin iptali durumunda davalı idarenin yaptığı 16/06/2015 ve 22/10/2015 tarihli yeterlik sınavlarının hükümsüz kalacağının açık olması nedeniyle iptali gerektiği; davalı idareden kaynaklanan ve yönetmelik değişikliğinden önceki aşamada (16/03/2015) yeterli süre olmadığı için tezini savunamadığı; yönetmelik değişikliğinden sonraki aşamada (16/04/2015) tezini başarılı bir şekilde savunduğu; ancak yönetmelik değişikliği ile yeterlik sınavında aranan sözlü sınavın kaldırılması ve yazılı sınav şartının getirilmesi nedeniyle kendisinin yeterli hazırlık durumu olmadığı için başarılı olamadığı; davalı idare tarafından, tez savunmasını yapabilmek için yeterli süre olmadığı için tez savunmasını yapamadığı, süre yetersizliği nedeniyle tez savunmasını yapamayan başka bir uzman yardımcısının bulunmadığı, bu durumun eşitsizliğe neden olduğu; sonuç itibarıyla iki kez tez savunmasında başarılı olmadığından bahisle Yönetmelik’in 21. maddesi gereği memur olarak atandığı, bu duruma yeterli çalışma ve eğitim ortamı sağlanmadan ve süresinde tez savunmasının alınmaması ile yazılı yeterlik sınavı getirilmesinin sebebiyet verdiği, bu durumun ise “çalışma hakkı” ve “sosyal güvenlik hakkı”nın ihlaline sebebiyet verdiği; 01/11/2014 günlü, 29162 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Yönetmelik değişikliğinin 7. maddesine göre yazılı değil sözlü sınava tabi olması gerektiği; girdiği yeterlik sınavında sınav süresine ilişkin bir açıklık bulunmadığı, gözetmenin kısa cevaplarla yirmi dakikada bitirilebilecek bir sınav olduğu, daireye yetişmesi gerektiği yolunda telkinlerde bulunması nedeniyle sorulardan birinin cevabını yetiştiremediği, bu durumun yazılı yeterlik sınavının keyfi usulde yapıldığının göstergesi olduğu, sonuç itibarıyla yazılı yeterlik sınavlarında uygulanan usulün hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
DAVALININ SAVUNMASI:
Davalı idare tarafından ;
Davanın süre yönünden reddine karar verilmesi gerektiği, davacının 08/06/2011 tarihinde Sosyal Güvenlik Uzman Yardımcısı olarak göreve başladığı, 28/09/2010 günlü, 27713 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren (Mülga) Sosyal Güvenlik Uzman Yardımcılığı ve Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Sınav, Atama, Yetiştirilme, Görev ve Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’in 16. maddesinin 2. fıkrasında; “Uzman yardımcıları, adaylıkta geçen süre dahil iki yıllık hizmet süresinin bitiminden önceki bir ay içerisinde listede yer alan tez konuları arasından üç tez konusunu tercih sırasına göre belirler ve birim amirleri aracılığıyla Strateji Geliştirme Başkanlığına gönderirler. Tez konuları Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından incelenerek Başkanlıktan alınacak onay ile kesinleşir. Kesinleşen tez konusu tebliğ edilmek üzere ilgili birimlere ve dosyalarına konulmak üzere İnsan Kaynakları Daire Başkanlığına bildirilir.” hükmünün yer aldığı; davacının tez savunmasının anılan hüküm doğrultusunda 14/06/2013 günlü, 2255262 sayılı Başkanlık Makamı Olur’u ile kesinleşiği, anılan Yönetmelik’in 17. maddesinin 1. fıkrasında yer alan; “Uzmanlık tezi, tez konusunun kesinleşmesini takip eden tarihten itibaren en geç bir yıl içerisinde hazırlanır.” hükmü doğrultusunda, davacının tezini 14/06/2014 tarihinde teslim etmesi gerekirken, 16/06/2014 günlü, 3110152 sayılı dilekçesinde altı aylık ek süre talep ettiği; anılan talebi uygun görülerek kendisine 19/06/2014 günlü, 3182459 sayılı yazı ile altı aylık ek süre verildiği; ancak davacının altı aylık süreyi geçirerek tezini 17/12/2014 tarihinde İnsan Kaynakları Daire Başkanlığına teslim ettiği; davacının daha sonra 16/03/2015 tarihinde tez savunma sınavına davet edildiği, 16/03/2015 tarihinde Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliği’nin 17. maddesinin yürürlükte bulunduğu, ancak tez sınav kurulunca yeterli bulunmadığı gerekçesiyle davacının sınava alınmadığı; ikinci hakkı olması nedeniyle de resmi yazı yazılmaksızın şifahi olarak tezinde gerekli değişiklikleri yapması gerektiğinin kendisine bildirildiği; anılan değişiklikleri içeren tezi davacı tarafından 16/04/2015 tarihinde teslim edildiği ve aynı tarihli tez savunmasında başarılı olduğu;
25/03/2015 günlü, 29306 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 3. maddesi Yönetmelik’e eklenen 20/A madesinin ikinci fıkrasına göre “Yeterlik sınavı, tezin kabulünden itibaren en geç iki ay içinde Kurul tarafından klasik usulde yazılı olarak yapılır.” hükmü; 5. maddesi ile “Tezi başarılı sayılan uzman yardımcılarının yeterlik sınavı” başlıklı Geçici 2. maddesiyle; “Bu maddenin yayımlandığı tarihten önce tezi başarılı sayılan uzman yardımcılarının yeterlik sınavları, bu maddenin yürürlüğe girmesinden önceki Yönetmelik hükümlerinde belirlenen usule göre yapılır.” hükmünün yer aldığı; bu maddeler kapsamında davacının 16/06/2015 tarihinde klasik usulde yazılı sınava alındığı ve başarısız olduğu; “Yeterlik sınavı” başlıklı 20/A maddesinin 5. fıkrası çerçevesinde davacı 12/08/2015 tarihli dilekçeyle başvuru yaparak yeterlik sınavında başarısız olması nedeniyle ikinci sınava en yakın zamanda tekrar girmek istediğini bildirdiği; bu talep doğrultusunda davacının 22/10/2015 tarihinde ikinci kez yeterlik sınavına alındığı, ancak tekrar başarısız olduğu, sınav kağıdına yaptığı itirazın da sonucunu değiştirmediği; sonuç itibarıyla Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliği’nin “Meslekten çıkarılma” başlıklı 21. maddesi gereği davacının memur olarak atandığı, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ: …
DÜŞÜNCESİ: 25/03/2015 günlü, 29306 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 2, 3 ve 5. maddeleri ile 16/05/2015 ve 22/10/2015 tarihlerinde yapılan sosyal güvenlik uzmanlığı yazılı yeterlik sınavlarının davacı dışında sınava girenler yönünden reddine, 16/05/2015 ve 22/10/2015 tarihlerinde yapılan sosyal güvenlik uzmanlığı yazılı yeterlik sınavlarının davacı ile sınırlı olmak üzere iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI: …
DÜŞÜNCESİ: Sosyal Güvenlik Uzman Yardımcısı olarak görev yapan davacı, 25/03/2015 günlü, 29306 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 2, 3 ve 5. maddeleri ile anılan Yönetmelik hükümlerine dayanılarak tesis edilen 30/11/2015 günlü, 6071142 sayılı işlemin ve 16/05/2015 ve 22/10/2015 tarihlerinde yapılan sosyal güvenlik uzmanlığı yeterlik sınavlarının iptalini istemektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun geçici 39. maddesinin 3.fıkrasında “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte 36 ncı maddenin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde belirtilen uzman yardımcıları, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatı yasama uzman yardımcıları ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki (III) sayılı Cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumların uzman yardımcıları kadro veya pozisyonlarında bulunanların yeterlik sınavları ve ilgili uzmanlık kadrolarına atanmaları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tabi oldukları mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır. ” hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda anılan maddeye göre, 02/11/2011 tarihinde, 657 sayılı Yasanın 36. maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde belirtilen uzman yardımcısı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatı yasama uzman yardımcısı ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki (III) sayılı Cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumların uzman yardımcısı kadro veya pozisyonlarında bulunanların yeterlik sınavlarının ve atamalarının 02/11/2011 tarihinden önce tabi oldukları mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılacağı açıktır.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının davalı İdare bünyesinde 08/06/2011 tarihinden itibaren sosyal güvenlik uzman yardımcısı olarak göreve başladığı, stajın ardından sosyal güvenlik uzmanı olabilmek amacıyla 16/05/2015 tarihinde yazılı yeterlilik sınavına girdiği, anılan sınavdan başarısız olması üzerine 22/10/2015 tarihli ikinci yazılı yeterlik sınavına girdiği, bu sınavda da başarısız olması üzerine, İdareye başvuruda bulunarak yeterlik sınavının sözlü olması gerektiği ve sınavının yeniden değerlendirilmesi isteminde bulunduğu, bu istemin 30/11/2015 günlü ve 6071142 sayılı dava konusu işlem ile reddedildiği anlaşılmaktadır.
Bakılan davada, sosyal güvenlik uzman yardımcısı olan davacının yeterlik sınavının yukarıya aktarılan kanun hükmü uyarınca sözlü olarak yapılması ve buna ilişkin hukuk kuralının uygulanması gerektiğinden hatalı kuralın uygulanması sonucu tesis olunan işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
idarenin hatalı hukuki nitelemesi ve bunun sonucunda bireysel işlemin dayanağının 25/03/2015 günlü, 29306 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 2, 3 ve 5. maddeleri olarak gösterilmesi nedeniyle anılan düzenlemenin dava konusu yapıldığı görülen bu durumda; iptali istenen kuralların esasın incelenmesine gerek bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu 30/11/2015 günlü, 6071142 sayılı işlemin, 16/05/2015 ve 22/10/2015 tarihlerinde yapılan sosyal güvenlik uzmanlığı yeterlik sınavlarının iptali, düzenleyici işlem yönünden ise davanın reddi gerekeceği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; davalı idarenin süre aşımına ilişkin itirazları yerinde görülmeyerek, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ:
…nda sosyal güvenlik uzman yardımcısı olarak görev yapan davacının, 28/09/2010 günlü, 27713 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren (Mülga) Sosyal Güvenlik Uzman Yardımcılığı ve Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Sınav, Atama, Yetiştirilme, Görev ve Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik döneminde yapılan sınav sonucu 08/06/2011 tarihinde Uzman Yardımcısı olarak atandığı; davacının ilk olarak 16/03/2015 tarihinde tez savunması yapmak üzere davet edildiği, 16/04/2015 tarihinde tez savunması sonucunda başarılı olduğu ve (Yönetmelik değişikliğinden sonra) 16/06/2015 tarihinde klasik usulde yazılı yeterlik sınavına girdiği ve başarısız olduğu; 22/10/2015 tarihinde bir kez daha klasik usulde yazılı yeterlik sınavına girdiği; bu sınavda da başarısız olduğu; 04/11/2015 tarihli dilekçeyle yeniden değerlendirme isteminde bulunduğu; devamında yaptığı 09/11/2015 ve 23/11/2015 tarihli idari başvurularında önceki düzenlemelere göre yeterlik sınavına alınması gerektiği yolunda istemde bulunduğu; davalı idare tarafından her üç başvurunun 30/11/2015 günlü, 6071142 sayılı işlemle reddedildiği; davacının klasik usülde yazılı yeterlik sınavından başarısız sayılması sonucunda 09/12/2015 günlü, 6269624 sayılı işlemle … Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne memur olarak atandığı; sonuç itibarıyla davacı hakkında tesis edilen işlemlerin dayanağı olan; 12/12/2013 günlü, 28849 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliği’ne 25/03/2015 günlü, 29306 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’le eklenen 2, 3 ve 5. maddeleri ile anılan Yönetmelik hükümlerine dayanılarak tesis edilen 30/11/2015 günlü, 6071142 sayılı işlemin ve 16/06/2015 ve 22/10/2015 tarihlerinde yapılan sosyal güvenlik uzmanlığı yeterlik sınavlarının iptali istemiyle bakılan davayı açtığı anlaşılmaktadır.
İNCELEME VE GEREKÇE :
Anayasa’nın, davanın açıldığı tarihte yürürlükte olan haliyle 124. maddesinde; “Başbakanlık, bakanlık ve kamu tüzel kişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartı ile, yönetmelikler çıkarabilirler.” hükmü yer almıştır.
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki haliyle, 02/11/2011 günlü, 28103 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve aynı tarihte yürürlüğe giren 666 KHK’nin 3. maddesiyle eklenen 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Uzman istihdamı” başlıklı Ek 41. maddesinin 5. fıkrasında; “Uzman yardımcılığına atananlar, en az üç yıl çalışmak ve istihdam edildikleri birimlerce belirlenecek konularda hazırlayacakları uzmanlık tezi, oluşturulacak tez jürisi tarafından kabul edilmek kaydıyla, yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Süresi içinde tezlerini sunmayan veya tezleri kabul edilmeyenlere tezlerini sunmaları veya yeni bir tez hazırlamaları için altı ayı aşmamak üzere ilave süre verilir. Yeterlik sınavında başarılı olanların uzman kadrolarına atanabilmeleri, Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından asgari (C), Dışişleri Uzmanlığı için asgari (B) düzeyinde veya dil yeterliği bakımından bunlara denkliği kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan başka bir belgeye yeterlik sınavından itibaren en geç iki yıl içinde sahip olma şartına bağlıdır. Sınavda başarılı olamayanlar veya sınava girmeye hak kazandığı hâlde geçerli mazereti olmaksızın sınav hakkını kullanmayanlara, bir yıl içinde ikinci kez sınav hakkı verilir. Verilen ilave süre içinde tezlerini sunmayan veya ikinci defa hazırladıkları tezleri de kabul edilmeyenler, ikinci sınavda da başarı gösteremeyen veya sınav hakkını kullanmayanlar ile süresi içinde yabancı dil yeterliliği şartını yerine getirmeyenler, uzman yardımcısı unvanını kaybederler ve kurumlarında durumlarına uygun memur unvanlı kadrolara atanırlar.” hükmüne; 6. fıkrasında; “Uzman ve uzman yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yarışma sınavı, tez hazırlama ve yeterlik sınavı ile uzman ve uzman yardımcılarıyla ilgili diğer hususlar, Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınarak kurumlarınca hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.” hükmüne; aynı KHK’nin 4. maddesi ile eklenen Geçici 39. maddesinde; “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte 36 ncı maddenin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde belirtilen uzman yardımcıları, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatı yasama uzman yardımcıları ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki (III) sayılı Cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumların uzman yardımcıları kadro veya pozisyonlarında bulunanların yeterlik sınavları ve ilgili uzmanlık kadrolarına atanmaları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tabi oldukları mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır. ” hükmüne yer verilmiştir.
25/03/2015 günlü, 29306 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’le eklenen 2. maddesiyle; “Aynı Yönetmeliğin 20 nci maddesinin başlığında yer alan “ve yeterlik sınavı” ibaresi ile aynı maddenin beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci fıkraları yürürlükten kaldırılmış ve birinci fıkrasında yer alan “İnsan Kaynakları Daire” ibaresi “Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Merkezi” şeklinde değiştirilmiştir.” hükmüne yer verildiği; anılan değişiklik sonrasında, 12/12/2013 günlü, 28849 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliği’nin 20. maddesinin son halinin; “Tez savunması (Mülga ibare:RG-25/3/2015-29306) (…) MADDE 20 – (1) Tezler, değerlendirilmek üzere Kurul üyelerine (Değişik ibare: RG-25/3/2015-29306) Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Merkezi Başkanlığınca dağıtılır. Kurul üyeleri en geç iki ay içerisinde incelemesini tamamlar.(2) Kurul tarafından tespit edilecek değerlendirme gününde uzman yardımcısı tezini sözlü olarak savunur ve üyelerin sorularını cevaplandırır. Tez savunmasına tez danışmanı da (Değişik ibare:RG-1/11/2014-29162) katılabilir.(3) Savunma sonunda tez başarılı veya başarısız olarak değerlendirilir. Başarı veya başarısızlığın tespitinde oy çokluğu esastır. Başarısız kabul edilen tezler için gerekçe gösterilir. Tezin oy çokluğu ile başarılı bulunması durumunda, çoğunluğa katılmayan üye gerekçesini yazılı olarak belirtir.(4) Süresi içinde tezlerini sunmayan veya tezleri kabul edilmeyenlere tezlerini sunmaları veya yeni bir tez hazırlamaları için altı ayı aşmamak üzere ilave süre verilir. (5) (Mülga :RG-25/3/2015-29306) (6) (Mülga :RG-25/3/2015-29306) (7) (Mülga :RG-25/3/2015-29306) (8) (Mülga :RG-25/3/2015-29306)” şeklinde olduğu anlaşılmaktadır.
25/03/2015 günlü, 29306 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’le eklenen 3. maddesiyle; “Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki 20/A ve 20/B maddeleri eklenmiştir.
“Yeterlik sınavı”
MADDE 20/A – (1) Tezi yeterli görülen uzman yardımcıları yeterlik sınavına girmeye hak kazanır.
(2) Yeterlik sınavı, tezin kabulünden itibaren en geç iki ay içinde Kurul tarafından klasik usulde yazılı olarak yapılır.
(3) Yeterlik sınavında başarılı sayılmak için yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan almak gerekir.
(4) Yeterlik sınavında Kurul üyeleri ayrı ayrı not verir. Bunların aritmetik ortalaması sınav başarı notudur. Yazılı sınavda sorulan sorular ve verilen cevaplar bir tutanağa bağlanır. Sınav sonucu Kurumun intranet sitesinde yayımlanmak suretiyle duyurulur.
(5) Yeterlik sınavında başarılı olamayanlara veya sınava girmeye hak kazandığı halde geçerli mazereti olmaksızın sınav hakkını kullanmayanlara, bir yıl içinde ikinci kez sınav hakkı verilir.
(6) Sınavda kopya çekenler, çekmeye teşebbüs edenler veya kopya çektiği tespit edilenler hakkında tutanak düzenlenir ve sınavları geçersiz sayılır.
(7) Yeterlik sınav sonucuna itirazlar, sonuçların ilan edildiği tarihten beş iş günü içerisinde, dilekçe ile Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Merkezi Başkanlığına yapılabilir. İtirazlar Kurula ulaştığı tarihten itibaren en geç on beş gün içerisinde incelenerek sonuçlandırılır ve neticesi ilgiliye yazılı olarak bildirilir.
Yeterlik sınavı konuları
MADDE 20/B – (1) Yeterlik sınavı aşağıdaki konularda yapılır:
a) 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu,
b) 5502 sayılı Kanunu,
c) 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu,
ç) 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu,
d) 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu,
e) 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu,
f) 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun,
g) 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu,
ğ) 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun,
h) 4857 sayılı İş Kanunu,
ı) 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu,
i) 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun,
j) 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun,
k) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu,
l) 3292 sayılı Vatani Hizmet Tertibi Aylıklarının Bağlanması Hakkında Kanun,
m) 168 sayılı Yabancı Memleketlerde Türk Asıllı ve Yabancı Uyruklu Öğretmenlere Sosyal Yardım Yapılması Hakkında Kanun,
n) 3160 sayılı Emniyet Teşkilâtı Uçuş ve Dalış Hizmetleri Tazminat Kanunu,
o) 5774 sayılı Başarılı Sporculara Aylık Bağlanması ile Devlet Sporcusu Unvanı Verilmesi Hakkında Kanun,
ö) 2629 sayılı Uçuş, Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanunu,
p) Bu fıkrada sayılan kanunların ikincil mevzuatı,
r) Kurumun görev alanına giren diğer konular.” hükmüne; 5. maddesiyle; Geçici 2. maddenin eklendiği, “Tezi başarılı sayılan uzman yardımcılarının yeterlik sınavı” başlıklı anılan madde; “Bu maddenin yayımlandığı tarihten önce tezi başarılı sayılan uzman yardımcılarının yeterlik sınavları, bu maddenin yürürlüğe girmesinden önceki Yönetmelik hükümlerinde belirlenen usule göre yapılır.” hükmüne yer verildiği anlaşılmaktadır.
25/03/2015 günlü, 29306 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’le yeterlik sınavının klasik usulde yazılı yapılmasının öngörüldüğü; Yönetmelik’in ilk halinde genel bir ifadeyle yeterlik sınavından söz edildiği, ancak yazılı yeterlik sınavından söz edilmediği anlaşılmaktadır.
DAVA KONUSU YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİĞİNİN İNCELENMESİ:
12/12/2013 günlü, 28849 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliği’ne 25/03/2015 günlü, 29306 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’le eklenen 2, 3 ve 5. maddelerinin iptali istemine ilişkin olarak;
Yukarıda alıntılanan düzenlemeler incelendiğinde, kamu idarelerinin yerine getirmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin en iyi biçimde yürütülmesini sağlamak amacıyla gerekli önlemleri almaları gerektiği hususu idare hukukunun temel ilkelerindendir. Bu önlemler arasında, hizmetin bilgi ve deneyim yönünden yetişmiş personel istihdam edilerek gördürülmesi kuralı da yer almakta olup, anılan personelin ehliyet ve başarısının tespiti amacıyla meslek içindeki ilerleme ve yükselmelerinde, idarelerin genel düzenleme yetkisine dayanarak bir takım koşullar belirleyebilecekleri hususunda kuşku bulunmamakla birlikte, bu koşulları belirleyen düzenlemelerin üst hukuk normlarına ve hukukun genel ilkelerine aykırılık taşımaması gerektiği tartışmasızdır.
Dava konusu Yönetmelik’in 2, 3 ve 5. maddeleri irdelendiğinde; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Ek 41. maddesiyle aynı doğrultuda oldukları, yazılı yeterlik sınavına dair sürecin netliğe kavuşturulması amacını sağlamaya yönelik ibarelere yer verildiği anlaşılmaktadır.
Yapılan açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, idarenin, mevzuat yapma konusunda sahip olduğu takdir yetkisini, kamu yararı ve hizmet gereklerini gözeterek üst hukuk normlarına aykırı olmayacak şekilde kullandığı sonucuna varıldığından, dava konusu düzenlemelerde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
DAVA KONUSU 30/11/2015 GÜNLÜ 6071142 SAYILI İŞLEM İLE 16/06/2015 VE 22/10/2015 SOSYAL GÜVENLiK UZMANLIĞI YETERLİK SINAVLARININ İPTALİ İSTEMİ YÖNÜNDEN:
Davacının, 657 sayılı Kanun’un Ek 41. maddesinde yazılı yeterlik sınavının iki kez olarak sınırlandığı, gerek mülga olan önceki Yönetmelik’te gerekse yürürlükte bulunan Yönetmelik’te benzer bir düzenlemenin yer aldığı dikkate alındığında; davacının üçüncü kez sınava girme yönündeki talebi ile sınavların tümünün iptali istemi yönünden haklı bir dayanağının bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bununla birlikte, yukarıda anılan Geçici 39. maddeye göre, 02/11/2011 tarihinde, 657 sayılı Yasa’nın 36. maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde belirtilen uzman yardımcısı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatı yasama uzman yardımcısı ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki (III) sayılı Cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumların uzman yardımcısı kadro veya pozisyonlarında bulunanların yeterlik sınavlarının ve atamalarının 02/11/2011 tarihinden önce tabi oldukları mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılacağı açıktır.
Olayda, davacının 657 sayılı Yasa’nın 39. maddesinin yürürlüğe girdiği 02/11/2011 tarihinden önce 08/06/2011 tarihinde sosyal güvenlik uzman yardımcılığı görevine başladığı göz önüne alındığında, anılan maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tabi olduğu mevzuat uyarınca davacının yeterlik sınavının sözlü olarak yapılması gerekirken, yazılı sınava alınarak başarısız sayılmasında ise hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda, dava dosyasının kapsamında yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; iptali istenilen 16/05/2015 ve 22/10/2015 tarihlerinde yapılan sosyal güvenlik uzmanlığı yeterlik sınavları ve bu sınavlara yapılan itirazın reddine ilişkin 30/11/2015 günlü ve 6071142 sayılı işlemde davacıyla sınırlı olmak üzere hukuka uyarlık bulunmadığı açık olduğundan iptaline; dava konusu edilen diğer istemler yönünden ise, hukuka, mevzuata, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık görülmediği için reddine karar verilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. …nda sosyal güvenlik uzman yardımcısı olarak görev yapan davacı tarafından, 12/12/2013 günlü, 28849 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliği’ne 25/03/2015 günlü, 29306 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’le eklenen 2, 3 ve 5. maddelerinin iptali istemi yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. 16/05/2015 ve 22/10/2015 tarihlerinde yapılan sosyal güvenlik uzmanlığı yeterlik sınavları ve bu sınavlara yapılan itirazın reddine ilişkin 30/11/2015 günlü ve 6071142 sayılı işlemin davacıyla sınırlı olmak üzere İPTALİNE, dava konusu edilen diğer istemler yönünden ise DAVANIN REDDİNE,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderlerinin, takdiren yarısı olan …-TL’lik kısmının davacı üzerinde bırakılmasına; diğer yarısı olan …-TL’lik kısmının davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine; …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın, kararın kesinleşmesinden sonra taraflara iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 19/12/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.