Danıştay 15. Daire Başkanlığı         2016/4352 E.  ,  2018/8392 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/4352
Karar No : 2018/8392

Temyiz Eden (Davacı) :
Vekili :
Karşı Taraf (Davalı) :
Vekili :
İstemin Özeti : …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… ; K:…. sayılı kararının, hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi:
Düşüncesi : Temyiz istemine konu mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, dosyadaki belgeler incelenerek gereği görüşüldü:
Dava; davacı şirkete ait araçların terör örgütü elemanları tarafından yakıldığından bahisle uğranıldığı ileri sürülen zararın 5233 sayılı Kanun kapsamında karşılanması istemiyle yapılan başvuru üzerine tesis edilen 4 nolu Zarar Tespit Komisyonu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesi’nce; 2011 model … marka … plakalı kamyonun üst kısmındaki beton dökme pompası bedeline ilişkin talep incelendiğinde; davacının başvurusu üzerine ilk olarak 12/12/2012 tarih ve 21/05/2012/439 sayılı komisyon kararı alındığı, bu komisyon kararı incelendiğinde ise, kararda öncelikle … plakalı araç ile ilgili tazminat talebinin adli yargıda özel sigorta şirketi ile davacı arasında devam eden davanın sonucuna kadar bekletilmesine karar verildiği vurgulandıktan sonra, … plakalı araç ile ilgili davacı şirket talebinin değerlendirildiğinin belirtildiği, buna göre de, … plakalı aracın bedeli olan 130.000 TL’nin sigorta şirketi tarafından karşılandığı ve buna ilişkin talebin reddine karar verildiği, aracın beton pompası için belirlenen 30.045 TL zararın ise davacı şirkete ödenmesine karar verildiği ve söz konusu komisyon kararı üzerine davacı ile sulhname imzalandığı, dolayısıyla davacının … plakalı kamyonun üst kısmındaki beton dökme pompası bedeline ilişkin talebinin …. plakalı araç bedelinin karara bağlandığı 29/01/2014 tarih ve 21/04/2014/1158 sayılı komisyon kararı kapsamında karşılanmasına olanak bulunmadığı, 2011 model … marka … plakalı transmikser beton karıştırıcı nitelikteki kamyonun bedeli bakımından ise, davalı idarece söz konusu kamyon bedeli ve üzerindeki beton pompasının ortalama değeri Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğinden sorulmuş, söz konusu birlik tarafından verilen 20/03/2012 tarih ve 2012/809 sayılı cevap yazısında, 2011 model … marka kamyonun beton pompalı fiyatının 177.500 TL olduğu, … Sigorta Şirketi tarafından, davacı şirkete beton pompası hurdası için 11.750 TL ödendiği, hurda değeri düşüldükten sonra kalan 165.750 TL’nin davacıya ödenmesine 29/01/2014 tarih ve 21/04/2014/1158 sayılı komisyon kararı ile karar verildiği, söz konusu komisyon kararı ile davacı şirketin … plakalı transmikser beton karıştırıcı nitelikteki kamyonun bedelinin karşılandığı görülmekte olup, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun’un 1. maddesinde, bu Kanunun amacının, terör eylemleri veya terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle maddî zarara uğrayan kişilerin, bu zararlarının karşılanmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemek olduğu; 2. maddesinde, bu Kanunun, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun 1 inci, 3 üncü ve 4 üncü maddeleri kapsamına giren eylemler veya terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle zarar gören gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerinin maddî zararlarının sulhen karşılanması hakkındaki esas ve usullere ilişkin hükümleri kapsadığı belirtilmiş; 7. maddesinin (b) bendinde; yaralanma, sakatlanma ve ölüm hallerinde uğranılan zararlar ile tedavi ve cenaze giderleri; c) terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetler nedeniyle kişilerin mal varlıklarına ulaşamamalarından kaynaklanan maddî zararlar, bu Kanuna göre sulh yoluyla karşılanabilecek zarar kalemleri arasında sayılmıştır.
5233 sayılı Kanunun 12. maddesi ile, Kanun kapsamındaki maddi zararların sulhen karşılanması için özel bir usul öngörülmüştür. Buna göre, Kanunda belirtilen süreler içinde ilgili valiliklere yapılan başvurular, valilikler nezdinde oluşturulan komisyonlarca değerlendirmeye tâbi tutulmakta ve başvuranın zarara uğradığı sonucuna varılması halinde saptanan zararın ödenmesine karar verilerek bu miktar üzerinden düzenlenen sulhname tasarısı davet yazısı ile birlikte hak sahibine tebliğ edilmektedir. Davet üzerine gelen hak sahibi veya yetkili temsilcisinin sulhname tasarısını kabul etmesi halinde, bu tasarının kendisi veya yetkili temsilcisi ve komisyon başkanı tarafından imzalanacağı belirtilmiş, maddenin son fıkrasında da sulh yoluyla çözülemeyen uyuşmazlıklarda ise ilgililerin yargı yoluna başvurma haklarının saklı olduğu hükme bağlanmıştır.
Anılan 12. maddenin gerekçesinde ise “… Hukukumuzda feragat, kabul ve sulh gibi işlemler, görülmekte olan davaları sona erdiren işlemlerdir. Sulh işlemi, dava öncesi yapılmışsa dava açılmasını engelleyici özelliktedir. Sulh işlemine rağmen dava açılırsa bu durum itiraz olarak ileri sürülebilir ve dava ortadan kaldırılır. Böylece dostane bir çözüm şekli olan sulh bağlayıcı niteliktedir.” şeklinde açıklamalara yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirket tarafından, 22/09/2011 tarihli dilekçe ile davalı idareye başvuruda bulunulduğu, başvuru dilekçesinde, 25/07/2011 tarihinde terör örgütü mensupları tarafından yakıldığı ileri sürülen … plakalı … marka beton mikserine uygun inşaat aracı ile araç üzerinde monteli bulunan beton mikseri zararı ile … plakalı araç ile araç üzerinde monteli bulunan beton dökme pompası zararının 5233 sayılı Kanun uyarınca tazmininin talep edildiği anlaşılmaktadır.
… Sigorta A.Ş.nin 12/04/2012 tarih ve 8/621 sayılı yazısında, sigortalı bulunan … plakalı aracın 25/07/2011 tarihinde terör saldırısı sonucu ağır hasar gördüğü, pert-total olduğu, araç için 130.000 TL ödeme yapıldığı, araç üzerinde bulunan beton pompasının poliçe teminatının bulunmaması nedeniyle pompa ile ilgili ödeme yapılmadığı belirtilmiştir.
Davacı şirket tarafından … plaka sayılı araçta meydana gelen zararın sigorta şirketince karşılanması talebiyle yapılan başvuru, … Sigorta Şirketinin 15/11/2011 tarih ve 91/2317 sayılı yazısıyla, poliçe teminat borcunun hasar tarihi itibariyle ödenmemiş olması nedeniyle reddedilmiştir.
Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğinin 20/03/2012 tarih ve 2012/809 sayılı yazısında, 2011 model … marka kamyonun (Transmikser) Mart 2012 Kasko Değer Listesindeki değerinin 195.000 TL, 2011 model … marka kamyonun (beton pompalı) değerinin ise 177.500 TL olduğu belirtilmiştir.
… Sigorta A.Ş. nin 24/12/2013 tarihli yazısında beton pompası için 11.750 TL sovtaj bedeli ödendiği belirtilmiştir.
… Sigorta Şirketi’nin 19/07/2012 tarih ve 41/M/242 sayılı yazısında, sigortalı olan … plakalı araçta 25/07/2011 tarihinde meydana gelen hasar sebebi ile tazminat talebinin reddedilmesi nedeniyle, sigortalı tarafından şirket aleyhine … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … E. sayılı dosyasında tazminat davası açıldığı, yargılamanın devam ettiği belirtilmiştir.
Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zarar Tespit Komisyonu’nun 12/12/2012 tarih ve 21/05/2012/439 sayılı işlemiyle, 25/07/2011 tarihinde … Karayolunun 98. kilometresinde … Mağaraları mevkisinde bulunan davacı şirket şantiyesine terör örgütü mensuplarınca yapılan baskında 2 adet kamyonun yakıldığı, … plakalı kamyon ile üzerinde monteli beton mikseri için davacı şirket tarafından … Sigorta aleyhine Midyat Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … E. sayılı dosyası ile açılan davada yargılamanın devam etmesi nedeniyle bahse konu şirketin bu araçla ilgili haklarının yargılama sonucuna bırakılmasına,
… plakalı kamyon için …Sigorta Şirketince 130.000 TL ödeme yapılmış olması nedeniyle davacının bu talebinin reddine, Araç üzerinde bulunan beton pompasının poliçe teminatının olmaması nedeniyle beton pompası ile ilgili bir ödeme yapılamayacağının belirtilmesi nedeniyle, beton pompası ile ilgili yapılan yazışma ve araştırmalarda söz konusu pompanın ikinci el fiyatı ile hurda değerinin belirlenme imkanı bulunmadığından söz konusu beton pompasının 13/07/2011 tarihli … İş Makineleri A.Ş. tarafından 223377 sayılı faturadan 2 adet sıfır mikserin 70.689,79 TL olduğu, 1 adet yeni mikserin değerinin 35.345 TL olduğu, %15 oranında mikserin hurda değeri 5.300 TL düşüldüğünde terör olayında yanarak kullanılamaz hale geldiği anlaşılan mikser için 30.045 TL paranın verilerek ilgilinin mikser için toplam zararının karşılanacağı kanaatine varılması nedeniyle başvurucuya mikser beton pompası için 30.045 TL ödeme yapılmasına karar verildiği ve davacı şirket tarafından sulhnamenin imzalandığı görülmektedir.
Dava konusu Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zarar Tespit Komisyonu’nun 29/01/2014 tarih ve 21/04/2014 tarih ve 1158 sayılı işlemiyle, 25/07/2011 tarihinde terör örgütünce davacının … ve … plakalı 2 adet kamyonunun yakıldığı, … plakalı kamyon ile üzerinde monteli beton mikseri için şirketin kaskodan tazminat talebinde bulunduğu talebin reddi üzerine sigorta şirketi aleyhine açılan davanın … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:…, K:… sayılı kararı ile aracın yakılma tarihinden 13 gün sonra kasko yapıldığı gerekçesiyle sigorta şirketi lehine karar verildiği, başvurucunun diğer araçları ile ilgili zararlarının daha önce kasko ve 5 Nolu Zarar Tespit Komisyonunun 2012/5-439 sayılı kararı ile karşılandığından, terör nedeniyle zararı karşılanmayan 1 adet … kamyon ile beton pompasının kaldığı, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği’nin 20/03/2012 tarih ve 2012/809 sayılı yazılarında 1 adet … marka 2011 model kamyonun beton pompalı fiyatının 177.500 TL olduğu, yanan beton pompasının hurdası için 11.750 TL ödenmesi nedeniyle hurda değeri düşüldükten sonra kamyon ve üzerinde bulunan beton pompası için 165.750 TL ödeme yapılmasına karar verilmesi üzerine anılan işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
… Karayolunun 98. kilometresinde …. Mağaraları mevkisinde bulunan davacı şirkete ait şantiyenin 25/07/2011 tarihinde terör saldırısına uğraması nedeniyle davacı şirkete ait … plakalı beton mikserine uygun inşaat aracı ile araç üzerinde monteli bulunan beton mikseri ve … plakalı araç ile araç üzerinde monteli bulunan beton dökme pompasının yakıldığı hususunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. … plakalı araç için sigorta şirketince ödeme yapılması nedeniyle bu hususta da taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık yakılan beton mikserine uygun araç ve yakılan araçlar üzerinde monteli bulunan beton mikseri ve beton pompası değerinden kaynaklanmaktadır.
2012 tarihli zarar tespit komisyonu kararında, yargılamanın devam etmesi nedeniyle … plakalı kamyon ile üzerinde monteli beton mikseri ile ilgili tazminat talebinin yargılama sonucu değerlendirilmesine karar verilmiştir. … plakalı kamyon için sigorta şirketince ödeme yapılması nedeniyle kamyon zarar talebi reddedilmiş, üzerinde bulunan beton pompası ile ilgili yapılan araştırma sonucu 13/07/2011 tarihli … İş Makineleri A.Ş. tarafından düzenlenen fatura baz alınarak mikser zararının 30.045 TL olduğu, başvurucuya mikser beton pompası için 30.045 TL ödeme yapılmasına karar verilmiştir. Beton mikseri ile beton pompası birbirinden farklı makineler olmalarına rağmen 2012 tarihli komisyon kararı ile mikser beton pompası için 30.045 TL ödeme yapılmasına karar verilmiş ve davacı tarafından sulhname imzalanmıştır. Sulhname içeriğinin her türlü şüpheden uzak, açık ve net olarak anlaşılması durumunda sulhname imzalandıktan sonra sulhname konusu zarar için dava açılmasına hukuken imkan bulunmamaktadır. Sulhnameye konu 2012 tarihli işlemde 30.045 TL zarar hesabının beton mikseri için mi beton pompası için mi yapıldığı hususu açık ve net olarak anlaşılamamaktadır. 2012 tarihli işleme esas teşkil eden fatura, mikser değerine ilişkin olup, 2012 tarihli işlemde mikser beton pompası zararının 30.045 TL olduğu yazılmış, …. plakalı kamyon ve mikser zararı ile ilgili tazminat talebi yargılama sonucuna bırakılmıştır. Dava konusu 2014 tarihli komisyon kararında ise … plakalı kamyon ile üzerinde monteli beton mikseri ile ilgili talebin değerlendirildiği, davacının diğer araçları ile ilgili zararının sigorta şirketi ve 2012 tarihli komisyon kararı ile karşılandığı, zararı karşılanmayan kamyon ile beton pompasının kaldığı belirtilmiş olup, ilk komisyon kararındaki 30.045 TL ödemenin beton pompası için yapılmadığı kabul edilmiştir. Dava konusu işlem ile zararı karşılanmayan kamyon ve beton pompası değeri için Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğinin 20/03/2012 tarih ve 2012/809 sayılı yazısı uyarınca zarar hesabı yapıldığı belirtilmiş ise de anılan yazıdan sadece 2011 model … marka kamyonun değerinin mi yoksa kamyon ve beton pompasının toplam değerinin mi 177.500 TL olduğu hususu açık ve net olarak anlaşılamamaktadır. Davacı tarafından dosyaya sunulan bilgi ve belgeler dikkate alındığında belirlenen değerin kamyon ve beton pompasının toplam değeri olamacağı görülmektedir. Ayrıca beton mikserine uygun araç ile beton pompasına uygun aracın birbirinden farklı olduğu, beton pompasını taşıyan kamyonun değerinin sigorta şirketince karşılandığı, zararı karşılanmayan kamyonun üzerinde beton mikseri olan kamyon olduğu, dava konusu işleme dayanak alınan değerin üzerinde beton mikseri bulunan kamyona ilişkin olmadığı görülmektedir.
Durum böyle olunca, davalı idarece zarar gören beton mikserine uygun kamyon, beton mikseri ve beton pompası değeri yeniden araştırılmak suretiyle zarar hesabı yapılması ve 2012 tarihli sulhname üzerine ödenen miktar mahsup edilmek suretiyle işlem tesis edilmesi gerekirken eksik inceleme sonucu tesis edilen işlemde hukuka uyarlık, davanın reddi yolunda verilen mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… ; K:… sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanunla eklenen Geçici 8. maddesinin 1. fıkrası ve 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20/12/2018 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
İdare mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
İdare Mahkemesi’nce verilen karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep de bulunmadığından temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği oyuyla çoğunluk kararına katılmıyoruz.