15. Daire 2018/577 E. , 2019/528 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/577
Karar No : 2019/528
KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN (DAVACI): …
VEKİLİ :
KARŞI TARAF (DAVALI): …
VEKİLİ :
İSTEMİN KONUSU: …İdare Mahkemesi’nin … tarih ve … sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Onbeşinci Dairesi’nin 28/09/2017 tarih ve E:2016/7791 K:2017/5018 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Dava, davacı şirkete, ihale ile üzerine aldığı personel taşımacığı işleri ile ilgili olarak yapılan inceleme sonucunda düzenlenen 25/11/2014 tarih ve … sayılı rapora istinaden, 5510 sayılı Kanunun 102. maddesi uyarınca toplam …-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … Sosyal Güvenlik Merkezi’nin 19/01/2015 tarih, … sayılı ve 19/01/2015 tarih ve … sayılı davalı idare işlemlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; davacı şirketin üzerine aldığı ihalelerde hizmet aktine bağlı olarak çalışanların sigortalılığının sağlanmadığı ve 2009/08,09,10,11,12. aylarda onaysız sayfalara kayıt yapıldığı anlaşıldığından tesis edilen işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti : Davacının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Onbeşinci Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.
KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, temyiz aşamasında ileri sürdüğü iddiaların değerlendirilmediği, zamanaşımı ve hesaplama hatalarına ilişkin iddiaları yönünden inceleme yapılmadığı ileri sürülerek Danıştay Onbeşinci Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Düzeltilmesi istenen kararın usul ve yasaya uygun olduğu, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 54. maddesine uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’ın DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kısmen kabulü ile, Mahkeme kararının; zaman aşımına uğramış olan işe giriş bildirgeleri, 2009/9. aya ait aylık prim ve hizmet belgelerine ilişkin kısmı ile defter ve belge ibrazına ilişkin kısmının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kısmen kabulü ile Danıştay Onbeşinci Dairesi’nin 28/09/2017 tarih ve E:2016/7791, K:2017/5018 sayılı kararının işe giriş bildirgeleri ile kayıt geçersizliğine ilişkin kısmı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi.
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı şirketin ihaleyle üzerine aldığı personel taşıma işi ile ilgili olarak hazırlanan 25.11.2014 tarih ve 93259/AİR/1 sayılı Asgari İşçilik İnceleme Raporundaki tespitler üzerine davacı şirket hakkında …-TL ve …-TL tutarında idari para cezalarının düzenlendiği, yapılan itirazın reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde; hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların sigortalı sayılacağı belirtilmiş, “Sigortalı Bildirimi ve Tescili” başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasında; “İşverenler, 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, 7. maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür.””Prim Belgeleri ve İşyeri Kayıtları” başlıklı 86. maddesinde, ” İşveren bir ay içinde 4. ve 5. maddeye tâbi çalıştırdığı sigortalıların ve sosyal güvenlik destek primine tâbi sigortalıların;
a) Ad ve soyadlarını, T.C. kimlik numaralarını,
b) 80. maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlarını,
c) Prim ödeme gün sayıları ile prim tutarlarını,
gösteren ve örneği Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenen asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesini, 4. Maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındakiler için en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar, diğer sigortalılar için ise ait olduğu ayı takip eden ayda Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma vermekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren, onbeş gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdür…Bu maddede belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde, 102. maddeye göre işlem yapılır.” hükümlerine yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 102. maddesinde ise, “Kurumca dayanağı belirtilmek suretiyle diğer kanunlarda aşağıda belirtilen fiiller için idari para cezası öngörülmüş olsa dahi ayrıca bu Kanunun; a) 1) 8. maddesinin birinci fıkrası ile 61. maddede belirtilen bildirgeyi, bu Kanunda belirtilen süre içinde ya da Kurumca belirlenen şekle ve usûle uygun vermeyenler veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu hâlde anılan ortamda göndermeyenler hakkında her bir sigortalı için asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır. (…) 2) 8. maddenin birinci fıkrasında belirtilen bildirgenin verilmediğinin, mahkeme kararından veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında her bir sigortalı için asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır. (…) c) 86. maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için; (…) 4) Belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.”; (…) j) (Ek: 18/2/2009-5838/4 md.; Değişik: 1/3/2012-6283/3 md.) 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalılığı sona erenlere ilişkin bildirim ile 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinde yer alan sandıklara, sandık iştirakçiliğinin başlama veya sona ermesine ilişkin bildirimi, süresi içinde ya da Kurumca belirlenen şekle ve usule uygun olarak yapmayanlar veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler hakkında, bir takvim ayında işlenen bu fiillerden dolayı tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşmamak kaydıyla her bir sigortalı veya sandık iştirakçisi için asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanır.” hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu idari para cezasını gerektiren fiillerden işe giriş bildirgesini süresinde verilmemesine ilişkin olarak, bu fiilin işlendiği tarihte yürürlükte bulunan Mülga 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 140. maddesinin birinci fıkrasının b bendinde; bu Kanunun 9. maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri anılan fıkrada belirtilen sürede Kuruma vermeyenlere idari para cezası uygulanacağı, maddenin 5. fıkrasında ise fiilin işlendiği günden itibaren beş yıl içinde tebliğ edilemeyen idari para cezalarının zamanaşımına uğrayacağı düzenlenmiştir.
Dava konusu olayda, işçilerin işe giriş tarihi olan (fiil tarihi) 21/09/2008 tarihinde yürürlükte olan 506 sayılı Kanun’un 140. maddesinin 5. fıkrasındaki düzenlemeyle idari para cezalarının tahakkuk ve tahsilatında 5 yıllık zamanaşımının öngörüldüğü; fiilin işlendiği günden itibaren beş yıl içinde tebliğ edilmeyen idari para cezalarının zamanaşımına uğrayacağı hükmü getirildiği, davacıya idari para cezasının 02/02/2015 tarihinde tebliğ anlaşılmaktadır.
Bu durumda davacı şirket çalışanlarının işe giriş bildirgelerinin süresinde verilmemesinden kaynaklı idari para cezasının zamanaşımına uğradığından işlemin bu kısmında hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiş
Olayda, davacı şirkete ait işyerinde çalıştığı tespit edilen kişinin çalışmalarının defter ve kayıtlara işlenmemesi nedeniyle de 5510 sayılı Kanun’un 102. maddesi uyarınca dava konusu işlemin tesis edildiği görülmektedir.
Davacı şirket işyerinde çalıştırıldığı tespit edilen kişilere ilişkin işe giriş bildirgelerinin ve aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde verilmemesinden dolayı 5510 sayılı Kanunun 102. maddesi uyarınca idari para cezası tahakkuk ettirildiği, dolayısıyla bu kişilerin çalıştırıldığı halde belgelerinin düzenlenerek Kuruma verilmemesi nedeniyle davacı şirkete idari para cezası verildiği, aynı sebepten kaynaklanan çalışma gün ve kazançlarının ibraz edilen defter ve belgelerde bulunmadığından bahisle davacı şirket adına uygulanan bahse konu cezanın mükerrer ceza olduğu kanaatine varılmış olup, davayı reddeden İdare Mahkemesi kararının bu kısmı yönünde de hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kısmen kabulüne,
2. Davanın; yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve … sayılı kararının işe giriş bildirgeleri ile kayıt geçersizliğine ilişkin kısmının 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3.Dairemiz kararının diğer kısımlarına yönelik karar düzeltme isteminin reddine
4. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 12/02/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.