Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2016/917 E. , 2016/5119 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/917
Karar No : 2016/5119
Davacı :
Vekili :
Davalı : 1-
Vekili :
2-
Davanın Özeti : Davacıya özel motorlu taşıt sürücüleri kursları direksiyon sınavında bir daha görev verilmemesine ilişkin 02.01.2014 tarih ve 19608 sayılı İl Milli Eğitim Müdürlüğü işlemi ile bu işlemin dayanağı 10.06.2013 tarih ve 1306898 sayılı Makam Oluru ile yürürlüğe giren Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi’nin 9. maddesinin; düzenlemenin muğlak olduğu, hangi fillerin mevzuata aykırılık olarak yorumlanacağının gösterilmediği, bu durumun objektiflikten uzaklaşmaya yol açacağı ve aynı fiili ifa edenlere aynı durumun uygulanmaması sonucunun doğacağı, eşitlik ilkesine aykırılık olacağı, forma göre değerlendirme yapıldığı, diğer sınav görevlisinin de aynı sonuca vardığı, bu durumun usulsüzlük olmadığını gösterdiği, kendi fiilinden kaynaklanmayan bir sonuç nedeniyle kendisine yaptırım uygulandığı ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
‘nın Savunmasının Özeti : Hasım mevkiinden çıkarılmaları gerektiği, sürücü adayı sınav esnasında kaza yaptığı, trafik ekiplerince tutulan kaza tespit tutanağına göre 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 84. maddesi uyarınca manevraları düzenleyen genel şartlara uymama nedeniyle sürücü adayının kusurlu olduğu belirlenmesine rağmen sınava devam edildiği ve sınavda başarılı sayıldığı, bu durumun Yönetmelik eki direksiyon eğitimi dersi değerlendirme formu EK-4’te yer alan kriterlere uygun davranılmadığını gösterdiği, nitekim söz konusu formun 11. maddesinin dönüşlerde dönüş kurallarına ve işaretlerine uymama, dönüş öncesinde sinyal vermeme fiilinin bir kez gerçekleşmesi halinde sürücü adayının başarısız sayılması gerektiğinin öngörüldüğü, il eğitim denetmenleri tarafından düzenlenen denetim formunda da sınavda görev alan komisyon başkanı ve üyeye sınav görevi verilmemesinin uygun olacağının değerlendirildiği, 02.04.2014 tarihli Yönerge’nin 6/g maddesinde söz konusu komisyon üyelerinin mevzuata aykırı hareketlerinin tespiti halinde herhangi bir inceleme ve soruşturmaya gerek kalmaksızın bir daha sınavlarda görev verilmemesi yaptırımının öngörüldüğü, 02.04.2014 tarihli Yönerge ile dava konusu Yönerge’nin yürürlükten kaldırıldığı, davanın konusuz kaldığı, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
‘nin Savunmasının Özeti : Kursiyer sınav esnasında kaza yapmasına rağmen direksiyon sınavı uygulama ve değerlendirme komisyonu başkanı olan davacı tarafından direksiyon sınavının sona erdirilmediği, 10.06.2013 tarihli Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi’nin 9. maddesi uyarınca 02.01.2014 tarih ve 19608 sayılı İl Milli Eğitim Müdürlüğü işlemin tesis edildiği, dava konusu konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.
Düşüncesi : 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 42. maddesine göre yönetmelik ile düzenleme yapılması gereken alanın alt hukuk normu olan yönerge ile düzenlendiği görüldüğünden dava konusu düzenleyici işlem ile bu işlem dayanak gösterilerek tesis edilen bireysel işlemin iptali gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı :
Düşüncesi : Dava, özel motorlu taşıt sürücüleri kursları direksiyon sınavında davacıya bir daha görev verilmemesine ilişkin 02.01.2014 tarih ve 19608 sayılı İl Milli Eğitim Müdürlüğü işlemi ile bu işlemin dayanağı olan 10.06.2013 tarihli Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesinin 9. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
10.06.2013 tarih ve 16915068/10.01/1306898 sayılı Makam Olurlu Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesinin 9. maddesinin iptali istemi yönünden;
Dava konusu 9. maddenin de düzenlendiği 10.06.2013 tarihli Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi, 02.04.2014 tarihli Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesinin 12. maddesi ile yürürlükten kaldırıldığından, Yönergenin 9. Maddesinin iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığı sonucuna varılmıştır.
Dava konusu 02.01.2014 tarih ve 19608 sayılı İl Milli Eğitim Müdürlüğü işleminin iptali istemi hakkında ise;
Yürürlükten kaldırılan ancak dava konusu işlemin dayanağı olan 10.06.2013 tarih ve 16915068/10.01/1306898 sayılı Makam Olurlu Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesinin 9. maddesinde; ” sınavda mevzuata aykırı hareket ettiği tespit edilenlerle yüz ceza puanının doldurulması, alkollü olarak araç kullanılması veya hız sınırının aşılması gibi kural ihlalleri nedeniyle sürücü belgesi geri alınanlara bir daha görev verilmez.” kuralına yer verilmiştir.
Olayda, davacının mevzuata aykırı hareket ettiği yolunda bir tespit olmayıp, hasarlı kazaya karışan ve kusurlu olduğu kaza tespit tutanağında belirtilen kişinin, davacının da aralarında bulunduğu komisyon tarafından sınavda “başarılı” bulunması nedeniyle işlemin tesis edildiği anlaşılmakta olup, bu durumun mevzuata aykırı hareket edildiğini göstermeyeceği tartışmasız olduğundan, bu sebebe dayalı olarak tesis edilen bireysel işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, 10.06.2013 tarihli Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesinin 9. maddesi yönünden istem hakkında karar verilmesine yer olmadığı, dava konusu 02.01.2014 tarih ve 19608 sayılı İl Milli Eğitim Müdürlüğü işlemi yönünden işlemin iptali gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce, dava konusu düzenleyici işlemin tarafından tesis edildiği görülerek bu nedenle davalı ‘nın husumet itirazı yerinde görülmeyerek işin esasına geçildi, gereği görüşüldü:
Dava; davacıya özel motorlu taşıt sürücüleri kursları direksiyon sınavında bir daha görev verilmemesine ilişkin 02.01.2014 tarih ve 19608 sayılı İl Milli Eğitim Müdürlüğü işlemi ile bu işlemin dayanağı 10.06.2013 tarihli Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi’nin 9. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Sürücü Adaylarının Sınavları ile Sürücü Belgelerinin Verilmesi Esasları” başlıklı 42. maddesinin 3. fıkrasında; sürücülerin eğitimleri ve sınavları, eğitimlerin ve sınavların süresi, içeriği ve yapılacağı yerlerin özellikleri, sınav yapıcıların nitelikleri ve eğitimi ile diğer usul ve esaslar İçişleri Bakanlığının uygun görüşü alınarak Millî Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği hükmü yer almaktadır.
29.05.2013 tarih ve 28661 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği’nin “Direksiyon eğitimi dersi sınavı uygulama ve değerlendirme komisyonu” başlıklı 31. maddesinde; “Direksiyon eğitimi dersi sınavı uygulama ve değerlendirme komisyonu il/ilçe millî eğitim müdürünün başkanlığında, biri il eğitim denetmenleri başkanı/millî eğitim müdür yardımcısı/şube müdürü ve diğeri kursların iş ve işlemlerini yürütmekle görevli millî eğitim müdür yardımcısı/şube müdürü olmak üzere bir başkan ve iki üyeden oluşturulur. Komisyonun oluşum ve görevlerine ilişkin diğer usul ve esaslar Genel Müdürlükçe belirlenir.” kuralı yer almaktadır.
Bu hükümlere dayanılarak hazırlanan ve 10.06.2013 tarihli Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi’nin 9. maddesinde;
“Sınavda mevzuata aykırı hareket ettiği tespit edilenlerle yüz ceza puanının doldurulması, alkollü olarak araç kullanılması veya hız sınırının aşılması gibi kural ihlalleri nedeniyle sürücü belgesi geri alınanlara bir daha görev verilmez.” düzenlemesi yer almaktadır.
Ancak, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 42. maddesinde, sınavlar, sınav yapıcıların nitelikleri ile diğer usul ve esasların, İçişleri Bakanlığı’nın uygun görüşü alınarak nca çıkarılacak “yönetmelik” ile düzenlenmesi hükme bağlanmıştır.
Bu durumda, 2918 sayılı Kanunun 42. maddesi uyarınca “yönetmelik” ile düzenlenmesi gereken konularda düzenleme getirmesi nedeniyle dava konusu Yönerge maddesinin, anılan Kanuna ve hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden, direksiyon eğitimi sınavı uygulama ve değerlendirme komisyonu başkanı olan davacının görev aldığı direksiyon uygulama sınavı esnasında sürücü adayının kullandığı aracın başka bir araçla çarpışması sonucu kaza meydana geldiği, olay yerine intikal eden trafik ekiplerince tutulan maddi hasarlı trafik kazası tespit tutanağında; sürücü adayının sola sinyal vererek manevra yaptığı esnada aracın sol tampon ve çamurluk kısımlarına çarpması sonucu kazanın meydana geldiği, kazanın oluşumunda sürücü adayının 2918 sayılı Kanunun 84. maddesinin (j) bendi uyarınca manevra kurallarına uymadığından asli kusurlu olduğunun tespit edildiği, davacının başkanı olduğu direksiyon eğitimi sınavı uygulama ve değerlendirme komisyonu tarafından sürücü adayının direksiyon uygulama sınavında ‘başarılı’ sayılması üzerine Yönetmelik eki ‘Direksiyon Eğitimi Dersi Sınavı Değerlendirme Formu’ EK- 4’te belirtilen kritelere göre değerlendirme yapılmadığı, bu durumun mevzuata aykırılık teşkil ettiğinden bahisle dava konusu direksiyon sınavlarında bir daha görev vermeme işleminin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda yukarıda açıklandığı üzere hukuka aykırılığı tespit edilen dava konusu düzenleyici işleme dayalı olarak tesis edilen davacıya sınavlarda bir daha görev verilmemesine ilişkin 02.01.2014 tarih ve 19608 sayılı İl Milli Eğitim Müdürlüğü işleminde de hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, 10.06.2013 tarihli Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi’nin 9. maddesi ile bu işleme dayalı olarak tesis edilen 02.01.2014 tarih ve 19608 sayılı işlemin İPTALİNE, aşağıda dökümü yapılan yargılama giderleri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen … TL vekalet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, bu karara karşı tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, 27/10/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.