Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2015/8876 E. , 2016/460 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2015/8876
Karar No : 2016/460
Temyiz Edenler :
1- (Davacı) :
Vekili :
2- (Davalı) :
Vekili :
İstemin Özeti : …7. İdare Mahkemesi’nin …tarih ve …sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmaların Özeti : Taraflarca savunma verilmemiştir.
Düşüncesi : Temyize konu İdare Mahkemesi kararının aracın trafikten men edilmesine ilişkin işlem yönünden verilen davanın reddine ilişkin kısmının; işlem tarihinde geçerli güzergah izin belgesinin bulunduğundan uyuşmazlığa konu yolcu taşımacılığının Kanun’un Ek 2/3. maddesi kapsamında bulunmadığı gerekçesiyle bozulması, idari para cezası verilmesine ilişkin işlem yönünden verilen iptale ilişkin kısmının ise; yukarıda belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce, gereği görüşüldü:
Dava; davacıya ait …plakalı aracın 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. maddesi uyarınca altmış gün süreyle trafikten men edilmesine ve araç sahibi davacıya kullandırma fiili nedeniyle idari para cezası verilmesine ilişkin 23.07.2014 tarih ve 410610, 86433 sayılı işlemlerin iptali istemiyle açılmıştır.
…7. İdare Mahkemesince; trafikten men işlemi yönünden, araca ait personel servis aracı güzergah izin belgesinin kapsamı dışında farklı firmanın personelinin taşındığının tespit edildiği, işlem tarihinde taşınan firma adına düzenlenmiş izin belgesinin bulunmadığı anlaşıldığından işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine, araç sahibi davacıya kullandırma fiili nedeniyle idari para cezası verilmesine ilişkin işlem yönünden; Anayasa Mahkemesi’nin 11.09.2014 tarih ve 2014/52 Esas sayılı dosyada verdiği kararla, 2918 sayılı Kanunun Ek 2.maddesinin üçüncü fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “…araç sahibine…” ibaresi ile ikinci cümlesinin “araç sahibine” yönünden Anayasa’ya aykırı oldukları gerekçesiyle iptaline karar verildiği, işlemin dayanağı kanun hükmü iptal edildiğinden ortaya çıkan yeni hukuki durum nedeniyle işlemin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Taraflarca, anılan İdare Mahkemesi kararının aleyhlerine olan kısımlarının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması” başlıklı Ek 2. maddesinde; araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahiplerinin 14.400.000 lira para cezası ile cezalandırılacağı, ayrıca, aracın onbeş gün süre ile trafikten men edileceği, ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, araç sahibine, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezasının üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanacağı, ayrıca, aracın her defasında altmış gün süre ile trafikten men edileceği hükmüne yer verilmiştir.
Anılan maddenin ilk halinde aracın üretim amacı dışında yolcu veya yük taşımacılığında kullanılması hali için ceza öngörülmüşken, maddeye 31.05.2012 tarihinde kabul edilen 6321 sayılı Kanunla eklenen üçüncü fıkrayla, “korsan” olarak tabir edilen şehiriçinde ticari amaçlı kayıt dışı yolcu taşımacılığının engellenerek, hem taşımacılık hizmetlerinin düzene sokulması hem de kurallara bağlı olarak yolcu taşımacılığı yapan esnafın haklarının korunmasının amaçlandığı görülmektedir.
Diğer yandan; …Büyükşehir Belediyesi Servis Araçları Yönergesinin 1. maddesinde; bu yönergenin İBB sınırları içinde yolcu taşıma izni verilen servis araçlarının hangi koşullar altında ve ne şekilde çalışacaklarını, bunların işleticileri ile verilen hizmetten yararlanan kuruluşlar/şahıslar arasındaki ilişkileri, uygulamayı yürütecek ve denetleyecek olan kuruluş ve organların yetki ve sorumluluk alanlarını belirlemek amacıyla hazırlandığı, “Yaptırımı Gerektiren Fiiller” başlıklı 28. maddesinin 1. bendinde; Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğünden güzergah kullanım izin belgesi almadan çalışılması halinde yaptırım hükümlerinin uygulanacağı, “Uygulanacak Yaptırımlar” başlıklı 29. maddesinin 1. bendinde; bu yönerge hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında düzenlenecek zabıt tutanak ve raporlar doğrultusunda Yaptırım Cetvelinde belirtilen hükümlerin uygulanacağı, 3. bendinde; izinsiz taşımacılıkta kullanıldığı tespit edilen araçların taşıma hizmetinden men edileceği, Güzergâh Kullanım İzin Belgesi alınmadığı sürece çalışmalarının yasak olduğu, 4. bendinde; yapılan denetimlerde Güzergâh Kullanım İzin belgesi olmadan çalıştıkları tespit edilen araçlar hakkında, gerekli cezai işlemin uygulanacağı, düzenlenecek izin belgesi için o yılın güzergâh kullanım harcının %50 fazlasının alınacağı belirlenmiştir.
Anılan Yönergenin ekinde yer alan EK Yaptırım Cetvelinin 1. maddesinde ise; güzergah izin belgesi alınmadan taşımacılık yapılması halinde, ilk seferde aracın 2 gün, ikincisinde 3 gün üçüncüsünde ise 7 gün süreyle taşımacılıktan men edileceği, dördüncüsü ve fazlasında ise aracın taşıma hizmetlerinden men edileceği düzenlenmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; görevli polis memurlarınca 23.07.2014 tarihinde yapılan denetimde, davacıya ait araçla, personel servis aracı güzergah kullanım izni bulunmaksızın …firması çalışanlarının servis taşımacılığının yapıldığının tespit edildiği, bu tespite dayanılarak ilgili belediyeden izin ve ruhsat alınmaksızın ticari amaçlı taşımacılık yapıldığından bahisle 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca dava konusu işlemlerin tesis edildiği, işlem tarihinde söz konusu araca ait 09.07.2014 tarihinde verilen ve 08.05.2015 tarihine kadar geçerli olan … sayı ve …barkod numaralı …Reklam Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi personelinin taşımacılığına ilişkin personel servis aracı güzergah kullanım izin belgesinin bulunduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda da bahsedildiği üzere; 2918 sayılı Kanun’un Ek 2. maddesine 31.05.2012 tarihli değişiklikle eklenen üçüncü fıkranın düzenlenme amacı, korsan taşımacılığın engellenmesidir. Olayda ise, davacı tarafından, denetim sırasında personeli taşındığı tespit edilen firmaya yönelik izin belgesi alınmamışsa da, başka bir firma çalışanlarını taşımak için izin belgesi bulunduğundan, anılan Kanunun Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında ilgili belediyeden izin ve ruhsat almaksızın ticari bir taşımacılık yapıldığından bahsedilemez.
Bu durumda; dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmesi gerekirken, İdare Mahkemesi’nce verilen temyize konu kararın trafikten men işlemi yönünden verilen davanın reddine ilişkin kısmında hukuki isabet, idari para cezası verilmesine ilişkin işlemin iptali yolunda verilen kısmında ise sonucu itibariyle hukuki isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca davacının temyiz isteminin kabulü ve davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile …7. İdare Mahkemesi’nin …tarih ve …sayılı kararının aracın trafikten men edilmesine ilişkin işlem yönünden verilen davanın reddine ilişkin kısmının BOZULMASINA, idari para cezası verilmesine ilişkin işlem yönünden verilen iptale ilişkin kısmının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA, bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02/02/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.