2. Daire 2008/5150 E. , 2009/577 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2008/5150
Karar No: 2009/577
Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Valiliği
Karşı Taraf: … adına
Vekili: …
İsteğin Özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdare Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Cevabın Özeti: Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
Danıştay Tetkik Hakimi: …
Düşüncesi:İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi: … ili, … İlçesi, … Lisesinde Matematik öğretmeni olan davacının, aynı ilçe … İlköğretim okuluna Matematik öğretmeni olarak atanmasına ilişkin işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.
Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğini “Atama Şartları” başlıklı 6. maddesinde, öğretmenliğe atanacaklarda 657 sayılı DMK.’unun 48. maddesinde belirtilen genel şartlar yanında aranacak özel şartlar bentler halinde sayılmış, maddenin a)bendinde, “mezun olduğu yükseköğretim programının Talim ve Terbiye Kurulunun Öğretmenliğe atanacakların tesbitine ilişkin kararlarına göre atanacağı alana uygun olmak” şartı getirilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacaklarının Atamalarına Esas Olan Alanlar ile Mezun Oldukları Yüksek Eğitim Programları ve Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esaslar konulu Talim ve Terbiye Kurulunun 12.5.2006 tarih ve 119 sayılı Kararının 11. maddesinde, mezun oldukları yüksek öğretim programı itibariyle alanları; Fizik, Kimya, Biyoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih Coğrafya İmam-Hatip Lisesi Meslek Dersleri olup ilköğretim kurumlarının Fen Bilgisi, Türkçe Sosyal Bilgiler ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenliklerine atanmış olanlar, istekleri halinde mezun oldukları yüksek öğretim programı itibariyla, bu Esaslar eki çizelge doğrultusunda atanabilecekleri alanlara atanabilirler. Mezun oldukları yüksek öğretim programı veya aylık karşılığı okutabileceği dersler itibarıyla birden fazla alan öğretmenliğine atanabilecek durumda olanlar, ihtiyaç duyulduğunda isteklerine bakılmaksızın, bu alan öğretmenliklerinden her hangi birisinde görevlendirilebilirler. Bunların yer değiştirme suretiyle atamalarında, öğretmenliğe atanmalarına esas olan alan/kurum öğretmenliği esas alınır. Mezuniyetleri itibariyle atanabilecekleri alan dışında başka bir alana atamaları yapılmış olanların atandıkları alandaki öğretmen ihtiyacının karşılanmış olması ve öğrenimleri itibariyle atanabilecekleri alanlarda ihtiyaç bulunması durumunda ilgili mevzuatına göre alanlarına atanabilirler. Daha önceki Talim ve Terbiye Kurulu kararları kapsamında öğretmenliğe atanan, ancak bu Esaslar eki çizelgede mezun oldukları yüksek öğretim programlarına ve alanlarına yer verilmeyen öğretmenlerin yer değiştirme suretiyle atamaları, aynı nitelikteki eğitim kurumlarına yapılacağı, 14.maddesinde, dersi kaldırılan ya da istihdam alanı daralan öğretmenler, ek çizelgede aylık karşılığı okutacakları dersler bölümünde belirtilen derslerin öğretmenliğine isteklerine bakılmaksızın atanabilecekleri, Geçici 1.maddesinde, ”bu Esasların yürürlüğe girdiği tarihte eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenler, Talim ve Terbiye Kurulunun daha önceki kararları kapsamında atandıkları alan/kurum öğretmenliği görevlerine devam ederler. Yer Değiştirme suretiyle atamalarının da Bakanlıkça düzenlenen en son atama kararlarında belirtilen alanlarda yapılacağı” belirtilmiştir.
Dava konusu işlemin dayanağı olarak gösterilen Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 2.10.2006 günlü 77124 sayılı yazısında “öğrenimleri itibariyle ilköğretim okullarında görevli olması gerekirken Lise ve denge okullarda görevli öğretmenlerinde alanlarında norm bulunan ilköğretim okullarına norm fazlası olarak atanmaları gerektiği” belirtilmiştir.
Bakanlık atama alanı İlköğretim matematik olan davacının 3 yıllık eğitim enstitüsü mezunu olduğu, daha sonra lisans düzeyinde bir programdan mezun olmadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, davacının, bitirdiği eğitim programına göre, orta okullara atanması yapılmakla birlikte, sonradan ihtiyaç sebebiyle, 4 yıllık yükseköğretim mezunu öğretmen sayısının yetersiz olduğu dönemde, liselerde de görev verildiği, 4 yıllık eğitim programı mezunu branş öğretmenlerinin sayısının yeterli seviyeye yükselmesi, ilköğretim okulları kademesinde de branş öğretmenlerine ihtiyaç duyulması karşısında, öğrenimi itibariyle matematik(1715) dersinin okutulduğu, ilköğretim okuluna branşında öğretmen olarak atanmasına ilişkin dava konusu işlemde; davacının öğrenimi, öğrenim süresi, branşı ve branşına uygun derslerin bulunduğu ilköğretim okuluna atanmış olması sebebiyle, hizmet gerekleri ve hukuka aykırılık, idari mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan sebeplerle, davalı idare temyiz isteminin kabulü ile idare mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay İkinci Dairesi’nce,15.7.2008 günlü ara karar cevabının geldiği ve dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin, işin gereği görüşüldü:
Dava, … İli, … İlçesi, … Lisesi Matematik Öğretmeni olarak görev yapan davacının, aynı İl ve İlçe … İlköğretim Okulu’na norm kadro fazlası İlköğretim Matematik Öğretmeni olarak atanmasına ilişkin 10.8.2007 günlü, 40512 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; lisede uzun süredir Matematik Öğretmeni olarak görev yapan, görevinde başarısızlığı veya disiplinsizliği ileri sürülmeyen davacının, sadece 3 yıllık Eğitim Enstitüsü mezunu olması nedeniyle bu görevden alınarak ilköğretim okuluna Matematik Öğretmeni olarak atanmasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu öne sürülerek Mahkeme kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
18.8.1997 günlü, 23084 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4306 sayılı Kanun ile değiştirilen 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 9/1 .maddesinde ilköğretim kurumlarının sekiz yıllık okullardan oluştuğu; 4306 sayılı Kanunun 8.maddesinde, 222 sayılı ve 1739 sayılı Kanunlarda birlikte veya ayrı ayrı geçen “ilkokul” ve “ortaokul” ibarelerinin “ilköğretim okulu” olarak değiştirildiği; 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 22.maddesinde ilköğretimin, 6-14 yaşlarındaki çocukların eğitimini kapsadığı, 24.maddesinde, ilköğretim okullarının sekiz yıllık okullardan oluştuğu, 26.maddesinde, ortaöğretimin, ilköğretime dayalı, en az üç yıllık öğrenim veren genel, mesleki ve teknik öğretim kurumlarının tümünü kapsadığı hükümlerine yer verilmiştir.
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 43. maddesinde öğretmenliğin özel bir ihtisas mesleği olduğu belirtilerek, öğretmenlik mesleğine hazırlığın genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon ile sağlanacağı, aynı Kanunun 45. maddesinde ise; öğretmenlerin, öğretmen yetiştiren yüksek öğretim kurumlarından mezun olanlar arasından, Milli Eğitim Bakanlığınca seçileceği, belirtilmiş, 3797 sayılı Milli Egitim Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanunun 8. maddesi ile de, bu yetkinin bakanlık adına Talim ve Terbiye Kurulunca kullanılması uygun görülmüştür.
4.3.2006 günlü, 26098 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren, Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin “atama şartları” başlıklı 6. maddesinin (a) bendinde de mezun olduğu yüksek öğretim programının Talim ve Terbiye Kurulunun öğretmenliğe atanacakların saptanmasına ilişkin kararlarına göre atanacağı alana (branş) uygun olması özel şartlar arasında sayılmıştır.
Olayda 3 yıllık Eğitim Enstitüsü matematik bölümünün ilköğretim alan öğretmenliğine mi yoksa orta öğretim alan öğretmenliğine mi kaynaklık ettiği hususunun açığa kavuşturulması bakımından konuya ilişkin Talim ve Terbiye Kurulu Kararlarının incelenmesi zorunlu bulunmaktadır.
7.11.1983 tarihli, 2151 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi’nde yayınlanan 5.9.1983 tarihli, 146 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararıyla “Öğretmenliğe Atanacakların Atanmalarına Esas Olan Dersler ve Maaş Karşılığı Okutacakları Diğer Dersler” belirlenmiş, bu kararda Eğitim Enstitülerinin Matematik Bölümünden mezun olanların “Ortaokul”a atanacakları belirtilmiş; 29.4.1991 tarihli, 2335 sayılı Tebliğler Dergisi’nde yayınlanan, 3.4.1991 tarihli, 37 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı ile öğretmenliğe atanacakların atamalarına esas olan alanlar ve maaş karşılığı okutabilecekleri derslerle ilgili esaslar yeniden düzenlenmiş, Matematik Öğretmenliğine Fakültelerin, Matematik Öğretmenliği Bölümü, Matematik Bölümü, kredilerinin en az %30’unu Matematik alanında aldığını belgelendirmek kaydıyla Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü mezunlarından atanacağı, “Açıklamalar” kısmında, Eğitim Enstitüsü ve Yabancı Diller Yüksekokulu (3 yıllık) mezunlarının atamalarına devam edileceği ve atamaların öncelikle ortaokullara yapılacağı, ihtiyacın karşılanamadığı alanlarda Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının mütalaası alınmak suretiyle yakın alanlardan ihtiyacın karşılanması yoluna gidileceği belirtilmiştir. 17.1.1994 tarihli, 2399 sayılı Tebliğler Dergisi’nde yayınlanan, Talim ve Terbiye Kurulunun 29.12.1993 tarihli, 523 sayılı Kararıyla, 3.4.1991 tarihli, 37 sayılı Karar yürürlükten kaldırılmış, yeni kabul edilen çizelgede ve 29.12.1993 tarihli, 523 sayılı Kararı yürürlükten kaldıran 1.7.1996 tarihli, 2456 sayılı Tebliğler Dergisi’nde yayınlanan Talim ve Terbiye Kurulu’nun 21.6.1996 tarihli, 218 sayılı Kararıyla kabul edilen çizelgede de aynı yönde hükümlere yer verilmiştir.
Haziran 2000 tarihli, 2513 sayılı Tebliğler Dergisi’nde yayınlanan Talim ve Terbiye Kurulu’nun 1.6.2000 tarihli, 340 sayılı Kararıyla, 21.6.1996 tarihli, 218 sayılı Karar da yürürlükten kaldırılarak, “Milli Eğitim Bakanlığı’na Bağlı Eğitim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların Atamalarına Esas Olan Alanlar ile Mezun Oldukları Yüksek Öğretim Programları ve Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esaslar” kabul edilmiş, anılan Esasların 6.maddesinde, öğretmenlerin ek çizelgede gösterilen alanlar itibariyle ve bu alanların karşısında gösterilen yüksek öğretim programlarından en az lisans mezunu olanlar arasından seçileceği, 7/son maddesinde, İlköğretim öğretmenliği programlarından mezun olanların öncelikle ilköğretim kurumlarına atanacakları, 10.maddesinde, öğretmenlerin, atandıkları alanın “Aylık Karşılığı Okutacağı Dersler” sütununda yer alan dersleri, öncelikle atandıkları kurumun alan ve alan seçmeli dersleri olmak üzere eğitim kurumlarının tür ve dereceleri bakımından herhangi bir ayırım yapılmaksızın okutacakları, Geçici 1.maddesinde ise, Bu Esaslarla yürürlükten kaldırılan Kararlar kapsamında mezun oldukları yüksek öğretim programları itibariyle herhangi bir eğitim kurumu öğretmenliğine atanmış olanların, yer değiştirme suretiyle atamalarında bu Esaslarla belirlenen durumlarına uygun alan öğretmenliğine öncelikle atanacakları, ancak gereksinim halinde daha önce atanabilir durumda oldukları alan/kurum öğretmenliğine atanmalarına da devam edileceği belirtilmiştir. Talim ve Terbiye Kurulunun Nisan 2003 tarihli, 2547 sayılı Tebliğler Dergisi’nde yayınlanan, 31.3.2003 günlü, 4 sayılı Kararıyla anılan Esasların 7.maddesi değiştirilmiş ve 7/b maddesinde; ilköğretim alan öğretmenliklerine, eğitim fakültelerinin Karar eki çizelgedeki ilköğretim programlarından mezun olanların, ancak, ilköğretim alan öğretmenlikleri programlarından mezun olanlar ile ilköğretim alan öğretmenliği öğretmen ihtiyacının karşılanamadığı atama dönemlerinde, alanla ilgili orta öğretim alan öğretmenliği programı mezunlarının atanacakları, 7/c bendinde; orta öğretim alan öğretmenliklerine, eğitim fakülteleri, fen fakülteleri, fen-edebiyat fakülteleri ile Karar eki çizelgede yer verilen diğer yüksek öğretim programlarından mezun olup, Orta Öğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programını bitirenlerin atanacakları hükmü getirilmiştir.
Ağustos 2004 tarihli, 2563 sayılı Tebliğler Dergisi’nde yayınlanan Talim ve Terbiye Kurulu’nun 12.7.2004 tarihli, 119 sayılı kararıyla, 1.6.2000 tarihli, 340 sayılı Karar yürürlükten kaldırılmış, yeni kabul edilen Esaslar’ın 7.maddesinde, öğretmenliğe, eğitim, fen, edebiyat, fen-edebiyat fakültelerinin ek çizelgede belirtilen programlarından mezun olanlar ile diğer yüksek öğretim kurumlarının ek çizelgede yer verilen programlarından mezun olanların atanmasının esas olduğu, sınıf öğretmenliğine, yüksek öğretim kurumlarının sınıf öğretmenliği programından mezun olanların, ilköğretim alan öğretmenliklerine, yüksek öğretim kurumlarının ilköğretim alan öğretmenliği programlarından mezun olanların, ilköğretim alan öğretmenlikleri programlarından mezun olanlarla ihtiyacın karşılanamadığı dönemlerde, alanla ilgili orta öğretim alan öğretmenliği programı mezunlarının; orta öğretim alan öğretmenliklerine ise, eğitim fakültesi mezunlarının, Karar eki çizelgede yer verilen diğer yüksek öğretim programlarından mezun olup orta öğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans ya da pedagojik formasyon programını bitirenlerin atanacağı düzenlenmiş; 11/3. maddesinde, mezuniyetleri itibariyle atanabilecekleri alan dışında başka bir alana atamaları yapılmış olanların atandıkları alandaki öğretmen ihtiyacının karşılanmış olması ve öğrenimleri itibariyle atanabilecekleri alanlarda ihtiyaç bulunması durumunda ilgili mevzuatına göre alanlarına atanabilecekleri, Geçici 1.maddesinde, bu Esasların yürürlüğe girdiği tarihte eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin, Talim ve Terbiye Kurulunun daha önceki kararları kapsamında atandıkları alan/kurum öğretmenliği görevlerine devam edecekleri, yer değiştirme suretiyle atamalarının da Bakanlıkça düzenlenen en son atama kararlarında belirtilen alanlarda yapılacağı hükümlerine yer verilmiştir.
Dosyanın ve Dairemizin 15.7.2008 günlü ara kararı cevabının incelenmesinden; davacının 3 yıllık Eğitim Enstitüsü Matematik Bölümü mezunu olduğu, 7.11.1979 tarihinde … Lisesi Matematik Öğretmenliğine atandığı, 20.12.1984 tarihinde … Ortaokulu’na atandığı, 24.3.1986 tarihinde … Ortaokulu’na nakledildiği, 3.9.1987 tarihinde … Lisesi’ne atandığı, 28.9.1989 tarihli en son Bakanlık kararnamesiyle … İli, … İlçesi … Ortaokulu Öğretmenliğine atandığı ve alanının Matematik 1 (İlköğretim Matematik) olarak gösterildiği, … Valiliğinin 1.10.2002 günlü işlemiyle görev yerinin … İlçesi, … Lisesi olarak belirlendiği, davacının 2006 yılı Norm Kadro İsimlendirme Çizelgesi’ne göre, anılan okulun Matematik normuyla ilişkilendirildiği, ancak, Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2.10.2006 günlü, 77124 sayılı yazısıyla, öğrenimleri itibariyle ilköğretim okullarında görevli olması gerekirken, lise ve dengi okullarda görevli olan öğretmenlerin alanlarında norm bulunan ilköğretim okullarına norm kadro fazlası olarak atanmalarının gerektiği, bu durumda bulunan öğretmenlerin 2007 isteğe bağlı yer değiştirme döneminde il içinde yer değiştirme talebinde bulunmalarının sağlanması, bulunmayanlar ile tercihlerine atanamayanların re’sen alanlarında ihtiyaç bulunan eğitim kurumlarna atamasının yapılmasının bildirildiği, davacının il içinde ilköğretim okullarına atanmak için tercihte bulunduğu ve dava konusu işlemle 1. tercihi olan … İlköğretim Okulu’na norm kadro fazlası İlköğretim Matematik Öğretmeni olarak atandığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, uyuşmazlığın davacının mezun olduğu okulun, üç yıllık ya da dört yıllık öğrenim süresinden kaynaklanmayıp, mezun olunan bölümün ilköğretim alan öğretmenliğine mi yoksa orta öğretim alan öğretmenliğine mi kaynak oluşturacağı sorunundan doğduğu, yukarıda ayrıntılı olarak yer verilen Talim ve Terbiye Kurulu kararlarına göre, 3 yıllık Eğitim Enstitüsü Matematik Bölümü mezunlarının atamalarının öncelikle “ortaokullara” yapılacağı, ancak ihtiyaç olması halinde liselerde de görevlendirilebilecekleri, 2003 yılından itibaren Talim ve Terbiye Kurulu Kararlarında, ilköğretim okullarına, ilköğretim alan mezunu öğretmenlerin ve ortaöğretim okullarına ise ortaöğretim alan öğretmenlerinin atanmasının esas alındığı, yıllar içinde ortaöğretim alan mezunlarının yeterli sayıya ulaşması sebebiyle, idare tarafından mezun oldukları bölüm itibariyle, önceden “ortaokul” olarak adlandırılan ve şu anda ilköğretim okulları bünyesinde yer alması dolayısıyla ilköğretim alan öğretmenliğine kaynaklık ettiği açık olan 3 yıllık Eğitim Enstitüsü mezunu öğretmenlerin, Bakanlık atama alanlarına esas okullarda görev yapmalarını sağlamak amacıyla işlem tesis edildiği, en son tarihli Bakanlık kararnamesinde alanının Matematik 1 (İlköğretim Matematik) olduğu konusunda ihtilaf bulunmayan davacının, Talim ve Terbiye Kurulu Kararları ile belirlenen, lise matematik öğretmenliğine kaynaklık eden bölüm mezunu olmadığı ve lise matematik öğretmenliğine atanabilmek için gerekli lisans öğrenimini tamamlamadığı sürece, ihtiyaç nedeniyle uzun yıllardır liselerde görev yapmasının kendisine herhangi bir kazanılmış hak sağlamayacağı anlaşıldığından, alanına uygun olan ilköğretim okuluna tercihi doğrultusunda atanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle, … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 1/b. fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanun’la değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkeme’ye gönderilmesine, 11.2.2009 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.