Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2016/1438 E. , 2017/383 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/1438
Karar No : 2017/383
Temyiz Eden (Davacı) :
Vekili :
Karşı Taraf (Davalı) :
Vekili :
Müdahil (Davalı Yanında) :
Vekili :
İstemin Özeti : ….İdare Mahkemesi’nin …. tarih ve E:…; K:…. sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmaların Özeti : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Düşüncesi : Temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce; dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin esasına geçilerek gereği görüşüldü:
Dava, davacıya ait iş yerinin karayoluna bağlantı sağladığı geçiş yolunun kullanılabilmesi amacıyla beş gün içerisinde (davalı yanında müdahil) komşu akaryakıt istasyonu sahibi şirketten muvafakat alınması ya da geçiş yolu izin belgesi alınması gerektiği, aksi takdirde iş yerinin faaliyetinin durdurulacağı hususunun bildirilmesine rağmen belirtilen sürede geçiş yolu izin belgesi/muvafakat alınmadığından bahisle iş yerinin faaliyetinin durdurulmasına ilişkin 29.07.2015 tarih ve E-5024 sayılı işlemin iptaliyle açılmıştır.
…. İdare Mahkemesi’nce; davacı tarafından iş yeri olarak kullanılan taşınmaza ilişkin olarak 1995, 2002, 2008 yıllarında iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alındığı, davacının işyerine komşu taşınmazda akaryakıt istasyonu işleten şirket tarafından, davacının geçiş yolu izin belgesinin olmadığı, kendileri tarafından alınan izin belgesi kapsamındaki geçiş yolunun kullanıldığı, bu durumun da ticari faaliyetlerini olumsuz etkilediği yönünde yapılan şikayet üzerine, davacıya geçiş yolu izin belgesi alması ya da anılan şirketten muvafakat alınması için 13.07.2015 tarihli işlemle 5 günlük süre tanındığı halde davacı tarafından herhangi bir izin belgesi veya muvafakatname sunulamadığının görüldüğü, 2008 yılında ruhsat talebiyle ilgili işlemler sırasında Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü’nün 01.08.2008 tarih ve 3930 sayılı işleminde, davacı ve diğer tesislerin giriş çıkışının, bitişiğinde bulunan akaryakıt istasyonundan yola bağlantı yapılması şartıyla uygun olduğunun belirtildiği, bu durumun davacıya bildirildiği, ancak davacı tarafından yan taşınmazda bulunan şirketten herhangi bir muvafakat alınmadan ticari faaliyetine bu şekilde devam edildiği, davacının mevzuat hükümleri uyarınca sahip olması gereken belgelere sahip olmadığından 2008 yılında haberdar olduğu, bu durumda, geçiş yolu izin belgesi olmayan davacı hakkında mevzuat hükümleri doğrultusunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından; İdare Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 17. maddesinde; … akaryakıt, servis, dolum ve muayene istasyonları, umuma açık park yeri ve garaj, terminal, fabrika, işhanı, çarşı, pazar yeri, eğlence yerleri, turistik yapı ve tesisler, inşaat malzemesi ocak ve harmanları, maden ve petrol tesisleri, araç bakım, onarım ve satım işyerleri ve benzeri trafik güvenliğini etkileyecek yapı ve tesisler için, o karayolunun yapım ve bakımı ile sorumlu kuruluştan izin alınmasının zorunlu olduğu, 18. maddesinde; belediye sınırları içinde yapılacak olan 17. maddede sayılan yapı ve tesisler için; belediyelerden izin alınması gerektiği, belediyelerce bu iznin verilmesinde, trafik güvenliği bakımından bu tesisler hakkındaki Yönetmelikte belirlenen şartların yerine getirilmesini sağlamalarının … zorunlu olduğu, maddenin son fıkrasında ise; bu madde ve 17. maddede belirtilen tesislere ait şartlar, izin ve denetim esaslarının Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca düzenlenen yönetmelikte gösterileceği hükme bağlanmıştır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 17. ve 18. maddelerine dayanılarak çıkarılan Karayolu Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmeliğin “Geçiş Yolu İzin Belgesi” başlıklı 4. maddesinde; bu Yönetmelik kapsamındaki tesisler için, karayoluna bağlantıyı sağlayacak geçiş yolları yönünden Geçiş Yolu İzin Belgesi alınmasının zorunlu olduğu, bu belgenin sadece yol ve trafik güvenliğinin sağlanması ile ilgili olduğu, 3194 sayılı İmar Kanunu gereğince alınması gerekli ruhsatlar yönünden geçerli olmadığı, ancak Geçiş Yolu İzin Belgesi alınmadan, 3194 Sayılı İmar Kanunu’nun öngördüğü ruhsat alınsa dahi, inşaata başlanılamayacağı, tesis sahibince, yapılanma, arazi kullanımı ve diğer hususlarla ilgili olarak görevli ve yetkili kuruluşlardan gerekli iznin alınmasının zorunlu olduğu, 16. maddesinde; belediye sınırları dışındaki karayolları kenarında yapılacak ve açılacak tesislerden karayoluna bağlantı yapılmak istenmesi halinde, yolu yapan ve bakım altında tutan kuruluştan Geçiş Yolu İzin Belgesi alınmasının zorunlu olduğu, 21. maddesinde; cephe genişliğinin, akaryakıt istasyonları, LPG ikmal istasyonları ile yolcu terminalleri için, iki yönlü devlet yollarında enaz 75 metre, bölünmüş devlet yollarında enaz 45 metre, il yollarında enaz 55 metre ve diğer yollarda enaz 40 metre olacağı, 24. maddesinde; bu Yönetmelik ile Geçiş Yolu Ön İzin Belgesinde belirtilen şartlara uygun olarak inşaatı bitirilen tesisler için Geçiş Yolu Ön İzin Belgesini Geçiş Yolu İzin Belgesi ile değiştirmek üzere İlgili Kuruluşun Bölge Müdürlüğüne müracaat edileceği, ilgili Kuruluşca yerinde inceleme yapıldıktan ve Yönetmelik şartlarına aykırı bir durumun olmadığı tespit edildikten sonra tesise Geçiş Yolu İzin Belgesi verileceği, Geçiş Yolu İzin Belgesinin bir örneğinin de ilgili Valiliğe gönderileceği, Geçiş Yolu İzin Belgesi verilen tesisler için 3194 Sayılı İmar Kanunu ve buna bağlı Yönetmeliklere göre ilgili Valilikten İşletme İzin Belgesi (Yapı Kullanma İzni ) alınacağı, bu Yönetmelik hükümleri ile Geçiş Yolu İzin Belgesinde belirtilen hususlara aykırı olarak inşaatı bitirilen tesislere İşletme İzin Belgesi verilemeyeceği, tesislerin işletilmesi sırasında, bu Yönetmelik hükümleri ile Geçiş Yolu İzin Belgesinde belirtilen şartlara uygunluğunun ilgililerce sürekli olarak denetleneceği, aykırı görülecek hususların tesis sahibine yazılı olarak tebliğ edilerek, aykırılığın giderilmesinin isteneceği, aykırılığın durumuna göre uygun bir süre verilerek bu süre sonunda aykırılığın giderilmemesi durumunda Geçiş Yolu İzin Belgesinin geçici olarak iptal edileceği ve durumun ilgili Valiliğe ve tesis sahibine bildirileceği, Valilikçe, ilgili kuruluşla işbirliği sağlanarak tesise ait geçiş yolları her türlü gider tesis sahibine ait olmak üzere araç giriş çıkışına imkan vermiyecek şekilde tamamen kapatılmak suretiyle tesisin geçici olarak faaliyetten men edileceği, belirlenen aykırılıkların giderildiğinin tesis sahibince yazılı olarak bildirildiğinde, gerekli inceleme yapılarak, bu aykırılıkların giderildiğinin anlaşılması halinde Geçiş Yolu İzin Belgesinin yeniden verileceği ve bu durumun ilgili Valiliğe bildirileceği belirlenmiş, “Geri Çekme Mesafesi” başlıklı 26. maddesinde; tesislerin bünyesinde mevcut olan yerüstü akaryakıt, sıvılaştırılmış gaz ve diğer tehlikeli madde depolarının cephe hattının karayolu sınır çizgisine enaz 50 metre, tesislerin ana binaları, her türlü yeraltı ve yerüstü depoları, ticari amaçlı kümes, ağıl, ahır ve benzeri besi çiftlikleri, balık ve benzeri üretme çiftlikleri, ticari amaçlı sundurmalar, yüzme havuzları ve sabit kantarlar ile ticari, eğitim, sağlık, dini, kültürel ve benzeri kamu ve özel yapıların cephe hattının karayolu sınır çizgisine enaz 25 metre, pancar, buğday, fındık, tütün, pamuk, sebze ve benzeri tarım ürünlerinin depolandığı, yıkama, kurutma, yükleme ve boşaltma işlemlerinin yapıldığı açık sahalar, bekçi kulübesi, akaryakıt pompaları, sıvılaştırılmış gaz pompaları ve kaideleri, yükleme – boşaltma rampaları ve benzeri ikinci derecede yapıların cephe hattının karayolu sınır çizgisine enaz 5 metre mesafede olmasının zorunlu olduğu, meskenlerde de, cephe hattı ile karayolu sınır çizgisi arasında enaz 5 metrelik mesafe aranacağı belirtilmiş, “Park Alanları”nın düzenlendiği 25. maddesinin 3. bendinde; lokanta kahvehane ve diğer hizmet birimi yerleri için brüt kullanma alanının beher 40 metrekaresi başına, enaz 25 metrekare parkyeri bulundurulmasının zorunlu olduğu, bu Yönetmelik kapsamındaki diğer tesislerin birarada ve müşterek hizmet verecek şekilde kurulması halinde parkyeri alanının, her farklı hizmet birimi için ayrı ayrı hesaplanarak bulunacak alanların toplamı kadar alınacağı, 28. maddesinde ise; bir arada veya yanyana bulunup aynı veya farklı hizmet birimlerini ihtiva eden tesislerin karayoluna bağlantısının aynı geçiş yolu ile sağlanabileceği düzenlenmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; … Merkez ….köyü sınırlarında 11.04.2008 tarihinde davalı idareden alınan iş yeri açma ve çalışma ruhsatı uyarınca fırın olarak faaliyet göstermekte olan davacının iş yerine ait yol geçiş izninin bulunmadığı, ancak komşu taşınmazdaki akaryakıt istasyonu sahibi şirketin geçiş yolunun kullanıldığı, davalı idarenin 14.04.2008 tarih ve 1647 sayılı işlemiyle davacı adına düzenlenen iş yeri açma ve çalışma ruhsatının yazı ekinde davacılara gönderildiği, ancak Karayolları Genel Müdürlüğü 10. Bölge Müdürlüğünün 01.08.2008 tarih ve 03930 sayılı yazısında belirtilen hususlara önemle uyulması gerektiğinin belirtildiği, Karayolları Genel Müdürlüğü 10. Bölge Müdürlüğünün anılan yazısında ise; …. Devlet Yolunun …. Köyü mevkiinde işletilmekte olan tesislerin giriş çıkışının, bitişiğinde bulunan akaryakıt istasyonundan yola bağlantı yapılması şartıyla sakıncası bulunmadığının belirtildiği, akaryakıt istasyonu sahibinin şikayeti üzerine davalı idarece, Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü’nden alınan 31.10.2014 tarih ve 184244 sayılı yazı doğrultusunda 5 gün içerisinde ilgili şirketten muvafakat veya Karayolları 10. Bölge Müdürlüğünden geçiş yolu izin belgesi alınması, aksi taktirde iş yerinin kapatılacağına ilişkin 13.07.2015 tarihli işlemin tesis edildiği, davacı tarafından belirtilen sürede geçiş yolu izin belgesi/muvafakat alınmadığından iş yerinin faaliyetinin durdurulmasına ilişkin dava konusu 29.07.2015 tarih ve E-5024 sayılı işlemin tesis edilmesi üzerine görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yol ve trafik güvenliğinin sağlanması açısından karayolu kenarına yapılacak tesislerin yol geçiş izni almaları zorunlu olmakla birlikte, Yönetmeliğin 28. maddesi uyarınca yan yana bulunan tesislerin aynı geçiş yolunu kullanabilmeleri mümkündür.
Karayolları Genel Müdürlüğü 10. Bölge Müdürlüğünün 01.08.2008 tarih ve 3930 sayılı yazısıyla davacıya ait tesisin bitişiğinde bulunan akaryakıt istasyonundan tesise giriş çıkış yapılması için izin verildiği, bu tarihten itibaren geçiş yolunun müşterek olarak kullanıldığı ve bu sayede davacılara ait tesisin faaliyetini sürdürdüğü görülmektedir.
Böylece davacıya ait tesise gelen araçların, akaryakıt istasyonuna ait yol geçiş izni kapsamında tesise giriş ve çıkış yapmaları halinde, mevzuatta karayolundaki araçlar açısından can ve mal güvenliğinin tehlikeye atılmaması amacıyla öngörülen şartların sağlandığının idarece kabul edildiği anlaşılmaktadır.
Karayolları Genel Müdürlüğü 10. Bölge Müdürlüğü’nün anılan işlemiyle davacıya ait iş yerinin komşu akaryakıt istasyonunun yol geçiş iznini kullanmasına muvafakat verilmesi karşısında, idarece verilen beş günlük süre içerisinde yol geçiş izin belgesi/muvafakat almadıklarından bahisle davacıya ait iş yerinin faaliyetinin durdurulması yolunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bununla birlikte; davacıya ait iş yerinin karayolu güvenliğinin sağlanması açısından, Karayolu Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmeliğin, cephe genişliği, geri çekme mesafesi ve otopark alanları gibi diğer hükümleri yönünden de Yönetmelikte aranan şartları sağlaması gerektiği ve davalı idarece bu yönleriyle de denetlenebileceği açıktır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile …. İdare Mahkemesi’nin …. tarih ve E:….; K:…. sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, kullanılmayan yürütmeyi durdurma harcının istemi halinde davacıya iadesine, 2577 sayılı Kanunun 18.06.2014 gün ve 6545 sayılı Kanunla eklenen Geçici 8. maddesinin 1. fıkrası ve 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19/01/2017 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X)KARŞI OY :
Temyize konu İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği görüşüyle aksi yönde oluşan çoğunluk kararına katılmıyorum.