Danıştay Kararı 2. Daire 2016/16107 E. 2019/6553 K. 26.11.2019 T.

Danıştay 2. Daire Başkanlığı         2016/16107 E.  ,  2019/6553 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/16107
Karar No : 2019/6553

DAVACI : …
VEKİLİ : …
DAVALI : …
VEKİLLERİ : …

DAVANIN ÖZETİ : Davacı sendika tarafından, 09/04/2016 günlü, 29679 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonunun Çalışma Esas ve Usulleri ile Bu Komisyon Tarafından Yurtdışında Görevlendirilecek Personelin Nitelikleri ile Hak ve Yükümlülüklerinin Belirlenmesine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar”ın 3. maddesiyle 05/06/2003 günlü, 2003/5753 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonunun Çalışma Usulleri ile Bu Komisyon Tarafından Yurtdışında Görevlendirilecek Personelin Nitelikleri ile Hak ve Yükümlülüklerinin Belirlenmesine İlişkin Karar’ın 7. maddesinden sonra gelmek üzere eklenen “Seçim esas ve usulleri” başlıklı 7/A maddesi, 1. fıkrasında yer alan; “Komisyonca uygun görülmesi halinde seçme sınavı, tek aşamalı olarak temsil yeteneği sınavı şeklinde yapılabilir.” ibaresinin, yine anılan madde hükmünün 4. fıkrasında yer alan “Temsil yeteneği sınav puanı esas alınmak suretiyle” ibaresinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Davacı Sendika tarafından; yazılı sınav sonuçlarının bertaraf edildiği, yazılı sınava girerek mesleki yeterliliğini kanıtlamış olan kişilerin sözlü sınava tabi tutularak, sadece sözlü sınav sonucu esas alınmak suretiyle yurt dışına gidecek personelin tespit edilmesinin yazılı sınav sonuçlarının bertaraf edilmesi anlamına geldiği, yalnız sözlü sınavın esas alınmasıyla kişilerin yazılı sınavdan aldıkları puanların hiçbir önemi kalmayacağı, daha objektif olan yazılı sınavın bertaraf edileceği, yazılı sınavın sadece sözlü sınava girebilmenin ön şartı haline getirildiği, yazılı sınavdan alınacak puanın yurt dışına görevlendirmeye esas puanda herhangi bir etkisi olmayacağı, komisyonca uygun görülmesi halinde seçme sınavı tek aşamalı olarak temsil yeteneği sınavı (mülakat) şeklinde yapılabilir ibaresi ile komisyonun dilediğinde yazılı sınav yapmadan yalnız mülakatla yurt dışına gönderebileceği personeli seçebileceği; bu durumun kariyer ve liyakat ilkelerine aykırı olduğu belirtilerek, dava konusu düzenlemelerin iptali istenilmiştir.

DAVALI İDARENİN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından; yılın farklı dönemlerinde birçok ülkeye ihtiyaç doğrultusunda personel gönderildiği, davaya konu hükümler sayesinde kapsamda yer alan ülkelerde ortaya çıkabilecek anlık ihtiyaçları karşılayabilmek, gereken hizmetleri hızlı bir şekilde sunabilmek amacıyla yazılı sınav şartı aranmaksızın sadece sözlü sınavla personel gönderme yetkisi ve esnekliğinin komisyona verildiği, yurt dışına personel göndermede asıl olanın yazılı sınav ve temsil sınavının birlikte yapılması olduğu, komisyonca gerekli ve uygun görülen durumlar da yazılı sınav yapılmaksızın temsil sınavı yapılabileceği, söz konusu düzenlemelerin 657 sayılı Yasa’nın Ek 36 maddesine uygun olduğu belirtilerek, davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ :

DÜŞÜNCESİ : Dava konusu düzenlemeler kariyer ve liyakat ilkelerine aykırı olduğundan iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI :
DÜŞÜNCESİ : 09/04/2016 günlü, 29679 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonunun Çalışma Esas ve Usulleri ile Bu Komisyon Tarafından Yurtdışında Görevlendirilecek Personelin Nitelikleri ile Hak ve Yükümlülüklerinin Belirlenmesine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Kararın 3. maddesiyle 05/06/2003 günlü, 2003/5753 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonunun Çalışma Usulleri ile Bu Komisyon Tarafından Yurtdışında Görevlendirilecek Personelin Nitelikleri ile Hak ve Yükümlülüklerinin Belirlenmesine İlişkin Kararın 7/A maddesinin 1. fıkrasında yer alan “Komisyonca uygun görülmesi halinde seçme sınavı, tek aşamalı olarak temsil yeteneği sınavı şeklinde yapılabilir.” ibaresinin, yine anılan madde hükmünün 4. fıkrasında yer alan “Temsil yeteneği sınav puanı esas alınmak suretiyle” ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Ek 36. maddesinin 3. fıkrasında “Bu madde uyarınca yurt dışında görevlendirilecek personelin unvanı, sayısı, nitelikleri, seçim esas ve usulleri, görev yerleri ve süreleri, izinleri, yurt dışındaki görevlerinin sona erdirilmesi ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer esas ve usuller, Dışişleri, Milli Eğitim ve Kültür Bakanlıkları ile Diyanet İşleri Başkanlığı ve Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının görüşleri ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir.” hükmü yer almıştır.
Anılan Kanun hükmü gereği 05/06/2003 günlü, 2003/5753 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonunun Çalışma Esas ve Usulleri ile Bu Komisyon Tarafından Yurtdışında Görevlendirilecek Personelin Nitelikleri ile Hak ve Yükümlülüklerinin Belirlenmesine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına ilişkin 25/01/2016 günlü, 2016/8563 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 09/04/2016 günlü, 29679 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
25/01/2016 günlü, 2016/8563 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla 05/06/2003 günlü, 2003/5753 sayılı Kararın 7. maddesinden sonra gelmek üzere eklenen “Seçim esas ve usulleri” başlıklı 7/A maddesinin birinci fıkrasında “Bu Karar uyarınca yurtdışında görevlendirilecek personel, mesleki yeterlilik sınavı ve temsil yeteneği sınavı olmak üzere iki aşamalı seçme sınavına tabi tutulur. Komisyonca uygun görülmesi halinde seçme sınavı, tek aşamalı olarak temsil yeteneği sınavı şeklinde yapılabilir” düzenlemesine; aynı maddenin dördüncü fıkrasında ise, “Temsil yeteneği sınav puanı esas alınmak suretiyle en az 70 puan alan adaylar arasında puan üstünlüğüne göre başarı sıralaması yapılarak, seçileceği ilan edilen personel sayısı kadar aday yurtdışında görevlendirmeye hak kazanır.” hükmüne yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 3. maddesinde belirtilen “Kariyer” ve “Liyakat” ilkeleri, bu Kanun’un temel ilkeleri arasında sayılmış; “Kariyer İlkesi”, Devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlamak; “Liyakat İlkesi” ise, Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmak olarak tanımlanmıştır.
Genel olarak sözlü sınavın, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte, bilgi ve liyakatı ölçmek, adayın başarılı olması için gerekli olan yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılması gerektiği, bu eksende; sözlü sınavın temel amacı, yazılı sınav yapılmak suretiyle nesnel bir biçimde belirlenen en başarılı adaydan başlayarak en uygun olan adayın belirlenmesi olduğuna göre; dava konusu düzenleme ile adaylar arasında objektifliği sağlayabilecek nesnel bir değerlendirme ölçütü olan yazılı sınavdaki başarı puanını değerlendirme dışı bırakarak, başarı sıralamasının tek başına temsil yeteneği sınavı sonuçlarına göre oluşturulmasına yol açan düzenlemede kamu yararına uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu düzenlemenin iptali gerekeceği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay İkinci Dairesi’nce; 09/07/2018 tarihinde yürürlüğe giren 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Karanamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca (mülga) yerine Cumhurbaşkanlığı hasım mevkiine alınarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten sonra dosyadaki bilgi ve belgeler de incelenmek suretiyle işin gereği düşünüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Dosyanın incelenmesinden davacı Sendika tarafından, “Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonunun Çalışma Esas ve Usulleri ile Bu Komisyon Tarafından Yurtdışında Görevlendirilecek Personelin Nitelikleri ile Hak ve Yükümlülüklerinin Belirlenmesine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar”ın 09/04/2016 günlü, 29679 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanması üzerine, anılan kararın “Davanın Özeti” bölümünde gösterilen hükümlerinin iptali istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonu tarafından yurt dışında görevlendirme” başlıklı Ek 36. maddesi, 3. fıkrasında; “Bu madde uyarınca yurt dışında görevlendirilecek personelin unvanı, sayısı, nitelikleri, seçim esas ve usulleri, görev yerleri ve süreleri, izinleri, yurt dışındaki görevlerinin sona erdirilmesi ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer esas ve usuller, Dışişleri, Milli Eğitim ve Kültür Bakanlıkları ile Diyanet İşleri Başkanlığı ve Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının görüşleri ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir.” hükmü yer almıştır.
Bu madde uyarınca çıkartılan 05/06/2003 günlü, 2003/5753 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonunun Çalışma Esas ve Usulleri ile Bu Komisyon Tarafından Yurtdışında Görevlendirilecek Personelin Nitelikleri ile Hak ve Yükümlülüklerinin Belirlenmesine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına ilişkin 25/01/2016 günlü, 2016/8563 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 09/04/2016 günlü, 29679 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Anılan Bakanlar Kurulu Kararı ile 05/06/2003 günlü, 2003/5753 sayılı Kararın 7. maddesinden sonra gelmek üzere eklenen “Seçim esas ve usulleri” başlıklı 7/A maddesinin birinci fıkrasında; “Bu Karar uyarınca yurtdışında görevlendirilecek personel, mesleki yeterlilik sınavı ve temsil yeteneği sınavı olmak üzere iki aşamalı seçme sınavına tabi tutulur. Komisyonca uygun görülmesi halinde seçme sınavı, tek aşamalı olarak temsil yeteneği sınavı şeklinde yapılabilir” düzenlemesine; aynı maddenin dördüncü fıkrasında ise, “Temsil yeteneği sınav puanı esas alınmak suretiyle en az (70) puan alan adaylar arasında puan üstünlüğüne göre başarı sıralaması yapılarak, seçileceği ilan edilen personel sayısı kadar aday yurtdışında görevlendirmeye hak kazanır.” hükmüne yer verilmiştir.

DAVA KONUSU DÜZENLEMELERİN İNCELENMESİ :
Dava konusu edilen düzenlemeyle idareye, yurt dışı teşkilatı kadrolarına atanacak personeli yalnızca sözlü olarak yapacağı “Temsil yeteneği sınavı” ile belirleme yetkisi verilmektedir.
Kamu hizmetinin yürütülmesinde görev alacak olan personelin seçiminde, meslek içinde ilerlemesi ve yükselmesinde kariyer ve liyakat ilkelerinin esas alınması personel hukukunun bilinen ilkelerindendir.
Sözlü sınav, adayların eşit koşullarda yarışmasını sağlayan objektif bir yöntem olan yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte, bilgi ve liyakatı ölçmek, adayın mesleğe uygun yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmakta olup; öznel değerlendirmeyi de beraberinde getirmektedir.
Bu itibarla, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte olması gereken ve öznel değerlendirmeyi beraberinde getiren sözlü sınavın, yurt dışında görevlendirilecek personel seçiminde tek belirleyici olmasına; başka bir ifadeyle, somut olarak değerlendirilebilecek ve adaylar arasında objektifliği sağlayabilecek nesnel bir değerlendirme ölçütü olan yazılı sınavdaki başarı puanını değerlendirme dışı bırakarak, başarı sıralamasının tek başına temsil yeteneği sınavı sonuçlarına göre oluşturulmasına yol açan düzenlemede kamu yararına uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVA KONUSU DÜZENLEMELERİN İPTALİNE
2. Aşağıda dökümü yapılan …-TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
3. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen …-TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Artan posta ücretinin davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 26/11/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.