Danıştay 15. Daire Başkanlığı         2018/1546 E.  ,  2018/7391 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ON BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/1546
Karar No : 2018/7391

Davacı :
Vekili :
Davalı :
Vekili :
Davanın Özeti: 03.08.2011 tarih ve 28014 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin; 1. maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1. fıkrasının, çalışma özgürlüğünü sınırlandıran bu düzenlemenin kanunla yapılması gerektiği ve yargı kararına aykırı olduğu gerekçeleriyle öncelikle tamamının, 12/D maddesinin 1. fıkrasının (a), (b), (c), (ç), (f) ve (i) bentlerinin, aynı maddeye eklenen 4. fıkrasının, 2. maddesiyle değiştirilen Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesinin, aynı maddeye eklenen 2. fıkranın, 4. maddesiyle değiştirilen Ek-1/d’nin 7. maddesinin, Yönetmeliğin 12/D maddesinde yapılan düzenlemelerde hekimlerin kazanılmış haklarının dikkate alınmadığı, muayenehanelerde randevu ile hizmet verildiği, hekimlerin mesleklerini bağımsız ve serbest olarak icra edebildikleri tek yer olan muayenehanelerin açılmasının ve faaliyetlerine devam edebilmelerinin imkansız hale getirildiği, meslekle ilgili temel konuların kanunla düzenlenmesi gerektiği, muayenehaneler için getirilen standartların 1219 sayılı Kanuna aykırılık teşkil ettiği, Danıştay Onuncu Dairesi’nce yürütmesi durdurulan Yönetmelik maddelerinin aynen veya birkaç kelime değişikliği ile yeniden yayımlandığı, Anayasa ile tanınan çalışma ve sözleşme hürriyetinin kısıtlandığı, dava konusu düzenlemelerin hizmetin gereklerine, kamu yararına ve ölçülülük ilkesine aykırı olduğu, özürlülerle ilgili sayısız standart olduğu ve bunların hangilerinin dikkate alınacağının belli olmadığı, TSE’nin özel bir kuruluş olduğu ve standartlara ulaşmak için belirli bir ücret ödenmesi gerektiği, hastaların kendisine hizmet verecek hekimi seçme hakkına sınırlama getirildiği ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Yönetmelik hükümlerinin 1219 sayılı Kanunun 5.maddesinin nasıl uygulanması gerektiğini gösterdiği, temel bir kamu hizmeti niteliği taşıyan sağlık hizmetinin görülmesi sırasında sağlık mevzuatının ve hizmetin gerektirdiği niteliklerin aranmasında ve hizmetin buna göre yürütülerek denetlenmesinde Bakanlığın yetkili olduğu, fiziki şartların düzenlenmesinin özürlüler, hastalar ve durumu acilleşenler açısından gereklilik olduğu, muayenehanelerin hasta potansiyelinin buralarda uygulanabilecek tıbbi işlemlere göre değerlendirilemeyeceği, hastaların her zaman acil müdahaleye ihtiyaç duyabileceği, hasta ve sağlık hizmeti sunanların güvenliğinin etkin olarak korunmasının hedeflendiği ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi :
Düşüncesi : Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun “kısmen bozma” kararında belirtilen gerekçe ile, 03/08/2011 tarihli ve 28014 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 2. maddesiyle değiştirilen esas Yönetmeliğin Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesinin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı :
Düşüncesi : Dava; 03/08/2011 günlü, 28014 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin; 1.maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1.fıkrasının, çalışma özgürlüğünü sınırlandıran bu düzenlemenin kanunla yapılması gerektiği gerekçesiyle öncelikle tamamının, 12/D maddesinin 1.fıkrasının (a), (b), (c), (ç) (f) ve (i) bentlerinin, aynı maddeye eklenen 4.fıkrasının, 2.maddesiyle değiştirilen Geçici 7.maddesinin 1.fıkrasının ilk cümlesinin, aynı maddeye eklenen 2.fıkrasının, 4.maddesiyle değiştirilen Ek-1/d kısmının 7.maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 15/11/2017 gün ve E: 2014/5325, K: 2017/3727 sayılı kararı ile,Danıştay Onbeşinci Dairesince verilen 15/05/2014 günlü, E:2013/6229, K:2014/3714 sayılı kararın; dava konusu Yönetmeliğin 1.maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1.fıkrasının, çalışma özgürlüğünü sınırlandırdığı, bu düzenlemenin kanunla yapılması gerektiği iddiası ile öncelikle tamamı, 12/D maddesinin 1.fıkrasının (a), (b), (c), (ç) (f) ve (i) bentleri, aynı maddeye eklenen 4.fıkrası, 2.maddesiyle Geçici 7.maddesine eklenen 2.fıkrası ve 4.maddesiyle değiştirilen Ek-1/d kısmının 7.maddesi yönünden tarafların temyiz istemlerinin reddi ile anılan kısımlar yönünden Daire kararının onanmasına, Yönetmeliğin 2. maddesiyle değiştirilen esas Yönetmeliğin Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesine ilişkin kısmı yönünden davacının temyiz isteminin kabulü ile belirtilen kısım yönünden Daire kararının bozulmasına karar verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. Maddesinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararlarına karşı ısrar hakkı tanınmamış olduğundan, anılan bozma kararında belirtilen gerekçelerle, Yönetmeliğin 2. maddesiyle değiştirilen esas Yönetmeliğin Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesine ilişkin kısmının iptali gerektiği, düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesince; Dairemizin 15.05.2014 tarihli ve E:2013/6229, K:2014/3724 sayılı kararının, İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 15/11/2017 tarih ve E.2014/5325; K:2017/3727 sayılı kararı ile kısmen onanıp kısmen bozulması üzerine bozulan kısım hakkında gereği görüşüldü:
Dava; 03.08.2011 tarih ve 28014 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin; 1. maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1. fıkrasının, çalışma özgürlüğünü sınırlandıran bu düzenlemenin kanunla yapılması gerektiği ve yargı kararına aykırı olduğu gerekçeleriyle öncelikle tamamının, 12/D maddesinin 1. fıkrasının (a), (b), (c), (ç), (f) ve (i) bentlerinin, aynı maddeye eklenen 4. fıkrasının, 2. maddesiyle değiştirilen Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesinin, aynı maddeye eklenen 2. fıkranın, 4. maddesiyle değiştirilen Ek-1/d’nin 7. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dairemizin 15.05.2014 tarihli ve E:2013/6229, K:2014/3724 sayılı kararı ile; 03.08.2011 tarih ve 28014 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinin, 4. maddesiyle değiştirilen Yönetmeliğin eki Ek-1/d’nin 7. maddesinin iptaline; Yönetmeliğin 1.maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1. fıkrasının, bu düzenlemenin kanunla yapılması gerektiği ve yargı kararına aykırı olduğu gerekçesiyle iptali isteminin, Yönetmeliğin 1. maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1. fıkrasının diğer bentlerine yönelik iptal isteminin, Yönetmeliğin 1. maddesiyle eklenen 12/D maddesinin 4. fıkrasının, 2. maddesiyle değiştirilen Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesinin ve aynı maddeye eklenen 2. fıkrasının iptali istemlerinin reddine karar verilmiştir.
Tarafların, anılan kararın aleyhlerine olan kısımlarını karşılıklı olarak temyiz etmesi üzerine İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 15/11/2017 tarih ve E.2014/5325; K:2017/3727 sayılı kararı ile; dava konusu Yönetmeliğin 1. maddesiyle değiştirilen 12/D maddesinin 1. fıkrasının, çalışma özgürlüğünü sınırlandırdığı, bu düzenlemenin kanunla yapılması gerektiği iddiası ile öncelikle tamamı, 12/D maddesinin 1.fıkrasının (a), (b), (c), (ç) ve (i) bentleri, aynı maddeye eklenen 4. fıkra, 2. maddesiyle Geçici 7. maddesine eklenen 2. fıkra yönünden davacının emyiz isteminin reddi ile anılan kısımlar yönünden kararın onanmasına, dava konusu Yönetmeliğin 2. maddesiyle değiştirilen esas Yönetmeliğin Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesine ilişkin kısmı yönünden davacının temyiz isteminin kabulü ile belirtilen kısım yönünden kararın bozulmasına, dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesiyle değiştirilen esas Yönetmeliğin Ek-1/d kısmının 7. maddesi yönünden davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile bu kısım yönünden Daire kararının açıklamalı olarak onanmasına karar verilmiştir.
Anılan bozma kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda dava konusu 03/08/2011 tarih ve 28014 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 2. maddesiyle değiştirilen esas Yönetmeliğin Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesi yeniden incelendiğinde;
03/08/2010 tarihli ve 27661 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile ‘Muayenehane Standardı ve Açılması’ başlıklı 12/D maddesi Yönetmeliğe eklenerek muayenehanelerin taşıması gereken asgari tesis, hizmet ve personel standartlarına ilişkin şartlar belirtilmiş, aynı Yönetmeliğin 6. maddesi ile Yönetmeliğe Geçici 7. madde eklenerek, 03/08/2010 tarihine kadar açılmış olan muayenehanelerin, 12/D maddesine bir yıl içerisinde uygunluklarını sağlayarak müdürlüğe başvuracakları, müdürlükçe yerinde incelenen ve bu Yönetmelikteki şartları taşıdığı tespit edilen muayenehanelere uygunluk belgesi düzenleneceği, bu süre içerisinde yeni uygunluk belgesi almayan muayenehanelerin valilikçe faaliyetinin durdurulacağı belirtilerek, 03/08/2010 tarihine kadar açılmış muayenehanelerin faaliyetlerine devam edebilmeleri için (bir yıllık süreden sonra) Yönetmeliğin 12/D maddesinde düzenlenen kriterlere bir yıl içerisinde uyum sağlamaları şartı getirilmiş; dava konusu Yönetmeliğin 2. maddesiyle Yönetmeliğin Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesi değiştirilerek, 03/08/2010 tarihine kadar açılmış muayenehanelerin, Yönetmeliğin 12/D maddesi ile bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-1/d Muayenehane Açma Başvurusunda İstenecek Belgeler’de yer alan depreme dayanıklılık raporu hariç diğer maddelerine 03/08/2015 tarihine kadar uygunlukları sağlanarak müdürlüğe başvurmaları gerektiği hüküm altına alınmıştır.
Davacı tarafından, anılan düzenlemeyle hekimlerin çalışma haklarının Anayasa’ya aykırı olarak sınırlandırıldığı ve daha önceki standartlara göre açılmış muayenehanelerin kazanılmış haklarının yok sayıldığı ileri sürülmektedir.
Davalı idarece, değişen ve gelişen sağlık standartları veya uygulamalarına uyum sağlamaları açısından açılmış sağlık kuruluşlarının standartlarının yeniden belirlenmesi, bunların zorunlu kıldığı değişikliklerin istenebilmesi ve makul süre içinde bu standartlara uyma zorunluluğu getirilmesi mümkün ise de; dava konusu Yönetmeliğin incelenmesinden, düzenleme ile getirilen standartlar arasında mevcut muayenehanelerde yerine getirilmesi teknik olarak mümkün olmayan bazı standartların bulunduğu anlaşılmakta olup, bu standartların ilgililere süre tanınsa bile yerine getirilmesi olanağı bulunmadığı açıktır.
Bu durumda, davalı idarece yerine getirilebilmesi mümkün olan ve olmayan standartlar yönünden ayrıma gidilerek önceki standartlara göre açılmış muayenehanelerin, yerine getirilebilmesi teknik olarak mümkün olmayan standartlardan muaf tutulması gerekirken, böyle bir ayrım yapılmaksızın getirilen düzenlemede hukuka uyarlık görülmemiştir.
Nitekim, benzer bir durum, Özel Hastaneler Yönetmeliği’nde özel hastaneler için getirilen birtakım fiziki standartlar açısından söz konusu olmuş, ancak Özel Hastaneler Yönetmeliği’nin Ek 1. maddesi ile, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar Bakanlıkça ruhsatlandırılan özel hastanelerin, yerine getirilmesi mümkün olmayan bazı standartlardan muaf tutulması öngörülmüştür.
Açıklanan nedenlerle, 03/08/2011 tarihli ve 28014 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 2. maddesiyle değiştirilen esas Yönetmeliğin Geçici 7. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesinin İPTALİNE, temyiz aşamasında davacı tarafından yapılan….-TL yargılama giderinin davacının temyiz istemi kısmen kabul edildiğinden haklılık oranına göre …-TL’sinin davacı üzerinde bırakılmasına …-TL’sinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, aşağıda dökümü yapılan ….-TL posta giderinin ve karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen ….-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, bu karara karşı tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 07/11/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.