Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2018/1599 E. , 2018/6413 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/1599
Karar No : 2018/6413
Temyiz Eden (Davacı) :
Vekili :
Diğer (Davacı) :
Karşı Taraf (Davalı) :
Vekili :
İstemin Özeti :… İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına ilişkin istinaf başvurusunun kabulüne dair … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin …. tarih ve E:…, K:…. sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce; dosyanın tekemmül ettiği anlaşılmakla yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, dosyadaki belgeler incelenerek gereği görüşüldü:
Dava; davacı ‘a ait plakalı aracın 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun EK-2/3. maddesi uyarınca trafikten men edilmesine ilişkin 04.06.2016 tarih ve 0592883 sayılı işlem ile araç sürücüsü olan diğer davacı ‘e ….-TL idari para cezası verilmesine ilişkin 04.06.2016 tarih ve 185641 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
…. İdare Mahkemesince; aracın trafikten men işlemi bakımından, işlemin dayanağı kanun hükmünün Anayasa Mahkemesi’nce iptal edildiğinden bahisle dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, araç sürücüsüne idari para cezası verilmesi işlemi yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Davalı idarenin bahsi geçen kararın iptale ilişkin kısmına yönelik yaptığı istinaf başvurusu sonucunda, … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi’nce; ticari taksi mahiyetinde çalıştırılan davacıya ait aracın, ilgili belediyeden izin almaksızın belediye sınırları içinde yolcu taşımacılığı yapma faaliyetinde kullanıldığının tutanakla tespit edildiği, gerçekleştirilen faaliyetin yukarıda alıntısı yapılan 2918 sayılı Yasanın Ek.2/3.maddesi kapsamına girdiği ve bu faaliyetten araç sahibi olan davacının bilgisi ve izni olmadığının (dosya içeriğinde bu yönde somut bir beyan olmaması ve buna karşın yapılan taşımacılığın izinsiz/korsan taşımacılık olmadığının iddia edilmesi husususları dikkate alındığında) ileri sürülemeyeceği anlaşıldığından, sözkonusu aracın geçici süreyle trafikten men’ine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davalı idare istinaf başvurusunun kabulüne, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından Bölge İdare Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden, görevli polis memurlarınca 04.06.2016 tarihinde yapılan denetimde davacı ‘a ait plakalı araçla ilgili belediyeden izin veya ruhsat alınmaksızın ticari amaçlı taşımacılık yapıldığının tutanakla tespit edildiği, bu tespit üzerine 2918 sayılı Kanun’un Ek 2/3. maddesi uyarınca aracın trafikten men işlemi ile araç sürücüsü ‘e ….-TL idari para cezası verilmesine ilişkin işlem tesis edildiği, bakılan davanın bu işlemlerin iptali istemiyle açıldığı anlaşılmaktadır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması” başlıklı Ek 2. maddesinde; araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahiplerinin 14.400.000 lira para cezası ile cezalandırılacağı, ayrıca, aracın onbeş gün süre ile trafikten men edileceği, ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, araç sahibine, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezasının üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanacağı, ayrıca, aracın her defasında altmış gün süre ile trafikten men edileceği hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda metnine yer verilen 2918 sayılı Kanun’un Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrasının iptali istemiyle yapılan başvuru üzerine, Anayasa Mahkemesinin 11.09.2014 tarih ve E:2014/52, K:2014/139 sayılı kararıyla; alınması gereken izin veya ruhsatı olmaksızın ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapılması ve sürücünün araç sahibi olmaması hâlinde tescil plakası sahiplerine sadece ruhsat sahibi olmaları nedeniyle yaptırım uygulanmasının cezaların şahsiliği ilkesine aykırılık oluşturduğu, Anayasa ve ceza hukukunun temel kuralları uyarınca, kişilere ceza verilebilmesi için aranan koşullardan birinin hukuka aykırı eylemin kanunda belirtilmiş olması, diğerinin ise bu eylemin o kişi tarafından gerçekleştirilmiş olduğunun kanıtlanmasını gerektirdiği, itiraz konusu kuralda araç sahiplerinin hangi eylemlerinin suç sayıldığı için başkasının eyleminden sorumlu tutulduğu açık bir şekilde gösterilmediği gibi araç sahibi olma ile suç arasındaki illiyet bağının da ne suretle oluştuğunun belirtilmediği, kuralın bu yönleriyle açık ve belirgin olmadığı, bu nedenlerle itiraz konusu kuralın birinci cümlesinde yer alan “araç sahibine” ibaresi ile ikinci cümlesindeki “araç sahibine” ibaresi yönünden cezaların şahsiliği ilkesine ve Anayasanın 38. maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun ek 2. maddesine, 31.5.2012 tarihli ve 6321 sayılı Kanun’un 3. maddesiyle eklenen üçüncü fıkranın; birinci cümlesinde yer alan “araç sahibine” ibaresi ile ikinci cümlesinin “araç sahibine” yönünden Anayasa’ya aykırı olduklarına ve iptallerine karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesi tarafından, 2918 sayılı Kanunun Ek 2/3. maddesinin; idari para cezası verilmesini düzenleyen ilk cümlesinde yer alan “araç sahibine” ibaresi ile aracın trafikten men edilmesini düzenleyen ikinci cümlesi “araç sahibine” yönünden iptal edildiğinden; Kanun’un Ek 2/3. maddesinin anılan karar sonrasındaki haline göre, ilgili belediyeden izin veya ruhsat alınmaksızın belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı olarak yapılan yolcu taşımalarında, araç sahibi ile sürücünün farklı kişiler olması halinde; araç sahibine idari para cezası verilemeyeceği ve aracın trafikten men edilemeyeceği sonucuna ulaşılmıştır.
Uyuşmazlıkta; tespit tutanağında araç sürücüsü olarak tespit edilen kişinin aracın sahibi olmadığı anlaşılmakta olup, dava konusu aracın trafikten men işlemininin dayanağı Kanun hükmü iptal edildiğinden dava konusu trafikten men işleminde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin …. tarih ve E:…, K:…. sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesine 20/09/2018 tarihinde karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
Bölge İdare Mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
…. Bölge İdare Mahkemesi … ; İdari Dava Dairesince verilen karar hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep de bulunmadığından temyiz isteminin reddi ile kararının onanması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.