Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2015/5572 E. , / K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2015/5572
Karar No : 2015/7085
Temyiz Edenler
1- (Davalı) :
2- (Davacı) :
Vekili :
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmaların Özeti : Savunma verilmemiştir.
Düşüncesi : Uyuşmazlığın çözümü İlk Derece Mahkemesi olarak Danıştay’ın görevine girdiğinden, davanın görev yönünden reddi yolunda karar verilmesi gerekirken işin esasına girilerek işlemin iptali yolunda verilen temyize konu İdare Mahkemesi kararının, usul kurallarına aykırı olduğu gerekçesiyle bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce; dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
Dava; Patlayıcı madde satış faaliyeti ile iştigal eden davacı şirket tarafından, 87/1208 sayılı Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tüzük’teki 2001/2443 karar sayılı Tüzük değişikliğinden önce depolama izni almış üstü toprakla örtülü depoların güvenlik uzaklıklarının Tüzük’ün Ek-6 sayılı çizelgesine göre hesaplanmış depolara, 31.12.2014 tarihine kadar süre verilerek güvenlik uzaklıklarının Tüzük’ün Ek-1 sayılı çizelgesine uygun hale getirilmesi, uygun hale getirilmeyen depoların izin belgelerinin verilen süre sonunda iptal edileceğine ilişkin ‘nün 03.11.2014 tarih ve 135377 sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
…. İdare Mahkemesi’nce; dava konusu işlemin esasına girilerek, işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından; anılan Mahkeme kararının esası yönünden hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması, davacı tarafından ise; gerekçesi yönünden hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek, temyiz incelemesi sonucunda gerekçesinin değiştirilerek onanması istenilmektedir.
2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun ” İlk Derece Mahkemesi Olarak Danıştay’da Görülecek Davalar” başlıklı 24. maddesinin 1. fıkrasında; “Danıştay ilk derece mahkemesi olarak; a) Bakanlar Kurulu kararlarına, b) Başbakanlık, bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının müsteşarlarıyla ilgili müşterek kararnamelere, c) Bakanlıklar ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere, d) Danıştay İdari Dairesince veya İdari İşler Kurulunca verilen kararlar üzerine uygulanan eylem ve işlemlere, e) Birden çok idare veya vergi mahkemesinin yetki alanına giren işlere, f) Danıştay Yüksek Disiplin Kurulu kararları ile bu Kurulun görev alanı ile ilgili Danıştay Başkanlığı işlemlerine, karşı açılacak iptal ve tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idari davaları karara bağlar.” hükmü yer almaktadır.
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanunun 1. maddesinde, bu mahkemelerin genel görevli mahkemeler olduğu belirtildikten sonra, aynı Yasanın 5. maddesinde; idare mahkemelerinin, vergi uyuşmazlıklarına ilişkin davalarla ilk derecede “Danıştay’da çözümlenecek olanlar dışındaki” davalara bakacağı açıklanmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 15. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, dava dilekçeleri üzerine yapılan ilk inceleme sonunda; idari yargının görevli olduğu konularda, görevli veya yetkili olmayan mahkemede açılan davanın görev ve yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verilmesi öngörülmüştür.
Dava dosyasının incelenmesinden; 87/1208 sayılı Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tüzük’teki 2001/2443 karar sayılı Tüzük değişikliğinden önce depolama izni almış üstü toprakla örtülü depoların güvenlik uzaklıklarının Tüzük’ün Ek-6 sayılı çizelgesine göre hesaplanmış depolara, 31.12.2014 tarihine kadar süre verilerek güvenlik uzaklıklarının Tüzük’ün Ek-1 sayılı çizelgesine uygun hale getirilmesi, uygun hale getirilmeyen depoların izin belgelerinin verilen süre sonunda iptal edileceğine ilişkin, davacı şirkete 10.11.2014 tarihinde tebliğ edilen ‘nün 03.11.2014 tarih ve 135377 sayılı işleminin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu edilen 03.11.2014 tarih ve 135377 sayılı işlem incelendiğinde, üstü toprakla örtülü patlayıcı madde depolarının güvenlik uzaklıklarının anılan Tüzük değişikliğine uygun hale getirilmesi gerektiği, aksi halde belirtilen tarihte faaliyetlerinin durdurulacağına ilişkin ‘nce 81 il valiliğine hitaben yazılmış bir yazı olduğu, yalnızca davacı şirkete karşı sonuç doğuran bireysel idari işlem olmadığı, ülke çapında belirtilen doğrultuda faaliyet gösteren üstü toprakla örtülü tüm patlayıcı madde depolarını ilgilendiren düzenleyici işlem mahiyetinde olduğu görülmektedir.
Yukarıda aktarılan Danıştay Kanunu’nun 24. maddesinde, Bakanlıklar ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere ilk derece Mahkemesi olarak Danıştay’da dava açılacağı hükme bağlandığından; İdare Mahkemesi’nce, davanın görüm ve çözümünün ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’ın görevinde olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddi yolunda karar verilmesi gerekirken işin esasına girilerek işlemin iptali yolunda karar verilmesinde usul kurallarına uygunluk görülmemiştir.
Nitekim Dairemizin İlk Derece Mahkemesi sıfatıyla baktığı E:2014/10113 sayılı dosyasında da aynı idari işlemin iptali istenilmekte olup, anılan dosyada ilk inceleme safhası geçilmiş olup işin esası incelenmektedir.
Açıklanan nedenlerle, …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 06/11/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.