Danıştay 15. Daire Başkanlığı         2015/4995 E.  ,  2015/5619 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2015/4995
Karar No : 2015/5619

Temyiz Edenler
1-) (Davacılar):
2-) (Davalı) :
Vekilleri :
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti :Savunma verilmemiştir.
Düşüncesi : Temyize konu Mahkeme kararının, aracın trafikten men edilmesine ve araç sürücüsüne idari para cezası verilmesine ilişkin kısmı yönünden verilen davanın reddine ilişkin kısmının; yapılan taşımacılığın Kanunun Ek 2. maddesi kapsamında yaptırım uygulanabilmesi için aranan ticari taşımacılık niteliğini içermediği gerekçesiyle bozulması, araç sahibine idari para cezası verilmesine ilişkin işlem yönünden verilen iptale ilişkin kısmının da yukarıda belirtilen gerekçe ile onanması yönünde karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce gereği görüşüldü:
Dava; işlem tesis edildiği sırada davacılardan ..’un eşi müteveffa ‘a ait olan …plakalı aracın 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3 maddesi uyarınca altmış gün süreyle trafikten men edilmesine ilişkin 14.09.2012 tarih ve 201619 sayılı işlem ile araç sahibi ve sürücüsüne ayrı ayrı idari para cezası verilmesine ilişkin aynı tarih ve 14694, 14693 sayılı işlemlerin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesince, aracın trafikten men edilmesine ve araç sürücüne idari para cezası verilmesine ilişkin işlemler yönünden; dava konusu araçla, ilgili belediyeden izin veya ruhsat alınmaksızın ticari amaçla yolcu taşımacılığı yapıldığı sabit olduğundan, işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine, araç sahibine verilen idari para cezası yönünden; Anayasa Mahkemesinin 11.09.2014 tarih ve E:2014/52 sayılı kararıyla dava konusu işlemin dayanağı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. maddesinin birinci cümlesinde yer alan “araç sahibine” ibaresi ile ikinci cümlesi “araç sahibine” yönünden iptal edildiğinden, ortaya çıkan yeni hukuki duruma göre sürücünün araç sahibi olmaması halinde araç sahibine para cezası verilmesi mümkün olmadığından, işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Taraflarca, hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek anılan İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması” başlıklı Ek 2. maddesinde; araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahiplerinin 14.400.000 lira para cezası ile cezalandırılacağı, ayrıca, aracın onbeş gün süre ile trafikten men edileceği, ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, araç sahibine, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezasının üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde
tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanacağı, ayrıca, aracın her defasında altmış gün süre ile trafikten men edileceği hükmüne yer verilmiştir.
Anılan maddenin ilk halinde aracın üretim amacı dışında yolcu veya yük taşımacılığında kullanılması hali için ceza öngörülmüşken, maddeye 31.05.2012 tarihinde kabul edilen 6321 sayılı Kanunla eklenen üçüncü fıkrayla, “korsan” olarak tabir edilen şehiriçinde ticari amaçlı kayıt dışı yolcu taşımacılığının engellenerek, hem taşımacılık hizmetlerinin düzene sokulması hem de kurallara bağlı olarak yolcu taşımacılığı yapan esnafın haklarının korunmasının amaçlandığı görülmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; görevli polis memurlarınca 14.09.2012 tarihinde yapılan denetimde; ‘a ait araçla, Litvanya vatandaşı …. isimli yolcunun Tuzla İlçesinden ve Atatürk Havalimanı’na transferinin sağlandığı, yolcunun ingilizce olarak kayıt altına alınan beyanında; “denizci olduğunu ve taşımanın karşılığının şirketi tarafından karşılanacağını” belirttiği, söz konusu tutanağın araç sürücüsü ve yolcu tarafından imzalandığı, bu tespite dayanılarak ilgili belediyeden izin ya da ruhsat alınmaksızın ticari amaçlı taşımacılık yapıldığından bahisle 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca aracın trafikten men edildiği ve araç sahibi ile sürücüsüne ayrı ayrı idari para cezası verildiği, davacılar tarafından; araç sahibinin eşinin … Vapur Acentesi isimli denizcilik şirketinin sahibi olduğu, araç içerisinde bulunan yolcunun bu şirket bünyesinde gemi kaptanı olarak çalıştığı, şirket bünyesinde çalışan kişilerin transferinin ticari taşımacılık sayılamayacağı iddialarıyla dava konusu işlemlerin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda da bahsedildiği üzere; 2918 sayılı Kanun’un Ek 2. maddesine 31.05.2012 tarihli değişiklikle eklenen üçüncü fıkranın düzenlenme amacı, korsan taşımacılığın engellenmesidir.
Olayda; … Vapur Acentesi isimli denizcilik şirketinin sahibi olan davacılardan …’un eşi adına tescilli olan … plakalı araç ile şirket bünyesinde gemi kaptanlığı yapan yolcunun havaalanına taşındığı, araç sürücüsünün de anılan firmanın personeli olduğu, işleme esas alınan olay tespit tutanağında yapılan taşımacılık karşılığında ücret alındığına dair herhangi bir tespite yer verilmediği hususları birlikte değerlendirildiğinde; ilişkili olduğu şirketin çalışanının ücret karşılığı olmaksızın taşınması fiilinin Kanunun Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında yaptırım uygulanabilmesi için aranan ticari taşımacılık niteliğini içerdiğinden söz edilemez.
Dolayısıyla yapılan taşımacılık Kanunun Ek 2/3. maddesi kapsamına girmediğinden, tesis edilen işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemlerin iptaline karar verilmesi gerekirken, İdare Mahkemesince verilen temyize konu kararın aracın trafikten men edilmesi ve araç sürücüsüne para cezası verilmesine ilişkin işlemler yönünden verilen davanın reddine ilişkin kısmında hukuka uyarlık, araç sahibine para cezası verilmesine yönelik işlem yönünden farklı bir gerekçeyle işlemin iptali yolunda verilen kısmında da sonucu yönünden hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle,… İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının; aracın trafikten men edilmesine ve araç sürücüsüne idari para cezası verilmesine ilişkin işlemler yönünden verilen davanın reddine ilişkin kısmının BOZULMASINA, araç sahibine idari para cezası verilmesine ilişkin işlem yönünden verilen iptale ilişkin kısmının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA, bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01/10/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.