Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2016/4016 E. , 2017/4749 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/4016
Karar No : 2017/4749
Temyiz Eden (Davalı) :
Vekili :
Karşı Taraf (Davacı) :
Vekili :
İstemin Özeti : …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti :Savunma verilmemiştir.
Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce; dosyanın tekemmül ettiği anlaşılmakla yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, dosyadaki belgeler incelenerek gereği görüşüldü:
Dava; davacının ”Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği” belgesinin Gümrük Yönetmeliğinin. 578/2 maddesi uyarınca iptal edilmesine ve kullanıcı koduna bloke konulmasına ilişkin Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 21.11.2014 tarih ve 4108098 sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesince; davacı ile bir grup ilgili hakkında “Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’na muhalefet ve evrakta sahtecilik” suçlarından… Ağır Ceza Mahkemesi’nin E:… sayılı dosyasında yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda yapılan tespitler kapsamında davacının üzerine atılı suçlara iştirak ettiğine dair delil ve emareye rastlanamadığının belirtildiği ve bu kapsamda dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, transit taşıma rejimi kapsamında 28.10.2014 tarihinde Lübnan’dan Taşucu Limanına gelen ve 31.10.2014 tarihinde transit olarak Suriye’ye çıkış yapmak üzere Cilvegözü Gümrük Müdürlüğü’ne sevk edilen ‘kemiksiz sığır eti’ yüklü tırların mühürlerinin sökülmek suretiyle 31.10.2014 günü davacının yetkilisi olduğu A tipi Genel Antrepoya milli eşya gibi getirildiği, malların depo stoklarına milli ürün olarak alındıkları, ürün çıkışlarının da milli stoklardan yapılmış olduğu, olay günü milli depolarda yaşanan yoğunluk sebebiyle eşyaların yer değiştirme operasyonunun milli depo yerine hemen bitişik oda niteliğindeki A Tipi Genel Antrepo kapsamında bulunan 4 no’lu depoda gerçekleştirildiği, ancak tüm gümrüklü ve gümrüksüz depoların aynı koridora açılacak şekilde iç içe olması nedeniyle bu durumdan antrepoda görevli yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin ve personelinin haberinin olmadığı, dosyada bulunan irsaliye, fatura ve stok kaydı gibi belgelerin değiştirme işleminin milli depoda yapılacak şekilde planlandığı, araçlara Taşucu Gümrük Müdürlüğü tarafından takılan mühürlerin depoların bulunduğu tesisin girişinden önce sökülmesinin de bu amaca yönelik olduğu, olayın birkaç saat içerisinde gerçekleştiği ve polis baskınıyla açığa çıktığı, antreponun mührünün mesai başlangıcında yetkilendirilmiş gümrük müşaviri tarafından açılması sebebiyle deponun açık vaziyette olduğu, durumun polis baskınıyla tespit edildiği, mesai bitiminde depolar mühürlenmeden önce davacı tarafından yapılacak fiziki kontrolde durumun tespit edilip yetkili gümrük idaresine bildirilebileceği dikkate alındığında olayda davacının görevini yerine getirmekte herhangi bir kusurunun bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı tarafından anılan Mahkeme kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
4458 Sayılı Gümrük Kanunun 10. maddesinin 1 fıkrasının (c) bendinde gümrük idaresinin gümrük mevzuatının doğru olarak uygulanması için gerekli gördüğü bütün önlemleri alabileceği bu çerçevede, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin gerekli gördüğü bir kısım tespit işlemlerinin, belirleyeceği niteliklere sahip gümrük müşavirleri eliyle yürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
Kanunun verdiği bu yetkiye dayanılarak davalı idare tarafından yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği kurumu oluşturulmuş bunlara uygulanacak usul ve esaslar 07.10.2009 tarih ve 27369 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük Yönetmeliği’nde düzenlenmiş, Yönetmeliğin 574 üncü maddesinde Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri; Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine istinaden ekonomik etkili gümrük rejimleri, nihai kullanım, basitleştirilmiş usul uygulamaları ve diğer gümrük işlemlerinin doğru olarak uygulanmasını sağlamak için Müsteşarlıkça belirlenen tespit işlemlerini yapmak üzere yetkilendirilen ve 576 ncı maddede belirtilen şartları taşıyan gümrük müşaviri olarak tanımlanmıştır.
Yönetmeliğin “Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerine Uygulanacak Cezalar ve Yetki Belgesi İptali” başlıklı 578 inci maddesinde; yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerince yapılan tespit işlemlerine ilişkin olarak mevzuata aykırı durumların belirlenmesi halinde haklarında Kanunun geçici 6. maddesi hükümlerinin uygulanacağı, yetkilendirilmiş gümrük müşaviri olabilme şartlarından birinin kaybedilmesi, tespit işlemleri ile ilgili olarak Müsteşarlıkça belirlenen asgari fiyatın altında hizmet verilmesi, görevin bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yapılmaması veya kusurlu olarak yapılması ya da Kanunda yer alan mesleğin genel prensiplerine aykırı harekette bulunulması veya dolaylı temsil suretiyle faaliyet gösteren gümrük müşavirleriyle ya da tespit işlemini yaptıran yükümlü ile doğrudan veya dolaylı iş ilişkisi içinde olduğunun tespit edilmesi durumlarında yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin yetki belgelerinin iptal edileceği kurala bağlanmıştır.
İşlem tarihinde yürürlükte olan 05.05.2011 tarihli 27925 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği 2 Seri No’lu Gümrük Genel Tebliği’nin 11. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin 8 nolu alt bendinde; yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin AN8, genel antrepoya eşya giriş çıkış işlemlerinin tespiti ile gümrük yükümlülüğü sona erdikten sonra varsa ilgili kurumlarca yapılacak kontrol sonuçlarına göre gümrük gözetiminin sonlandırılmasının tespitini yapmakla görevli oldukları, 13. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde AN6, AN8 tespit işlemlerini yapacak yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin, antreponun her açılış ve kapanışında eşyanın gümrük gözetimi altında bulundurulmasına yönelik gerekli tedbiri alacağı, gümrük gözetimini zaafiyete uğratacak hususların tespiti halinde durumu her koşulda yetkili gümrük idaresine ve gerektiğinde antrepo işleticisine gecikmeksizin bildireceği, aynı şekilde 21. maddesinin 2. fıkrasında; tespit işlemlerinin yapılması sırasında gümrük mevzuatına veya sair mevzuata herhangi bir aykırılık tespit edilmesi veya böyle bir aykırılık bulunduğuna dair ciddi şüpheler oluşması halinde, yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerince derhal ilgili gümrük müdürlüğüne bildirimde bulunulması gerektiği; aynı maddenin 4. fıkrasında ise antrepolara eşya alınması ve çıkarılması sırasında eksiklik ve fazlalık tespit edilmesi halinde durumu antrepoda görevlendirilen 20. maddede belirtilen kişi ve antrepo işleticisi ile müştereken bir tutanağa bağlamak ve derhal ilgili gümrük idaresine bilgi vererek gerekli takibatın başlatılmasının sağlanması gerektiği düzenlenmiştir.
Yukarıda yer alan mevzuat bir bütün olarak değerlendirildiğinde davalı idarenin kendi yetki ve görev alanında bulunan bir kısım “tespit” işlerini yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerine yaptırdığı davalı idarenin yetkilendirdiği gümrük müşavirlerini seçmede ve bu kişilerin görevlerini layıkıyla yapmadığını veya görevlerini yaparken güven sarsıcı davranışlarda bulunduğunu tespit ettiğinde de bu kişilere verdiği yetkileri geri alabileceği açıktır. Bu çerçevede, bir antrepo ile antrepoya eşya giriş çıkışına ilişkin tespit işlemlerini yapmak üzere sözleşme imzalayan yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin asıl görevinin, söz konusu eşyaya ait antrepo beyannamesi , özet beyan ve tır karnesinde yer alan bilgilerin kontrolü ve bu bilgiler ışığında antrepoya alınan eşyanın kap adeti ve miktarı gibi özelliklerinin kontrolü ve sayımı ile antreponun mevzuatta öngörüldüğü şekilde işletilmediği yönünde şüpheli bir durum olması halinde konunun ilgili gümrük müdürlüğüne iletilmesi olduğu, dolayısıyla yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin antrepolarla ilgili görevleri sadece eşyanın kap adedinin kontrolü ile sınırlı olmayıp, antreponun fiziki imkan ve tesisat bakımından da gümrük gözetimini zaafiyete uğratmayacak şekilde işletilmesine yönelik mevzuatta öngörülen koşulları sağlayıp sağlamadığı husunun belirlenmesini de içermektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; T95 belge numaralı yetki belgesi ile Gümrüklü A Tipi ……No’lu Genel Antrepoda ……… Antrepo Depo Hiz. Gıda Teks. Mad. San. Tic. Ltd. Şti.’yle imzalanan 14/T95/AN8/2 sayılı sözleşme gereğince Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri olarak görev yapan davacı hakkında, Mersin İl Emniyet Müdürlüğü’nce yürütülen bir soruşturma kapsamında, 28/10/2014 günü Lübnan’dan Taşucu Liman’ına gelen ve kemiksiz sığır eti olarak beyan edilen transit rejime tabi malların yüklü olduğu …, …ve … plakalı TIR’ların mühürlerinin sökülerek milli eşyaymış gibi antrepoya alındığı, aynı gün … plakalı TIR’ların antrepodan çıktığı, polis ekiplerince durdurulan TIR’ların tavuk kıyması ve kırıntısı yüklü olduğu, diğer iki TIR’ın ise antrepoda tavuk eti yüklenirken yakalanarak muhafaza altına alındığı, araçların transit refakat belgesinde ise beyan edilen yükünün kemiksiz sığır eti olduğu, bu suretle ……. Antrepo Depo Hiz. Gıda Teks. Mad. San. Tic. Ltd. Şti.’ye ait antrepoda transit rejime tabi kemiksiz sığır etlerinin tavuk kıyması ve kırıntısı ile değiştirilerek kaçakçılık yapılmış olduğu, antrepoya giriş çıkış işlemlerinin tespiti (AN8) ve antrepoda stok kayıtlarının altışar aylık dönemler itibariyle tespiti (AN7) işlemlerini yapmakla yükümlü olan davacının görevini bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yapmadığı, bu yolla yapılan kaçakçılık olayına yardım etmiş olduğu, Gümrük İdaresini yanıltarak gerek gümrük, gerekse de kaçakçılık mevzuatını ihlal ettiğinden bahisle Gümrükler Genel Müdürlüğünce ”Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği” belgesinin Gümrük Yönetmeliği m. 578/2 uyarınca iptal edilmesi ve kullanıcı koduna bloke konulması üzerine, bu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda; davacının T95 belge numaralı yetki belgesi ile …….. Antrepo Depo Hiz. Gıda Teks. Mad. San. Tic. Ltd. Şti.’ye ait Gümrüklü A Tipi A 33000037 No’lu Genel Antrepoda Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri olarak görev yaptığı, söz konusu antrepoda Mersin Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü’nün bilgisi ve onayı dahilinde milli ve gümrüklü eşyaların depolandığı, milli ve gümrüklü malların depolandığı alanların aynı koridora açılmakta olduğu ve bu depolara aynı kapıdan girildiği, 08/11/2014 tarihli Sayım Tespit El Koyma ve Yeddi Emin Teslim Tutanağı’nda milli eşyaların depolandığı 11 numaralı deponun mühürlenen giriş kapısının haricinde PVC’den yapılmış küçük bir kapısının daha bulunduğu, bu kapıdan 11 numaralı depoya kapısı mühürlü olduğu halde giriş çıkış yapılabildiği, ayrıca 11 numaralı deponun 2 numaralı depoya açılan kepenk şeklindeki kapısının mühür bozulmadan açılabildiği ve bu suretle mühür bozulmadan 11 numaralı depoya giriş çıkış yapılabildiği, antrepodaki güvenlik kameralarının bir çoğunun zemine bakar şekilde yönlendirildiği, milli ve gümrüklü depolarda kemiksiz bufalo ve sığır eti bulunması gereken kolilerde tavuk kıyması ve tavuk kırıntılarının bulunduğu ve bu kolilerin orjinal ambalaj şeritlerinin sert plastikten olmasına rağmen şeffaf şeritli plastik bantla paketlendiği, kemiksiz bufalo ve sığır eti bulunması gereken bazı kolilerin ise boş olarak soğuk hava deposunda bulunduğu, antrepo sayım tespit tutanağı ile müdürlük antrepo kayıtlarının incelenmesi neticesinde, antrepoda 1.181.792,44 Kg. kırmızı et bulunması gerekirken 120.229,00 Kg. kırmızı etin bulunduğunun belirlendiği, antrepoda operatör olarak çalışmakta olan ………..’nun ise ifadesinde; antrepoda transit tavuk ve balık işi yapıldığı, son 3 aydır transit kırmızı et işi yapılmakla birlikte bu kırmızı etlerin transferinin yapıldığını görmediğini beyan ettiği, polis tarafından yapılan teknik takip ve yakalamalar neticesinde de transit rejime tabi olarak limandan çıkarılan kırmızı etlerin anılan antrepoda tavuk etleri ile değiştirilmek suretiyle kaçakçılık yapıldığının tespit edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, transit rejime tabi kırmızı etlerin tavuk eti ile değiştirilmesi eylemlerinin 3 aydır yapılmakta olduğu, sözkonusu eylemlerin gümrük yetkililerinden gizlenebilmesi için antreponun fiziki koşullarında gerekli değişikliklerin yapıldığı (ek kapı, kameraların yönlerinin değiştirilmesi, vb.), antreponun güvenliğinden sorumlu davacı ve görevlendirdiği yardımcısının bu değişiklikleri çıplak gözle yapacağı denetimle dahi ortaya koyabilecekken, Mersin Gümrük Müdürlüğü’ne herhangi bir bildirimde bulunulmadığı, bu suretle görevini tam olarak, bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yapmayarak, yapılan kaçakçılık olayına zemin hazırlamış olduğu açık olan davacı hakkkında tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmış olup, İdare Mahkemesince davanın reddine karar verilmesi gerekirken, işlemin iptali yolunda verilen kararda hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 18.06.2014 gün ve 6545 sayılı Kanunla eklenen Geçici 8. maddesinin 1. fıkrası ve 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21/09/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.