Danıştay 15. Daire Başkanlığı         2016/5914 E.  ,  2017/4339 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/5914
Karar No : 2017/4339

Temyiz Eden (Davalı) :
Vekili :
Karşı Taraf (Davacılar) :
İstemin Özeti :….İdare Mahkemesi’nin …. tarih ve E:..; K:… sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmaların Özeti :Savunma verilmemiştir.
Düşüncesi : Temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce, gereği görüşüldü:
Dava; davacıya ait ………. plakalı araçla ilgili belediyeden izin almaksızın ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapıldığından bahisle 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun Ek/2-3. maddesi uyarınca altmış gün süreyle geçici olarak trafikten men edilmesine ilişkin 13/09/2015 tarih ve 521532 sayılı işlem ile araç sürücüsüne 2.400,00 TL idari para cezası verilmesine yönelik aynı günlü 177038 sayılı işlemlerin iptali istemiyle açılmıştır.
….İdare Mahkemesi’nce; davacı şirkete ait aracın D2 türü taşıt yetki belgesinin bulunduğu ve bu belgeye istinaden yurtiçi ticari yolcu taşımacılığı yapıldığı, uyuşmazlığa konu taşımacılık D2 yetki belgesi kapsamında yapılabileceğinden, geçerli servis aracı güzergâh izin belgesinin bulunmaması nedeniyle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından, İdare Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması” başlıklı Ek 2. maddesinde; araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahiplerinin 14.400.000 lira para cezası ile cezalandırılacağı, ayrıca, aracın onbeş gün süre ile trafikten men edileceği, ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, araç sahibine, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezasının üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanacağı, ayrıca, aracın her defasında altmış gün süre ile trafikten men edileceği hükmüne yer verilmiştir.
Anılan maddenin ilk halinde aracın üretim amacı dışında yolcu veya yük taşımacılığında kullanılması hali için ceza öngörülmüşken, maddeye 31.05.2012 tarihinde kabul edilen 6321 sayılı Kanunla eklenen üçüncü fıkrayla, “korsan” olarak tabir edilen şehiriçinde ticari amaçlı kayıt dışı yolcu taşımacılığının engellenerek, hem taşımacılık hizmetlerinin düzene sokulması hem de kurallara bağlı olarak yolcu taşımacılığı yapan esnafın haklarının korunmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun “Ulaşım hizmetleri” başlıklı 9. maddesinde; büyükşehir içindeki karayolu üzerinde her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla ulaşım koordinasyon merkezi (UKOME) kurulacağı ve bu Kanun ile büyükşehir belediyesine verilen trafik hizmetlerini plânlama, koordinasyon ve güzergâh belirlemesi
ile taksi, dolmuş ve servis araçlarının durak ve araç park yerleri ile sayısının tespitine ilişkin yetkiler ile büyükşehir sınırları dâhilinde il trafik komisyonunun yetkilerinin ulaşım koordinasyon merkezi tarafından kullanılacağı, büyükşehir belediyelerine bu Kanun ile verilen görev ve yetkilerin uygulanmasında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun bu Kanun’a aykırı hükümlerinin uygulanmayacağı ifade edilmiştir.
5216 sayılı Kanunun anılan hükmüne istinaden hazırlanan ve 15/06/2006 gün ve 26199 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği’nin 28/2 maddesinde, “Taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçları ile toplu taşım araçlarının tahsis süreleri, ticarî plâka sayıları ile bu plâkaların verilmesine ilişkin usûl, esas ve devir ücretleri UKOME’ce tespit edilir.” kuralı yer almıştır.
Yukarıda yer verilen Kanun ve Yönetmelik maddeleri birlikte değerlendirildiğinde; belediye sınırları içinde karayolu taşımacılığı yapacak olan servis araçlarının güzergâh ile sayılarının UKOME tarafından tespit edileceği, UKOME tarafından bu hususta alınmış bir izin belgesi ile güzergâh belirleme kararı bulunmayan araçlarla, Karayolu Taşıma Kanunu uyarınca düzenlenmiş yetki belgelerine istinaden servis taşımacılığı yapılmasının mümkün olmadığı, aksine davranışın 2918 sayılı Kanun’un ek 2. maddesinde belirtilen müeyyidelerin uygulanmasını gerektirdiği sonucuna varılmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden; 13/09/2015 günü ….ilçesi … AVM arka kapısı mevkiinde yapılan denetim sırasında, davacıya ait … plakalı araç ile ilgili belediyeden alınmış çalışma ruhsatnamesi olmadan ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapıldığı tespit edilerek 2918 sayılı Kanun’un ek 2/3 maddesi uyarınca davacıya ait aracın 60 gün süreyle trafikten men edilmesine ve araç sürücüsüne 2.400 TL para cezası uygulanması üzerine bu işlemin iptali istemiyle davanın açıldığı, olay günü düzenlenen yolcu beyanına ek tutanakta, araç sürücüsünün hafta sonları yevmiye karşılığı araca şoförlük yaptığını, buna karşılık araç sahibinden ücret aldığını beyan ettiği anlaşılmaktadır.
Turizm servis taşımacılığı güzergâh izni, şehir içi turizm taşımacılığı yapan araçlara verilmekte olup transfer hizmeti gerçekleştiren davacının yolcu taşımacılığının da bu kapsamda değerlendirilmesi gerekmektedir.
4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’na dayanılarak çıkarılan, Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin “Yetki belgesi türleri” başlıklı 6. maddesinde ise, D türü yetki belgesinin otobüsle yurtiçi yolcu taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere verileceği, taşımanın şekline göre türlere ayrıldığı, D2 yetki belgesinin, tarifesiz olarak yurt içi ticari yolcu taşımacılığı yapacaklara verileceği kuralı yer almaktadır.
Olayda, uyuşmazlığa konu aracın, tescil belgesinde kullanım amacının ‘ticari’ olduğu, yurt içi ticari yolcu taşımacılığı yetkisi veren D2 yetki belgesi eki taşıt belgesine kayıtlı olduğu ve taşıt kartı bulunduğu görülmekle birlikte yalnızca D2 yetki belgesi ile ilgili belediyeden izin alınmaksızın belediye sınırları içinde servis taşımacılığı yapılamayacağı sonucuna varılmaktadır.
Bu durumda, davacıya ait araçla, ilgili belediyeden izin alınmaksızın ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapıldığı hususu, görevli trafik ekiplerince düzenlenen tespit tutanağı ile sabit olduğundan tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmamakta olup, davanın reddine karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemleri iptal eden İdare Mahkemesi kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, ….İdare Mahkemesi’nin …. tarih ve E:…; K:…. sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 18.06.2014 gün ve 6545 sayılı Kanunla eklenen Geçici 8. maddesinin 1. fıkrası ve 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12/09/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.