Danıştay 15. Daire Başkanlığı         2016/932 E.  ,  2017/6820 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ON BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/932
Karar No : 2017/6820

Davacı :
Davalı :
Vekili :
Davanın Özeti : İş Makineleri Sürücü Eğitim Kursları İle İlgili Yönerge’nin 5. maddesinde değişiklik yapılması ve Geçici 2. maddesinin eklenmesine ilişkin 24.06.2015 tarih ve 6532400 sayılı Özel Eğitim Kurumları Genel Müdürlüğü’nün olur işleminin; kurum açtığı dönemde 5. maddenin (a) bendinde yer alan şartların bulunmadığı, ihtiyaç olduğunda farklı iş makinlerini alarak kursları verdikleri ancak dava konusu düzenleme ile ihtiyaç olmasa dahi bu araçları bulundurma zorunluluğu getirildiği ve Geçici 2. madde ile de iki yıl içinde şartların sağlanmaması halinde kursların kapatılacağına işaret edildiği, hukuk devleti ilkesine aykırılık teşkil ettiği, hukuki istikararın bozulmasına ve hakların kullanılmasının zorlaşmasına yol açacağı, kurumu için gerekmeyen iş makineleri nedeniyle yüksek meblağlarda yatırım yapmasının gerekeceği, kurumunda bu iş makinelerinin hepsinin gerekli olmadığı, bu makinelerin olmaması nedeniyle tespit edilen bir mağduriyet de söz konusu olmadığı ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 42. maddesinin 8. fıkrası ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 3. ve 4. maddelerinde iş makineleri kuslarınınn açılması, işleyişi, her tür tesis ve donanaıma ilişkin standartları belirleme yetkisinin Bakanlığa verildiği, davacı 5. maddenin tamamının iptalini talep etmiş ise de iddialarının yalnızca (a) bendine ilişkin olduğu, dava konusu düzenleme ile kurslarda kullanılacak iş makinelerinin hangilerinden oluşacağının belrilendiği, sektöre kalite getirmek, ülkemizde en çok kullanılan makineleri tespit ederek eğitimin bu araçlarda verimli ve sağıklı verilmesini ve kurumsallaşmayı sağlamak amacıyla düzenleme getirildiği, bu nedenle kurslardaki programların ülkemizdeki iş kazaları da dikkate alınrak yeniden düzenlendiği, iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak için tam ve nitelikli eğitim verilmesinin sağlandığı, dolayısıyla her türden iş makinesini kullanan kişelere eğitim verebilmek ve bu sayede iş kazalarını önlemek amacı ile kurumların açılışında yedi adet makine bulundurma şartı getirildiği, davacının iddia ettiği kadar yüksek maliyet gerektiren makineler olmadığı, gereksiz yatırım yapılacağı iddia edilmekte ise de kurslarda kullanılacak bu demirbaşlara ilişkin yaş şartı getirilmediği gibi bu araçların yeni alınması gibi bir şartın da bulunmadığı, aracın çalışır vaziyette bulunması kaydıyla ikinci el, maliyeti düşük araçlardan da edinilebileceği, ayrıca demirbaş olarak istenen araçların altı tanesinin 2014 yılındaki Yönerge’de de arandığı, dava konusu düzenleme ile büyük bir değişiklik yapılmayıp ülkemizde en çok kullanılan araçlar dikkate alınarak yeniden tespit yapıldığı, iş makineleri kursu açmak isteyenlerin kolaylıkla bu kursu açarak yeterli eğitim vermeden belge verdikleri ve haksız kazanç elde ettikleri, dava konusu düzenleme ile eğitimin verimli olması sağlanarak kamu yararı ve hzimet gerekleri doğrultusunda hareket edildiği, ayrıca Avrupa Birliği ülkeleri standardı doğrultusunda verilen belgelerin uluslararası geçerliliğinin sağlanmaya çalışıldığı, Geçici 2. madde ile de 5. maddede getirilen düzenlemelerin hemen uygulanmayıp kurslara iki yıl gibi uzun bir süre tanınarak geçiş sürecinde kolaylık sağlandığı, bu süre içinde eksiklikler tamamlanarak kurumların lehine düzenleme yapıldığı, dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Düşüncesi : Dava konusu Yönerge maddelerinde hukuka, kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı, davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı :
Düşüncesi : Dava, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 8.3.2014 tarih ve 16915068/10.04/1009860 sayılı makam oluru ile kabul edilen İş Makineleri Sürücü Eğitim Kursları İle İlgili Yönerge’nin 5’inci maddesinin değiştirilmesine ve Geçici 2’nci maddesinin yapılmasına ilişkin 24.06.2015 tarih ve 6532400 sayılı M.E.B. Özel Eğitim Kurumları Genel Müdürlüğü’nün olur işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
2918 sayılı Kanunun Sürücü Adaylarının Sınavları İle Sürücü Belgelerinin Verilmesi Esasları başlıklı 42. Maddesinin 8. fıkrasında, İş makinesi sürücülerinin eğitimleri ve sınavda başarılı olanların belgeleri Millî Eğitim Bakanlığınca veya Millî Eğitim Bakanlığınca yetkilendirilen kurumlarca verileceği, bu kurumların işleyişine ilişkin usul ve esaslar ile uygulanacak öğretim programlarının Millî Eğitim Bakanlığınca belirleneceği hükme bağlanmıştır.
5580 sayılı Yasanın Kurum açma izni Başlıklı 3 . maddesinde, bir kurumda öğretime başlayabilmek için kurum açma izni alınmasının zorunlu olduğu, İzin başvurularının ilgili millî eğitim müdürlüğüne yapılacağı, Valilikçe yapılan inceleme sonucunda açılması uygun görülen okullar dışındaki kurumlara kurum açma izni verileceği, Valilikçe açılması uygun görülen okullara ilişkin başvuruların ise kurum açma izni verilmek üzere Bakanlığa gönderileceği, Kurum açma izni verilmesinin, binanın kullanılış amaçlarına ve Bakanlıkça belirlenen standartlara uygun ve yeterli bulunmasıyla birlikte maddede sayılan diğer şartların yerine getirilmesine bağlı olduğu hükme bağlanmıştır.
Anılan yasa hükümleri uyarında dava konusu İş Makineleri Sürücü Eğitim Kursları İle İlgili Yönerge yürürlüğe konulmuş olup , Kursların açılması başlıklı (Değişik: Makam Oluru 24/06/2015-6532400) 5. maddesinde” (1) 5580 sayılı Kanun kapsamında ve 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği hükümleri ile birlikte aşağıdaki şartları da yerine getirerek bağımsız olarak özel kurslar açılır. a) Kursta kullanılacak iş makinelerinden; 1) Kurs açılabilmesi için en az ekskavatör, forklift, loder, beko-loder, mobil vinç, raylı sistem köprülü (tavan) vinç ve silindir türü iş makinelerinden birer tanesinin tescil ile yetkili kuruluşlarca düzenlenen tescil belgesi (sahiplik belgesi) veya finansal kiralama (leasing) yöntemi ile kursun kurucusunun adına kayıtlı olması ve teori derslerin yapılacağı en az iki dersliğin bulunması, 2) Kursta yukarda belirtilen iş makinelerinin dışındaki iş makinelerinden; dozer, greyder, zemin süpürme – silme makinesi, iş kamyonu (grubundan en az bir tanesi), personel yükseltici türü iş makinelerinin programlarını da ilave etmek istemeleri hâlinde bu iş makinelerinden en az birer tanesinin tescil ile yetkili kuruluşlarca düzenlenen tescil belgesi (sahiplik belgesi) veya finansal kiralama (leasing) yöntemi ile kursun kurucusunun adına kayıtlı olması, 3) Kursta yukarıda belirtilen iş makinelerinden her birinden birden fazla kullanılması halinde kursun kurucusu ile iş makinesinin sahibi arasında en az bir yıl süreli noter tasdikli kira sözleşmesi, 4)Yukarıda belirtilen iş makinelerinin dışındaki iş makineleri için ise kursun kurucusu ile iş makinesinin sahibi arasında en az bir yıl süreli noter tasdikli kira Sözleşmesi, b) Öğretim programındaki uygulama konuları ve iş makinelerinin özelliği dikkate alınarak (EK-1) de belirtilen şartları taşıyan ve gerekli güvenlik tedbirlerinin alındığı, etrafı tel örgü ve benzeri malzeme ile çevrilmiş, içinde kursiyerlerin dinlenme yeri ve tuvaletleri bulunan en az 20 m2 kapalı sosyal dinlenme tesisi bulunan kurucuya ait veya kiralık eğitim alanı, ) Verilecek programa uygun olmak üzere azami 14 kursiyer için bir iş makinesi, ) 13 üncü maddede belirtilen şartları taşıyan eğitim personelinin teklifleri gerekir. (2) 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanunu ve Millî Eğitim Bakanlığı Yaygın Eğitim Kurumları Yönetmeliği kapsamında resmî ve ücretsiz kurslar; azami 14 kursiyer için verilecek öğretim programına uygun bir iş makinesi ve (EK-1) de belirtilen şartlara uygun eğitim alanının kamu kurum ve kuruluşlarından veya bir başka kurum/kuruluştan temin etmeleri hâlinde açılabilir. Bu kurslar da kursiyer kaydı, dönem açma, eğitim personeli ve iş makinelerinin takibi, haftalık teori ve uygulama derslerinin çalışma planları, kursiyerlerin devam-devamsızlık takibi, sınav ve eğitim öğretimle ilgili diğer iş ve işlemler modül üzerinden yapılır. Kurum/kuruluştan temin edecekleri iş makinelerini, her kursiyer için öğretim programında belirtilen uygulama ders saati süresi dikkate alınarak program süresi sonuna kadar kullanacaklarına dair bu kurumlardan yazılı belge alırlar. Kursların açılabilmesi için ayrıca 13 üncü maddede belirtilen şartları taşıyan eğitim personelini görevlendirirler.”kuralına yer verilmiştir.
Anılan mevzuat hükümlerine göre 5580 sayılı Kanun kapsamında ve 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği hükümleri ile birlikte aşağıdaki şartları da yerine getirerek bağımsız olarak açılacak olan özel kurslarda Kursta kullanılacak iş makinelerinden; Kurs açılabilmesi için en az ekskavatör, forklift, loder, beko-loder, mobil vinç, raylı sistem köprülü (tavan) vinç ve silindir türü iş makinelerinden birer tanesinin tescil ile yetkili kuruluşlarca düzenlenen tescil belgesi (sahiplik belgesi) veya finansal kiralama (leasing) yöntemi ile kursun kurucusunun adına kayıtlı olması şart koşulmuş; davacı ise, bu maddede belirtilen araçları edinmesinin kendisine ek külfet getireceği iddiasıyla, anılan hükmün hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek bu davayı açmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre iş makinesi kursu açılabilmesi için kurslarda kullanılacak iş makinelerinin neler olduğu belirlenmiş, söz konusu maddede sayılan iş makinelerinden hiç birisinin kurumun özel mülkünde olması şartı aranmamış, kursta kullanılacak iş makineleri için kiralama olanağı tanınmış; kursta kullanılacak iş makinelerinin kursun kurucusu adına kayıtlı olma durumu maddede açıkça gösterilmiş olup; İş makinesini kullanma eğitimi veren bir özel eğitim kurumunun bu eğitimde kullanmak zorunda olduğu belirtilen iş makinelerine maddi durumuna göre isterse sahiplik belgesiyle, isterse de kiralamak suretiyle sahip olabilmesi mümkün olduğundan, ülkemizde en çok kullanılan iş makineleri belirlenerek daha kaliteli eğitim verilebilmesi, eğitimin aksamaması ve verimliliği açısından getirildiği anlaşılan dava konusu düzenlemede hizmet gereklerine ve hukuka aykırı bir yön görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davanın reddi yolunda karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce tetkik hakiminin açıklamaları dinlenildikten sonra gereği görüşüldü:
Dava; İş Makineleri Sürücü Eğitim Kursları İle İlgili Yönerge’nin 5. maddesinde değişiklik yapılması ve Geçici 2. maddesinin eklenmesine ilişkin 24.06.2015 tarih ve 6532400 sayılı Özel Eğitim Kurumları Genel Müdürlüğü’nün olur işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
Davacı tarafından anılan Yönerge’nin 5. maddesinin tamamının iptali istenmiş ise de davacının iddiaları kapsamında 5. maddenin 1. fıkrasının (a) bendinin 1. alt bendi ile sınırlı inceleme yapılmıştır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Sürücü adaylarının sınavları ile sürücü belgelerinin verilmesi esasları” başlıklı 42. maddesinin 8. fıkrasında, iş makinesi sürücülerinin eğitimleri ve sınavda başarılı olanların belgelerinin Millî Eğitim Bakanlığınca veya Millî Eğitim Bakanlığınca yetkilendirilen kurumlarca verileceği, bu kurumların işleyişine ilişkin usul ve esaslar ile uygulanacak öğretim programlarının Millî Eğitim Bakanlığınca belirleneceği hükmü yer almaktadır.
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 2. maddesinde; motorlu taşıt sürücüleri kurslarına bu Kanun kapsamındaki kurum tanımı içerisinde yer verilmiş, 3. maddesinin 4. fıkrasında; kurum açma izni verilmesi, binanın kullanılış amaçlarına ve Bakanlıkça belirlenen standartlara uygun ve yeterli bulunmasıyla birlikte a) Ders araç-gerecinin kurumun amaç ve ihtiyaçları için yeterli olduğunun bir rapor ile tespit edilmesi, b) Kurumun; yönetici, öğretmen ve diğer personelinin sayı ve nitelikleri yönünden uygun bulunması ve bu kurumda çalışacaklarının belgelendirilmesi, c) Kurumun yönetmelikleriyle öğretim programının Bakanlıkça incelenip onanmış olması şartlarının yerine getirilmesine bağlı olduğu, 4. maddesin 2. fıkrasında ise kurum binalarının niteliklerinin, bu binalarda açılabilecek kurumlar ile her tür tesis ve donanıma ilişkin standartların Bakanlıkça belirleneceği hüküm altına alınmıştır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ile 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’na dayanılarak davalı Bakanlıkça hazırlanan İş Makineleri Sürücü Eğitim Kursları İle İlgili Yönerge’nin 24.06.2015 tarih ve 6532400 sayılı Makam Olur’u ile değiştirilen dava konusu;
– ‘ Kursların açılması’ başlıklı 5. maddenin 1. fıkrasının (a) bendinin 1. alt bendinde:
“(1) 5580 sayılı Kanun kapsamında ve 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği hükümleri ile birlikte aşağıdaki şartları da yerine getirerek bağımsız olarak özel kurslar açılır.
a) Kursta kullanılacak iş makinelerinden;
1) Kurs açılabilmesi için en az ekskavatör, forklift, loder, beko-loder, mobil vinç, raylı sistem köprülü (tavan) vinç ve silindir türü iş makinelerinden birer tanesinin tescil ile yetkili kuruluşlarca düzenlenen tescil belgesi (sahiplik belgesi) veya finansal kiralama (leasing) yöntemi ile kursun kurucusunun adına kayıtlı olması ve teori derslerin yapılacağı en az iki dersliğin bulunması,… gerekir.”
– ‘Mevcut kurslar ‘ başlıklı Geçici 2. maddesinde ise:
“Bu Yönergenin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılan kurslar eğitim ve sınav araçları ile dersliklerini ve eğitim alanlarını, bu Yönergenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde bu Yönergede belirtilen şartlara uygun hale getirirler. Verilen süre içerisinde eğitim ve sınav araçları ve eğitim alanları ile ilgili şartları yerine getirmeyen kurslar kapatılır.” düzenlemeleri yer almaktadır.
Dava konusu düzenlemeler ile iş makineleri sürücülerinin eğitimlerini veren özel kurslar ile üzretsiz resmî kursların açılması için kullanılacak iş makinelerinden ekskavatör, forklift, loder, beko loder, vinç ve silindirin birer tanesinin kursun kurucusunun adına kayıtlı olması veya finansal kiralama (leasing) yoluyla alınmış olması, birden fazla olması hâlinde diğerleri ile bunların dışındaki iş makineleri için en az bir yıl süreli noter tasdikli kira sözleşmesi bulunması gerekliliğinde değişiklik yapıldığı, bu kurslarda asgari bulunması gereken iş makinelerinin belirlendiği, mevcut kurslar için ise iki yıllık geçiş süreci getirildiği görülmektedir.
Bu durumda iş makineleri eğitimi verecek kurumların işleyişine lişkin usul ve esaslar ile bu kurumların donanımına ilişkin standartları belirileme yetkisini haiz idarece, teknolojik gelişmeler, yapılacak işin niteliği, ülkemizde sıklıkla kullanılan iş makineleri göz önünde bulundurularak kurumlarda bulunması gereken iş makinelerinin belirlenmesine ilişkin dava konusu Yönerge’nin 5. maddenin 1. fıkrasının (a) bendinin 1. alt bendinde ve getirilen yeni düzenlemelere kurumların uyumunu kolaylaştırmak ve mağduriyetlerini önlemek amacıyla geçiş süreci öngörülmesine ilişkin Geçici 2. maddesinde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Ayrıca teknik olarak kullanılması uzmanlık gerektiren nitekim mevzuatta özel olarak düzenlenen iş makinelerinin kullanımı eğitimini verecek kurumlar için bir anlamda asgari kapasite belirlenerek belli iş makinelerini haiz olmalarının kurumun açılması için koşul olarak belirlenmesi hususunun sektörde faaliyet gösterenler açısından eşitliği, kursiyerlere etkin ve verimli eğitim verilmesini ve kurumsallaşmayı sağlayacağı, bu yönüyle düzenlemede kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın REDDİNE, aşağıda dökümü yapılan …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen …-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, bu karara karşı tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu nezdinde temyiz isteminde bulunulabileceğinin taraflara duyurulmasına, 21/11/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.