Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2015/9061 E. , 2015/8986 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2015/9061
Karar No : 2015/8986
Davacı :
Vekili :
Davalı :
İstemin Özeti:24.02.2015 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına ilişkin Yönetmeliğin tamamının iptali ve yürütülmesinin durdurulması istenilmektedir.
Danıştay Tetkik Hakimi :
Düşüncesi :Davanın süre aşımı nedeniyle reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesince, 2577 sayılı Yasanın 14. maddesi uyarınca hazırlanan Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra gereği görüşüldü:
Dava; 24.02.2015 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına ilişkin Yönetmeliğin tamamının iptali istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 7. maddesinin 4. fıkrasında, ilanı gereken düzenleyici işlemlere karşı, ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içinde dava açılması gerektiği; ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilecekleri hükmüne yer verilmiş; aynı Yasanın 14/3 maddesinin (e) bendinde, dava dilekçelerinin süre aşımı yönünden inceleneceği; 15/1 maddesinin (b) bendinde de, 14/3-e bendi uyarınca davada süre aşımı bulunduğunun tespiti halinde, davanın reddine karar verileceği kurala bağlanmıştır.
Buna göre; düzenleyici işleme karşı ilanını izleyen günden itibaren 60 günlük dava açma süresi içinde dava açılabileceği gibi; bu süre geçmiş olsa dahi, düzenleyici işlemin uygulanmasına ilişkin olarak bir işlem tesis edilmesi halinde, uygulama işlemi ile dayanağı olan düzenleyici işlemin ayrı ayrı veya birlikte, yine yasal dava açma süresi içinde dava konusu edilebilecekleri sonucuna ulaşılmaktadır.
Davacı …. Umum Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası’nca, iptali istenilen düzenleyici işleme karşı 28.10.2015 tarihinde kayda giren dilekçeyle dava açılmış ve işlemin tebliğ tarihi olarak, Yönetmeliğin yürürlük tarihi olan 01.09.2015 tarihi gösterilmek suretiyle dava açma süresi bu tarihten itibaren başlatılmıştır. Oysa düzenleyici işlemlere karşı açılacak davada sürenin, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlatılacağı hususu yukarıda belirtilen yasa maddeleri ile sabittir.
Bu durumda, dava konusu Yönetmeliğin Resmi Gazete’de yayınlandığı 24.02.2015 tarihini izleyen günden itibaren 60 günlük dava açma süresinde açılmayıp, bu süre geçirildikten sonra, Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 01.09.2015 tarihi dava açma süresinin başlangıcına esas alınarak 28.10.2015 tarihinde açılan davanın, süreaşımı nedeniyle esasının incelenmesine hukuken olanak bulunmamaktadır.
Öte yandan, söz konusu düzenleyici işlemin uygulanması halinde menfaati ihlal edilenlerce yasal süresi içerisinde her zaman dava konusu edinilmesi mümkün olduğu açıktır.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı Yasanın 15/1-b maddesi uyarınca davanın süre aşımı nedeniyle reddine, … TL yürütmenin durdurulması harcı ile artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, bu kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde temyizen Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna başvurulabileceğinin taraflara duyurulmasına, 18/12/2015 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY
Dava; 24.02.2015 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına ilişkin Yönetmeliğin tamamının iptali ve yürütülmesinin durdurulması istemiyle açılmıştır.
Anılan düzenlemede, ” 28/8/2007 tarihli ve 26627 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliğinin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin başına “Şoförler için 26 yaşından gün almış olmak,” ibaresi eklenmiş ve aynı fıkranın (ç) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“ç) Şoförler; E Sınıfı Sürücü Belgesi için 5 yıllık, B Sınıfı Sürücü Belgesi için 7 yıllık sürücü belgesine sahip olmak ve her beş yılda bir şoförlük mesleği bakımından bedeni ve psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu yetkili sağlık kuruluşlarından almış olmak.” kuralı getirilmiştir.
Yönetmelik değişikliğinin 2. maddesiyle de bu Yönetmeliğin 1/9/2015 tarihinde yürürlüğe gireceği belirtilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 7. maddesinin 4. fıkrasında, ilanı gereken düzenleyici işlemlere karşı, ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içinde dava açılması gerektiği; ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilecekleri hükmüne yer verilmiştir.
Dava, iptali istenilen Yönetmelik değişikliğinin Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihten itibaren 60 gün içerisinde açılmamış, ancak Yönetmelik değişikliğinin yürürlüğe girdiği 1/9/2015 tarihinden itibaren yasal 60 günlük süre içerisinde 28.10.2015 tarihinde açılmıştır.
Davanın yasal süre içerisinde açılıp açılmadığının tespiti; ilanı gereken, ancak ilan tarihinden daha sonraki bir tarihte yürürlüğe gireceği belirtilen düzenleyici işlemlere karşı ilan ya da yayınlanma tarihinden değil düzenlemenin yürürlük tarihinden itibaren yasal süresi içerisinde dava açmanın mümkün olup olmadığının tespitine bağlıdır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 7. maddesinde, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilecekleri hüküm altına alınmakla, ilanı gereken düzenleyici işlemler yönünden ilgililere uygulama üzerine dava açma olanağı tanındığı tartışmasızdır.
İlanı gereken ancak ilan veya yayınlanmakla birlikte yürürlüğü ileri bir tarihe ertelenmiş, yani henüz yürürlüğe girmemiş bir düzenleyici işleme karşı düzenleyici işlemin ilan ya da yayın tarihinden itibaren 2577 sayılı Yasanın 7. maddesinde belirtildiği şekilde 60 günlük süre içerisinde dava açılması mümkün olmakla birlikte düzenleyici işlemin yürürlük tarihinden itibaren de dava açılabileceğinin kabul edilmesi hak arama özgürlüğünün bir gereği olduğu gibi yukarıda belirtilen 2577 sayılı Yasanın 7. maddesinin amacına da uygun olacaktır.
Aksi halde yayınlanmakla birlikte henüz icrai aşamaya geçmemiş düzenleyici işleme karşı düzenlemenin yürürlüğe girdiği, yani bir anlamda icrailik kazandığı tarihte dava açılamaması veya açılan davaların süreden reddedilmesi sonucunu doğurur ki bu durum hak arama özgürlüğünün kısıtlanmasına yol açar.
Kaldı ki, 2577 sayılı Yasanın 2. maddesine göre ilgililer, ister bireysel olsun isterse düzenleyici olsun herhangi bir işleme karşı ancak menfaatlerinin ihlal edilmesi üzerine dava açabileceklerinden yayınlanmakla birlikte henüz yürürlüğe girmeyen işlemin yayın tarihinde ilgililerin menfaatlerini etkilemediği yürürlük tarihinde ilgililerin menfaatlerini etkileyeceği düşünüldüğünde düzenleyici işlemlere karşı yürürlük tarihinden itibaren dava süresi içerisinde dava açılabileceğini kabul etmek Hukuk Devleti ilkesin de uygun düşecektir.
Açıklanan nedenlerle, dava yasal süresi içerisinde açıldığından işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerekirken süreaşımı nedeniyle davanın reddi yolundaki çoğunluk görüşüne katılmıyoruz.