2. Daire         2010/4762 E.  ,  2011/3009 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2010/4762
Karar No:2011/3009

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Valiliği
Karşı Taraf: … Sendikası
Vekili: …
İsteğin Özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … günlü, E: …, K: … sayılı kararın; dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
Cevabın Özeti: Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi: İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi: İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay İkinci Dairesi’nce, 28.9.2010 tarihli ara kararı cevabının geldiği ve dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin işin gereği düşünüldü:
Dava; … Valiliği Defterdarlık Muhasebe Müdürlüğünde Muhasebe Memuru olarak görev yapan davacının, … İli’nde Gümrük Saymanlık Müdürlüğü olmadığı için gümrük işlemlerinin de Muhasebe Müdürlüğü tarafından yürütüldüğünden bahisle Muhasebe Müdürlüğü tarafından ödenmeyen fazla mesai ücretlerinin tazmini talebiyle yaptığı başvurunun reddine dair 10.8.2009 günlü, 1792 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesi’nin … günlü, E: …, K: … sayılı kararıyla; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ek 13. maddesi ile 4428 sayılı Gümrük Kanunu’nun 221. maddesinde yer alan düzenlemelerde, Vergi Usul Yasası’nın ek 13. maddesi kapsamında yapılan fazla çalışma nedeniyle ücret alanlara diğer mevzuat hükümlerine göre fazla çalışma ücreti ödenmeyeceğine ve diğer mevzuat hükümleri uyarınca alınan ek mesai ücretlerinin genel bütçeden alınan mesai ücretlerine engel oluşturduğuna dair somut bir düzenlemenin bulunmadığı hususu dikkate alındığında, davacının fiilen yürüttüğü muhasebe memurluğu görevi dolayısıyla ek ödemeden yararlandırılması gerektiği sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.
Davalı idare; Vergi Usul Kanunu’nun ek 13. maddesi kapsamında yapılan fazla çalışma nedeniyle ücret alanlara, diğer mevzuat hükümlerine göre fazla çalışma ücreti ödenmeyeceğinin Vergi Usul Kanunu’nun Ek 13. Maddesi Uyarınca Yapılacak Fazla Çalışmalara İlişkin Usul ve Esaslar’da açıkça düzenlendiğini, fazla çalışma ücretlerinin fiilen yürütülen görev karşılığında ödenmesi gerektiğini, davacı tarafından her iki görevin birlikte yürütülmesi nedeniyle her iki görev için hak edilen fazla çalışma ücretlerinin ödenmesi gerektiği iddia edilmekte ise de, aynı zaman diliminde yapılan fazla mesai karşılığında ayrı ayrı fazla mesai ücreti ödenmesine imkan bulunmadığını öne sürmekte ve Mahkeme kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 5.4.2007 günlü, 5622 sayılı Yasa’nın 7. maddesi ile değişik 221. maddesinin birinci fıkrasında; yolcuların ve taşıt araçlarının giriş ve çıkışlarına ait işlem dışında, yükleme ve boşaltma ile her türlü gümrük işlemlerinin normal çalışma saatleri içinde yapılması gerektiği, ancak, bu saatler dışında veya tatil zamanlarında hizmet talebinde bulunulduğunda, yazılı olarak yapılacak bu talebin, işin yapılacağı gümrük idarelerince yerinde görülürse, gerekli önlemler alınmak ve çalışacak personelin fazla çalışma ücreti ve varsa hak sahibine ödenecek kanunî yollukları karşılığı tutarlar, talep sahipleri tarafından ilgili muhasebe birimi hesabına yatırılmak koşuluyla kabul edileceği, fazla çalışma ücretinden yararlanan personelin, bu suretle kendilerine verilecek işleri yapmakla görevli olduğu, gümrük idare amirlerinin normal çalışma saatleri dışında verilecek hizmetleri düzenleyeceği ve kontrol edeceği, 18.6.2009 günlü, 5911 sayılı Kanun’un 52. maddesi ile değişik üçüncü fıkrasında; ilgililerden tahsil edilecek fazla çalışma ücretlerinin miktarı ve tahsiline ilişkin usul ve esasların Bakanlar Kurulunca belirleneceği, fazla çalışma ücreti olarak yatırılan tutarların, personelin fazla çalışma süresi, görev yapmış olduğu yer, görevinin önem ve güçlüğü, sınıfı, kadro unvanı gibi hususlar dikkate alınmak suretiyle belirlenecek usul ve esaslar dâhilinde Müsteşarlık merkez ve taşra teşkilâtı kadrolarında fiilen çalışan memurlar ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) bendine göre çalışan sözleşmeli personele ödenmek üzere Ankara Gümrük Muhasebe Birimi hesabına aktarılacağı, söz konusu ödemelerin, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak aylık miktarı 36.500 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmemek üzere, Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakan tarafından belirleneceği, ödenen fazla çalışma ücretinin net tutarının, 222. maddeye göre yapılması öngörülen ek ödemenin net tutarından mahsup edileceği, yapılan dağıtımdan sonra yılsonu itibarıyla hesapta kalan tutarın, takip eden ocak ayı sonuna kadar bütçeye gelir kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.
Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na 3418 sayılı Yasa’nın 32. maddesi ile eklenen ek 13. maddenin 4. fıkrasının ( b ) bendinde, Maliye Bakanlığı ile Gelir İdaresi Başkanlığı merkez ve taşra teşkilatında çalışan (sözleşmeli olarak istihdam edilenler dahil) personele, normal mesai gün ve saatleri dahilinde, daire dışında yapılan çalışmalarda, aylık toplam 100 saati geçmemek üzere, dışarıda geçirilen her bir saat için, karşılığı genel bütçeden ödenen fazla mesai ücreti esas alınmak suretiyle, bu ücretin üç katını aşmayacak şekilde ödeme yaptırmaya; ( c ) bendinde, Maliye Bakanlığı ile Gelir İdaresi Başkanlığı merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında çalışan memurlar ile sözleşmeli personele, ayda 100 saati aşmayacak şekilde yaptırılacak ek fazla mesai karşılığında, fazla mesainin yaptırıldığı saatler, çalışma mahalleri, çalışmaların resmi tatil ve bayram günlerinde yaptırılması gibi hususlar dikkate alınmak suretiyle, Genel Bütçeden ödenen fazla mesai ücretinin beş katını aşmayacak şekilde, saat başına farklı fazla mesai ücreti tespitine Maliye Bakanının yetkili olduğu; aynı maddeye 17.9.2004 günlü, 5234 sayılı Yasa’nın 5. maddesi ile eklenen ek paragrafta, bu madde kapsamında bulunan personele yapılan ikramiye, teşvik primi, teşvik ödemesi, döner sermaye katkı payı ödemeleri, döner sermaye gelirlerinden yapılan ek ödemeler ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca ödenen tutarlar ile Maliye Bakanlığınca belirlenecek benzeri ödemelerin net tutarlarının, bu madde kapsamında yapılan ek ödemenin aylık net tutarından mahsup edileceği, mahsuba ilişkin esas ve usulleri belirlemeye Maliye Bakanının yetkili olduğu, bu ödemenin ilgili mevzuatı uyarınca ödenmekte olan zam, tazminat, ödenek, döner sermaye payı, ikramiye, ücret ve her ne ad altında olursa olsun benzeri ödemelerin hesabında dikkate alınmayacağı hükümlerine yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden, … Defterdarlık Muhasebe Müdürlüğünde Muhasebe Memuru olarak görev yapan davacının, … İlinde Gümrük Saymanlık Müdürlüğü olmadığı için gümrük işlemlerinin Muhasebe Müdürlüğü tarafından yürütüldüğünden bahisle, Muhasebe Müdürlüğü tarafından ödenmeyen fazla mesai ücretlerinin ödenmesi amacıyla idareye başvurduğu, 10.8.2009 günlü, 1792 sayılı işlemle; Maliye Bakanlığının fazla çalışmayla ilgili Vergi Usul Kanunu’nun ek 13. maddesi uyarınca Yapılacak Fazla Çalışmaya İlişkin Usul ve Esasların 3. maddesinin ( c ) bendinde, fazla çalışma zamanının normal çalışma süresinin bitiminden sonraki fiilen çalışılan süreyle, cumartesi günlerinde; 4. maddenin ( a ) ve ( e ) bentlerine göre yapılan fazla çalışmalarda 5 saati, ( b ), (c) ve ( d ) bentlerine göre yapılan fazla çalışmalarda 8 saati geçmemek üzere fiilen çalışılan süreyi ifade ettiğinin belirtildiği, ( l ) bendinde, fazla çalışma ücretinin seyyanen yapılan bir ödeme olmadığı, söz konusu ücretin mesaisine ihtiyaç duyulan ve fiilen fazla çalışma yapan personelin bu çalışmaları karşılığında ödeneceği, 4. maddenin ( ı ) bendinde ise, bu usul ve esaslar uyarınca fazla çalışma ücreti alanlara diğer mevzuat hükümlerine göre fazla çalışma ücretinin ödenmeyeceği hususunun düzenlendiği, davacının, her ne kadar hem Gümrük, hem de Maliye Bakanlığı fazla mesaisinden birlikte yararlanmak istemekte ise de, Maliye Bakanlığına ait fazla çalışmalara ilişkin Usul ve Esasların 4. maddesinin ( ı ) bendi uyarınca bunun mümkün olmadığı gerekçesiyle reddi üzerine de görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlığın çözümü için, öncelikli olarak, Gümrük Saymanlık Müdürlüğü bulunmayan ve gümrük işlemleri Muhasebe Müdürlüğünce yürütülen yerlerde, bu birimde çalışan personele hem 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ek 13. maddesi, hem de 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 221. maddesi uyarınca fazla çalışma ücreti ödenip ödenmeyeceği hususunun açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun Ek 13. maddesinin 4/b fıkrasında, Maliye Bakanlığının merkez ve taşra teşkilatında çalışan personele normal mesai gün ve saatleri dahilinde daire dışında yaptığı çalışmalardan dolayı ödenecek fazla mesai ücretinin; 4/c fıkrasında, Maliye Bakanlığı ile Gelir İdaresi Başkanlığının merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında çalışan personele ek fazla mesaisi karşılığında ödenecek fazla mesai ücretinin düzenlendiği; 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 221. maddesinde de, gümrük işlemlerini yürüten birimlerden normal mesai saatleri dışında veya tatil zamanlarında hizmet talebinde bulunulması halinde, hizmet talebinde bulunan ilgililerden tahsil edilecek tutarlar ile fazla çalışma ücreti olarak yatırılan bu tutarların anılan Yasa’nın 221. maddesi kapsamında fazla mesai yapan personele dağıtımıyla ilgili düzenlemelere yer verildiği; 213 sayılı Vergi Usulu Kanunu’nun ek 13. maddesine 5234 sayılı Yasa ile eklenen ek paragraf uyarınca ise, bu madde ( ek madde 13 ) kapsamında bulunan personele 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca ödenen tutarların, bu madde ( ek madde 13 ) kapsamında yapılan ek ödemenin aylık net tutarından mahsup edileceği sonucuna ulaşılmaktadır.
Bu nedenle, davacıya, davalı idarede fazla çalıştığı sürelere ilişkin olarak hem 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ek 13. maddesi, hem de Gümrük Kanunu’nun 221. maddesi uyarınca ayrı ayrı ödeme yapılmasına olanak bulunmamaktadır.
Bu durumda, gümrük işlemleriyle ilgili olarak davacının yapmış olduğu fazla mesai karşılığında, 4458 sayılı Kanun uyarınca hesaplanacak tutarın, 213 sayılı Yasa’nın ek 13. maddesi kapsamında yapılan ödemelerden mahsup edilmesi ve kalan miktarın davacıya ödenmesi gerektiğinden, aksi yöndeki Mahkeme kararında yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle, … İdare Mahkemesi’nce verilen … günlü, E: …, K: … sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanun’la değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkeme’ye gönderilmesine, 13.7.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.