Danıştay 15. Daire Başkanlığı         2016/2894 E.  ,  2017/7492 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/2894
Karar No : 2017/7492

Temyiz Eden (Davalı) :
Vekili :
Karşı Taraf (Davacı) :
Vekili :
İstemin Özeti : …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:.. sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce; tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, dosyadaki belgeler incelenerek gereği görüşüldü:
Dava; davacının ”Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği” belgesinin Gümrük Yönetmeliği’nin 578/2 maddesi uyarınca iptal edilmesine ilişkin Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 21.04.2014 tarih ve 7604 sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesince; dava konusu olay nedeniyle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun Geçici 6-2/c maddesi uyarınca, davacıya görevini bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yapmadığı ve kusurlu olarak yaptığı gerekçesiyle verilen 6 ay süreyle geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezasının iptali istemiyle … İdare Mahkemesinin E:.. sayılı esasında açılan davada, Mahkemenin 26… tarih ve K:.. sayılı kararıyla, “isnat edilen fiilin sübuta ermediği” gerekçesiyle işlemin iptaline karar verildiğinden, sübuta ermeyen eylemi nedeniyle davacının yetkilendirilmiş gümrük müşaviri yetki belgesinin iptaline ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
4458 Sayılı Gümrük Kanunun 10. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde gümrük idaresinin gümrük mevzuatının doğru olarak uygulanması için gerekli gördüğü bütün önlemleri alabileceği bu çerçevede, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin gerekli gördüğü bir kısım tespit işlemlerinin, belirleyeceği niteliklere sahip gümrük müşavirleri eliyle yürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
Kanunun verdiği bu yetkiye dayanılarak davalı idare tarafından yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği kurumu oluşturulmuş, bunlara uygulanacak usul ve esaslar 07.10.2009 tarih ve 27369 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük Yönetmeliği’nde düzenlenmiş, Yönetmeliğin 574 üncü maddesinde Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri; Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine istinaden ekonomik etkili gümrük rejimleri, nihai kullanım, basitleştirilmiş usul uygulamaları ve diğer gümrük işlemlerinin doğru olarak uygulanmasını sağlamak için Müsteşarlıkça belirlenen tespit işlemlerini yapmak üzere yetkilendirilen ve 576 ncı maddede belirtilen şartları taşıyan gümrük müşaviri olarak tanımlanmıştır.
Yönetmeliğin “Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerine Uygulanacak Cezalar ve Yetki Belgesi İptali” başlıklı 578 inci maddesinde; yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerince yapılan tespit işlemlerine ilişkin olarak mevzuata aykırı durumların belirlenmesi halinde haklarında Kanunun geçici 6. maddesi hükümlerinin uygulanacağı, yetkilendirilmiş gümrük müşaviri olabilme şartlarından birinin kaybedilmesi, tespit işlemleri ile ilgili olarak Müsteşarlıkça belirlenen asgari fiyatın altında hizmet verilmesi, görevin bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yapılmaması veya kusurlu olarak yapılması ya da Kanunda yer alan mesleğin genel prensiplerine aykırı harekette bulunulması veya dolaylı temsil suretiyle faaliyet gösteren gümrük müşavirleriyle ya da tespit işlemini yaptıran yükümlü ile doğrudan veya dolaylı iş ilişkisi içinde olduğunun tespit edilmesi durumlarında yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin yetki belgelerinin iptal edileceği kurala bağlanmıştır.
Anılan Yönetmeliğin 538. maddesinin 5. fıkrasında; antrepolarda yapılan sayımlar sonucunda fazla çıkan eşyanın kayda alınacağı, fazlalığın kabul edilebilir nedenlerden ileri geldiğinin gümrük idaresine tevsik edilemediği taktirde, sözkonusu eşyanın 4458 sayılı Kanun’un 177/1-h maddesi uyarınca tasfiye edileceği ve fazla çıkan eşyaya isabet eden ithalat ve ihracat vergileri kadar para cezası alınacağı düzenlemesine yer verildiği; işlem tarihinde yürürlükte olan 05.05.2011 tarihli 27925 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği 2 Seri No’lu Gümrük Genel Tebliği’nin 11. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin 8 nolu alt bendinde; yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin AN8, genel antrepoya eşya giriş çıkış işlemlerinin tespiti ile gümrük yükümlülüğü sona erdikten sonra varsa ilgili kurumlarca yapılacak kontrol sonuçlarına göre gümrük gözetiminin sonlandırılmasının tespitini yapmakla görevli oldukları, 13. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde AN6, AN8 tespit işlemlerini yapacak yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin, antreponun her açılış ve kapanışında eşyanın gümrük gözetimi altında bulundurulmasına yönelik gerekli tedbiri alacağı, gümrük gözetimini zaafiyete uğratacak hususların tespiti halinde durumu her koşulda yetkili gümrük idaresine ve gerektiğinde antrepo işleticisine gecikmeksizin bildireceği, aynı şekilde 21. maddesinin 2. fıkrasında; tespit işlemlerinin yapılması sırasında gümrük mevzuatına veya sair mevzuata herhangi bir aykırılık tespit edilmesi veya böyle bir aykırılık bulunduğuna dair ciddi şüpheler oluşması halinde, yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerince derhal ilgili gümrük müdürlüğüne bildirimde bulunulması gerektiği; aynı maddenin 4. fıkrasında ise antrepolara eşya alınması ve çıkarılması sırasında eksiklik ve fazlalık tespit edilmesi halinde durumu antrepoda görevlendirilen 20. maddede belirtilen kişi ve antrepo işleticisi ile müştereken bir tutanağa bağlamak ve derhal ilgili gümrük idaresine bilgi vererek gerekli takibatın başlatılmasının sağlanması gerektiği düzenlenmiştir.
Yukarıda yer alan mevzuat bir bütün olarak değerlendirildiğinde davalı idarenin kendi yetki ve görev alanında bulunan bir kısım “tespit” işlerini yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerine yaptırdığı, davalı idarenin yetkilendirdiği gümrük müşavirlerini seçmede ve bu kişilerin görevlerini lâyıkıyla yapmadığını veya görevlerini yaparken güven sarsıcı davranışlarda bulunduğunu tespit ettiğinde ise bu kişilere verdiği yetkileri geri alabileceği açıktır. Bu çerçevede, bir antrepo ile antrepoya eşya giriş çıkışına ilişkin tespit işlemlerini yapmak üzere sözleşme imzalayan yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin asıl görevinin, söz konusu eşyaya ait antrepo beyannamesi, özet beyan ve TIR karnesinde yer alan bilgilerin kontrolü ve bu bilgiler ışığında antrepoya alınan eşyanın kap adeti ve miktarı gibi özelliklerinin kontrolü ve sayımı ile antreponun mevzuatta öngörüldüğü şekilde işletilmediği yönünde şüpheli bir durum olması halinde konunun ilgili gümrük müdürlüğüne iletilmesi olduğu, dolayısıyla yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin antrepolarla ilgili görevlerinin sadece eşyanın kap adedinin kontrolü ile sınırlı olmayıp, antreponun fiziki imkân ve tesisat bakımından da gümrük gözetimini zaafiyete uğratmayacak şekilde işletilmesine yönelik mevzuatta öngörülen koşulları sağlayıp sağlamadığı husunun belirlenmesini de içermektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri olarak görevli bulunduğu İskenderun Gümrük Müdürlüğü denetiminde faaliyet gösteren ….. Yakıt San. ve Tic. A.Ş. firmasına ait C31000084 kodlu özel antrepoda, İskenderun Gümrük Müdürlüğü ile İskenderun Gümrük Muhafaza Kaçakçılık ve İstihbarat Müdürlüğü’nce oluşturulan heyet marifeti ile 04.09.2013 tarihinde yapılan denetimde, antrepo çevresindeki tel örgülerin yerinde olmadığı ve yaklaşık 50-60 metrelik kısmının korunaksız olduğu, antrepo sahasına ön giriş kapısı haricinde arka taraftan da girilebilecek bir yol ve kapının bulunduğu, bu yolun kullanılarak tesis içindeki kantara uğramadan rahatlıkla dışarı çıkılabileceği gibi, dışardan da antrepo içindeki eşyaya ulaşılabileceği, milli ve gümrüklü eşyaların aynı alanda kontrolsüz olarak bulundurulduğu, ayrıca antrepo sahasında yapılan ölçüm sonucu ile stok defterinin karşılaştırılması sonucunda 7.586.227-Kg petro kok cinsi eşyanın eksik olduğunun tutanak ile tespit edildiği, davacının antrepo sahasında istinat tellerinin bir kısmının olmayışı, eşyanın bir kısmının antrepoya verilen izinli sahanın dışına konulmuş olması, antreponun arka tarafından rahatlıkla girip çıkılacak bir yolun oluşturulması durumları ile birlikte petro kok cinsi eşyadan 7.586.227 kg’lık eksiklikten haberinin dahi bulunmadığı, görevini yerine getirirken mesleki sorumluluğunun bilincinde olmadığı, gerekli dikkat ve özeni göstermediği, görevini kusurlu olarak yaptığı, antrepoda meydana gelen uygunsuzlukları fark etmediğinden bahisle, Gümrükler Genel Müdürlüğünce ”Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği” belgesinin Gümrük Yönetmeliği md. 578/2 uyarınca iptal edilmesi ve kullanıcı koduna bloke konulması üzerine, bu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda; davacının Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri olarak görevli bulunduğu ….. Yakıt San. ve Tic. A.Ş. firmasına ait C31000084 kodlu özel antrepoda, İskenderun Gümrük Müdürlüğü ile İskenderun Gümrük Muhafaza Kaçakçılık ve İstihbarat Müdürlüğü’nce oluşturulan heyet marifeti ile 04.09.2013 tarihinde yapılan denetimde, antreponun etrafını çeviren tel örgülerin bir kısmının bulunmaması sebebiyle antrepodan çıkarılan millileşmiş eşya ile gümrüklü eşyanın aynı yerde korunaksız biçimde bulunduğunun tespit edilmesi üzerine 07.09.2013 tarihinde antrepoda bulunan eşya miktarının ………. Survey ve Denizcilik firmasına ölçtürülmesi sonucunda antrepo sahasında 51.842.970 Kg petro kok cinsi eşyanın bulunduğunun belirlendiği, stok defterine göre ise sahada 59.429.197 Kg petro kok cinsi eşyanın olması gerektiğinden, sahada 7.586.227 Kg petro kok cinsi eşyanın eksik olduğu sonucuna varıldığı, antrepo sahibinin ek depolama alanında bulunan eşyanın ölçüme dahil edilmediği gerekçesiyle tutanağa imza atmayarak itiraz ettiği, antrepo sahibi tarafından antrepo sahasındaki eşyanın tamamının tespiti için Doğu Akdeniz Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü’ne yapılan başvuru üzerine aynı denetim heyeti tarafından 10.09.2013 tarihinde …. Survey ve Denizcilik firmasına yeniden yaptırılan ölçüm sonucunda antreponun yanında bulunan etrafı tellerle çevrili alanda 13.408.771-Kg petro kok cinsi eşyanın olduğu, antrepo ve ikinci kömür sahası toplam stok miktarının ise 65.251.741-Kg olduğunun belirlendiği ve bu durumun tutanak altına alındığı, stok defterine göre ise sahada 59.429.197 Kg petro kok cinsi eşya olması gerektiğinden, sahada 5.822.544-Kg petro kok cinsi eşyanın fazla olduğu, dosya içerisinde bu fazlalığı açıklayan herhangi bir bilgi ve belgeye rastlanılamadığı, 04.09.2013 tarihli tutanak ile tespiti yapılan ilave yol ve kapıya erişimin engellenmesi amacıyla yolun girişinin toprakla kapatıldığı ve antrepo sahibi firmanın 23.08.2013 tarihinde antreponun yanında bulunan tel örgülerle ayrılmış 5.000 m2’lik alanın antrepoya dahil edilmesi istemli bir dilekçesinin bulunduğunun belirlendiği, işbu temyiz incelemesine konu Ankara 8. İdare Mahkemesi’nin kararına esas alınan Ankara 5. İdare Mahkemesi’nin 26.02.2015 tarih ve E:2014/1392,K:2015/299 sayılı iptal kararının, yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin antrepolarla ilgili görevlerinin sadece eşyanın kap adedinin kontrolü ile sınırlı olmayıp, antreponun fiziki imkân ve tesisat bakımından da gümrük gözetimini zaafiyete uğratmayacak şekilde işletilmesine yönelik mevzuatta öngörülen koşulları sağlayıp sağlamadığı husunun belirlenmesini de içerdiği ve davacının görevini öngörülen şekilde icra etmediği gerekçesiyle Dairemizin 06.11.2015 tarih ve E:2015/3813, K:2015/7162 sayılı kararı ile bozulduğu, bu karara karşı yapılan karar düzeltme isteminin ise Dairemizin 13.12.2017 tarih ve E:2016/5695, K:2017/7493 sayılı kararı ile reddedildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; dava konusu işleme dayanak teşkil eden fiillerin antrepoda bulunan ve serbest dolaşıma girmemiş bir kısım eşyanın antrepo sahasından çıkarılmış olmasının yanında, antrepoyu çevreleyen tellerin zarar görmüş olmasının yetkilendirilmiş gümrük müşaviri tarafından idareye bildirilmesi gerekirken, davacı tarafından konuya ilişkin herhangi bir bildirimde bulunulmadığı, antreponun arka tarafından rahatlıkla girip çıkılacak bir yolun oluşturulduğu ve ayrıca Gümrük Yönetmeliği uyarınca eşyada meydana gelen eksiklikten ve fazlalıktan dolayı davacının da sorumlu olduğu, yapılan son tespitte antrepoda 5.822.544-Kg petro kok cinsi eşyanın fazla olduğunun belirlendiği, bu nedenle davacının görevi ile ilgili gerekli dikkat ve özeni göstermediği, mesleki kurallara aykırı hareket ettiği ve görevin gerektirdiği güveni sarsıcı harekette bulunduğu anlaşıldığından, davacı hakkkında tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmış olup, İdare Mahkemesince davanın bu nedenle reddine karar verilmesi gerekirken, işlemin iptali yolunda verilen kararda hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 18.06.2014 gün ve 6545 sayılı Kanunla eklenen Geçici 8. maddesinin 1. fıkrası ve 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13/12/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.