2. Daire         2005/294 E.  ,  2007/1696 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2005/294
Karar No: 2007/1696

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı): Adana Valiliği
Karşı Taraf: …
İsteğin Özeti: … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
Cevabın Özeti: Cevap verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi: İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı: …
Düşüncesi: İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay İkinci Dairesi’nce işin gereği düşünüldü:
Dava, eş durumu özrü nedeniyle … ilinden, dağıtımı yapılmak üzere … İlköğretim Okulu’na Fen Bilgisi öğretmeni olarak atanmış olan davacının, … İlköğretim Okulu’na naklen atanmasına ilişkin, 26.2.2004 günlü, 8617 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; her ne kadar branşında öğretmen açığı bulunmadığı nedeniyle “dağıtımı yapılmak üzere” …’da bir okulda atamasının yapılmasının bekletildiği ve dava konusu işlemle branşında öğretmen açığı bulunan bir okula atandığı görülen davacının atanmasında hizmet gereği gözetildiğinin kabulü gerekiyor olmakla birlikte, Anayasanın 41. maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72/2. maddesi hükümlerine göre, davacının eş durumu nedeniyle atandığı ve eşinin görevini sürdürdüğü … Büyükşehir Belediyesi sınırları dışında, aynı belediyenin mutad ulaşım olanakları sağlamadığı bir ilçede köy ilköğretim okuluna atandığı, ulaşım olanaklarının mutad yerel yönetim olanakları ile değil, farklı ulaşım hizmetleri ile sağlanabilen iki yerleşim alanı arasında ulaşım maliyetleri ile fiziksel zorluklar; davacının aynı idarede kamu görevlisi olan eşinin durumu ile birlikte atamasının değerlendirilmesi olanağı da gözetilerek, dava konusu işlemde amaç ve konu yönünden hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare, işlemin kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda tesis edildiğini ileri sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
3797 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanunun 4359 sayılı Yasayla değişik 62. maddesi ile Milli Eğitim Bakanlığına tahsis edilmiş bulunan serbest kadroların, Milli Eğitim Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığınca birlikte hazırlanacak norm kadro sayılarının tespit edildiği Yönetmeliğe uygun olarak merkez ve taşra birimleri, öğretmen kadrolarının ise branşlar bazında okul ve kurumlar itibarıyle dağıtılacağı hükmü getirilmiştir. Bu maddeye dayalı olarak çıkarılan ve 10.08.1999 günlü, 23782 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul ve Kurumların Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmeliğin “Amaç” başlıklı 1. maddesinde, bu Yönetmeliğin amacının, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarıyla diğer eğitim kurumlarının öğretmen ve yönetici norm kadro sayılarına ilişkin esas ve usulleri belirlemek olduğu; “Temel İlkeler” başlıklı 5. maddesinde, bu Yönetmelikte düzenlenen esas ve usullerin belirlenmesinde (a) Okul ve kurumlarda yönetim, eğitim ve öğretim hizmetlerinin gerekli ve yeterli personelle yürütülmesinin, (b) Personel boyutunda atıl kapasite yaratılmamasının, var olan atıl kapasitenin ihtiyaç duyulan okul ve kurumlara yönlendirilmesine zemin oluşturarak verimliliğe dönüştürülmesinin temel ilke olarak dikkate alındığı belirtilmiştir.
Öte yandan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72 nci maddesinde “kurumlarda yer değiştirme suretiyle atamaların…. adil ve dengeli bir sistem içinde yapılacağı” hükmüne yer verilmek suretiyle kamu personeli yönünden atıl kapasite yaratılmaması ve verimli etkin bir yönetim amaçlanmıştır.
Belli bir statüye girmeyi kabul eden bir kişinin bu statü için geçerli kurallara uyması gerektiği açıktır. 657 sayılı Yasanın 72 nci maddesi naklen atanan memurun kamu kurumunda çalışan eşine ancak belli koşullarla sınırlı bir koruma getirmektedir. Söz konusu maddeye göre memurun atandığı yerde eşinin kurumunun örgütünün bulunmaması ya da örgütü olmakla birlikte niteliğine uygun boş bir görev bulunmaması hallerinde, isteğe bağlı olarak, eş kural olarak ücretsiz izinli sayılabilecek; kadrosu eşinin görevlendirme süresiyle sınırlı olarak saklı tutulacak; ancak bu süre memuriyet boyunca 4 yılı geçmeyecektir.
11.6.2000 gün ve 24076 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin, “Görev Yeri Belirlemede Öncelik” başlıklı 26. maddesinde; Öğretmenlerin görev yerlerinin belirlenmesinde, 25. madde kapsamında yapılacak il içinde yer değişikliği isteyenlere öncelik verileceği, il emrine yeni atanan öğretmenlerin görev yerlerinin ise, il içinde görev yeri değişikliği isteyenlerin görev yerlerinin belirlenmesinden sonra sırada öğretmen bulunmayan eğitim kurumları olacak şekilde il merkezinden başlayarak ilçe merkezi, belde ve köyler itibariyle branşlar bazında hizmet puanı üstünlüğüne göre belirleneceği hükmüne yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden, eş durumu özrü nedeniyle … ilinden dağıtımı yapılmak üzere … İlköğretim Okulu’na Fen Bilgisi öğretmeni olarak atanmış olan davacının, dava konusu işlemle branşında öğretmen açığı bulunan … İlköğretim Okulu’na naklen naklen atandığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer alan kurallar ve yapılan açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde; bir kamu görevlisinin eş durumu nedeniyle atanma talebinde bulunması halinde, sadece eş durumunun değil, hizmet gereklerinin de gözetilmesi gerekmektedir. Esasen bu yönde bir değerlendirme, hizmet verimliliğinin sağlanması ve etkin bir yönetim için zorunlu bulunmaktadır.
Bu durumda, davacının il emrine eş durumu özrü nedeniyle yeni atanan öğretmen olması ve il merkezindeki okullarda hizmet alanı sırası bulunması karşısında, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca, eğitim kurumlarında atıl kapasite yaratılmadan, verimli ve etkin bir hizmet sunumunu sağlamak amacıyla uygulamaya konulan “norm kadro” uygulaması nedeniyle dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından anılan işlemin iptali yolunda verilen Mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle, … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanunla değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 12.4.2007 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.