Danıştay 15. Daire Başkanlığı         2015/5860 E.  ,  2017/6577 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ON BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2015/5860
Karar No : 2017/6577

Davacı :
Vekili :
Davalı :
Vekili :
Davanın Özeti : … Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi’nde diş protez teknisyeni olan davacı tarafından, …’na bağlı ağız ve diş sağlığı hizmet birimlerinde görevli diş teknisyenlerinin günlük yapılması gereken iş miktarı ile asgari yapılması gereken parca miktarlarını düzenleyen 2013/1 sayılı Genelge’nin uygulanmasının durdurulması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 28.08.2014 günlü ve 92137804 sayılı … İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği işlemi ile bu işlemin dayanağı ’nun 19.02.2013 tarihli ve 1387 sayılı yazısı ile yürürlüğe konulan “Diş Protez Teknisyenlerinin Günlük İş Miktarları” konulu 2013/1 sayılı Genelge’nin iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin, dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan, 3. maddesinde, Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatı ile bağlı kuruluşlardan oluşacağının öngörüldüğü ve de 29. maddesinin 1. fıkrası ile “Bakanlık politika ve hedeflerine uygun olarak, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerini vermek üzere hastanelerin, ağız ve diş sağlığı merkezlerinin ve benzeri sağlık kuruluşlarının açılması, işletilmesi, faaliyetlerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve denetlenmesi, bu hastanelerde her türlü koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin verilmesini sağlamakla görevli, Bakanlığa bağlı … kurulmuştur.” ikinci fıkrasında da Kurumun görev, yetki ve sorumluluklarının;
“a) Kuruma bağlı hastaneleri, ağız ve diş sağlığı merkezlerini ve benzeri sağlık kuruluşlarını kurmak ve işletmek, gerektiğinde bunları birleştirmek, ayırmak, nakletmek veya kapatmak.
b) Kuruma bağlı sağlık kuruluşlarında her türlü koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin yürütülmesini sağlamak, faaliyetlerini izlemek ve değerlendirmek, iyi uygulama örneklerini yaygınlaştırmak, düzenleme yapılması ve politika oluşturulması maksadıyla Bakanlığa teklifte bulunmak.
c) Performans değerlendirmesi yapmak, rapor hazırlamak, değerlendirme sistematiği için her türlü alt yapıyı kurmak.
ç) Kendisine bağlı sağlık kuruluşlarında hasta haklarına, hasta ve çalışanların sağlığına ve güvenliğine yönelik iyileştirme çalışmaları yapmak.
d) Görev alanı ile ilgili konularda ulusal veya uluslararası kamu veya özel kurum ve kuruluşlarla bilimsel ve teknik işbirliği yapmak, müşterek çalışma yürütmek.
e) Hastane hizmetleriyle ilgili yapılacak çalışmalarda gerekli komisyonları kurmak.
f) Kurum personelinin atama, nakil, özlük, ücret, emeklilik ve benzeri işlemlerini yürütmek.
g) Kurum hizmetlerinin gerektirdiği her türlü satın alma, kiralama, bakım ve onarım, arşiv, idarî ve malî hizmetleri yürütmek.” olarak öngörüldüğü,
Anılan Kanun Hükmünde Kararname’nin Bakanlık ve bağlı kuruluşların görev yetki ve sorumluluk alanlarına giren ve önceden kanunla belirlenmiş konularda idari düzenlemeler yapabileceği yolundaki 40. maddesine dayanılmak suretiyle “Diş Protez Teknisyenlerinin Günlük İş Miktarı” konulu 2013/1 sayılı Genelgenin, …’nca hazırlanarak Bakanlık Makamınca onaylanan 19/02/2013 tarihli ve 1387 sayılı yazı ile yürürlüğe girdiği,
Bakanlığa bağlı ağız ve diş sağlığı hizmet birimlerinde görevli diş protez teknisyenlerinin günlük yapması gereken iş miktarının mülga Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 08/12/2003 tarihli ve 22602 sayılı genel yazısı ile belirlendiği, 07/09/2006 tarihli ve 16983 sayılı genel yazısı ile de bu miktarların asgari yapmaları gereken parça miktarları olduğunun belirtildiği, daha sonra mülga Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nce her bir kalem iş için süre tespit edildiği ve diş protez teknisyenlerinin yapmaları gereken iş miktarlarının bu süreler göz önüne alınarak hesaplanması gerektiğinin 25/06/2010 tarihli ve 26126 sayılı genel yazı ile belirlendiği,
Ancak, ağız ve diş sağlığı hizmeti sunan sağlık tesislerinde yapılan işlemlerin çeşitlilik arz etmesi, teknolojinin tüm alanlarında olduğu gibi sağlık alanında da gelişmeler göstermesi ve bununla birlikte diş protez teknisyenliği alanında da teknolojik cihazların (vibratör cihazı, fotoplak cihazı, biodent fırını, akril polimerizasyon cihazı, mum eliminasyon cihazı, elektrikli spatül, hidrolik basınç ölçer, otomatik alçı karıştırma cihazı, mum eritme potası) yaygınlaşması, bu cihazların kendi birimlerinde de de hızla kullanılmaya başlanması sebepleriyle söz konusu işlemlerin tamamlanma sürelerinin daha da kısaldığı, ayrıca bu işlem sürelerinin kurumlardan alınan bilgiler ışığında gerçekte olması gereken sürelere göre çok daha uzun olduğu ve bu gibi nedenlerle diş protez işlerinin hastaya teslim sürelerinin uzadığı, hasta mağduriyetlerinin yaşandığı, bunu önlemek için de hizmet birimlerinin hizmet alımı yoluyla konuya çözüm bulmaya çalıştıklarının anlaşıldığı,
Belirtilen sebeplerle, söz konusu sürelerin yeniden değerlendirilmesi zorunluluğunun ortaya çıktığı ve bu amaçla 25.12.2012 tarihli ve 108/4604 sayılı Makam Onayı ile …Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr…, … Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. …, … Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. …, … Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Hastane Yöneticisi Prof. Dr. …, … Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Başhekimi Dt. …, … Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi Yöneticisi Dt. … ve … Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Sağlık Bakım Hizmetleri Müdürü Diş Protez Teknisyeni …’nun katılımından oluşan Diş Protez Teknisyenliği Hizmet Sunumu Değerlendirme Komisyonunun kurulduğu,
Komisyonun çalışması sırasında ağız ve diş sağlığı hizmet birimlerinin diş protez laboratuvarlarında yapılan dokuz iş kalemi ve bu iş kalemlerinin sürelerinin Kuruma bağlı sağlık tesisleri ile özel diş protez laboratuvarlarından gelen veriler ve dokümanlar doğrultusunda değerlendirildiği, hasta mağduriyetini önlemek, hizmet alımı ve ortaya çıkan mali artışların önüne geçebilmek, teknolojik gelişmeleri yansıtabilmek ve hizmet verimliliğini artırmak için işlem sürelerinin yeniden değerlendirildiği, Komisyonun çalışmaları neticesinde, diş protez teknisyenlerinin yaptıkları her bir kalem iş için ortalama süreler belirlenerek 2013/1 sayılı Genelgenin hazırlandığı,
Öte yandan, mülga Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 2009/20 sayılı Genelgesi ile diş protez laboratuvarlarında çalışan sağlığını tehdit edici risk faktörlerinin asgariye indirilmesi ve çalışma ortamının iyileştirilmesi bakımından, Bakanlığa bağlı diş hastaneleri, ağız ve diş sağlığı merkezleri ve bünyesinde diş tedavi ve protez merkezi bulunan devlet hastaneleri, üniversite sağlık kurumları ile bünyesinde hareketli diş protez laboratuvarı bulunan özel diş protez laboratuvarlarında çeşitli tedbirlerin alınmasının gerekli görüldüğü, 2009/20 sayılı Genelge hükümlerini daha önce yerine getirmeyen sağlık tesislerinin acilen Genelge hükümlerini yerine getirmesi ve 2013/1 sayılı Genelge’de bazı iş ve işlemler için belirlenen ortalama süreler ile bunun yanı sıra protez yapım sürecine etki eden diğer faktörlerin de değerlendirilerek idarece bu doğrultuda gereğinin yapılması için genel yazı yazıldığı,
Sonuç olarak, 2013/1 sayılı Genelge öncesinde yer alan süreler ile 2013/1 sayılı Genelge’de yer alan sürelerin karşılaştırılmasının çok doğru olmayacağı, çünkü, 2013/1 sayılı Genelge öncesinde belirlenen süreler yapılması gereken parça miktarını belirlemek amaçlı iken 2013/1 sayılı Genelge ile parça sayısı belirlemesinin ortadan kaldırıldığı, iş ve işlemlerin ortalama sürelerinin ortaya çıkarıldığı, Genelge öncesi dönemde parça sayısı belirlendiğinden diş protez teknisyenlerinin yapmaları gereken iş miktarlarını tamamladıktan sonra kalan süreyi boş geçirdiği ve yeterli sayıda personel mevcut olmasına rağmen kaynakların verimli kullanılmamasına bağlı olarak oluşabilecek hasta mağduriyetlerini önleyebilmek için hizmet alımı yapılmasına ihtiyaç doğduğu, ayrıca hiçbir meslek dalında, kamuda hiçbir personele yapması gereken iş miktarı (bir hemşirenin ya da doktorun günlük bakması gereken hasta sayısının, bir hakimin günlük bakması gereken dosya sayısının belirlenmesinin uygun olmayacağı gibi) önceden belirlenmediği, tüm kamu personelinin mesaisinin bütününde kendisine verilen görevleri yerine getirmesi beklendiği gibi diş protez teknisyenlerinin de hastaların mağduriyetine mahal bırakmayacak şekilde mesailerinin tamamında iş üretmelerinin beklenerek miktar sınırlamasına son verildiği ve 2013/1 sayılı Genelgenin hazırlandığı,
Hazırlanan Genelge ve ekinde yer alan ortalama süreler dikkate alındığında Genelge öncesi ile Genelge sonrası karşılaştırıldığında kısaca şu farkların görüleceği,
– Genelge öncesinde tekrarlanan işler için süreler dikkate alınmamışken 2013/1 sayılı Genelge ile tekrarlayan işlerin sürelerinin idarece dikkate alınmasının sağlandığı,
– 2013/1 sayılı Genelge öncesinde yapılması gereken parça sayıları net olarak belirlenmiş iken bu Genelge ile ortalama sürelerin belirlendiği, parça sayısının belirlenmediği, böylelikle diş protez hizmeti veren her bir birimin kendi koşullarını değerlendirerek yapılacak iş miktarını kendilerinin belirlemesinin amaçlandığı,
– 2013/1 sayılı Genelge ile ortalama süreleri belirlenen iş kalemlerinin, önceki genel yazılarda bahsi geçen iş kalemlerinden farklı olduğu, 2013/1 sayılı Genelge öncesi dönemde tekrarlayan işlemler toplam süreye dahil iken (tekrar işler için ek süre verilmezken) Genelge sonrası tekrarlayan işler için yeri süre verilmeye başlandığı,
– Şu anki sistem ile bant sistemi uygulamasına (diş protez işinin başlangıcından bitimine kadar tek bir personel tarafından değil her bir ara basamağın başka teknisyence yapılarak iş paylaşımı şeklinde yapılması ve bu şekilde kişisel yatkınlıkların devreye girmesi ile personelin daha becerili olduğu alanlarda daha hızlı iş üretmesinin sağlanması) uygun bir sistem oluşturularak, diş protez teknisyenlerinin iş bölümü yaparak daha hızlı çalışabilmelerinin sağlandığı,
-Aynı anda birden fazla işin yapılabildiği durumlar (örneğin birden fazla muflanın aynı anda kaynatılarak mum atım işleminin yapılabilmesi) için uygun çalışma şartlarının oluşturulabilmesinin sağlandığı,
2013/1 sayılı Genelge ile sadece iş sürelerinin belirlenmediği, iş başlıkları ve alt basamaklarının yeniden düzenlendiği, yani, eski sistemin bir revizyonu değil tamamen yeniden tasarlanan bir sistem oluşturularak bant sisteminin daha kolay uygulanabilmesinin sağlandığı, tekrarlayan işlerin sürelerinin dikkate alınmasının sağlandığı, sağlık tesisinin ve laboratuvarın şartlarına göre idarecilerin sistemi revize etmelerinin sağlandığı ve bu şekilde eşit şartlarda olmayan tesislerin kendilerine uygun süreleri belirleyebilmeleri için idareye yetki verildiği,
Neticede bu Genelge’nin amacının diş protez teknisyenlerinin mesaisinin bütününde verimli olabilecek şekilde çalışmalarını tamamlamaları, hizmet alımını en alt seviyeye indirerek mali kaynakların israf edilmesine mani olunması ve hastaların tedavi sürelerinin mümkün olduğunca kısaltılması olduğu,
Oluşturulan bilimsel komisyonun değerlendirmesini yaparken … Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Anabilim Dalında görevli diş protez teknisyenlerinin yaptıkları iş sayılarını da dikkate aldığı, Kasım 2012 çalışmalarına göre … Üniversitesinde bir diş protez teknisyeninin;
– 44 parça tam protez (tek çene) (Genelgeye göre 5368 dakika)
– 26 parça bölümlü protez (tek çene) (Genelgeye göre 2652 dakika)
– 24 parça tam protez besleme (tek çene) (Genelgeye göre 1848 dakika)
– 43 parça kırık tamiri (tek çene) (Genelgeye göre 1677 dakika) yaptığı, bu yapılan işlerin 2013/1 sayılı Genelge’de yer alan sürelere göre hesaplanacak olursa toplam 11545 dakika olduğu, günde 7 saat çalışan bir diş protez teknisyeninin 22 iş günü hesabı ile aylık 9240 dakika mesaisi olduğunun görüldüğü, … Üniversitesinde yapılan işlerin Genelgedeki sürelere göre hesaplandığında 2305 dakika yani 1 ayda yaklaşık 38 saatlik fark oluştuğu, … Üniversitesinde görevli diş protez teknisyenleri Genelgedeki sürelere göre çalışacak olsalardı aynı sayıda işleri 38 saat daha uzun sürede yapmış olacakları, sonuç olarak, … Üniversitesinde gerçekte yapılan işlerin Genelgede yer alan süreler ile karşılaştırıldığında 2013/1 sayılı Genelgedeki sürelerin daha rahat çalışma ortamı sağlayan daha uzun süreler olduğu, daha az sayıda iş yapılmasına olanak sağladığının ortaya çıktığı, bu nedenle düzenlemenin hukuka uygun olduğu ve davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi :
Düşüncesi : Davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı :
Düşüncesi : Dava, … Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinde diş protez teknisyeni olan davacı tarafından, 2013/1 sayılı Genelge’nin uygulanmasının durdurulması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin 28.08.2014 günlü ve 92137804 sayılı … İli Kamu Hastaneleri Genel Sekreterliği işlemi ile bu işlemin dayanağı Hastane Hizmetleri Başkan Yardımcılığı’nın 19/02/2013 tarihli ve 1387 sayılı yazısı ile yürürlüğe konulan “Diş Protez Teknisyenlerinin Günlük İş Miktarı” konulu 2013/1 sayılı Genelge’nin iptali istemiyle açılmıştır.
663 sayılı KHK nin 29. Maddesinin 1. fıkrasında, “Bakanlık politika ve hedeflerine uygun olarak, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerini vermek üzere hastanelerin, ağız ve diş sağlığı merkezlerinin ve benzeri sağlık kuruluşlarının açılması, işletilmesi, faaliyetlerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve denetlenmesi, bu hastanelerde her türlü koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin verilmesini sağlamakla görevli, Bakanlığa bağlı … kurulmuştur.” hükmü yeralmıştır.
Davacı; söz konusu genelgeyle diş protez teknisyenlerinin günlük iş miktarlarının neredeyse iki katına çıkarıldığını, bu alandaki teknolojik gelişmelerin verilen hizmetin hızlandırılmasına yönelik değil, çalışma ortamının sıhhat şartları ve asgari standartların sağlanmasına yönelik olduğunu, genelgenin Anayasanın “Zorla Çalıştırma Yasağı” başlıklı 18. maddesinde öngörülen angarya yasağı ile, 50. maddesinde düzenlenen “Çalışma Şartları ve Dinlenme Hakkı” hükümlerine aykırı olduğunu iddia etmektedir.
Davalı idarenin savunmasının incelenmesinden, 08.12.2003- 07.09.2006 ve 25.06.2010 tarihli genel yazılarda diş protez teknisyenlerinin yapmaları gereken asgari iş miktarları ve bu işlerin hangi sürelerde yapılması gerektiğinin belirlendiği, fakat ağız ve diş sağlığı sunan sağlık tesislerinde yapılan işlemlerin çeşitlilik arz etmesi, teknolojinin tüm alanlarda olduğu gibi sağlık alanında da gelişmeler göstermesi, bununla birlikte diş protez teknisyenliği alanında teknolojik cihazların yaygınlaşması ve kamu hastanelerine ait birimlerde de kullanılmaya başlanması sebepleriyle söz konusu işlemlerin tamamlanma sürelerinin kısaldığı, kurumlardan alınan bilgiler ışığında bu işlem sürelerinin olması gereken sürelere göre çok daha uzun olduğunun görüldüğü, bu gibi nedenlerle diş protez işlerinin hastaya teslim sürelerinin uzadığı, hasta mağduriyetlerinin yaşandığı, bunu önlemek için hizmet birimlerinin hizmet alımı yoluyla konuya çözüm bulmaya çalıştıkları anlaşıldığından, söz konusu sürelerin yeniden belirlenmesi gereğinin hasıl olduğu, bu amaçla 25.12.2012 tarihli ve 108/4604 sayılı makam onayı ile Diş Protez Teknisyenliği Hizmet Sunumu Değerlendirme Komisyonu’nun kurulduğu, Komisyon tarafından … bağlı sağlık tesisleri ile özel diş protez laboratuvarlarından gelen veriler ve dökümanlar doğrultusunda değerlendirme yapılarak diş protez teknisyenlerinin günlük iş miktarlarının belirlendiği anlaşılmaktadır.
Dava konusu genelgenin, kamu yararı amacını gerçekleştirmeye yönelik olduğu, detaylı ve yeterli incelemeye dayandığı ve hukuka aykırı bir yönünün bulunmadığı sonucuna ulaşlımıştır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği, düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na ekli (I) sayılı cetvelde yer aldığı cihetle 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 2/1-ç ve 6/1 maddeleri uyarınca taraf sıfatını haiz ve bakılan davada hasım mevkiinde bulunan …’nun, 25.08.2017 tarih ve 30165 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 203/1-ğ maddesi ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na ekli (I) sayılı cetvelden çıkartılarak anılan Kanun Hükmünde Kararname’nin 184. maddesi ile …Genel Müdürlüğü adıyla …’nın hizmet birimi olarak teşkilatlandırıldığı anlaşıldığından, dosya sadece husumetiyle ele alınıp tetkik hakiminin açıklamaları dinlenildikten sonra dosya incelenerek gereği görüşüldü:
Dava, … Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi’nde diş protez teknisyeni olan davacı tarafından, 2013/1 sayılı Genelge’nin uygulanmasının durdurulması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 28.08.2014 günlü ve 92137804 sayılı … İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği işlemi ile bu işlemin dayanağı …’nun 19.02.2013 tarihli ve 1387 sayılı yazısı ile yürürlüğe konulan “Diş Protez Teknisyenlerinin Günlük İş Miktarları” konulu 2013/1 sayılı Genelge’nin iptali istemiyle açılmıştır.
… Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi’nde diş protez teknisyeni olarak görev yapan davacı tarafından, …’nun 19.02.2013 tarihli ve 1387 sayılı yazısı ile yürürlüğe konulan 2013/1 sayılı Genelge ile …’na bağlı ağız ve diş sağlığı hizmet birimlerinde görevli diş protez teknisyenlerinin günlük yapması gereken iş miktarlarının değişikliğe uğradığı, Genelgenin kendisinin görev yaptığı kurumda da uygulanmaya başlanması sonucu 21.08.2014 tarihli dilekçeyle “günlük iş miktarlarında yapılan yeni düzenlemenin diş protez teknisyenlerinin iş yükünü arttırdığı, Genelgenin uygulanmasının Anayasa ve Uluslararası sözleşmelerle koruma altına alınan zorla çalıştırma ve angarya yasağının ihlali anlamına geldiği ve bu durumun insan onuruna aykırı olduğu”nun belirtilerek Genelgenin uygulanmasının durdurulmasını talep ettiği, … İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği’nin 28.08.2014 günlü ve 92137804 sayılı cevap yazısıyla talebinin reddedildiği,
2010 yılındaki Genelgenin iptal edilip, yeni genelge ile parça iş sayısının arttırıldığı, diş protez teknisyenlerinin çok yoğun çalışmaya zorlandığı, bu genelgenin uygulanmasının teknisyenlerde kronik yorgunluk, konsantrasyon bozuklukları, bazı cilt hastalıkları gibi bireysel sorunların yanı sıra iş kazaları, malpraktis gibi mesleki anlamda da sorunlara yol açtığı,
Genelge hazırlanmadan önce çalışanların görüş ve önerilerinin alınmadığı, çalışma koşullarının göz önünde bulundurulmadığı, iş yükünün 2003 yılından itibaren 2006, 2010 ve 2013 yıllarında sürekli artırıldığı, diş protez teknisyenlerinin çalışma ortamı ile ilgili fiziksel düzenlemeler yapılmasına rağmen bu alandaki son on yıldaki teknolojik gelişmelere bakıldığında iş yükünü yaklaşık 3 kat artıracak düzeyde bir gelişme olmadığı,
Diş protez teknisyenlerinin kimyasal, biyolojik ve fiziksel etkilerin tehdidi altında çalıştıkları, özellikle sağlıklarını etkileyen en zararlı kimyasal maddenin akrilik tozu ve buhar olduğu, çalışma ortamlarında kullandıkları kimyasal maddeler yüzünden solunum sistemi hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları, göz hastalıkları, slikozis, kas hastalıkları ve deri hastalıkları gibi birçok hastalıkla karşı karşıya kalma ihtimaliyle görevlerini sürdürdükleri,
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 25.11.2008 tarih ve 44772 sayılı yazısı ile uygulamaya konulan 2008/76 sayılı genelge ile diş protez teknisyenliğinin icrası sırasında yakalanılması muhtemel hastalıklardan bahsedildiği, hastalıklardan korunma yollarının belirtildiği ve işlerinin ağır ve tehlikeli işlerden olduğunun belirtildiği,
13.07.2013 tarihli Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik, 07.12.2005 tarihli Diş Protez Laboratuvarları Yönetmeliği ve 29.03.2014 tarihli İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ekinde diş protez teknisyenliğinin çalışma ortamı ile ağır ve tehlikeli işlerden olduğuna yönelik ifadelere yer verildiği,
2010 genelgesi ile dava konusu 19 Şubat 2013 genelgesi arasında günlük iş miktarın süresi açısından büyük farklıklar olduğu, bu iki genelge arasında 3 yıllık bir süre dahi bulunmamasına bu faaliyet alanında büyük teknolojik gelişmeler olmamasına rağmen iki Genelge arasındaki farkın hangi sebeple yaratıldığının anlaşılamadığı,
İki Genelge incelendiğinde;
2013’teki genelgede tam protez işlemleri tek çene için 122 dakika iken 2010 tarihli genelge de bu sürenin 372 dakika,
2013 tarihli genelgede bölümlü protez işlemleri tek çene 102 dakika iken 2010 genelgesinde bu sürenin 320 dakika,
2013 genelgesinde İmmediat protez işlemli tek çene 102 dakika iken 2010 genelgesinde bu sürenin 320 dakika,
2013 genelgesinde Rebezaj işlemleri tek çene 116 dakika iken 2010 genelgesinde bu sürenin 204 dakika,
2013 genelgesinde besleme işlemleri tek çene 77 dakika iken 2010 genelgesinde bu sürenin 194 dakika,
2013 genelgesinde tamir işleri tek çene 39 dakika iken 2010 genelgesinde 95 dakika olduğu ve görüldüğü üzere dava konusu Genelge ile iş yükünün çok fazla artırıldığı,
Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği’nin 144. maddesinde diş protez teknisyeninin görev ve yetkilerinin düzenlendiği, buna göre diş tabipleri ile ağız-diş ve çene ile ilgili uzman tabiplerin hastadan almış oldukları ölçülere ve onların direktiflerine göre laboratuvarda çeşitli protezleri hazırlamak, servis malzemesinin temizlik ve bakımını ve servisin düzenini sağlamak, kayıtları ve istatistikleri tutmak, gereğince diş tabibine veya uzmana yardımcı olmanın diş protez teknisyeninin görev ve yetkileri olarak tanımlandığı, doğrudan doğruya birlikte çalıştığı diş tabibi veya uzman diş tabibinin yardımcı konumunda olan diş protez teknisyeninin yapacağı iş miktarlarını önceden bir genelge ile belirlemenin yönetmeliğin 144. maddesine aykırı olduğu,
Tüm bu hususlar nedeniyle sebep ve amaç yönünden hukuka aykırı olan dava konusu genelgenin iptalinin gerektiği iddia edilmektedir.
Sağlık hizmetleriyle ilgili temel esasları düzenleyen 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun 9/c maddesinde, bütün kamu ve özel sağlık kuruluşlarının tesis, hizmet, personel kıstaslarını belirlemeye, sağlık kurum ve kuruluşlarını sınıflandırmaya ve sınıflarının değiştirilmesine, sağlık kuruluşlarının amaca uygun olarak teşkilatlanmalarına, sağlık hizmet zinciri oluşturulmasına, hizmet içi eğitim usul ve esasları ile sağlık kurum ve kuruluşlarının koordineli çalışma ve hizmet standartlarının tesbiti ve denetimi ile bu Kanunla ilgili diğer hususların Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle tesbit edileceği hükmü yer almaktadır.
10.11.2011 tarihli ve 663 sayılı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 3. maddesinde, Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatı ile bağlı kuruluşlardan oluşacağı belirtilmiş ve dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan, 29. maddesinin 1. fıkrasında, “Bakanlık politika ve hedeflerine uygun olarak, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerini vermek üzere hastanelerin, ağız ve diş sağlığı merkezlerinin ve benzeri sağlık kuruluşlarının açılması, işletilmesi, faaliyetlerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve denetlenmesi, bu hastanelerde her türlü koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin verilmesini sağlamakla görevli, Bakanlığa bağlı …kurulmuştur.” hükmüne yer verilerek, 2. fıkrasında da Kurumun görev, yetki ve sorumlulukları;
“a) Kuruma bağlı hastaneleri, ağız ve diş sağlığı merkezlerini ve benzeri sağlık kuruluşlarını kurmak ve işletmek, gerektiğinde bunları birleştirmek, ayırmak, nakletmek veya kapatmak.
b) Kuruma bağlı sağlık kuruluşlarında her türlü koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin yürütülmesini sağlamak, faaliyetlerini izlemek ve değerlendirmek, iyi uygulama örneklerini yaygınlaştırmak, düzenleme yapılması ve politika oluşturulması maksadıyla Bakanlığa teklifte bulunmak.
c) Performans değerlendirmesi yapmak, rapor hazırlamak, değerlendirme sistematiği için her türlü alt yapıyı kurmak.
ç) Kendisine bağlı sağlık kuruluşlarında hasta haklarına, hasta ve çalışanların sağlığına ve güvenliğine yönelik iyileştirme çalışmaları yapmak.
d) Görev alanı ile ilgili konularda ulusal veya uluslararası kamu veya özel kurum ve kuruluşlarla bilimsel ve teknik işbirliği yapmak, müşterek çalışma yürütmek.
e) Hastane hizmetleriyle ilgili yapılacak çalışmalarda gerekli komisyonları kurmak.
f) Kurum personelinin atama, nakil, özlük, ücret, emeklilik ve benzeri işlemlerini yürütmek.
g) Kurum hizmetlerinin gerektirdiği her türlü satın alma, kiralama, bakım ve onarım, arşiv, idarî ve malî hizmetleri yürütmek.” olarak düzenlenmiştir.
Anılan Kanun Hükmünde Kararname’nin Bakanlık ve bağlı kuruluşların görev yetki ve sorumluluk alanlarına giren ve önceden kanunla belirlenmiş konularda idari düzenlemeler yapabileceği yolundaki 40. maddesine dayanılmak suretiyle de dava konusu “Diş Protez Teknisyenlerinin Günlük İş Miktarı” konulu 2013/1 sayılı Genelge’nin …’nca hazırlanıp, Bakanlık Makamınca onaylanarak yürürlüğe girdiği anlaşılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, 08.12.2003- 07.09.2006 ve 25.06.2010 tarihli genel yazılarda diş protez teknisyenlerinin yapmaları gereken asgari iş miktarları ve bu işlerin hangi sürelerde yapılması gerektiğinin belirlendiği, fakat ağız ve diş sağlığı sunan sağlık tesislerinde yapılan işlemlerin çeşitlilik arz etmesi, teknolojinin tüm alanlarda olduğu gibi sağlık alanında da gelişmeler göstermesi, bununla birlikte diş protez teknisyenliği alanında teknolojik cihazların yaygınlaşması ve kamu hastanelerine ait birimlerde de kullanılmaya başlanması sebepleriyle söz konusu işlemlerin tamamlanma sürelerinin kısaldığı, kurumlardan alınan bilgiler ışığında bu işlem sürelerinin olması gereken sürelere göre çok daha uzun olduğunun görüldüğü, bu gibi nedenlerle diş protez işlerinin hastaya teslim sürelerinin uzadığı, hasta mağduriyetlerinin yaşandığı, bunu önlemek için hizmet birimlerinin hizmet alımı yoluyla konuya çözüm bulmaya çalıştıkları anlaşıldığından, söz konusu sürelerin yeniden belirlenmesi gereğinin hasıl olduğu, bu amaçla 25.12.2012 tarihli ve 108/4604 sayılı makam onayı ile Diş Protez Teknisyenliği Hizmet Sunumu Değerlendirme Komisyonu’nun kurulduğu, Komisyon tarafından … bağlı sağlık tesisleri ile özel diş protez laboratuvarlarından gelen veriler ve dokümanlar doğrultusunda değerlendirme yapılarak diş protez teknisyenlerinin günlük iş miktarlarının belirlendiği, anlaşılmaktadır.
Buna göre, dava konusu genelgenin, kamu yararı amacını gerçekleştirmeye yönelik olduğu, ayrıntılı ve yeterli bir incelemeye dayandığı ve hukuka aykırı bir yönünün bulunmadığı, ayrıca sağlık tesislerinin ve laboratuvarların şartlarına göre sistemin revize edilmesinin de sağlandığı, dolayısıyla anılan Genelge’nin uygulanmasının durdurulması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 28.08.2014 günlü ve 92137804 sayılı … İli Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği işleminde de hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, davanın REDDİNE, aşağıda dökümü yapılan …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen … TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, bu karara karşı tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu nezdinde temyiz isteminde bulunulabileceğinin taraflara duyurulmasına, 14/11/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.