2. Daire 2005/680 E. , 2006/1380 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2005/680
Karar No: 2006/1380
Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : Tarım ve Köyişleri Bakanlığı/ ANKARA
Karşı Taraf: …
Vekili: …
İsteğin Özeti: … İdare Mahkemesi’nin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usülü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
Cevabın Özeti: Cevap verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi:İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi: … Tarım İl Müdür Yardımcısı olan davacının … Tarım İl Müdürlüğü emrine ekonomist olarak atanmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açtığı davada işlemi iptal eden İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istemidir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 76 maddesinin 1.fıkrasında “Kurumlar ,görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst,kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara naklen atayabilirler.”hükmüne yer verilmiştir.
Anılan madde ile memurların atanmaları konusunda idareye takdir yetkisi verilmiş olup bu yetkinin kamu yararı ve hizmet gerekleri gözardı edilerek kullanıldığının saptanması halinde işlemin sebep ve maksat yönlerinden hukuka aykırılığı nedeniyle iptalini gerektireceği yerleşmiş yargısal içtihatlarla kabul edilmiştir.
Dava dosyası ve 29.4.2003 tarih ve 2003/3-3-3 sayılı Ön İnceleme Raporunun birlikte incelenmesinden davacının İl Müdür Yardımcılığı görevinden alınarak … Tarım İl Müdürlüğü emrine ekonomist olarak atanmasında kariyer ve liyakat ilkeleriyle kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla aksi yönde verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabul edilerek İdare Mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay İkinci Dairesi’nce işin gereği düşünüldü:
Dava, … Tarım İl Müdür Yardımcısı olarak görev yapan davacının, bu görevden alınarak … Tarım İl Müdürlüğü emrine ekonomist olarak atanmasına ilişkin 10.6.2003 gün ve 637 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesi’nin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının 18.2.2002 günlü dilekçesi ile 5 ve 6 ncı hizmet bölgelerinde boş bulunan İl Müdür Yardımcılıklarından birisine atanma talebinde bulunulması üzerine … İl Müdür Yardımcılığına atandığı ihtilafsız olup, dava konusu işleme esas alınan 29.4.2003 gün ve 2003/3-3-3 sayılı ön inceleme raporunda Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme Yönetmeliğinin İl Müdür Yardımcısı olarak atanacaklarda aranan şartları düzenleyen amir hükmünün açık bir şekilde ihlal edilerek sakat ve hukuka aykırı şekilde davacının … İl Müdür Yardımcılığına atandığı noktasında bir tesbite yer verilmediği, atama işleminin davacının gerçeğe aykırı beyanı veya hilesi nedeniyle veya açıkça idarenin hataya düşürülerek tesis edildiği noktasında bir saptamada bulunulmadığı, bu haliyle de atamanın muvazzalı olduğu hususunun somut delillerle ortaya konulamadığı anlaşıldığından, anılan rapordaki öneri doğrultusunda tesis olunan işlemde idari istikrar ve güven ilkeleri açısından hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.
Davalı idare, Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Dair Yönetmeliğin Ek-1. maddesi hükmünü etkisiz kılmak amacıyla muvazaalı olduğu Bakanlık Müfettişlerince düzenlenen Ön İnceleme Raporu ile tesbit edilen ve davacının fiilen sadece bir gün yürüttüğü … İl Müdür Yardımcılığına atanma işleminin atanma tarihinden itibaren iptal edilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığını ileri sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
Dosyanın incelenmesinden; davacı hakkında Bakanlık Müfettişlerince düzenlenen 29.4.2003 gün ve 2003/3-3-3 sayılı Ön İnceleme Raporda, davacının … Tarım İl Müdürlüğünde ekonomist olarak görev yapmakta iken 19.1.2000 günlü onayla İdari ve Mali İşler Şube Müdürlüğüne vekaleten, ardından 28.4.2000 günlü olurla … İl Müdür Yardımcılığını tedviren yürütmek üzere görevlendirildiği, daha sonra … İl Müdürlüğünce adı geçenin bu göreve asaleten atanmasının teklif edildiği, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün … gün ve … sayılı yazısı ile adı geçenin İl Müdür Yardımcılığı kadrosuna asaleten atanmasının mümkün olmadığı ve bu göreve atanması durumunda ilk görev yerinin 5 ve 6. bölgeler olması gerektiğinin bildirilmesinden sonra, davacının 5 ve 6. bölgelerde boş bulunan İl Müdür Yardımcılıklarından birine asaleten atanma talebinde bulunduğu, 26.4.2002 gün ve 145 sayılı makam onayıyla … İl Müdür Yardımcılığını tedviren yürütme görevi kaldırılarak, … İl Müdür Yardımcılığı görevine asaleten atandığı, ancak aynı günlü, 144 sayılı onayla başlamadığı … İl Müdür Yardımcılığından … İl Müdürlüğü emrinde İl Müdür Yardımcılığı görevini yürütmek üzere görevlendirildiği, bu atama ve geçici görevlendirme onaylarına istinaden davacının 9.5.2001 tarihinde …’ta göreve başlayıp, geçici görevlendirme nedeniyle bir gün sonra 10.5.2001 tarihinde bu görevinden ayrılarak 13.5.2001 tarihinde vekaleten … İl Müdür Yardımcılığı görevine başladığı, muvazaalı olan ve fiilen bir gün görev yaptığı bildirilen … İl Müdür Yardımcılığına atama işleminin atama tarihinden itibaren iptal edilerek, İl Müdür Yardımcılığı görevini yürütmek istemesi halinde, tekrar dilekçe vermesi ve Makamı’nda takdiri ile yeni bir onay düzenlenmek sureti ile Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Dair Yönetmeliğin Ek 1. maddesi gereği 5 ve 6. bölgeye atamasının yapılması, 2 yıl süre ile bu görevi fiilen yürütmesinin sağlanması, muvazaalı şekilde hizmet gereği ve kamu yararı olmaksızın geçici görevli olarak çalıştığı sürenin 5 ve 6. bölge hizmetinden sayılmaması, ayrıca fiilen hiç görev yapmadığı … İl Müdür Yardımcılığı kadrosunun özlük haklarının Ekonomist kadrosu üzerinden geriye dönük olarak gerekli düzeltmenin yapılması için Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne bilgi verilmesi gerektiği kanaati doğrultusunda dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 76. maddesinin 1. fıkrasında “Kurumlar, görev ve ünvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst, kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara naklen atayabilirler.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Yasanın 3. maddesinde, “Sınıflandırma”, “Kariyer” ve “Liyakat” ilkeleri bu kanunun temel ilkeleri olarak belirlenmiş; kariyer ilkesi, Devlet memurlarına yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlamak; liyakat ilkesi ise, Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmak olarak tanımlanmıştır.
Görüldüğü üzere Yasa, Devlet memurluğunu bir meslek olarak kabul etmekte ve bunlara, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlanmasını, sınıflar içinde ilerleme ve yükselme işlemlerinin liyakat sistemine dayandırılmasını öngörmektedir. Bu iki ilkenin temelinde, objektif kurallar çerçevesinde işin ehline verilmesi ve hak etme kavramı yatmakta olup, kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesinin tek güvencesinin de, hizmetin yetişmiş, ehil kamu görevlilerince yerine getirilmesinden geçeceği tabidir.
Üst düzey kamu yöneticilerinde ise hizmetin gerektirdiği niteliklerin aranmasının, bunların, kamu kurum ve kuruluşlarının geleceğe dönük planlarını ve politikalarını saptayan, bu plan ve politikalardaki hedefleri gerçekleştirmek için gerekli kaynakları yaratan ve bu kaynakların kullanım yerlerini belirleyen kişiler ya da bu kişilerin emir ve direktifleri yönünde uygulamayı yapan veya onlara yardımcı olan kişiler oldukları hususu da gözönünde bulundurulduğunda, kamu hizmetinin niteliği bakımından daha hayati bir önem taşıyacağı kuşkusuzdur. Kaldı ki 68/B. maddede belirtilen ayrık hüküm de, Kanunun temel ilkelerini teyit eder niteliktedir.
Bu bakımdan yukarıda sözü edilen 76. madde ile memurların naklen atanmaları konusunda idareye verilen takdir yetkisinin ancak Yasanın temel ilkeleri, kamu yararı ve hizmet gerekleri gözardı edilerek kullanıldığının kanıtlanması ya da idari yargı merciince saptanması halinde, dava konusu edilen idari işlemin sebep ve maksat yönlerinden hukuka aykırılığı nedeniyle iptalini gerektireceği yerleşmiş yargısal içtihatlarla kabul edilmiş bulunmaktadır.
Bu durumda, … İl Müdürlüğünde Ekonomist kadrosunda görev yapan davacının, fiilen hiç görev yapmadığı … İl Müdür Yardımcılığı görevine atanması ve ardından gerekçesiz ve süresiz şekilde yapılan geçici görevlendirmeyle muvazaalı olduğu açık olan işlemlerden dolayı geçici görevli çalıştığı sürenin 5 ve 6. bölge hizmetinden sayılmaması, ayrıca emekliliğe esas haklarının Ekonomist kadrosu üzerinden geriye dönük olarak gerekli düzeltmenin yapılması için Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne bilgi verilmesi yolundaki teklif doğrultusunda Yasanın idareye tanıdığı takdir yetkisinin hizmet ölçüleri içinde, kamu yararı gözetilerek tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından dava konusu işlemi iptal eden İdare Mahkemesi kararında yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle … İdare Mahkemesi’nce verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 1/b. fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanun’la değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkeme’ye gönderilmesine, 21.4.2006 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.