Danıştay 15. Daire Başkanlığı         2018/1547 E.  ,  2018/7389 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ON BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/1547
Karar No : 2018/7389

Davacı :
Vekili :
Davalı :
Vekili :
Davanın Özeti : 03.08.2011 tarih ve 28014 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin; 1. maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1. fıkrasının, yargı kararına aykırı olması nedenleriyle tamamının, 2. maddesiyle değiştirilen Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesinin, aynı maddeye eklenen 2. fıkrasının, 4. maddesiyle değiştirilen Ek-1/d’nin 5., 6., ve 7. maddelerinin hukuka aykırı olduğu, ayrıca, 1. maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinin ve aynı maddeye eklenen 4. fıkrasının noksan düzenlendiği, yataklı tedavi sunan kurumlarda muayene odası standardı bulunmadığı, ayakta tedavi sunan sağlık kuruluşlarında ise muayenehaneler için istenen standartların aranmadığı, ayrı bir pansuman odasının çoğu sağlık kurum ve kuruluşunda bulunmadığı, bebek emzirme ve bakım odası adı altında ayrıca bir odanın tahsis edilmesine gerek olmadığı, hekimlerin mesleklerini bağımsız ve serbest olarak icra edebildikleri tek yer olan muayenehanelerin açılmasının ve faaliyetlerine devam edebilmelerinin imkansız hale getirildiği, TSE’nin özel bir kuruluş olduğu ve standartlara ulaşmak için belirli bir ücret ödenmesi gerektiği, Yönetmeliğe uyum sağlaması beklenen hekimlerin taşınmasına bile izin verilmediği, Danıştay Onuncu Dairesi’nce yürütmesi durdurulan Yönetmelik maddelerinin aynen veya birkaç kelime değişikliği ile yeniden yayımlandığı, kazanılmış hakların dikkate alınmadığı, Anayasa ile tanınan çalışma ve sözleşme hürriyetinin kısıtlandığı, dava konusu düzenlemelerin hizmetin gereklerine, kamu yararına ve ölçülülük ilkesine aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Yönetmelik hükümlerinin 1219 sayılı Kanunun 5.maddesinin nasıl uygulanması gerektiğini gösterdiği, temel bir kamu hizmeti niteliği taşıyan sağlık hizmetinin görülmesi sırasında sağlık mevzuatının ve hizmetin gerektirdiği niteliklerin aranmasında ve hizmetin buna göre yürütülerek denetlenmesinde Bakanlığın yetkili olduğu, fiziki şartların düzenlenmesinin özürlüler, hastalar ve durumu acilleşenler açısından gereklilik olduğu, muayenehanelerin hasta potansiyelinin buralarda uygulanabilecek tıbbi işlemlere göre değerlendirilemeyeceği, hastaların her zaman acil müdahaleye ihtiyaç duyabileceği, hasta ve sağlık hizmeti sunanların güvenliğinin etkin olarak korunmasının hedeflendiği ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi :
Düşüncesi : Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun “kısmen bozma” kararında belirtilen gerekçe ile, 03/08/2011 tarihli ve 28014 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 2. maddesiyle değiştirilen esas Yönetmeliğin Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesinin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı :
Düşüncesi : Dava; 03/08./011 günlü, 28014 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin; 1.maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1.fıkrasının, yargı kararına aykırı olması nedenleriyle tamamının, 2.maddesiyle değiştirilen Geçici 7.maddesinin 1.fıkrasının ilk cümlesinin, aynı maddeye eklenen 2.fıkrasının, 4.maddesiyle değiştirilen Ek-1/d’nin 5., 6. ve 7.maddelerinin hukuka aykırılık nedeniyle, 1.maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1.fıkrasının (f) bendinin ve aynı maddeye eklenen 4.fıkrasının eksik düzenleme nedeniyle iptali istemiyle açılmıştır.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 13/11/2017 günlü, Esas No:2014/5323, Karar No: 2017/3728 sayılı kararı ile Danıştay Onbeşinci Dairesince verilen 26/12/2013 günlü, E:2013/6236, K:2013/12026 sayılı kararının; dava konusu Yönetmeliğin; 1.maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1.fıkrasının tamamı, 2.maddesiyle Geçici 7.maddesine eklenen 2.fıkrası, 4.maddesiyle değiştirilen Ek-1/d kısmının 5. ve 6.fıkraları ile 1.maddesiyle 12/D maddesine eklenen 4.fıkrasına yönelik eksik düzenleme iddiasına ilişkin kısımları yönünden tarafların temyiz istemlerinin reddi ile Daire kararının ONANMASINA, dava konusu Yönetmeliğin 2. maddesiyle değiştirilen esas Yönetmeliğin Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesine ilişkin kısmı yönünden davacının temyiz isteminin kabulü ile belirtilen kısım yönünden Daire kararının BOZULMASINA, dava konusu Yönetmeliğin 4.maddesiyle değiştirilen esas Yönetmeliğin Ek-1/d kısmının 7.maddesi yönünden davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile bu kısım yönünden Daire kararının yukarıda belirtilen açıklamayla ONANMASINA, karar verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. Maddesinde, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun bozma kararlarına karşı ısrar hakkı tanınmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 13/11/2017 günlü, Esas No:2014/5323, Karar No: 2017/3728 sayılı kararında belirtilen gerekçelerle dava konusu Yönetmeliğin 2. maddesiyle değiştirilen esas Yönetmeliğin Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesine ilişkin kısmının iptaline karar verilmesi gerektiği, düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesince; Dairemizin 26.12.2013 tarihli ve E:2013/6236, K:2013/12026 sayılı kararının, İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 15.11.2017 tarih ve E.2014/5323; K:2017/3728 sayılı kararı ile kısmen onanıp kısmen bozulması üzerine bozulan kısım hakkında gereği görüşüldü:
Dava; 03.08.2011 tarih ve 28014 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin; 1. maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1. fıkrasının, yargı kararına aykırı olması nedenleriyle tamamının, 2. maddesiyle değiştirilen Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesinin, aynı maddeye eklenen 2. fıkrasının, 4. maddesiyle değiştirilen Ek-1/d’nin 5., 6., ve 7. maddelerinin hukuka aykırılık nedeniyle, 1. maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinin ve aynı maddeye eklenen 4. fıkrasının eksik düzenleme sebebiyle iptali istemiyle açılmıştır.
Dairemizin 26.12.2013 tarihli ve E:2013/6236, K:2013/12026 sayılı kararı ile; 03.08.2011 tarih ve 28014 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinin ve 4. maddesiyle değiştirilen Ek-1/d’nin 6. ve 7. maddelerinin iptaline; Yönetmeliğin 1. maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1. fıkrasının (f) bendi dışında kalan bentlerinin ve 2. maddesiyle değiştirilen Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesinin iptali isteminin, Yönetmeliğin 1. maddesiyle eklenen 12/D maddesinin 4. fıkrasının, 2. maddesiyle Geçici 7. maddesine eklenen 2. fıkrasının ve 4. maddesiyle değiştirilen Ek-1/d’nin 5. maddesinin iptali isteminin reddine karar verilmiştir.
Tarafların, anılan kararın aleyhlerine olan kısımlarını karşılıklı olarak temyiz etmesi üzerine İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 15.11.2017 tarih ve E.2014/5323; K:2017/3728 sayılı kararı ile; dava konusu Yönetmeliğin; 1. maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1. fıkrasının tamamı, 2. maddesiyle Geçici 7. maddesine eklenen 2. fıkrası, 4. maddesiyle değiştirilen Ek-1/d kısmının 5. ve 6. fıkraları ile 1. maddesiyle 12/D maddesine eklenen 4. fıkrasına yönelik eksik düzenleme iddiasına ilişkin kısımları yönünden tarafların temyiz istemlerinin reddi ile Daire kararının onanmasına, dava konusu Yönetmeliğin 2. maddesiyle değiştirilen esas Yönetmeliğin Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesine ilişkin kısmı yönünden davacının temyiz isteminin kabulü ile belirtilen kısım yönünden Daire kararının bozulmasına, dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesiyle değiştirilen esas Yönetmeliğin Ek-1/d kısmının 7. maddesi yönünden davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile bu kısım yönünden Daire kararının açıklamalı olarak onanmasına karar verilmiştir.
Anılan bozma kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda dava konusu 03/08/2011 tarih ve 28014 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 2. maddesiyle değiştirilen esas Yönetmeliğin Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesi yeniden incelendiğinde;
03/08/2010 tarihli ve 27661 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile ‘Muayenehane Standardı ve Açılması’ başlıklı 12/D maddesi Yönetmeliğe eklenerek muayenehanelerin taşıması gereken asgari tesis, hizmet ve personel standartlarına ilişkin şartlar belirtilmiş, aynı Yönetmeliğin 6. maddesi ile Yönetmeliğe Geçici 7. madde eklenerek, 03/08/2010 tarihine kadar açılmış olan muayenehanelerin, 12/D maddesine bir yıl içerisinde uygunluklarını sağlayarak müdürlüğe başvuracakları, müdürlükçe yerinde incelenen ve bu Yönetmelikteki şartları taşıdığı tespit edilen muayenehanelere uygunluk belgesi düzenleneceği, bu süre içerisinde yeni uygunluk belgesi almayan muayenehanelerin valilikçe faaliyetinin durdurulacağı belirtilerek, 03/08/2010 tarihine kadar açılmış muayenehanelerin faaliyetlerine devam edebilmeleri için (bir yıllık süreden sonra) Yönetmeliğin 12/D maddesinde düzenlenen kriterlere bir yıl içerisinde uyum sağlamaları şartı getirilmiş; dava konusu Yönetmeliğin 2. maddesiyle Yönetmeliğin Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesi değiştirilerek, 03/08/2010 tarihine kadar açılmış muayenehanelerin, Yönetmeliğin 12/D maddesi ile bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-1/d Muayenehane Açma Başvurusunda İstenecek Belgeler’de yer alan depreme dayanıklılık raporu hariç diğer maddelerine 03/08/2015 tarihine kadar uygunlukları sağlanarak müdürlüğe başvurmaları gerektiği hüküm altına alınmıştır.
Davacı tarafından, anılan düzenlemeyle hekimlerin çalışma haklarının Anayasa’ya aykırı olarak sınırlandırıldığı ve daha önceki standartlara göre açılmış muayenehanelerin kazanılmış haklarının yok sayıldığı ileri sürülmektedir.
Davalı idarece, değişen ve gelişen sağlık standartları veya uygulamalarına uyum sağlamaları açısından açılmış sağlık kuruluşlarının standartlarının yeniden belirlenmesi, bunların zorunlu kıldığı değişikliklerin istenebilmesi ve makul süre içinde bu standartlara uyma zorunluluğu getirilmesi mümkün ise de; dava konusu Yönetmeliğin incelenmesinden, düzenleme ile getirilen standartlar arasında mevcut muayenehanelerde yerine getirilmesi teknik olarak mümkün olmayan bazı standartların bulunduğu anlaşılmakta olup, bu standartların ilgililere süre tanınsa bile yerine getirilmesi olanağı bulunmadığı açıktır.
Bu durumda, davalı idarece yerine getirilebilmesi mümkün olan ve olmayan standartlar yönünden ayrıma gidilerek önceki standartlara göre açılmış muayenehanelerin, yerine getirilebilmesi teknik olarak mümkün olmayan standartlardan muaf tutulması gerekirken, böyle bir ayrım yapılmaksızın getirilen düzenlemede hukuka uyarlık görülmemiştir.
Nitekim, benzer bir durum, Özel Hastaneler Yönetmeliği’nde özel hastaneler için getirilen birtakım fiziki standartlar açısından söz konusu olmuş, ancak Özel Hastaneler Yönetmeliği’nin Ek 1. maddesi ile, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar Bakanlıkça ruhsatlandırılan özel hastanelerin, yerine getirilmesi mümkün olmayan bazı standartlardan muaf tutulması öngörülmüştür.
Açıklanan nedenlerle, 03/08/2011 tarihli ve 28014 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 2. maddesiyle değiştirilen esas Yönetmeliğin Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesinin İPTALİNE, temyiz aşamasında davacı tarafından yapılan …-TL yargılama giderinin davacının temyiz istemi kısmen kabul edildiğinden haklılık oranına göre …-TL’sinin davacı üzerinde bırakılmasına …-TL’sinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, aşağıda dökümü yapılan …-TL posta giderinin ve karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, bu karara karşı tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 07/11/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.