Danıştay 15. Daire Başkanlığı         2016/926 E.  ,  2016/4981 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/926
Karar No : 2016/4981

Davacı :
Vekili :
Davalı :
Vekili :
Davanın Özeti : Dava; 02.04.2014 tarih ve 1360110 sayılı Makam Oluru ile yürürlüğe giren Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi’nin 6. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendi ile 2. fıkrasının (i) bendinde yer alan “herhangi bir inceleme veya soruşturmaya gerek kalmaksızın” ibarelerinin; Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği’nin 27. maddesinde eğitm personelinde aranacak şartların; 29. maddesinde ise direksiyon eğitimi dersi sınav yürütme komisyonunun düzenlendiği, anılan maddelerde il sınav sorumlusu ve sınav yürütme komisyonuna böyle bir yetki verilmediği halde Yönerge ile bu yetkinin verilmesinin normlar hiyerarşisine aykırı olduğu, görevlilerin keyfi tutumlarının söz konusu olabileceği, yalnızca iddia ile dahi öğretmenlerin sınavlarda görev alamaması sonucunun doğacağı, hukuk devleti ve hukuki güvenlik, belirlilik ve öngörülebilirlik ilkeleri ile bağdaşmadığı ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği, 652 sayılı KHK’nın 13. maddesi ve Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği’nin 46. maddesine göre özel öğretim kurumlarını denetleme yetkilerinin bulunduğu, Yönetmeliğin 34. maddesinde sertifika sınavlarının ne şekilde yapılacağının düzenlendiği, 28. ve 32. maddelerinde ise sınav değerlendirmesinin nasıl yapılacağının düzenlendiği, sınavın değerlendirmesinin Yönetmelik ekinde yer alan formlarda belirtilen kriterlere göre yapıldığı, direksiyon eğitimi dersi sınavı ve değerlendirmenin somut ve net kurallarla açıkça belirlendiği, belirlilik ve öngörülebilirlik ilkelerine aykırılık bulunmadığı, ayrıca değerlendirmenin keyfi olduğu iddiasının da gerçeği yansıtmadığı, dava konusu Yönerge’de de Yönetmelikte yer alan formlara göre değerlendirmenin nasıl yapılacağının belirtildiği, kursiyerlerin formlarda yer alan davranışları göstermesine rağmen sınavı sonlandırmayan görevliler hakkında bir daha sınav görevi verilmemesi yaptırımının uygulanacağı, sadece mevzuata aykırı hareket eden komisyon üyesi hakkında karar verileceği, ayrıca yaptırım uygulanırken herhangi bir inceleme ve araştırmaya gerek olmasa da işlemlere karşı yargı yolunun açık olduğu, dava konusu düzenlemenin idarenin takdir yetkisi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, Yönetmeliğin 29. maddesinde hem il sınav sorumlusu hem de sınav yürütme komisyonunun görevlerini belirleme yetkilerinin kendilerine verildiği, Avrupa Birliği müktesabatı ile belirlenen standartlara ulaşmanın amaçlandığı, sürücü eğitimi nitelikli hale getirilerek trafik kazalarının azaltılmaya çalışıldığı, ayrıca dava konusu Yönergede 06.01.2016 tarih ve 162084 sayılı makam oluru ile değişiklik ile davanın konusuz kaldığı, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Düşüncesi : 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 42.maddesine göre yönetmelik ile düzenleme yapılması gereken alanın alt hukuk normu olan yönerge ile düzenlendiği görüldüğünden dava konusu düzenlemenin iptali gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı :
Düşüncesi : Dava; 2.4.2014 günlü, 1360110 sayılı Makam Oluru ile yürürlüğe giren Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi’nin 6. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendi ile 2. fıkrasının (i) bendinde yer alan “herhangi bir inceleme veya soruşturmaya gerek kalmaksızın” ibarelerinin iptali istemiyle açılmıştır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 8. maddesinin (a) bendinde, nın bu Kanun kapsamındaki görev ve yetkileri belirtilmiş, bunlar arasında, motorlu araç sürücülerinin yetiştirilmesi için sürücü kursları açmak, özel sürücü kursu açılmasına izin vermek, bunları her safhada denetlemek ve sürücü adaylarının teorik ve uygulamalı sınavlarını yapmak ve başarılı olanlara sertifika verilmesini sağlamak da sayılmıştır.
Aynı Kanunun “Sürücü adaylarının sınavları ile sürücü belgelerinin verilmesi esasları“ başlıklı 42. maddesinde ise, sürücü kurslarında teorik eğitimini tamamlayan sürücü adaylarının teorik sınavlarının yazılı ya da elektronik ortamda Millî Eğitim Bakanlığınca yapılacağı, uygulamalı sürücü eğitimini sürücü kurslarından alan ve teorik sınavda başarılı olanların Millî Eğitim Bakanlığınca yapılacak uygulamalı sürücü sınavına girmeye hak kazanacağı, bu sınavda da başarılı olanlara motorlu taşıt sürücüsü sertifikası verileceği, sürücülerin eğitimleri ve sınavları, eğitimlerin ve sınavların süresi, içeriği ve yapılacağı yerlerin özellikleri, sınav yapıcıların nitelikleri ve eğitimi ile diğer usul ve esasların İçişleri Bakanlığının uygun görüşü alınarak Millî Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanun hükmüne dayanılarak hazırlanan ve 29.5.2013 gün ve 28661 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği’nin, 4.3.2014 günlü, 28931 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle değişik “Direksiyon eğitimi dersi il sınav sorumlusu ve sınav yürütme komisyonu“ başlıklı 29. maddesinde; il millî eğitim müdürünün, il sınav sorumlusu olarak direksiyon eğitimi dersi sınavında sınav yürütme komisyonlarını denetleyerek iş ve işlemlerin mevzuata uygun yapılmasını sağlayacağı, denetim görevi yapacak olan il sınav sorumlusunun görevlerinin Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünce belirleneceği, direksiyon eğitimi dersi sınav yürütme komisyonunun ise, sınavların belirlenen esaslara göre yürütülmesinden sorumlu olduğu, direksiyon eğitimi dersi sınav yürütme komisyonlarının oluşumu ve görevlerinin Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünce belirleneceği kuralı yer almaktadır.
Bu hükümlere dayanılarak hazırlanan ve 2.4.2014 günlü, Makam Oluru ile yürürlüğe giren dava konusu Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi’nin “Direksiyon eğitimi dersi il sınav sorumlusu ve direksiyon eğitimi dersi sınav yürütme komisyonunun görevleri” başlıklı 6. maddesinde, “(1) İl millî eğitim müdürü direksiyon eğitimi dersi il sınav sorumlusu olarak; …
g) Sınav sürecini kontrol edecek ve denetleyecekler ile direksiyon eğitimi dersi sınavı uygulama ve değerlendirme komisyonu başkan ve üyelerinden sınavda mevzuata aykırı hareket edenlere sınavlarda herhangi bir inceleme veya soruşturmaya gerek kalmaksızın bir daha görev verilmemesini sağlar.
(2) Direksiyon eğitimi dersi sınav yürütme komisyonu; …
i) Direksiyon eğitimi dersi sınav uygulama ve değerlendirme komisyonu ile diğer görevlilerden sınavda mevzuata aykırı hareket ettiği tespit edilenlere, herhangi bir inceleme veya soruşturmaya gerek kalmaksızın bir daha görev verilmemesini sağlar…“ şeklinde bir düzenlemeye yer verilmiştir.
Ancak, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 42. maddesinde, sınavlar, sınav yapıcıların nitelikleri ile diğer usul ve esasların, İçişleri Bakanlığı’nın uygun görüşü alınarak nca çıkarılacak “yönetmelik” ile düzenlenmesi öngörülmüştür.
Bu durumda, dava konusu Yönerge hükümlerinin, 2918 sayılı Kanunun 42. maddesi uyarınca “yönetmelik” ile düzenlenmesi gereken konularda düzenleme getirmesi nedeniyle, anılan Kanuna ve hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi’nin 6. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendi ile 2. fıkrasının (i) bendinde yer alan “herhangi bir inceleme veya soruşturmaya gerek kalmaksızın” ibarelerinin iptali gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce, eğitim ve bilim hizmetleri hizmet kolunda çalışan sendikanın dava açma ehliyeti bulunduğu kabul edilerek davalı idarenin itirazı yerinde görülmeyerek işin esasına geçildi, gereği görüşüldü:
Dava; 02.04.014 tarih ve 1360110 sayılı Makam Oluru ile yürürlüğe giren Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi’nin 6. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendi ile 2. fıkrasının (i) bendinde yer alan “herhangi bir inceleme veya soruşturmaya gerek kalmaksızın” ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Sürücü Adaylarının Sınavları ile Sürücü Belgelerinin Verilmesi Esasları” başlıklı 42. maddesinin 3. fıkrasında; sürücülerin eğitimleri ve sınavları, eğitimlerin ve sınavların süresi, içeriği ve yapılacağı yerlerin özellikleri, sınav yapıcıların nitelikleri ve eğitimi ile diğer usul ve esaslar İçişleri Bakanlığının uygun görüşü alınarak Millî Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği hükmü yer almaktadır.
29.05.2013 tarih ve 28661 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği’nin, 04.03.2014 tarih ve 28931 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle değişik “Direksiyon eğitimi dersi il sınav sorumlusu ve sınav yürütme komisyonu” başlıklı 29. maddesinin 1. fıkrasında, “İl millî eğitim müdürü, il sınav sorumlusu olarak direksiyon eğitimi dersi sınavında sınav yürütme komisyonlarını denetleyerek iş ve işlemlerin mevzuata uygun yapılmasını sağlar. Denetim görevi yapacak olan il sınav sorumlusunun görevleri Genel Müdürlükçe belirlenir.”, 4. fıkrasında ise, “Direksiyon eğitimi dersi sınav yürütme komisyonlarının oluşumu ve görevleri Genel Müdürlükçe belirlenir.” kuralı yer almaktadır.
Bu hükümlere dayanılarak hazırlanan ve 02.04.2014 tarih ve 1360110 sayılı Makam Oluru ile yürürlüğe giren dava konusu Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi’nin “Direksiyon eğitimi dersi il sınav sorumlusu ve direksiyon eğitimi dersi sınav yürütme komisyonunun görevleri” başlıklı 6. maddesinde;
“(1) İl millî eğitim müdürü direksiyon eğitimi dersi il sınav sorumlusu olarak;
g) Sınav sürecini kontrol edecek ve denetleyecekler ile direksiyon eğitimi dersi sınavı uygulama ve değerlendirme komisyonu başkan ve üyelerinden sınavda mevzuata aykırı hareket edenlere sınavlarda herhangi bir inceleme veya soruşturmaya gerek kalmaksızın bir daha görev verilmemesini sağlar.
(2) Direksiyon eğitimi dersi sınav yürütme komisyonu;
i) Direksiyon eğitimi dersi sınav uygulama ve değerlendirme komisyonu ile diğer görevlilerden sınavda mevzuata aykırı hareket ettiği tespit edilenlere, herhangi bir inceleme veya soruşturmaya gerek kalmaksızın bir daha görev verilmemesini sağlar.” belirtilmektedir.
Ancak, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 42. maddesinde, sınavlar, sınav yapıcıların nitelikleri ile diğer usul ve esasların, İçişleri Bakanlığı’nın uygun görüşü alınarak nca çıkarılacak “yönetmelik” ile düzenlenmesi öngörülmüştür.
Bu durumda, 2918 sayılı Kanunun 42. maddesi uyarınca “yönetmelik” ile düzenlenmesi gereken konularda düzenleme getirmesi nedeniyle dava konusu Yönerge maddelerinin, anılan Kanuna ve hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, 02.04.2014 tarih ve 1360110 sayılı Makam Oluru ile yürürlüğe giren Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi’nin 6. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendi ile 2. fıkrasının (i) bendinde yer alan “herhangi bir inceleme veya soruşturmaya gerek kalmaksızın” ibarelerinin İPTALİNE, aşağıda dökümü yapılan yargılama giderleri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen … TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, bu karara karşı tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, 18/10/2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.