Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2016/14945 E. , 2019/6858 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/14945
Karar No : 2019/6858
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : Milli Eğitim Bakanlığı / ANKARA
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ :
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…; K: … sayılı kararın, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; … ili, … ilçesi, … İlkokulunda “Sınıf Öğretmeni” olarak görev yapan davacının, 2016 yılı Ocak ayı Öğretmenlerin Mazeret Durumuna Bağlı Yer Değişikliği Döneminde, eşinin görev yaptığı … iline, aile birliği mazeretinden atanma talebiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin 24/01/2016 tarihli işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; davacının, aile birliğinin korunması ilkesi çerçevesinde yaptığı başvuru, davalı idarece, hizmet puanının az olduğundan ve norm kadro olmadığı gerekçesiyle reddedilmiş ise de, gerek Anayasa, gerekse de Kanunlar ile emredilen aile birliğinin korunması ilkesinin gözardı edilemeyeceği, aile birliğinin sağlanmasına yönelik başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde, Anayasa ve Kanun hükümleriyle teminat altına alınmış olan aile bütünlüğü ilkesine ve hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından; dava konusu işlemin mevzuatta öngörülen usul ve esaslar doğrultusunda, hukuka uygun şekilde tesis edildiği, Mahkemece, farklı bir yorum ve değerlendirme yapılarak oluşturulan gerekçe ile kararda hukuki isabet bulunmadığı ileri sürülerek, İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmiştir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ: …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden; davacının, … ili, … ilçesi, … İlkokulunda Sınıf Öğretmeni olarak görev yaptığı, eşinin ise … ili, … ilçesi, … “Jandarma Astsubay Üstçavuş” olarak görevini ifa ettiği, 2016 yılı Ocak ayı Aile Birliği, Sağlık, Can Güvenliği Mazeretleri ve Engellilik Durumu ile Diğer Nedenlere Bağlı Yer Değiştirme Döneminde, eş durumu özrüne bağlı olarak … iline, aile birliği mazeretinden dolayı atanma talebinde bulunduğu, talebin 24/01/2016 tarihli işlemle reddi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT :
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 76. maddesinde, “Kurumlar, görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst, kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara naklen atayabilirler. …” hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunduğu şekliyle 652 sayılı nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin “Atama” başlıklı 37. maddesinde, “(1) 23/04/1981 tarihli ve 2451 sayılı Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanunun eki cetvellerde sayılanlar dışında kalan memurların atamaları Bakan tarafından yapılır. (2) Bakan, gerekli gördüğü hallerde atama yetkisini merkez teşkilatında alt kademelere, illerde valilere devredebilir. (3) Öğretmenlerin Bakanlıkça belirlenen hizmet bölge veya alanlarında en az üç eğitim öğretim yılı görev yapması esastır. Bunların yer değiştirme suretiyle atamaları her yıl yapılan atama plan ve programları çerçevesinde eğitim öğretim faaliyetlerini etkilemeyecek şekilde sonuçlandırılır.(İptal son cümle: Anayasa Mahkemesinin 6/2/2013 tarihli ve E:2011/123, K:2013/26 sayılı Kararı ile.: Yeniden Düzenleme:1/3/2014-6528/22md.) Bakanlıkça belirlenen özür gruplarına bağlı yer değiştirmeler ise yarıyıl ve/veya yaz tatillerinde yapılır. (4) Öğretmenlerin yer değiştirme suretiyle atamalarında uyulacak temel ilkeler, özür grupları, hizmet bölgeleri ve alanları, hizmet puanı ve diğer hususlara ilişkin usûl ve esaslar yönetmelikle belirlenir. …” düzenlemelerine yer verilmiştir.
17/04/2015 günlü, 29329 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin “Mazeret ve engellililk durumuna bağlı yer değiştirmeler” başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasında, “Öğretmenlerin; aile birliği, sağlık, can güvenliği mazeretlerine veya engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeleri hakkında, Devlet Memurları Kanunu ile Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik hükümleri uygulanır. Ancak; … ç) Aile birliği mazereti ile engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeler, yarıyıl ve yaz tatillerinde yapılır.” düzenlemesi yer almıştır.
Öte yandan, 25/06/1983 günlü, 18088 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki haliyle Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin “Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarda Gözönünde Bulundurulacak Hususlar” başlıklı 9. maddesinin 1. fıkrasında, “Yer değiştirme suretiyle atanmalar, Devlet Memurlarının dengeli bir şekilde dağılımını sağlamak için öğrenimi, uzmanlığı, iş tecrübesi, mesleki bilgisi gibi özellikleri ile boş kadro durumu gözönünde bulundurularak kurumlarınca hazırlanan bir plan dahilinde yapılır.” hükmüne; son fıkrasında ise, “İlgili mevzuatı uyarınca zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulan eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfı, mülki idare amirliği hizmetleri sınıfı ve emniyet hizmetleri sınıfına giren memurlar, Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup subay ve astsubaylar, hakim ve savcılar ile bu Yönetmeliğin Ek 1 inci maddesi kapsamına girenlerin görev süresiyle sınırlı olmak üzere atandıkları yere, memur olan eşinin atanmasında mevzuatı uyarınca yürürlüğe konulan norm kadro sayılarına ilişkin hükümler uygulanmaz.” hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Dair Yönetmeliğin 9. maddesi uyarınca, zorunlu yer değiştirmeye tabi olan personelin, memur olan eşinin yer değiştirme talebinin öncelikle yerine getirileceği, mülki idare hizmetleri sınıfı, emniyet hizmetleri sınıfı, subay, astsubay, hakim ve savcılar gibi zorunlu yer değiştirmeye tabi kamu görevlilerinin atandıkları yere, memur olan eşlerinin atamalarında, eşin görev yaptığı kurumla ilgili olarak norm kadro sayılarına ilişkin hükümlerin uygulanmayacağı, kurumların hizmet puanı veya kadro yetersizliği gibi nedenlerle, zorunlu atamaya tabi personelin memur olan eşini atamama veya ücretsiz izin almaya dolaylı olarak zorlama gibi bir yola başvuramayacakları açıktır.
Bu durumda; yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, davacının zorunlu yer değiştirmeye tabi … ilinde Jandarma Astsubay Üstçavuş olarak görev yapan eşi nedeniyle, 2016 yılı Ocak ayı Özür Grubu Yer Değiştirme Başvurularında, … ilindeki okullara atanma isteminin, anılan Yönetmeliğin 9. maddesi uyarınca, norm kadro durumu yahut hizmet puanı gibi hususlar dikkate alınmaksızın, istemi doğrultusunda kabul edilmesi gerekmekte iken, puan yetersizliği öne sürülerek başvurusunun reddedilmesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen ve hüküm fıkrası itibarıyla hukuka uygun bulunan … günlü, E:…; K:… sayılı kararın YUKARIDA BELİRTİLEN GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren (15) onbeş gün içinde Danıştay’da karar düzeltme yolu açık olmak üzere 04/12/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.