Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2015/5047 E. , 2015/7089 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2015/5047
Karar No : 2015/7089
Temyiz Eden (Davalı) :
Vekili :
Karşı Taraf (Davacılar) : 1-
2-
İstemin Özeti : …İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:…sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Düşüncesi : Uyuşmazlıkta, davacılar tarafından dava konusu işlemin tesis edilmesinden kısa süre sonra turizm servis taşımacılığı güzergah kullanım izin belgesinin alınmış olması nedeniyle, uyuşmazlık konusu servis taşımacılığı 2918 sayılı Kanun’un Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası kapsamına girmediğinden, tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenle, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen temyize konu İdare Mahkemesi kararının belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce, gereği görüşüldü:
Dava; davacılardan ‘a ait … plakalı aracın 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. maddesi uyarınca altmış gün süreyle geçici olarak trafikten men edilmesine ve araç sahibi ve diğer davacı araç sürücüsüne ayrı ayrı idari para cezası verilmesine ilişkin 28.04.2014 tarihli işlemlerin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesi’nce; davacı şirkete ait aracın işlem tarihinden önce ve sonra alınmış güzergah izin belgelerinin bulunduğu, D2 türü taşıt yetki belgesinin bulunduğu ve bu belgeye istinaden yurtiçi ticari yolcu taşımacılığı yapıldığı, uyuşmazlığa konu taşımacılık D2 yetki belgesi kapsamında yapılabileceğinden, aracın güzergah izin belgesi bulunmadığı gerekçesiyle tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından, İdare Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması” başlıklı Ek 2. maddesinde; araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahiplerinin 14.400.000 lira para cezası ile cezalandırılacağı, ayrıca, aracın onbeş gün süre ile trafikten men edileceği, ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, araç sahibine, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezasının üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanacağı, ayrıca, aracın her defasında altmış gün süre ile trafikten men edileceği hükmüne yer verilmiştir.
Anılan maddenin ilk halinde aracın üretim amacı dışında yolcu veya yük taşımacılığında kullanılması hali için ceza öngörülmüşken, maddeye 31.05.2012 tarihinde kabul edilen 6321 sayılı Kanunla eklenen üçüncü fıkrayla, “korsan” olarak tabir edilen şehiriçinde ticari amaçlı kayıt dışı yolcu taşımacılığının engellenerek, hem taşımacılık hizmetlerinin düzene sokulması hem de kurallara bağlı olarak yolcu taşımacılığı yapan esnafın haklarının korunmasının amaçlandığı görülmektedir.
Diğer yandan; İstanbul Büyükşehir Belediyesi Servis Araçları Yönergesinin 1. maddesinde; bu yönergenin İBB sınırları içinde yolcu taşıma izni verilen servis araçlarının hangi koşullar altında ve ne şekilde çalışacaklarını, bunların işleticileri ile verilen hizmetten yararlanan kuruluşlar/şahıslar arasındaki ilişkileri, uygulamayı yürütecek ve denetleyecek olan kuruluş ve organların yetki ve sorumluluk alanlarını belirlemek amacıyla hazırlandığı, “Yaptırımı Gerektiren Fiiller” başlıklı 28. maddesinin 1. bendinde; Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğünden güzergah kullanım izin belgesi almadan çalışılması halinde yaptırım hükümlerinin uygulanacağı, “Uygulanacak Yaptırımlar” başlıklı 29. maddesinin 1. bendinde; bu yönerge hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında düzenlenecek zabıt tutanak ve raporlar doğrultusunda Yaptırım Cetvelinde belirtilen hükümlerin uygulanacağı, 3. bendinde; izinsiz taşımacılıkta kullanıldığı tespit edilen araçların taşıma hizmetinden men edileceği, Güzergâh Kullanım İzin Belgesi alınmadığı sürece çalışmalarının yasak olduğu, 4. bendinde; yapılan denetimlerde Güzergâh Kullanım İzin belgesi olmadan çalıştıkları tespit edilen araçlar hakkında, gerekli cezai işlemin uygulanacağı, düzenlenecek izin belgesi için o yılın güzergâh kullanım harcının %50 fazlasının alınacağı belirlenmiştir.
Anılan Yönergenin ekinde yer alan EK Yaptırım Cetvelinin 1. maddesinde ise; güzergah izin belgesi alınmadan taşımacılık yapılması halinde, ilk seferde aracın 2 gün, ikincisinde 3 gün üçüncüsünde ise 7 gün süreyle taşımacılıktan men edileceği, dördüncüsü ve fazlasında ise aracın taşıma hizmetlerinden men edileceği düzenlenmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; görevli polis memurlarınca 28.04.2014 tarihinde yapılan denetimde, düzenlenen olay tespit tutanağına göre; Sirkecide bulunan bir otel ile Atatürk Havalimanı arasında 50 dolar karşılığında yolcu taşımacılığı yapıldığının tespit edildiği, bu tespite dayanılarak ilgili belediyeden izin ve ruhsat alınmaksızın ticari amaçlı taşımacılık yapıldığından bahisle 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca dava konusu işlemlerin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Turizm servis taşımacılığı güzergah izni, şehir içi turizm taşımacılığı yapan araçlara verilmekte olup transfer hizmeti gerçekleştiren davacının yolcu taşımacılığının da bu kapsamda değerlendirilmesi gerekmektedir.
Dairemizin 30.04.2014 tarih ve E:2013/13738 sayılı ara kararıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesinden istenen bilgi ve belgelerin incelenmesinden; 2918 sayılı Kanun’un Ek 2. maddesinde 31.05.2012 tarihinde yapılan değişiklikle maddeye üçüncü fıkranın eklenmesi sonrasında, belediyeden izin ve ruhsatı bulunmayan araçlara ceza verilmeye başlanması nedeniyle, güzergah izni almak için yapılan başvurularda yoğunluk yaşandığının, davacının izin belgesinin verildiği dönemde, başvurunun yapılmasından itibaren belge verme süresinin 10-15 gün sürdüğünün ve normal şartlarda güzergah izin belgelerinin eksik belge bulunmaması halinde aynı gün düzenlendiğinin belirtildiği görülmektedir.
Yukarıda da bahsedildiği üzere; 2918 sayılı Kanun’un Ek 2. maddesine 31.05.2012 tarihli değişiklikle eklenen üçüncü fıkranın düzenlenme amacı, korsan taşımacılığın engellenmesidir. Olayda, davacılar tarafından işlemlerin tesis edilmesinden sonra 12.05.2014 tarihinde 1417003207 sayılı ve 3753 borkod numaralı Turizm Servis Aracı Güzergah Kullanım Belgesi alındığından, idarece yoğunluk yaşanılan dönemde belge hazırlanma süresinin 10-15 gün sürebileceği yönünde beyanda bulunulduğu da göz önünde bulundurulduğunda anılan Kanunun Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında ilgili belediyeden izin ve ruhsat almaksızın ticari bir taşımacılık yapıldığından bahsedilemez.
Diğer yandan; İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde çalışan servis araçlarına ilişkin kurallar ilgili Servis Araçları Yönergesinde düzenlenmiş olup, anılan Yönergeye aykırı davranılması halinde Yönergede belirlenen yaptırımların uygulanması da mümkündür.
Böylece; davacılar tarafından dava konusu işlemin tesis edilmesinden kısa süre sonra turizm servis taşımacılığı güzergah kullanım izin belgesinin alınmış olması nedeniyle, uyuşmazlık konusu servis taşımacılığı 2918 sayılı Kanun’un Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası kapsamına girmediğinden, bu haliyle kişi ve toplum yararı arasındaki dengeyi bozucu nitelikte, hakkaniyet ilkesine ve nesafet kurallarına aykırı olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Diğer yandan; İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde çalışan servis araçlarına ilişkin kurallar ilgili Servis Araçları Yönergesinde düzenlenmiş olup, anılan Yönergeye aykırı davranılması halinde Yönergede belirlenen yaptırımların uygulanması da mümkündür.
Bu durumda; belirtilen gerekçeyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerekmekteyse de, farklı bir gerekçeyle dava konusu işlemi iptal eden İdare Mahkemesi kararı sonucu itibariyle hukuka uygun bulunmaktadır.
Öte yandan, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’na dayanılarak çıkarılan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin “Yetki belgesi türleri” başlıklı 6. maddesinde, D türü yetki belgelerinin tarifesiz olarak yurtiçi ticari yolcu taşımacılığı yapacaklara verileceği düzenlemesi dikkate alındığında; D2 yetki belgesi ile yurtiçi ticari yolcu taşımacılığı yapılabileceği, bu belgenin belediye sınırları dahilinde ticari yolcu taşımacılığı yapılabilmesi için yetki vermediği ve ilgili belediyeden izin veya ruhsat alınması gerekliliğini ortadan kaldırmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 06/11/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.