Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2015/7806 E. , 2015/7667 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2015/7806
Karar No : 2015/7667
Karar Düzeltme İsteminde
Bulunan (Davacılar) : 1-
2-
Hürriyet Mah. Kiraz Sk. No:1 İç Kapı No:8 Bağcılar/İSTANBUL
Karşı Taraf (Davalı) :
İstemin Özeti :Danıştay Onbeşinci Dairesi’nin 06/05/2015 tarih ve E:2014/4658; K:2015/2622 sayılı kararının, hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hâkimi :
Düşüncesi : Davacı ‘e ait aracın trafikten men edilmesine ilişkin işlem yönünden karar düzeltme isteminin kısmen kabulü ile temyize konu Mahkeme kararının bu işlem yönünden reddine ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesince, davacılar tarafından araç sürücüsüne idari para cezası verilmesine ilişkin işlem yönünden karar düzeltme dilekçesinde ileri sürülen hususlar, Danıştay Onbeşinci Dairesinin 06/05/2015 tarih ve E:2014/4658; K:2015/2622 sayılı kararının düzeltilmesini gerektirecek nitelikte görülmediğinden anılan kısma yönelik düzeltme isteminin reddine, davacıların aracın trafikten men edilmesine ilişkin işlem yönünden karar düzeltme dilekçesindeki iddiaları Daire kararının bu kısmının kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görüldüğünden, kararın düzeltilmesi isteminin kısmen kabulü ile anılan kararın, aracın trafikten men edilmesine ilişkin işlem yönünden davanın reddine ilişkin Mahkeme kararının onanmasına ilişkin kısmı kaldırılarak, bu kısım yönünden temyiz istemi yeniden incelenmek suretiyle işin gereği görüşüldü:
Dava; davacılardan ‘e ait … plakalı aracın, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. maddesi uyarınca altmış gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin 10.09.2012 tarih ve 200008 sayılı işlem ile araç sürücüsü olan diğer davacıya idari para cezası verilmesine ilişkin aynı tarih ve 944442 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
… 10. İdare Mahkemesi’nce; dava konusu araç ile belediyeden izin almaksızın belediye sınırları içinde ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapıldığı hususu araç sürücüsünün de imzaladığı tutanak ile sabit olduğundan, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Karar düzeltme istemine konu Mahkeme kararının, aracın trafikten men edilmesine yönelik işlem yönünden davanın reddine ilişkin kısmı incelendiğinde;
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması” başlıklı Ek 2. maddesinde; araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahiplerinin 14.400.000 lira para cezası ile cezalandırılacağı, ayrıca, aracın onbeş gün süre ile trafikten men edileceği, ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, araç sahibine, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezasının üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanacağı, ayrıca, aracın her defasında altmış gün süre ile trafikten men edileceği hükmüne yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; görevli polis memurlarınca 10.09.2012 tarihinde yapılan trafik kontrolünde, davacılardan ‘e ait … plakalı aracın Çağlayan’daki bir İETT durağından 2-TL ücretle Güneşli istikametine yolcu aldığının tespit edilmesi üzerine, 2918 sayılı Kanunun Ek/2-3. maddesi uyarınca aracın trafikten men edilmesine ve araç sürücüsüne idari para cezası verilmesine ilişkin işlemlerin tesis edildiği, bakılmakta olan davanın bu işlemlerin iptali istemiyle açıldığı anlaşılmaktadır.
2918 sayılı Kanunun Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrasının iptali istemiyle yapılan başvuru üzerine, Anayasa Mahkemesinin 11.09.2014 tarih ve E:2014/52, K:2014/139 sayılı kararıyla; alınması gereken izin veya ruhsatı olmaksızın ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapılması ve sürücünün araç sahibi olmaması hâlinde tescil plakası sahiplerine sadece ruhsat sahibi olmaları nedeniyle yaptırım uygulanmasının cezaların şahsiliği ilkesine aykırılık oluşturduğu, Anayasa ve ceza hukukunun temel kuralları uyarınca, kişilere ceza verilebilmesi için aranan koşullardan birinin hukuka aykırı eylemin kanunda belirtilmiş olması, diğerinin ise bu eylemin o kişi tarafından gerçekleştirilmiş olduğunun kanıtlanmasını gerektirdiği, itiraz konusu kuralda araç sahiplerinin hangi eylemlerinin suç sayıldığı için başkasının eyleminden sorumlu tutulduğu açık bir şekilde gösterilmediği gibi araç sahibi olma ile suç arasındaki illiyet bağının da ne suretle oluştuğunun belirtilmediği, kuralın bu yönleriyle açık ve belirgin olmadığı, bu nedenlerle itiraz konusu kuralın birinci cümlesinde yer alan “araç sahibine” ibaresi ile ikinci cümlesindeki “araç sahibine” ibaresi yönünden cezaların şahsiliği ilkesine ve Anayasanın 38. maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun ek 2. maddesine, 31.5.2012 tarihli ve 6321 sayılı Kanun’un 3. maddesiyle eklenen üçüncü fıkranın; birinci cümlesinde yer alan “araç sahibine” ibaresi ile ikinci cümlesinin “araç sahibine” yönünden Anayasa’ya aykırı olduklarına ve iptallerine karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesinin anılan kararıyla, dava konusu işlemin dayanağı Kanun maddesinde yer alan “araç sahibine” ibareleri iptal edilmiş olup, ortaya çıkan yeni hukuki durum nedeniyle işlem hukuka aykırı hale gelmiştir.
Bu durumda; aracın trafikten men edilmesine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi gerekirken davayı reddeden İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, Danıştay Onbeşinci Dairesinin 20/05/2015 tarih ve E:2014/9771; K:2015/2998 sayılı kararının araç sürücüsüne idari para cezası verilmesine ilişkin işlem yönünden düzeltilmesine ilişkin istemin reddine, … 10. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve … sayılı kararının aracın trafikten men edilmesine ilişkin işlem yönünden davanın reddine ilişkin kısmının BOZULMASINA, bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 17.11.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.