2. Daire         2010/672 E.  ,  2010/3699 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No :2010/672
Karar No:2010/3699

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : Milli Eğitim Bakanlığı – ANKARA
Karşı Taraf: …
Vekili: …
İsteğin Özeti: … İdare Mahkemesi’nin … günlü, E: …, K: … sayılı kararının, dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
Cevabın Özeti: Cevap verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: İdare mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi:İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay İkinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
Dava, … İli, … İlçesi … Anadolu Teknik Lisesi ve Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi’nde Makine Teknolojisi-1 Öğretmeni olarak görev yapmakta iken, “MEGEP Kapsamındaki Öğretmenlerin Alan ve İl İçi Yer Değiştirme Kılavuzu-2008” kapsamında aynı İl, … İlçesi, … Anadolu Teknik Lisesi, Anadolu Meslek Lisesi ve Endüstri Meslek Lisesi’ne atanan davacının, Danıştay 2. Dairesi’nin 7.11.2008 günlü ve E:2008/4299 sayılı kararı gerekçe gösterilerek 7.1.2009 günlü işlemle anılan okulun normal kısmına atanmasından sonra aynı yargı kararı gerekçe gösterilmek suretiyle yeniden … Anadolu Teknik Lisesi ve Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi’ne naklen atanmasına ilişkin 15.6.2009 günlü işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesi’nin … günlü, E: …, K: … sayılı kararıyla; davacının, Danıştay 2. Dairesi’nin 7.11.2008 tarih ve E:2008/4299 sayılı kararı gerekçe gösterilerek 15.6.2009 tarih ve 52206 sayılı kararnameyle … – … Anadolu Teknik Lisesi ve Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi’ne atanmasına ilişkin dava konusu işlemin, ilgilinin isteği dışında tamamen Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 19. maddesi kapsamında gerçekleşen yer değiştirme suretiyle meydana gelen bir atama olduğu, yani Danıştay 2. Dairesi’nin yukarıda değinilen yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararı kapsamında başka bir deyişle yargı kararını uygulamak amacıyla tesis edilen bir işlem olmadığı sonuç ve kanaatine varıldığı, bu durumda, Danıştay 2. Dairesi’nin 7.11.2008 tarih ve E:2008/4299 sayılı kararı gerekçe gösterilerek … İli, … İlçesi, … Anadolu Teknik Lisesi, Anadolu Meslek Lisesi ve Endüstri Meslek Lisesi’nin normal kısmına ataması yapılan davacının, yargı kararının gereğinin yerine getirilmesinden sonra … … Anadolu Teknik Lisesi ve Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi’ne naklen atanmasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.
Davalı idare; işlemin hukuka uygun olduğunu öne sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
Anayasanın 2. maddesinde; Türkiye Cumhuriyetinin hukuk devleti olduğu vurgulanmakta ve 138. maddesinin son fıkrasında; “Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiç bir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez.” yolunda açık, kesin ve buyurucu bir kurala yer verilmektedir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 28. maddesinin 4001 sayılı yasayla değişik 1. fıkrasının birinci tümcesi de; “Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur.” şeklindeki kuralıyla Anayasanın 2. maddesinde yer alan “hukuk devleti” ilkesine uygun bir düzenleme getirmektedir. Sözkonusu ilke karşısında, idarenin maddi ve hukuki koşullara göre uygulanabilir nitelikte olan bir yargı kararını “aynen” ve “gecikmeksizin” uygulamaktan başka bir seçeneği bulunmamaktadır.
İdari işlemlerin hukuka uygunluk denetiminin yapıldığı iptal davasında; davacının ihlale uğrayan menfaatinin korunması yanında, kamu yararının korunması da söz konusu olup; bu durum, iptal davasının objektif niteliğinin bir sonucudur.
Hukuka aykırı bulunan idari işlemler hakkında verilen iptal kararları, varlıklarını hukuka uygunluk karinesinden yararlanmak suretiyle sürdüren idari işlemleri tesis edildikleri tarihe kadar geriye yürür şekilde ortadan kaldırır. Dolayısıyla, dava konusu edilen idari işleme bağlı olan diğer işlemler de ortadan kalkar. İptal kararlarının bu özelliği, dava konusu yönetsel tasarruftan önceki hukuki durumun sağlanması gereğinden kaynaklanmaktadır. Bir başka ifadeyle, iptal kararları, iptal edilmiş olan idari işlemi hukuk aleminde hiç doğmamış hale getirmektedir. Konuya yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlar açısından yaklaşıldığında, bu tür kararlar ile iptal kararları arasında temelde bir fark bulunmamaktadır. Yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlar ile iptal kararlarının her ikisi de, dava konusu işlemden önceki hukuki durumu geri getirmekle birlikte, yürütmenin durdurulması kararları; idari işlemin yürürlüğünü askıya alan ve geçici nitelikte olan (davanın esası hakkında karar verilmesiyle kendiliğinden son bulan) kararlardır. Ancak, şu hususun hemen belirtilmesi gerekir ki; idari işlemin yürürlüğünü askıya alma durumu, idari işlemin tesisinden ve icrasından önceki hukuki durumun yürürlüğünü sağlamak suretiyle olmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, … İli, … İlçesi … Anadolu Teknik Lisesi ve Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi’nde Makine Teknolojisi-1 Öğretmeni olarak görev yapan davacının, “Mesleki Eğitim ve Öğretim Sistemini Güçlendirme Projesi(MEGEP) Kapsamındaki Öğretmenlerin Alan ve İl İçi Yer Değiştirme Kılavuzu-2008” çerçevesinde yaptığı başvuru sonucunda 12.5.2008 günlü ve 89810 sayılı kararnameyle aynı İl, … İlçesi, … Anadolu Teknik Lisesi, Anadolu Meslek Lisesi ve Endüstri Meslek Lisesi’ne atandığı, Danıştay 2. Dairesinin 7.11.2008 tarih ve E:2008/4299 sayılı kararı ile “(2008) MEGEP Kapsamındaki Öğretmenlerin Alan ve İl İçi Yer Değiştirme Kılavuzu’nun anılan eğitim kurumlarına sınavsız öğretmen atamasını öngören düzenlemeleri ile buna dayalı biçimde Anadolu türü mesleki ve teknik orta öğretim kurumlarına yapılan atama işlemlerinin hukuksal dayanağı bulunmadığı” gerekçesiyle Kılavuzda yer alan bazı düzenlemeler ile bu düzenlemelere dayalı biçimde Anadolu türü mesleki ve teknik orta öğretim kurumlarına yapılan tüm öğretmen atamalarına ilişkin işlemlerin yürütülmesinin durdurulduğu, davalı idarece anılan karar gereğinin yerine getirilmesi amacıyla ilgililerin, görev yaptıkları eğitim kurumlarının normal kısmına atandığı, davacının da bu doğrultuda 7.1.2009 tarihli ve 3204 sayılı işlemle … Anadolu Teknik Lisesi, Anadolu Meslek Lisesi ve Endüstri Meslek Lisesi’nin normal kısmına atandığı, Milli Eğitim Bakanlığınca 81 İl Valiliğine gönderilen 10.2.2009 günlü yazı ile il içinde eski eğitim kurumuna atanmak isteyenlerin dilekçe ile başvurmaları halinde eski görev yerlerine atanabileceklerinin bildirildiği, davacının bu yönde her hangi bir başvuruda bulunmadığı, 2008-2009 eğitim öğretim yılının sona ermesi üzerine aynı yargı kararı gerekçe gösterilerek davacı ve MEGEP kapsamında atanan tüm ilgililerin davalı idare tarafından eski görev yerlerine atandığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yargı yerince yürürlüğü durdurulmuş olan idari tasarrufu ve ona bağlı işlemleri, tesis edildikleri tarihten itibaren ortadan kaldırarak tasarrufun tesisinden önceki hukuki durumu ortaya koymak ve dolayısıyla hukuk aleminde hiç doğmamış hale getirmek suretiyle yargı kararını gecikmeksizin uygulama yükümlülüğü bulunan davalı idare tarafından; Danıştay 2. Dairesi’nin 7.11.2008 tarih ve E:2008/4299 sayılı kararının kendilerine tebliğ edildiği tarih itibariyle eğitim öğretim yılının ortasında bulunulması nedeniyle, Anadolu kısmındaki derslerin boş geçmemesi ve her hangi bir mağduriyete meydan verilmemesi amacıyla ilgililerin, önce MEGEP kapsamında atandıkları okulların normal kısmına atanması, eğitim öğretim yılının sona ermesi üzerine de yargı kararının tam anlamıyla uygulanmasını sağlamaya yönelik olarak eski görev yerlerine atanmasında ve davacının da bu kapsamda … Anadolu Teknik Lisesi ve Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi’ne atanmasına ilişkin dava konusu işlemde kamu yararı ve hizmet gerekleri ile hukuka aykırılık, aksi yöndeki idare mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle, … İdare Mahkemesi’nce verilen … günlü, E: …, K: … sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1/b. fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanunla değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 6.10.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.