Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2016/905 E. , 2017/47 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/905
Karar No : 2017/47
Davacı :
Vekili :
Davalı :
Vekili : Hukuk Müşaviri – Aynı Yerde
Davanın Özeti : Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’nün 02.03.2011 gün ve 1521 sayılı Makam oluru ile yürürlüğe giren Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kurslarındaki Uygulamalar ile Sınav Kurulları ve Sınav Esasları’nın ‘ Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kurslarındaki Uygulamalar’ kısmının ‘Dönem ve Gruplar’ başlıklı 12. maddesinin 2 ve 3. fıkralarının; araç sayısına sınırlama getirmenin gerekmediği, kurum kontenjanı ve 45 gün sınırlamalarında kamu yararı bulunmadığı, önceden kontenjanın 3 katı kadar kayıt yapılabiliyorken sayının azaltıldığı, bu durumun iş gücü ve yatırım kaybına neden olacağı, idarenin takdir yetkisini hukuka aykırı kullandığı, gerekçesiz değişiklik yapıldığı ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Motorlu Taşıt Sürücü Kursları Yönetmeliği’nin 23. maddesinde dönemlerin eğitime başlaması ile grupların teşekkülünde uyulacak esaslar Bakanlıkça tespit edileceğinin düzenlendiği, 45 günlük süre sınır yokken derslerin zamanında verilmediği, önceden kayıt yaptırsalar da eğitimlerini tamamlamayanların bulunduğu, bu nedenle yığılmaların olduğu, her ay kursiyer sayısının artmasına yol açıldığı, bu durumun da kursiyerlerin eğitimleri fiilen tamamlansa da sertifikalarını sonradan almalarına yol açtığı, kontenjandan fazla kayıt yapılmasının araç gereç ve personel açısından olumsuzluklara yol açacağı, yetersiz kalınması halinde eğitimin kalitesinin de düşeceği, ayrıca şartları sağlamaları halinde kursların kontenjan artırımını da talep edebileceği, ayrıca Özel Sürücü Kursları Konfederasyonu’nun da aynı yönde talepte bulunduğu, dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Düşüncesi : Dava konusu Motorlu Taşıt Sürücü Kurslarındaki Uygulamalar ile Sınav Kurulları ve Sınav Esasları’nın 11.09.2013 tarihinde yürürlükten kaldırıldığı, davacı hakkında da tesis edilen herhangi bir bireysel işlem olmadığı görüldüğünden konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı :
Düşüncesi : Dava; Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’nün 12.07.2002 tarih ve 55950 sayılı Makam Oluru ile yürürlüğe giren ve 02.03.2011 tarih ve 1521 sayılı Makam Oluru ile değiştirilen Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kurslarındaki Uygulamalar ile Sınav Kurulları ve Sınav Esaslarının, Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kurslarındaki Uygulamalar Kısmının 12. maddesinin (2) ve (3). bentlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kurslarının kuruluşu, işleyişi, denetimi vb. hususlar 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu, Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği, Motorlu Taşıt
Sürücüleri Kursu Yönetmeliği, Özel Öğretim Kurumları Öğrenci ve Kursiyer Ücretleri Tespit ve Tahsil Yönetmeliği, Özel Öğretim Kurumlarında Ücretsiz veye Burslu Okutulacak Öğrenci ve Kursiyerler Hakkında Yönetmelik, Karayolları Trafik Yönetmeliği, Özel Öğretim Kurumları Standartlar Yönergesi ve ilgili maddeleri dava konusu edilen Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kurslarındaki Uygulamalar ile Sınav Kurulları ve Sınav Esaslarında yer alan hükümlere göre düzenlenmektedir.
Sürücü Kursları Federasyonu’nun ve Özel Sürücü Kursları Konfederasyonu’nun Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’ne verdikleri 22.01.2010 ve 28.01.2010 tarihli dilekçelerinde; uygulamada yaşanılan sıkıntılar nedeniyle mevzuatta birtakım düzenlemelerin yapılmasını talep etmeleri üzerine Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği’nin 23. maddesi hükmü gereğince Bakanlıkça 12.07.2002 tarih ve 55950 sayılı Makam Oluru ile yürürlüğe giren Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kurslarındaki Uygulamalar ile Sınav Kurulları ve Sınav Esaslarında, ilgili maddeleri dava konusu edilen 02.03.2011 tarih ve 1521 sayılı Makam Oluru ile yürürlüğe giren Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kurslarındaki Uygulamalar ile Sınav Kurulları ve Sınav Esasları ile değişiklik yapılmıştır.
12.07.2002 tarih ve 55950 sayılı Makam Oluru ile yürürlüğe giren değişiklikten önceki mevzuatın ”Dönem ve Gruplar” başlıklı 12. maddesinin 2. bendinde; dönemlerin, milli eğitim müdürlüğü ile kurs yetkilileri tarafından ortaklaşa belirleneceği, il genelinde ve ayda bir olmak üzere, aynı gün başlayacağı, 3. bendinde; bir dönemde kurum kontenjanını geçmemek koşuluyla; a) hafta içi, gündüz ve akşam olmak üzere 2 grup, b) hafta sonu 1 grup olmak üzere en çok 3 grup açılabileceği düzenlemesine yer verilmişken, yeni düzenlemenin Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kurslarındaki Uygulamalar Kısmının 12. maddesinin (2) ve (3). bentlerinde; dönemlerin ayın ilk on günü içerisinde başlatılacağı, her dönemin teorik ve uygulama ders eğitimlerinin 45 gün içinde tamamlanacağı, yeterli sayıda direksiyon eğitim aracı ve eğitim personeli bulunması şartıyla, bir dönemde , hafta içi gündüz ve akşam veya hafta sonu eğitim yapmak üzere kuruma kurum kontenjanı kadar kursiyer kaydı yapılacağı şeklinde değişiklik yapılmıştır.
Yeni düzenlemeden; her Valiliğin yıllık dönem açma takvimini yeniden düzenleyeceği, 21.07.2002 tarih ve 55950 Makam Oluruna göre düzenlenen hafta içi, hafta sonu kavramlarının artık ortadan kaldırıldığı, her ayın ilk on günü içinde bir günün dönem açma tarihi olacağı, dönemin başlama gününden itibaren (bu gün dahil, resmi tatiller hariç, hafta sonları dahil) 45 takvim gününde teorik ve direksiyon eğitiminin bitirileceği, artık kuruma kurum kontenjanı kadar kayıt alınacağı, her ay yeni bir dönem açılabileceği ve bu dönemde kurum kontenjanı kadar kursiyer alınabileceği sonucu çıkmaktadır.
Buna göre önceki düzenleme uyarınca örneğin kurum kontenjanı 75 kursiyer ise, hafta içi gündüz bir sınıf(grup), hafta içi akşam 1 sınıf(grup) ve hafta sonu da 1 sınıf(grup) olmak üzere aynı dönemde 3 sınıf(grup) için kursiyer kaydı yapmak suretiyle bir dönemde kontenjanın 3 katı miktarda yani 225 kursiyer kaydı yapılabiliyor iken ; yapılan değişiklikle artık hafta içi gündüz ve akşam veya hafta sonu eğitim yapmak üzere kurum kontenjanı kadar yani 75 kursiyerin kaydı yapılabilecektir.Dolayısıyla kayıt edilebilecek kursiyer sayısı hiçbir şekilde kontenjanı geçemeyecektir ki; bu da önceki düzenlemeye nazaran kayıt edilebilecek kursiyer sayısının 2/3 oranında azaltılması sonucunu doğurmaktadır.
Davacı tarafından ; bir dönemde kurum kontenjanının üç katı kadar kursiyer kaydı yapılabilirken, kurum kontenjanı kadar kursiyer kayıt edilmesinin çok önemli miktarda işgücü ve yatırım kaybına neden olduğu , eğitmen, bina, personel vb. hususların hep kursiyer sayısına göre planlandığı ve ona göre yatırım yapıldığı, yeni düzenlemelerde kamu yararı bulunmadığı ileri sürülerek ilgili maddelerin iptali istenilmiştir.
Davalı idarece; Motorlu Taşıtlar Sürücü Kursu Yönetmeliği’nin 23. maddesi hükmü uyarınca Bakanlıkça, kuruma verilen kontenjan kadar kuruma her ay kursiyer kayıt edileceği düzenlemesinin yapıldığı, bu kursiyerlerin teorik dersleri tamamladıktan sonra her kursiyerin alacağı sertifika sınıfına göre 20 ila 45 saat arasında bire bir direksiyon eğitim aracında eğitim alması gerektiği, ancak, önceki düzenleme uyarınca kurumlar tarafından teorik ve uygulamalı eğitimde, eğitim süresi ile ile ilgili herhangi bir kısıtlama bulunmadığından, direksiyon eğitim dersinin kimi zamanlar dönem içinde verilemediği, daha önceki aylarda kuruma kayıt olan kursiyerlerden de direksiyon eğitimlerini tamamlamayanların bulunmasının, direksiyon eğitimi dersi alamayan kursiyer sayısını her ay artırarak yığılmalara neden olduğu, aşırı birikimden dolayı kursta yeterli direksiyon eğitim aracının bulunmaması, hatta kursiyerlerin teorik eğitimi tamamladıktan 6 ya da 10 ay sonra direksiyon eğitimi aldıklarının ya da fiilen almış gibi gösterdiklerinin tespit edilmesi üzerine, bu sakıncaları gidermek amacıyla yapılan düzenleme ile yeterli direksiyon eğitim aracı ve eğitim personeli olmak üzere hafta içi gündüz, hafta içi akşam veya hafta sonu eğitim yapmak üzere kaydı yapılan kursiyer sayısının toplamının o kursun kursiyer kontenjanını hiçbir şekilde geçemeyeceğinin öngörüldüğü, ayrıca kurs dönemlerinin her ayın ilk 10 günü içinde başlatılıp her dönemde teorik ve uygulamalı ders eğitiminin 45 gün içinde tamamlanması zorunluluğunun getirildiği belirtilmiştir.
2918 sayılı Kanunun ” Sürücü kursları ” başlıklı 123. maddesinde ; motorlu taşıt sürücüsü yetiştirmek, yetişmiş olanlara sınav sonucu sertifika vermek, trafik ile ilgili öğretim ve eğitim yaptırmak üzere kamu kurumları ile diğer hakiki ve hükmi şahıslara Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığınca ilgili mevzuatına göre sürücü kursları açma izni verileceği , sertifika sınavlarının esas ve usullerinin İçişleri Bakanlığı’nın uygun görüşü üzerine Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığınca çıkartılan yönetmelikle belirleneceği ,uyuşmazlık tarihinde yürürlükte olan Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği’nin ” Kurslarda Eğitim-Öğretim ” başlıklı 23. maddesinde; dönemlerin eğitime başlaması ile grupların teşekkülünde uyulacak esasların Bakanlıkça tespit edileceği, ”Sınavlar” başlıklı 43. maddesinin (g) fıkrasında da; kursların çalışmaları ile sınavlardaki iş ve işlemlerin Bakanlıkça tespit edileceği hükme bağlanmıştır.
Motorlu Taşıtlar Sürücü Kursu Yönetmeliği, her sürücü kursuna eğitim kapasitesi, eğitim vereceği yerin teknik yeterliliği, eğitici personel, direksiyon eğitim aracı ve fiziki şartlarına göre bir dönemde alabileceği kursiyer sayısına ilişkin Milli Eğitim Müdürlüklerince kontenjanın belirleneceğini ve bu kontenjan dahilinde kursiyer kaydı yapılmasını öngörmektedir.
Sürücü Kursları Federasyonunca Milli Eğitim Bakanına sunulan 10.02.2010 tarihli dilekçede; Kurslardaki kurum kontenjanlarının belli olduğu, her kurumun kendi kontenjanı kadar aylık kursiyer kaydı alması gerektiği, böylelikle daha iyi eğitimin ve denetimin sağlanacağı, yine aynı Kurumun Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’ne sunulan 28.01.2010 ve Özel Sürücü Kursları Konfederasyonu’nun 22.01.2010 tarihli dilekçelerinde ; bir dönemde kursların kendi kontenjanlarından fazla kursiyer kaydı yapmamasının, kurslarda eğitim ve öğretimin daha başarılı olmasını sağlayacağı ve dönemlerin bütün illerde aynı tarihte başlamasının uygun olacağı yönünde görüş bildirildiği ve yeni düzenlemelerin de bu doğrultuda yapıldığı anlaşılmıştır.
Bu durumda davalı idarece, özel motorlu sürücü kurslarındaki iş ve işlemlerin yürütülmesinde karşılaşılan güçlüklerin giderilmesi, direksiyon eğitimi kalitesinin artırılması, trafik kazalarında yaşanan sürücü kusurlarının azaltılması, gelişen ve değişen koşullara ve ortaya çıkan ihtiyaçlara göre yeniden düzenleme yapılmasının gerekli görülmesi üzerine , bu düzenleme yapılmış olup, bu şekilde kurs kontenjanı aşılmayarak , kontenjan kadar alınan kursiyerin eğitimini
tamamlanarak , kursta olumsuz eğitim koşulları ortadan kaldırılarak yeterli ve kaliteli eğitim verileceğinden, 2918 sayılı Kanunun 123 ve Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği’nin 23.maddeleri uyarınca idarenin düzenleme yetkisi kapsamında yeni düzenleme getiren sözkonusu maddelerde mevzuata ve hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davanın reddine hükmedilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce, tetkik hakiminin açıklamaları dinlenildikten sonra gereği görüşüldü:
Dava, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’nün 02.03.2011 gün ve 1521 sayılı Makam oluru ile yürürlüğe giren Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kurslarındaki Uygulamalar ile Sınav Kurulları ve Sınav Esasları’nın ‘Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kurslarındaki Uygulamalar’ kısmının ‘Dönem ve Gruplar’ başlıklı 12. maddesinin 2 ve 3. fıkralarının iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kurslarındaki Uygulamalar ile Sınav Kurulları ve Sınav Esasları 08.07.2002 tarih ve 55812 sayılı Makam Olur’u ile yürürlüğe girmiş, 02.03.2011 tarih ve 1521 sayılı Makam Olur’u ile de dava konusu değişiklikler yapılmış; 11.06.2013 tarih ve 1314557 sayılı Makam Olur’u ile yürürlüğe giren Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kursu Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Yönergesi’nin ‘Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat’ başlıklı 12. maddesinde yer alan “Bu Yönergenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 08/07/2002 tarihli ve 55812 sayılı Makam Oluru ile yürürlüğe giren Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kurslarındaki Uygulamalar ile Sınav Kurulları ve Sınav Esasları,… ile bu hususlarda yazılmış yazılar yürürlükten kaldırılmıştır.” düzenlemesi ile dava konusu Esaslar yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu durumda, dava konusu Esasların yürürlükten kalkması nedeniyle uygulanma olanağı kalmadığından ve herhangi bir uygulama işlemi de dava konusu edilmediğinden davanın konusunun kalmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, konusu kalmayan dava hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, davanın açılmasına sebebiyet vermiş olması nedeniyle kararın verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen …TL avukatlık ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, aşağıda dökümü gösterilen … TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, bu karara karşı tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 09/01/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.