Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2016/10298 E. , 2017/1229 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/10298
Karar No : 2017/1229
Davacı :
Vekili :
Davalılar :
Davanın Özeti : Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 24.05.2004 tarih ve 2004/74 sayılı ve “Silah Ruhsatı Alacak Kişilere Verilecek Raporlar” konulu Genelgesi ile 91/1779 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Yönetmeliğin 15. maddesinde yer alan “fiziki rahatsızlıklar” ibaresinin iptali istenilmektedir.
ve ‘nın Savunmalarının Özeti : 6136 sayılı Kanun’un 7. maddesi hükmüyle , hiçbir şekilde silah taşıma ve bulundurma izni alamayacaklar belirlendikten sonra, silah ruhsatı verilmesini engelleyen diğer hususların da yönetmelikle düzenlenmesinin öngörüldüğü, Bakanlar Kuruluna verilen yetki çerçevesinde yürürlüğe konulan Yönetmeliğin 15. maddesinde silah ruhsatı verilmesi için müracaat eden kişilerden istenecek belgelerin sayıldığı, 16. maddede ise silah ruhsatı verilmeyecek kişilerin sayıldığı, çeliştiği iddia edilen bu iki maddenin birbirini tamamlar nitelikte olduğu, sağlık raporları arasında eşgüdümü sağlama amacıyla tarafından düzenleme yapılmasında da hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
Savunmasının Özeti : Bir kişinin silah ruhsatı almasına engel bir problemi olup olmadığının tespiti tıp doktorları tarafından yapıldığından ve ‘nın hastanelere ve doktorlara talimat vermesi söz konusu olmayacağından, silah ruhsatı alacak kişilere verilecek sağlık raporlarının aynı kurallara bağlı olarak ülke genelinde aynı durumda olan insanların aynı hukuki muameleye tabi tutulmalarını sağlayacak şekilde bir genelgeyle belirlenmesinin kamu yararı ve hizmet gereği olduğu belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Tetkik Hakimi :
Düşüncesi : Davanın, 91/1779 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Yönetmeliğin 15. maddesinde yer alan “fiziki rahatsızlıklar” ibaresine yönelik kısmının reddine, Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 24.05.2004 tarih ve 2004/74 sayılı Genelgesi’nin “düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak bir gözün görmesi 2/10’dan aşağı, her iki gözün görme toplamı 12/20’den az olanlara” silah ruhsatı verilmeyeceğine ilişkin kısmının ise iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı :
Düşüncesi : Dava; 24.05.2004 tarih ve 2004/74 sayılı “Silah Ruhsatı Alacak Kişilere Verilecek Raporlar”a ilişkin Genelge ile dayanağı 91/1779 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Yönetmeliğin 15. maddesinde yer alan “fiziki rahatsızlıklar” ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
6136 sayılı Yasa’nın verdiği yetkiye dayalı olarak yürürlüğe giren 91/1779 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmeliğin 15. maddesinde de, silah taşıma veya bulundurma ruhsatı almak isteyenlerden, silah taşımalarında veya bulundurmalarında psikolojik, nörolojik ve fiziki rahatsızlıklar bakımında sakınca bulunmadığına dair doktor raporu ve sicil belgesi ile Bakanlıkça belirlenen diğer belgelerin isteneceği; silah ruhsatı verilmesini engelleyen hallerin sayıldığı 16/1. maddesinin (n) bendinde de akıl hastası veya psikolojik rahatsızlıkları olanlara silah taşıma veya bulundurma ruhsatı verilmeyeceği hükmüne yer verilmiştir.
Bakanlar Kuruluna yasayla verilen yetki çerçevesinde silah ruhsatına ilişkin uygulamalara açıklık getirmek amacıyla çıkarılan yönetmeliğin dava konusu 15. maddesinde yer alan “fiziki rahatsızlıklar” ibaresine, silah taşıma ve bulundurmalarında fiziki kusurları yönünden sakıncası bulunanları belirlemek ve bunların silah sahibi olmalarını önlemek amacıyla yer verildiği sonucuna varılmış olup anılan düzenlemede dayanağı mevzuata aykırılık görülmemiştir.
Davanın nın 24.05.2004 tarih ve 2004/74 nolu Genelgesindeki, “düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak bir gözün görmesi 2/10’dan aşağı, her iki gözün görme toplamı 12/20’den az olanlara” silah ruhsatı verilmeyeceğinde ilişkin kısmına gelince;
Bakanlar Kurulunca yapılan düzenlemede, “düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak bir gözün görmesi 2/10’dan aşağı, her iki gözün görme toplamı 12/20’den az ” olması halinin silah taşıma veya bulundurma ruhsatı verilmesine engel bir durum olup olmadığı yolunda bir açıklamaya yer verilmemiştir. Dolayısıyla anılan düzenleme doğrultusunda davacının anılan rahatsızlığının ruhsat almaya engel rahatsızlıklar kapsamında olup olmadığı hususunun, ruhsat verilmesi isteminde bulunan ilgilinin muayenesi sonucu rahatsızlığın nitelik ve derecesi tespit edilerek doktor raporuyla belirlenmesi gerekmektedir.
Ateşli silahlar ve bıçaklar ile diğer aletler hakkında düzenlemeler yapmaya yetkili olan Bakanlar Kurulunca yapılan düzenleme yürürlükte bulunduğu sürece, veya nın, rahatsızlığın seyri ve derecesi de dikkate alınmadan, salt “düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak bir gözün görmesi 2/10’dan aşağı, her iki gözün görme toplamı 12/20’den az” olması halinin ruhsat almaya engel olduğu yolunda düzenleme yapma yetkisi bulunmamaktadır.
Bu durumda, 6136 sayılı Yasanın uygulanmasına yönelik olarak düzenleme yapma yetkisine sahip olmayan tarafından çıkarılan Genelgenin dava konusu edilen “düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak bir gözün görmesi 2/10’dan aşağı, her iki gözün görme toplamı 12/20’den az olanlara” silah bulundurma ve taşıma ruhsatı verilmemesine ilişkin kısmında yetki yönünden hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın 91/1779 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Yönetmeliğin 15. maddesinde yer alan “fiziki rahatsızlıklar” ibaresine yönelik kısmının reddine, ‘nın 24.05.2004 tarih ve 2004/74 sayılı Genelgesi’nin “düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak bir gözün görmesi 2/10’dan aşağı, her iki gözün görme toplamı 12/20’den az olanlara” silah ruhsatı verilmeyeceğine ilişkin kısmının iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesince, İdari Dava Daireleri Kurulunun 25/04/2016 tarih ve E:2016/1524; K:2016/1771 sayılı bozma kararı uyarınca savcı düşüncesinin davacı vekiline 12.12.2016 tarihinde usulüne uygun olarak tebliğ edildiği ve dosyanın tekemmül ettiği görüldükten sonra işin esasına geçilerek gereği görüşüldü:
Dava, Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 24.05.2004 tarih ve 2004/74 sayılı ve “Silah Ruhsatı Alacak Kişilere Verilecek Raporlar” konulu Genelgesi ile 91/1779 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Yönetmeliğin 15. maddesinde yer alan “fiziki rahatsızlıklar” ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dava dilekçesindeki iddialar göz önüne alınarak 24.05.2004 tarih ve 2004/74 sayılı Genelge’ye yönelik iptal istemi Genelge’nin, “düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak bir gözün görmesi 2/10’dan aşağı, her iki gözün görme toplamı 12/20’den az olanlara” silah ruhsatı verilmeyeceğine ilişkin bölümüyle sınırlı olarak incelenmiştir.
6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun’un 1. maddesinde, ateşli silahlarla mermilerinin ve bıçaklarla salt saldırı ve savunmada kullanılmak üzere özel olarak yapılmış bulunan diğer aletlerin memlekete sokulması, yapılması, satılması, satın alınması, taşınması veya bulundurulmasının bu yasa hükümlerine tabi olduğu; ateşli silahları taşıyabilecekler ve bulundurabileceklerin sayıldığı 7. maddesinin 5. fıkrasında da, Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikte belirlenecek esaslara göre valiler tarafından verilecek izin vesikasını alanların silah taşıyabileceği ve bulundurabileceği hükmüne yer verilmiştir.
6136 sayılı Kanun’un verdiği yetkiye dayalı olarak yürürlüğe giren 91/1779 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmeliğin 1. maddesinde, bu Yönetmeliğin amacının, 6136 sayılı Yasa kapsamında bulunan her türlü ateşli silahlarla mermilerinin ve bıçaklarla salt saldırı ve savunmada kullanılmak üzere özel olarak yapılmış bulunan diğer aletlerin memlekete sokulması, yapılması, satılması, satın alınması, taşınması veya bulundurulmasına ilişkin usul ve esasların düzenlemesi olduğu; davaya konu edilen 15. maddesinde, silah taşıma veya bulundurma ruhsatı almak isteyenlerden, silah taşımalarında veya bulundurmalarında psikolojik, nörolojik veya fiziki rahatsızlıklar bakımından sakınca bulunmadığına dair doktor raporu ve adli sicil belgesi ile Bakanlıkça belirlenen diğer belgelerin isteneceği; silah ruhsatı verilmesini engelleyen hallerin sayıldığı 16. maddesinin 1. fıkrasının (n) bendinde de akıl hastası veya psikolojik ve nörolojik rahatsızlıkları olanlara silah taşıma veya bulundurma ruhsatı verilmeyeceği belirtilmiştir.
Davanın, Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmeliğin 15. maddesinde yer alan “fiziki rahatsızlıklar” ibaresinin iptali istemine ilişkin kısmı incelendiğinde;
Bakanlar Kuruluna kanunla verilen yetki çerçevesinde silah ruhsatına ilişkin uygulamalara açıklık getirmek amacıyla çıkarılan yönetmeliğin dava konusu 15. maddesinde yer alan “fiziki rahatsızlıklar” ibaresine, silah taşıma ve bulundurmalarında fiziki kusurları yönünden sakıncası bulunanları belirlemek ve bunların silah sahibi olmalarını önlemek amacıyla yer verildiği sonucuna varılmış olup anılan düzenlemede dayanağı mevzuata aykırılık görülmemiştir.
Davanın, Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 24.05.2004 tarih ve 2004/74 sayılı Genelgesi’nin “düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak bir gözün görmesi 2/10’dan aşağı, her iki gözün görme toplamı 12/20’den az olanlara” silah bulundurma ve taşıma ruhsatı verilmeyeceğine ilişkin kısmının iptali isteminin incelenmesi;
Bakanlar Kurulunca çıkarılan Yönetmeliğin, yukarıda yer verilen 16/n maddesinde akıl hastası veya psikolojik ve nörolojik rahatsızlıkları olanlara silah taşıma veya bulundurma ruhsatı verilemeyeceği belirtilmekte olup; anılan Yönetmeliğin 15. maddesinde de, silah taşıma veya bulundurma ruhsatı almak isteyenlere, psikolojik, nörolojik veya fiziki rahatsızlıklar bakımından silah almalarında sakınca bulunmadığı yolunda doktor raporu ibraz etme zorunluluğu getirilmiştir.
Ateşli silah ve mermilerinin taşınması ya da bulundurulmasının özel ve ayrık bir yetki olduğu dikkate alındığında, sözü edilen Yönetmelik kurallarıyla, rahatsızlığın derecesi ve ağırlığı gözetilmeden akıl hastalığının, psikolojik ve nörolojik rahatsızlıkların varlığı silah taşıma veya bulundurma ruhsatı verilmesine mutlak bir engel olarak görülürken; kimi fiziki rahatsızlıkların ağırlığı ve niteliğinin gözetilerek silah taşıma veya bulundurma izni verilmesine engel olmayacağının kabul edildiği görülmektedir.
Fiziksel rahatsızlığın silah taşıma veya bulundurma izni verilmesine engel olup, olmadığının belirlenmesinin ise iki yönü bulunmakta olup; bunlardan ilkinin, rahatsızlığın yanı sıra derecesinin ve ağırlığının anlaşılması olduğu; diğerinin ise, doktor raporuyla ortaya konulan rahatsızlığın silah taşıma veya bulundurma yetkisinin kullanılmasına ilişkin olumsuz etkilerinin, diğer bir ifadeyle ateşli silahın kullanılması becerisini engelleyip, engellemediğinin tespit edilmesidir.
Silah bulundurma ve taşıma ruhsatı verilmesine engel oluşturan, diğer bir ifadeyle, kişinin silah taşıma veya bulundurmasının asgari güvenlik kurallara uymasını engelleyen, zorlaştıran, silah kullanma becerisini azaltan ya da tümüyle ortadan kaldıran durumların belirlenmesi ve ayrıca bu hallerin ilgili sağlık kuruluşlarına duyurulup, farklı uygulamaların önlenmesi konusunda, nın ve sağlık alanında otorite olan ‘nın düzenleyici işlem yapma yetkisinin olduğu açıktır.
Ancak, ‘nın dava konusu Genelgeyi hazırlarken bilimsel geçerliliği olan her hangi bir veriden yararlanmadığı, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 01.04.2004 tarih ve 47935 sayılı yazısı ekinde yer alan listede belirtilen psikolojik, nörolojik veya fiziki rahatsızlıkları göz önüne aldığı; Emniyet Genel Müdürlüğü’nün söz konusu yazısının ise, Sağlık İşleri Daire Başkanlığı’nca verilen görüşe dayandırıldığı, bilimsel bir araştırma sonucunda yapılmış tespitler içermediği anlaşılmaktadır.
Buna göre, İçişleri ve tarafından birlikte hareket edilerek silah ruhsatı almaya engel sağlık kusurları belirlenirken, bilimsel bir araştırma sonucu yapılan tespitlere dayanılmadığı ve bilimsel geçerliliği olan herhangi bir veriden yararlanılmadığı görüldüğünden, Genelgenin dava konusu edilen “düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak bir gözün görmesi 2/10’dan aşağı, her iki gözün görme toplamı 12/20’den az olanlara” silah bulundurma ve taşıma ruhsatı verilmemesine ilişkin kısmında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Nitekim, İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 08.04.2015 tarih ve E:2014/1658; K:2015/1218 sayılı kararı da bu yöndedir.
Açıklanan nedenlerle; davanın 91/1779 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Yönetmeliğin 15. maddesinde yer alan “fiziki rahatsızlıklar” ibaresine yönelik kısmının REDDİNE, ‘nın 24.05.2004 tarih ve 2004/74 sayılı Genelgesi’nin “düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak bir gözün görmesi 2/10’dan aşağı, her iki gözün görme toplamı 12/20’den az olanlara” silah ruhsatı verilmeyeceğine ilişkin kısmının İPTALİNE, dava kısmen ret kısmen iptal ile sonuçlandığından aşağıda dökümü yapılan toplam ….TL yargılama giderinin yarısı olan ….TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına, …. TL yargılama giderinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen … TL vekalet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, … TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine artan posta ücretinin istemi halinde taraflara iadesine, bu karara karşı tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, 16/03/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.