Danıştay 2. Daire Başkanlığı         2016/14371 E.  ,  2020/585 K.

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/14371
Karar No : 2020/585

TEMYİZ EDEN (DAVALI): … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI): … adına … Sendikası
VEKİLİ : Av….
İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; … ili …Malmüdürlüğü emrinde veri hazırlama ve kontrol işletmeni olarak görev yapan davacının, … Defterdarlığı emrine atanması konusunda muvafakat verilmemesine ilişkin 27/04/2015 günlü, 1839 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : …. İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; her idari işlem gibi, eş durumuna dayalı muvafakat başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemin de hukuken geçerli ve kabul edilebilir sebeplere dayanması gerekliliği karşısında; davalı idarenin, …Mal Müdürlüğündeki iş yoğunluğunu ve davacıya duyulan ihtiyacı somut bilgi ve belgelerle ortaya koymadığı, bunun yanında söz konusu atanma talebinin eş durumu nedeniyle ailenin korunması amacına yönelik olması, aile birliği bozulan kamu personelinin verimli ve etkin kullanımından söz edilemeyecek olması ve kamu hizmetinin bütünlüğü ve devamlılığı ilkesi gereğince, kamu görevlilerinin özel koşullarına göre verimliliklerinin en yüksek olduğu ve hizmetlerinden en yüksek oranda yararlanılacak bir biçimde çalıştırılmalarının kamu yararına uygun düşecek olması da göz önünde bulundurulduğunda, davacının, atama başvurusu konusunda … Valiliğince talep edilen muvafakat isteminin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Genel Yönetmelik’in 14. maddesi ile Maliye Bakanlığı Personelinin Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik’in 11. maddesinin eş durumu mazereti kapsamında kendilerine takdir yetkisi tanıdığı; …Malmüdürlüğünün iş yoğunluğunun fazla olması ve personelin yetersiz olması nedeniyle dava konusu işlemin tesis edildiği, Anayasa’nın 125/4 maddesi gereği yerindelik denetimi yapılamayacağı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI: Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının gerekçe değiştirerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
Dava dosyasının incelenmesinden, … İli …Malmüdürlüğü emrinde veri hazırlama ve kontrol işletmeni olarak görev yapan davacı tarafından, eşinin … ilinde bir ilaç firmasında 01/03/2012 tarihinden itibaren görev yaptığı belirtilerek eş durumu nedeniyle atamasının … Defterdarlığı emrine yapılması istemiyle 03/03/2015 tarihli dilekçe ile … Valiliğine başvuruda bulunulduğu, bunun üzerine … Valiliğinin 10/03/2015 günlü, 1068 sayılı yazı ile … Valiliğinden davacının eş durumu nedeniyle … Defterdarlığı emrinde bir göreve atanması konusunda muvafakat talebinde bulunduğu, … Valiliği Defterdarlık Personel Müdürlüğünün 27/04/2015 günlü, 1839 sayılı işlemi ile muvafakat talebinin uygun görülmediğine karar verilmesi üzerine, temyizen incelenmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
Anayasa’nın “Ailenin Korunması ve Çocuk Hakları” başlıklı 41. maddesinde, “Aile, Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır. Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar. Her çocuk, korunma ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça, ana ve babasıyla kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve sürdürme hakkına sahiptir. Devlet, her türlü istismara ve şiddete karşı çocukları koruyucu tedbirleri alır.” hükmü yer almıştır.
Ülkemiz tarafından 1948 yılında kabul edilerek iç hukukumuzun bir parçası haline gelen İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 16. maddesinin 3. fıkrasında, “Aile, cemiyetin tabii ve temel unsurudur; cemiyet ve Devlet tarafından korunmak hakkını haizdir.” hükmüne yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Yer değiştirme suretiyle atanma” başlıklı 72. maddesinde, kurumlarda yer değiştirme suretiyle atanmaların, hizmetlerin gereklerine, özelliklerine, Türkiyenin ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren iller gruplandırılarak tespit edilen bölgeler arasında adil ve dengeli bir sistem içinde yapılacağı; aynı maddenin son fıkrasında da, yer değiştirme ile ilgili atama esaslarının Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirleneceği kurala bağlanmıştır.
25/6/1983 günlü, 18088 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Dair Yönetmelik’in dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle “Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği” başlıklı 14. maddesinde “Aile birliği mazeretine dayanarak yer değişikliği memurun;
a) Kamu personeli olan eşinin, kurum içi yer değiştirme suretiyle atanma imkânının olmaması veya mevzuatı uyarınca eşin zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulan bir görevde bulunması durumunda bu kapsamdaki eşin bulunduğu yere,
b) Eşlerin her ikisinin de aynı kurumda çalışıyor olması halinde, kurumun daha fazla hizmet ihtiyacı duyduğu yere,
c) Eşlerin farklı kurumda çalışıyor olması halinde kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanmak suretiyle her iki kurumun da öncelikli hizmet ihtiyacının bulunduğu yere,
(d) Kamu personeli olmayan eşinin, talep edilen yerde kesintisiz son üç yıl sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışmış ve halen çalışıyor olması halinde bu durumda olan eşinin bulunduğu yere,
e) Milletvekili, belediye başkanı, muhtar veya noter olan eşlerinin bulunduğu yere, atanması suretiyle yapılabilir.
Aile birliği mazeretine dayanarak yer değiştirme isteğinde bulunan memur, eşinin kamu kurum ve kuruluşlarında kamu personeli olarak çalıştığına veya atanmayı talep ettiği yerde eşinin başvuru tarihi itibarıyla son üç yıl sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak halen çalıştığına ya da 1. fıkranın (e) bendinde sayılan görevlerde bulunduğuna ilişkin belgeyi kurumuna ibraz etmekle yükümlüdür. Ayrıca yer değiştirme başvurusuna, evlilik durumunu kanıtlayan belgenin de eklenmesi gerekir.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bu hukuki çerçevede, eşleri özel sektörde çalışan memurların, Yönetmelik’te belirtilen şartlar dahilinde eş durumu mazereti nedeniyle nakil talebinde bulunma hakkının mevcut olduğunun kabulü gerekmektedir.
Uyuşmazlığa konu olayda, davacının eşinin, 01/03/2012 tarihinden itibaren bir ilaç firması bünyesinde … ilinde görev yapmakta olduğu, yukarıda yer verilen mevzuat hükmünde öngörülen başvuru tarihi itibarıyla kesintisiz son üç yıl sigortalı olma şartını tamamladığı ve davacının atanma başvurusu itibarıyla halen çalışıyor olduğu görülmektedir.
Bu durumda, davacının eşinin, 01/03/2012 tarihinden itibaren sosyal güvenlik primi ödenmek suretiyle … ilinde özel bir şirkette çalıştığının anlaşılması karşısında, dava konusu işlemde hukuka uyarlık; dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. …. İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın YUKARIDA BELİRTİLEN GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren (15) onbeş gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 04/02/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.