2. Daire         2000/2032 E.  ,  2000/2928 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2000/2032
Karar No: 2000/2928

K A R A R

Tetkik Hakimi: …
Hakkında Soruşturma
İzni İstenenler : 1- … – … İl Daimi Encümeni Başkanı (Vali Yardımcısı)
2-… – … İl Daimi Encümeni Üyesi.
3-… – ” ” ” ” “
4-… – ” ” ” ” “
5-…- ” ” ” ” “
6-… – ” ” ” ” “
Soruşturulacak Eylem: 1-… İli … İlçesi, … Köyü, … Mevkiinde bulunan 8.000m2’lik arazide kum-çakıl ocağı açılması amacıyla Taşocakları Nizamnamesi’nin 14 üncü maddesi hükmüne aykırı biçimde …’e kum-çakıl ocağı çalıştırma ruhsatı verilmesine neden olmak.
2-… İli … İlçesi, … Beldesi, … Mevkiinde bulunan 4.125m2’lik arazide kum-çakıl ocağı açılması amacıyla Taşocakları Nizamnamesi’nin 14 üncü maddesi hükmüne aykırı biçimde …’a kum-çakıl ocağı çalıştırma ruhsatı verilmesine neden olmak.
Eylem Tarihi : 25.2.1998
Yetkili Merciin Kararı: 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun uyarınca soruşturma izni verilmesine.
Karara İtiraz Eden : Hakkında soruşturma izni verilen …
İçişleri Bakanlığından … gün ve … sayılı yazı ile gönderilen dosya 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 9 uncu maddesi uyarınca incelenerek gereği görüşüldü:
… İl Daimi Encümeni Başkanı (Vali Yardımcısı) … ve İl Daimi Encümeni Üyeleri …, …, …, … ile … haklarında 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin
Yargılanması Hakkında Kanun uyarınca soruşturma izni verilmesine ilişkin İçişleri Bakanı’nın … gün ve … sayılı kararına karşı anılan Kanun’un 9 uncu maddesi hükmüne göre … tarafından … Valiliğine verilen itiraz dilekçesinin, İçişleri Bakanlığına intikali sonrasında ön inceleme raporu ile birlikte … gün ve … sayılı yazı ile Dairemize gönderilmesi üzerine dosya incelenerek gereği görüşüldü:
4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun’un 3 üncü maddesinde, soruşturma izni verme yetkisine sahip merciiler belirlenmiştir. Buna göre; anılan maddenin “b” bendinde; İlde ve merkez ilçede görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında vali, “h” bendinde; Büyükşehir belediye başkanları, il ve ilçe belediye başkanları; büyükşehir, il ve ilçe belediye meclisi üyeleri ile il genel meclisi üyeleri hakkında İçişleri Bakanı soruşturma izni verme yetkisine sahiptir. Ayrıca anılan Kanun’un 9 uncu maddesinde; yetkili merciin, soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine ilişkin kararını Cumhuriyet Başsavcılığına, hakkında inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisine ve varsa şikayetçiye bildireceği ve bu kararın türüne göre ilgilileri tarafından kararın tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde itiraz edilebileceği; itirazlara ise, 3 üncü maddenin “e”, “f”, “g” (Cumhurbaşkanınca verilen izin hariç) ve “h” bentlerinde sayılanlar için Danıştay İkinci Dairesinin, diğerleri için ise yetkili merciin yargı çevresinde bulunduğu bölge idare mahkemesinin bakacağı belirtilmiştir. Öte yandan 2451 sayılı Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanun’un incelenmesi sonucunda vali yardımcılarının anılan Kanun’a ekli (2) sayılı cetvelde bulunması ve sözkonusu cetvelde sayılan görevlilerin müşterek kararname ile atanması nedeniyle, 4483 sayılı Kanun’un uygulaması bakımından; vali yardımcıları hakkında soruşturma izni vermeye yetkili merciin de vali olması gerekmektedir.
İl Özel İdaresi Kanunu’nun 136 ncı maddesi hükmüne göre; il daimi encümeni üyeleri, il genel meclisi üyeleri arasından her dönem başı toplantısında gizli oyla seçilmekte, anılan Kanun’un 141 inci maddesi hükmüne göre de; il daimi encümeni’ne vali veya yerine görevlendireceği vali yardımcısı başkanlık etmektedir. İl daimi encümeni’nin görevleri de anılan Kanun’un 144 üncü maddesinde belirtilmiştir. Böylece; il daimi encümeni, il genel meclisi’nden ayrı ve ondan bağımsız karar vermeye yetkili bir yönetsel organdır. Dolayısıyla il daimi encümeni üyeleri, il daimi encümeni toplantılarında, il genel meclisi üyesi sıfatıyla değil il daimi encümeni üyesi sıfatıyla görev yapmaktadırlar. Bu nedenle 4483 sayılı Kanun’un 3/h maddesinin, il daimi encümeni üyelerini kapsamadığı açıktır. Bununla birlikte ast memurun üst memur ile aynı fiile iştiraki halinde iznin üst memurun bağlı olduğu merciiden isteneceği hükmü uyarınca il daimi encümeni üyeleri hakkında, encümene vali yardımcısının başbakanlık etmesi durumunda soruşturma izni verme yetkisine sahip merciin, 4483 sayılı Kanun’un 3/b maddesi hükmüne göre vali olması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden haklarında soruşturma izni verilmiş olan …, …, …, …, … ile …’ın, … Daimi Encümeni Başkan ve Üyeleri olarak görev yapmaları nedeniyle haklarında 4483 sayılı Kanun’un 3/b maddesi hükmü gereğince soruşturma izni verilmesi ya da verilmemesi konusundaki yetkinin … Valisine ait ve dolayısıyla yapılacak itiraza bakmakla görevli yargı yerinin de anılan Kanun’un 9 uncu maddesinin 3 üncü fıkrası hükmü uyarınca … Bölge İdare Mahkemesi olduğu sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, … İl Daimi Encümeni Üyeleri …, …, …, … ile … hakkında yetkisiz olarak verilen … gün ve … sayılı İçişleri Bakanı kararının kamu düzeni yönünden kaldırılmasına, … Vali Yardımcısı …’ın itirazının kabulü ile yine yetkisiz olarak verilen anılan kararın kaldırılmasına ve haklarında … Valisi tarafından işlem yapılmak üzere dosyanın yerine geri çevrilmesine 20.6.2000 tarihinde oybirliği ile karar verildi.