Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2015/4276 E. , 2015/7547 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2015/4276
Karar No : 2015/7547
Temyiz Eden (Davalı) :
Vekilleri :
Karşı Taraf(Davacı) :
İstemin Özeti : …İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Düşüncesi : Uyuşmazlığa konu taşımacılık faaliyetinin iki ayrı il arasında yapıldığı, belediye sınırları dahilinde bir taşımacılık olmadığı, yurtiçi ticari yolcu taşımacılığı olduğu görülmüş olup, Kanunun Ek 2/3. maddesi kapsamına girmeyen taşımacılık nedeniyle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenle, dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen temyize konu İdare Mahkemesi kararının belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce, gereği görüşüldü:
Dava; davacı şirkete ait … plakalı aracın 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun EK 2/3. maddesi uyarınca altmış gün süreyle trafikten men edilmesine ve diğer davacı araç sürücüsüne idari para cezası verilmesine ilişkin 24.01.2014 tarih ve 360936 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesi’nce; aracın kullanım amacının yolcu nakli – ticari olarak kayıtlı olduğu ve işlem tarihinden önce alınmış güzergah izin belgesi bulunduğundan, Kanunun Ek 2/3 maddesi uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından, İdare Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması” başlıklı Ek 2. maddesinde; araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahiplerinin 14.400.000 lira para cezası ile cezalandırılacağı, ayrıca, aracın onbeş gün süre ile trafikten men edileceği, ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, araç sahibine, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezasının üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanacağı, ayrıca, aracın her defasında altmış gün süre ile trafikten men edileceği hükmüne yer verilmiştir.
Anılan maddenin ilk halinde aracın üretim amacı dışında yolcu veya yük taşımacılığında kullanılması hali için ceza öngörülmüşken, maddeye 31.05.2012 tarihinde kabul edilen 6321 sayılı Kanunla eklenen üçüncü fıkrayla, “korsan” olarak tabir edilen şehiriçinde ticari amaçlı kayıt dışı yolcu taşımacılığının engellenerek, hem taşımacılık hizmetlerinin düzene sokulması hem de kurallara bağlı olarak yolcu taşımacılığı yapan esnafın haklarının korunmasının amaçlandığı görülmektedir.
Öte yandan, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasında; taşımacılık, acentelik ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yapılabilmesi için Bakanlıktan yetki belgesi alınmasının zorunlu olduğu, 26. maddesinin (a) bendinin birinci fıkrasında; bu Kanunun, 5. maddesine göre yetki belgesi almadan taşıma işinde faaliyette bulunanlara idari para cezası verileceği, 34. maddesinin (a) bendinde, taşımacılık yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerde aranacak şartların, verilecek yetki belgeleri ve taşıt belgelerinin, her belge türü için gerekli olan taşıt kapasitelerinin, taşıtların yaşı, nitelikleri, istiap hadleri ve terminal hizmetlerinde öngörülecek hususların yönetmelikle gösterilmesi öngörülmüştür.
4925 sayılı Kanun’a dayanılarak çıkarılan, Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin “Yetki belgesi alma zorunluluğu” başlıklı 5. maddesinde, bu Yönetmelik kapsamına giren taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, dağıtım işletmeciliği, terminal işletmeciliği ve benzeri faaliyetlerde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin yapacakları faaliyetlere uygun olan yetki belgesini/belgelerini Bakanlıktan almalarının zorunlu olduğu, “Yetki belgesi türleri” başlıklı 6. maddesinde ise, D türü yetki belgesinin otobüsle yurtiçi yolcu taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere verileceği, taşımanın şekline göre türlere ayrıldığı, Dl yetki belgesinin, tarifeli olarak şehirlerarası ticari yolcu taşımacılığı yapacaklara, D2 yetki belgesinin, tarifesiz olarak yurtiçi ticari yolcu taşımacılığı yapacaklara, D3 yetki belgesinin, sadece kendi esas iştigal konusu ile ilgili personelini yurtiçinde taşımak üzere yolcu taşımacılığı yapacak ve ticari maksatla taşımacılık yapmayacaklara, D4 yetki belgesinin de, taşıma mesafesine bakılmaksızın iliçi ve 100 kilometreye kadar olan şehirlerarası tarifeli ve tarifesiz olarak ticari yolcu taşımacılığı yapacaklara verileceği kuralı yer almaktadır.
Dosyadaki belgelerin incelenmesinden; görevli polis memurlarınca 24.01.2014 tarihinde yapılan denetimde, davacı şirkete ait … plakalı araç ile ilgili belediyeden izin veya ruhsat alınmaksızın Kocaeli İli – Şekerpınar İlçesi ile İstanbul İli Küçükbakkalköy Mahallesi arasında ticari amaçla servis taşımacılığı yapıldığının tespit edildiğinden bahisle dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Olayda, davacı tarafından, Kocaeli İli ile İstanbul İli arasında yapılan taşımacılık faaliyetinin belediye sınırları dahilinde bir taşımacılık olmadığı, yurtiçi ticari yolcu taşımacılığı olduğu görülmektedir.
Bu veriler ışığında, aracıyla yurtiçi ticari yolcu taşımacılığı yapan davacı hakkında ilgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapıldığından bahisle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Diğer taraftan; yurtiçi ticari yolcu taşımacılığına ilişkin kurallar Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nde düzenlenmiş olup, anılan Yönetmeliğe aykırı davranılması halinde Karayolu Taşıma Kanunu’nun 26. maddesinde belirlenen yaptırımın uygulanması da mümkündür.
Bu durumda; belirtilen gerekçeyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerekmekteyse de, farklı bir gerekçeyle dava konusu işlemi iptal eden İdare Mahkemesi kararı sonucu itibariyle hukuka uygun bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13/11/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.