2. Daire 2001/588 E. , 2001/1372 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2001/588
Karar No: 2001/1372
K A R A R
Tetkik Hakimi: …
Hakkında Soruşturma
İzni İstenenler : 1-…- Mülkiye Başmüfettişi
2-… – ” “
Soruşturulacak Eylem : Eksik inceleme yapmak ve müfettişlik bilgi ve tekniğinin gerekli kıldığı hiçbir hususa uymamak.
Eylem Tarihi : 2000 yılı
Yetkili Merciin Kararı:Soruşturma izni verilmemesine.
Karara İtiraz Edenler :Yakınıcı … Vekili Av. …
İçişleri Bakanlığından … gün ve … sayılı yazı ile gönderilen dosya 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 9 uncu maddesi uyarınca incelenerek gereği görüşüldü:
“… Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen … Festivali açılış Töreni bitiminde yapılan havai fişek gösterisi nedeniyle bu gösterinin sanıklarının tespit edilerek gereğinin yapılması talimatını vermek ve bu talimat uyarınca Büyükşehir Belediyesi Kültürel ve Sosyal İşler Daire Başkanı …, Sanat Yönetmeni … ve … ile …’yi yasal gerekçeye dayanmaksızın gözaltına almak” eyleminden dolayı soruşturmacı olarak görevlendirilen … ile …’nın müfettişlik bilgi ve tekniğine uygun olmayan eksik inceleme yaptıkları ileri sürülmekte ise de; soruşturmacı olarak ortaya konulan görüşlerin mutlak anlamda karar veren makamı bağlayıcı özelliği bulunmadığı ve soruşturmacının görüşünden dolayı suçlanamayacağı anlaşıldığından yakınıcı vekilinin itirazının reddine 18.5.2001 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
Ayrışık Oy :
Polis asayişi, amme, şahıs,tasarruf emniyetini ve mesken masuniyetini korur; halkın ırz, can ve malını muhafaza ve ammenin istirahatini temin eder.
Kamu düzeninin korunmasıyla, emniyet ve asayiş sağlanmış olmaktadır. Bu hizmet devletin en başta gelen kamu görevidir.
Kamu görevi devletin nüvesini teşkil eder; en belirli niteliği zaruri oluşu yani devletin bu görevi zaruri olarak yerine getirmek ödevinde olmasıdır.
Kolluk görevlileri, güvenlik ve asayişin korunmasına, devletin yasa ve nizamları gereklerinin yerine getirilmesine ilişkin görevlerinden dolayı o yerin en büyük mülki amirin emri altındadırlar. Bu nedenle, Mülki İdare Amirlerinin İl İdaresi Kanunu hükümleriyle, “Önleyici Kolluk Görevleri” vardır ve dolayısiyle bizzat veya zabıtayı görevlendirmek suretiyle bu hizmetin yürütülmesinden birinci derecede sorumludurlar.
Bu itibarla Valiler, önleyici kolluk hizmeti yetkilerini kullanarak halkın huzuru ve rahatını sağlamaya yönelik tedbirler alabilir, yasaklar koyabilir ve bu emir ve kararlarını tebliğ ya da ilan edebilirler.
… Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen … Festivali’nin açılış töreni nedeniyle gece saat 00.30 sularında başlatılan havai fişek gösterisinde tahminen 1.000 adet ses ve gürültü çıkaran havai fişek ve ses bombasının kullanılması nedeniyle çevrede panik ve korku yaratması üzerine, …’ın gerek İl İdaresi Kanunu’nun, gerekse konuya ilişkin İçişleri Bakanlığı genelgesi ile verilen yetkiyi kullanarak gürültüye engel olunması ve sorumluları hakkında yasal işlem yapılmasını temin amacıyla Nöbetçi Emniyet Müdürü’ne bu yolda talimat verdiği, verilen bu talimat üzerine de yasal işlem yapıldığı anlaşılmıştır.
Oysa, konuyu inceleyen mülkiye müfettişlerince, önleyici kolluk görevinin yürütülmesinden birinci derecede sorumlu olan … Valisi’nin yetkisini kullanarak görevini yapmasından ötürü sorumlu tutulduğu, bundan dolayı da hakkında soruşturma izni verilmesini öngören ön inceleme raporunun düzenlendiği, bununda müfettişlik bilgi ve tekniğine uygun olmayan eksik bir inceleme olduğu, kaldı ki adı geçen hakkında verilen “soruşturma izni verilmesine” ilişkin kararın da 22.2.2001 gün ve E:2000/3647, K:2001/504 sayılı Danıştay 2.Dairesinin kararı ile kaldırıldığı anlaşıldığından, yakınıcı itirazının kabulüne karar verilmesi gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyoruz.