2. Daire 2000/2158 E. , 2001/1472 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2000/2158
Karar No: 2001/1472
K A R A R
Tetkik Hakimi:…
Sanıklar:1-… -… İli Valisi.
2-… -Aynı yerde Vali.
3-… – ” ” Vali Yardımcısı(İl Daimi Encümen Başkanı).
4-… – ” ” Özel İdare Müdürü.
5-… – ” ” Daimi Encümen Üyesi.
6-… – ” ” ” ” “
7-… – ” ” ” ” “
8-… – ” ” ” ” “
9-… – ” ” ” ” “
10-… – ” ” ” ” “
11-… – ” ” ” ” “
12-… – ” ” ” ” “
13-… – ” ” ” ” “
14-… – ” ” ” ” “
15-… – ” ” ” ” “
16-… – ” ” ” ” “
17-… – ” ” ” ” “
18-… – ” ” ” ” “
19-… – ” ” ” ” “
20-… – ” ” ” ” “
21-… – ” ” ” ” “
22-… – ” ” ” ” “
23-… – ” ” ” ” “
24-… – ” ” ” ” “
25-… – ” ” ” ” “
26-… – ” ” ” ” “
27-… – ” ” ” ” “
28-… – ” ” ” ” “
Suçları : …, …, …, …, … ile …’ın:
1- İli, … Bucağı, … Köyü sınırları içerisinde faaliyet gösteren 10 adet firmaya ait taşocağının ocak süresinin; … gün ve … sayılı İl Daimi Encümeni Kararı ile … sayılı Maden Kanunu’nun 8 inci maddesi hükmüne aykırı biçimde 1 yıl süre ile uzatılmasına neden olmak.
2-Sözkonusu alanda faaliyet gösteren 10 adet firmaya ait taşocağı açma ve işletme ruhsatnamelerinin ruhsat süresinin; … gün ve … sayılı İl Daimi Encümeni Kararı ile anılan madde hükmüne aykırı biçimde 5 yıl süre ile uzatılmasına neden olmak.
…, …, …, …, … ile …’ın:
3-… İli, … İlçesi, … mevkiinde mülkiyeti hazineye ait olan … ve … sayılı parsellerdeki 251.636 m2 yüzölçümlü alanda; … gün ve … sayılı İl Daimi Encümeni Kararı ile Taşocakları Nizamnamesi’nin 9, 10 ve 13 üncü maddeleri hükmüne aykırı biçimde … Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü’ne “taşocağı açma ve işletme ruhsatnamesi” verilmesine neden olmak.
…, …, …, …, … ile …’in:
4-… İli, … Bucağı, … Köyü sınırları içerisinde; … gün ve … sayılı İl Daimi Encümeni Kararı ile Taşocakları Nizamnamesinin 9 ve 10 uncu, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin 9 uncu maddesi hükümlerine aykırı biçimde 7 adet firmaya 31.12.1997 tarihine kadar geçerli olacak şekilde “taşocağı açma ve işletme ruhsatnamesi” verilmesine neden olmak.
…, …, …, … ile …’in:
5-Sözkonusu alan içerisinde; … gün ve … sayılı İl Daimi Encümeni Kararı ile anılan mevzuata aykırı biçimde … Anonim Şirketi’ne 8.6.2000 tarihine kadar geçerli olacak şekilde “taşocağı açma ve işletme ruhsatnamesi” verilmesine neden olmak.
…, …, …, …, …, … ile …’in:
6-Sözkonusu alan içerisinde; … gün ve … sayılı İl Daimi Encümeni Kararı ile anılan mevzuata aykırı biçimde … Anonim Şirketi’ne 5 yıl süre ile “taşocağı açma ve işletme ruhsatnamesi” verilmesine neden olmak.
…, …, …, … ile …’in;
7-… İli sınırları içerisinde faaliyette bulunup ruhsat süreleri 31.12.1997 tarihinde sona eren firmaların “taşocağı açma ve işletme ruhsatnameleri”nin ruhsat süresinin; … gün ve … sayılı İl Daimi Encümeni Kararı ile anılan mevzuata aykırı biçimde 5 yıl süre ile uzatılmasına neden olmak.
…’in:
8-… İli, … İlçesi, … mevkiinde mülkiyeti hazineye ait olan 69 ve 80 sayılı parsellerdeki 251.636 m2 yüzölçümlü alanda; … Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü’ne verilmek üzere, Taşocakları Nizamnamesi’nin 9, 10 ve 13 üncü maddeleri hükmüne aykırı biçimde “taşocağı açma ve işletme ruhsatnameleri” düzenlemek.
9-… İli, … Bucağı, … Köyü sınırları içerisinde; 7 adet firmaya verilmek üzere Taşocakları Nizamnamesi’nin 9 ve 10 uncu, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin 9 uncu maddesi hükümlerine aykırı biçimde “taşocağı açma ve işletme ruhsatnameleri” düzenlemek.
…’ın :
10-… İli, … Bucağı, … Köyü sınırları içerisinde; 5 adet firmaya verilmek üzere 3213 sayılı Maden Kanunu’nun 8 inci maddesi hükmüne aykırı biçimde “taşocağı açma ve işletme ruhsatnameleri” düzenlemek.
…’ın:
11-1992 ile 1999 tarihleri arasında … İli sınırları içerisinde gerçekleştirilen taşocakları ile ilgili işlemlerde; gerekli çabayı göstermeyerek mevzuata aykırılık teşkil eden durumların oluşmasına neden olmak.
…, … ile …’ın:
12-3213 sayılı Maden Kanunu’nun 12 nci maddesi hükmü uyarınca gerekli yasal işlemleri yapmayarak … İli, … Bucağı, … Köyü sınırları içerisinde bulunan sözkonusu alandan, kaçak maden istihracına neden olmak.
…’ın:
13-… İli, … Bucağı, … Köyü sınırları içerisinde faaliyet gösteren firmalarla ilgili olarak; Maden ve Taş Ocakları İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Önlemlerine İlişkin Tüzük hükümleri uyarınca gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamayarak işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından olumsuz durumların oluşmasına neden olmak.
Suç Tarihi : 1992 ile 1999 tarihleri arası.
İçişleri Bakanlığından … gün ve … sayılı yazı ile Danıştay İkinci Dairesince birinci aşamada karar verilmek üzere gönderilen soruşturma dosyası incelenerek gereği görüşüldü:
Sanıklar … ile …’in vefat ettiği soruşturma dosyasındaki savunma istem yazılarına ilişkin tebliğ ve tebellüğ belgeleri üzerine Personel Müdürü … tarafından düşülen notun incelenmesinden anlaşıldığından 1 ve 2 nci maddelerden sanık …, 3 üncü maddeden de sanık … hakkında vefat nedeniyle kovuşturmaya yer olmadığına, 1 ve 2 nci maddelerden sanıklar …, …, …, … ile …’ın; 3 üncü maddeden sanıklar …, …, …, … ile …’ın; 4 üncü maddeden sanıklar …, …, …, …, … ile …’in; 5 inci maddeden sanıklar …, …, …, … ile …’in üstlerine atılan suçlar TCK’nun 230 uncu, 8 ve 9 uncu maddelerden sanık …’in üstüne atılan suçlar ise TCK’nun 240 ıncı maddesine ilişkin olup, TCK’nun 230 uncu maddesi hükmü uyarınca üç aydan bir yıla, TCK’nun 240 ıncı maddesi hükmü uyarınca da bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasını gerektireceği, buna göre suçların tabi olduğu zamanaşımı süresinin TCK’nun 102 nci maddesinin 4 üncü bendi uyarınca beş yıl olduğu, suçların ilişkin olduğu 1993, 1994 ve 1995 tarihlerinden ise bugüne kadar zamanaşımını kesen bir sebep olmaksızın 5 yıldan fazla süre geçtiği anlaşıldığından 1 ve 2 nci maddelerden sanıklar …, …, …, … ile … ; 3 üncü maddeden sanıklar …, …, …, … ile …; 4 üncü maddeden sanıklar …, …, …, …, ile …, 5 inci maddeden sanıklar …, …, …, …, …, ile …, ; 8 ve 9 uncu maddelerden sanık …, hakkında zamanaşımı nedeniyle kovuşturmaya yer olmadığına, 10 uncu maddeden sanık …’ın 3.5.1999 tarihinde …, İli, …, Bucağı, …, Köyü sınırları içerisinde ; 5 adet firmaya kil ocağı çalıştırmak amacıyla “taşocağı açma ve işletme ruhsatnameleri” düzenleyerek vermesinin, yargı kararlarının uygulanmasından kaynaklandığı dolayısıyla adıgeçenin usulsüz bir işleminin bulunmadığı anlaşıldığından meni muhakemesine, 11 inci maddeden sanık …’ın 3360 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’nun 99 uncu maddesi hükmü uyarınca ; 1992 ile 1999 tarihleri arasında … İli sınırları içerisinde gerçekleştirilen taşocakları ile ilgili işlemlerde bizzat işlem yapabilme yetkisinin bulunmaması nedeniyle mevzuata aykırılık oluşturan durumlardan dolayı da sorumlu tutulamayacağı anlaşıldığından meni muhakemesine, 12 nci maddeden sanıklar … ile …’ın, 3213 sayılı Maden Kanunu’nun 12 nci maddesi hükmü uyarınca gerekli yasal işlemleri yapmayarak … İli, … Bucağı, … Köyü sınırları içerisinde … Anonim Şirketi’ne verilmiş İR: 3811 sayılı maden işletme ruhsatının kapsadığı sahadan kaçak maden istihracına neden oldukları biçimindeki iddianın incelenebilmesi için öncelikle sözkonusu sahanın hukuki ve fiili durumunun tesbiti gerekmektedir.
Anılan şirkete Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı’nca verilen … tarihli … sayılı maden işletme ruhsatının; yine anılan Bakanlıkça iptal edildiği 13.4.1994 tarihi ile; bu işleme karşı … İdare Mahkemesi’nde açılan davada, mahkemece verilen … gün ve E.No:…, K.No:… sayılı iptal kararı arasındaki süreyi kapsayan dönemde, sözkonusu sahanın; maden sahası niteliği bulunmamaktadır. Bununla birlikte sahanın bütününde, 3213 sayılı Kanunun 2 nci maddesi hükmünde belirtilen % 15’in üstünde Al2 03 oranı da mevcut değildir. Yapılan keşif ve bilirkişi incelemelerine göre; bu oranın üstünde Al2 03 bazı bölümlerde bulunmaktadır. 3213 sayılı Kanunun 12 nci maddesi kapsamına girecek olan kaçak maden istihracı konusunda da birbiri ile çelişen inceleme sonuçları mevcuttur. Sözkonusu saha içerisinde bulunup bazı taşocakları firmalarının özel mülkiyetinde olan taşınmazlarda anılan şirket tarafından intifa veya irtifak hakkı tesisi işlemleri de yapılmamıştır. … İdare Mahkemesi’nin … gün ve E.No: …, K.No:… sayılı iptal kararı üzerine Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığınca maden sahasını genişletmek ve 7.4.1993 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere verilen yeni ruhsatta da anılan mahkeme kararı hükmüne aykırı biçimde, % 15 oranının altında Al2 03 içeren alanlar taksir edilmemiş ve anılan şirket tarafından kaçak maden istihracı konusunda şikayetler yapılmasına sebebiyet verilmiştir. Yapılan şikayetler üzerine … İl Jandarma Komutanlığı’nca sözkonusu alanda gerekli tutanaklar düzenlenmiş ve bu tutanaklar İl Özel İdare Müdürlüğü tarafından … Cumhuriyet Başsavcılığı’na gerekli yasal işlemlerin yapılması amacıyla gönderilmiştir. … Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından malzemenin, 3213 sayılı Kanunun 2 nci maddesi kapsamında olmadığı gerekçesiyle anılan Kanunun 12 nci maddesi uyarınca yapılacak bir işlem bulunmadığı belirtilerek takipsizlik kararları verilmiştir.
Bununla birlikte sözkonusu takipsizlik kararlarında; taşınmaz sahipleri ile şikayetçi firma arasındaki hukuki uyuşmazlığın uzun süredir devam etmesi nedeniyle, konunun idari yargıda açılan davaların sonucuna göre çözüme kavuşacağı da belirtilmiştir. Dolayısıyla sözkonusu alanın tamamında 3213 sayılı Kanunun kapsamına girecek nitelikte maden olmaması, anılan şirket tarafından yapılan şikayetler üzerine gerekli tespitlerin yapılabilmesi için konunun İl Jandarma Komutanlığı’na iletilmesi, İl Jandarma Komutanlığı’nın cevabi yazıları ve ekli belgelere dayalı olarak … Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurularında bulunulması gibi nedenlerle adıgeçenlerin 3213 sayılı Kanunun 12 nci maddesi hükmünde belirtilen yasal işlemlerin yapılabilmesi amacıyla gerekli çabayı gösterdikleri ve kaçak maden istihracına neden olmadıkları anlaşıldığından meni muhakemelerine, 13 üncü maddeden sanık …’ın; … İli, … Bucağı, … Köyü sınırları içerisinde faaliyet gösteren firmalarla ilgili olarak, Maden ve Taş Ocakları İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Önlemlerine İlişkin Tüzük hükümlerine göre işlem yapmasını gerektiren herhangi bir hukuki normun bulunmaması nedeniyle adıgeçenin işçi sağlığı ve iş güvenliği konularındaki aksaklıklardan dolayı sorumlu tutulamayacağı anlaşıldığından meni muhakemesine, 6 ncı maddeden sanıklar …, …, …, …, …, ile …’in ; 7 nci maddeden sanıklar …, …, …, …, ile …’in ; 12 nci maddeden sanık …’in üstüne atılan suçların TCK’nun 230 uncu maddesine ilişkin olduğu ve bu durumu ile 4616 sayılı 23 Nisan 1999 Tarihine Kadar İşlenen Suçlardan Dolayı Şartla Salıverilmeye, Dava ve Cezaların Ertelenmesine Dair Kanunun 1 inci maddesinin 4 üncü bendinin 1 inci fıkrası kapsamında bulunduğu anlaşıldığından, anılan Kanunun 1 inci maddesinin 4 üncü bendi uyarınca 6 ncı maddeden sanıklar …, …, …, …, …, ile …; 7 nci maddeden sanıklar …, …, …, …, ile …; 12 nci maddeden sanık … hakkında dava açılmasının ertelenmesine 31.5.2001 tarihinde 6 ve 7 nci maddelerden oyçokluğu, 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9, 10, 11, 12 ve 13 üncü maddelerden ise oybirliği ile karar verildi.
Ayrışık Oy: 6 ve 7 nci maddelerden sanıkların üstlerine atılan suç gerçekleşmesi halinde TCK’nun 240 ıncı maddesine ilişkin olup 4616 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin istisnalarını düzenleyen 5 inci bendi kapsamında bulunduğundan dosyanın esasının incelenerek bir karar verilmesi gerekirken esasın incelenmeksizin dava açılmasının ertelenmesi yolunda verilen karara katılmıyorum.