15. Daire 2014/8368 E. , 2019/1121 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2014/8368
Karar No : 2019/1121
DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALILAR : 1-
VEKİLİ : Huk. Müş. ..
2-
VEKİLİ : Av…..
DAVANIN KONUSU :
01.10.2014 tarih ve 29136 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Sosyal Güvenli Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 7., 8. ve 9. maddelerinin iptali istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI :
Bu değişiklik ile sektöre hizmet eden imal ve ithal ile ulaşan tıbbi malzeme temin eden firmalara sekte vurulduğu, değişikliklerin bilimsellikten, objektiflikten ve eşitlik ilkesinden uzak olduğu, somut gerekçelerinin olmadığı, pek çok tedarikçi ve sağlık kuruluşunu olumsuz etkileyeceği, değişiklik ile adeta tavan fiyat uygulaması getirilerek fiyatların %80 düşürüldüğü, ucuz ve fonksiyonsuz ürün ile kaliteli ve fonksiyonlu ürünün aynı kefeye konulduğu, bunların maliyetlerinin aynı olmadığı, tıbbi malzeme geri ödeme fiyatlarının neye göre belirlendiğinin anlaşılamadığı, bir nevi eşdeğer tıbbi ürün uygulaması oluşturulduğu, hangi somut kriterlerin esas alınacağının belirsiz olduğu, eş değer ürün belirleme görevinin nda olduğu, tıbbi malzemelenin benzer tedavi/teşhis amacı taşısa da teknolojik olarak farklılıklar içerdiği, Sosyal Güvenlik Kurumu yaptığı listede bunu göz ardı ettiği, düşük maliyetli daha az fonksiyonel olan cihaz ile yüksek teknolojili hastalığa doğrudan etkili cihaz aynı kefeye konularak aynı kod üzerinden geri ödemesinin yapıldığı, firmalar açısından ciddi bir haksız rekabet oluştuğu, kaliteli ürün üreten veya ithal eden firmaların pazardan çekilerek uzak doğudan hastalığı tehdit eden fiyatı uygun Çin menşeili cihazların pazara sokulacağı, değişiklik öncesi Sağlık Uygulama Tebliği fiyatları ile yeni fiyatların karşılaştırmalı tablosununa bakıldığında fiyatların aşağı çekildiğinin görüleceği, bu nedenle maliyetin altında kalması nedeniyle tıbbi malzeme tedariki yapılamayacağı, ameliyatların durma noktasına geldiği, bu değişikliğin somut gerekçelerinin bildirilmesi gerektiği, neye göre aynı işlevi gören ürün karşılaştırması yapılacağı, değişikliğin 7. Maddesinin b bendinde “SUT ve eki listelerde yer almayan tıbbi malzemelerden benzer nitelik veya aynı işlevsel nitelikte olanların SUT ve eki listelerde yer alması durumunda bu tıbbi malzemeler için….” düzenlemesi 8. maddesinde c bendinde ” ilgili branş/ürün grubu listesinde yer almayan ancak sut eki diğer branş/ürün grubu listelerinde bulunan ve ilgili branş tarafından…..” düzenlemelerinde kodu bulunmayan ürünlere ilişkin olarak eş değer ürün uygulamasına gidildiği, hangi kritere göre idarenin eşdeğer ürün tespiti yapacağının açık olmadığı, belirsiz olduğu, iki benzer kategorideki ürün eşleştirilirse SGK’nın hangi kriterleri ele alacağının belirsiz olduğu, ürünlerin tasnif ve eşleştirilmesinin nın görevi olduğu, SUT ve eki listesinde yer almayan tıbbi malzemenin ödenmeyeceği düzenlemesinin vatandaşın sağlık güvencesini hiçe saymak olduğu, SUT kodlarındaki açıklamalara göre eşleştirilemeyen ürünlerin ödemesinin yapılamayacağı, ödenebilir liste yerine ödenmeyecek ürün gruplarının açıklanması gerektiği, ödememe istisna olması gerekirken ödeme istisna haline geldiği, hekimlerce kullanılması gerekli görülen cihaz bedellerinin ödenmeyeceği yolunda getirilen düzenlemelerin dayanağının ortaya konulması gerektiği, bunun yaşama hakkına saldırı niteliğinde olduğu,SUT ve eki listede yer almayan ya da SUTta düzenlenen fiyatı veremeyen firmaların malzemelerin ödenmeyeceği, üretilen ve ithal edilen tıbbi malzemelerin kullanımının değişiklik ile engellendiği, hali hazırda önceki SUT fiyatlarından alımı yapılan ve teslim edilen malzemelerin akıbetinin belirsiz olduğu, Dava konusu değişiklikten önce SUT branş listelerinde eşleştirmesi yapılamayan malzemele serbest kodsuz olarak faturalandırıldığı ve geri ödeme kaspamına alındığı, değişiklik ile eşleştirme yapılamayan malzemelerin tamamen geri ödememeden çıkarıldığı, dolayısıyla hastaneler malzemeleri almamakta stoklarında mevcut olanları ise kullanamamakta olduğu özelikle kalp, kanser gibi ciddi rahatsızlıklarda kullanılan mazlemeler açısından risk oluşması üzerine SGK tarafından 30.10.2014 tarihinde yayımlanan duyuru ile EK-3/A listesinden yer alan ve 01.10.2014 tarihinden önce ihalesi kesinleşen malzemelerin 01.04.2015 tarihine kadar serbest kodsuz olarak faturalandırılacağının belirtildiği, düzenlemelerin hukuka aykırı olduğu iptali gerektiği iddia edilmektedir.
DAVALILARIN SAVUNMALARI :
tarafından; söz konusu değişikliklerin SGK tarafından tesis edildiği, Bakanlıklarınca kuruma görüş dahi bildirilmediği, hasım mevkinden çıkarılarak kendiler yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından; davanın ehliyet yönünden reddi gerekeceği, davanın süresinde açılmadığı, değişikliğin 7. maddesine yönelik olarak; 3713 sayılı kanuna göre aylık bağlanan maluller…3713 sayılı yasaya girmese dahi başkasının yardım ve desteği olmaksızın hareket edemeyecek derecede malul olan vazife ve harp malullerinin sağlık raporu ile ihtiyaç duydukları her türlü ortez/protez ve diğer iyileştirici tıbbi malzeme bedellerini 12.07.2012 tarihine kadar hiç bir kısıtlama olmaksızın SGK tarafından ödendiği ancak kısıtlama olmadığı bu durumlarda …in ihtiyaç duyduğu tıbbi malzemeye ulaşmasında rahatlık sağlansa da bazı firmalarca konunun suistimal edilebildiğinin tespit edildiği, düzenlemenin kısıtlama olmadığı, suistimalleri önlemeye yönelik olduğu, …in aynı ya da muadil tıbbi malzemeleri için firmalar tarafından yüksek tutarlarda fatura düzenlendiği, kurumun zararına yol açıldığı, klinik başarısı kanıtlanamayan tedavi ile uyumlu olmayan tıbbi malzemelerin faturalandırılmasına neden olunduğu, 12.07.2012 tarihinde yayınlanan 6353 sayılı kanun 84. madde ile 5510 sayılı yasanın 73. maddesinin son fıkrasından önce “3713 sayılı Yasa kapsamında …… Harp ve vazife malullerinin hertürlü ortez/protez bedellerinin ksııtlama olmaksızın bedellerinin karşılanacağı………….kurum tarafından belirlenen usul ve esaslara göre belirleneği ” hükmünün getirildiği, bu bakımından Sağlık Uygulama Tebliğinde sağlık kurulu raporu ile ihtiyaç duyulan tıbbi malzemelerinn bedellerinin SUT ve eki listede yer alması halinde listelerde yer alan fiyatlar üzerinden ödeneceğinin düzenlendği, ancak bu defada SUT ve eki listesinde yer almayan tıbbi malzemeler için fatura bedeli üzerinden ödeme yapılacağına ilişkin değişiklik öncesi var olan düzenleme sebebiyle bazı firmalar tarafından konunun suistimal edildiğinin görüldüğü, bu suistimallaer neticesinde bu durumun Teftiş Başkanlığına intikal ettirildiği, 10.07.2014 tarihli 8726958 sayılı cevapta ortez protezlerin sistem üzerinden sadece ödenen tutarların görülebildiği, parça detayları işçilik bilgisi görülmediği, usulsüz fatura kesen firmaların tespitin ancak yerinde denetimle olacağının bildirildiği, ayrıca hukuk müşavirliğinden alınan 23.05.2014 tarihli 2706278 sayılı görüşte yapılan ödemelerin firmalar tarafından suistimal edildiğinin anlaşılması halinde SUT ve eki listelerde yer almayan aynı ya da benzer nitelikte veya aynı işlevsel özellikte olduğu hekim raporu ile onaylanan tıbbi malzemeler için yine hiçbir kısıtlamaya yer verilmeksizin kuruma fatura edilen en düşük fatura üzerinden işlem yapılacağının bildirildiği, SUT ve eki listesinde yer almayan tıbbi malzemeler için uygulamada birlik olması açısından kurum zararının da önüne geçilmesi için …in ihtiyaç duyacakları ve klinik başarıları kanıtlanan tıbbi malzemeler ile ilgili genel müdürlüğümüzde , Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Türk Silahlı Kuvvetleri yetkilileri ile resmi kurumlarda görevli deneyimli akademisyenlerin katılımıyla oluşturulan bilimsel komisyonlarda belirlenen tıbbi malzemelere ilişkin listeler belirlenerek 01.10.2014 tarihinde yayımlananarak yürürlüğe giren SUT eki listelere ilave edildiği, bilim komisyonu kararına istinaden listeye ekleme ve ödemenin söz konusu olduğu, bunun kısıtlama olmadığı,11.09.2014 tarihli 29116 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 6552 sayılı yasa 49. maddesi ile 5510 sayılı Yasa 73. maddesi 10. fıkrasının 2. cümlesinde değişiklik yapıldığı, bu değişikliğe istinaden SUT 3.1.2 maddesi “ayakta tedavilerde kullanılan tıbbi malzemeler” başlıklı maddresinin 17. fıkrasında düzenlemeler yapıldığı, böylelikle SUT ve eki listelerde yer almayan tıbbi malzeme bedellerinin ödenmesine ve klinik başarısı kanıtlanamayan veya …in tedavisi ile uyumlu olmayan tıbbi malzemelerin faturalandırılmasının önüne geçildiği, ayrıca SUT ve eki listelerde yer alan malzemeler herhangi bir firmanın ürününü belirtmeyecek şekilde bilimsel komisyonca belirlenen genel tanımları ile listelerde yer aldığı, 7. madde değişikliği ile tıbbi malzeme teminine ilişkin herhangi bir kısıtlama yapılmadığı, ülkemizde üretilen ya da ithal edilen tıbbi malzemelerden SUT eki listesinde yer almayan ürünlerin bilimsel komisyonlarda değerlendirilerek listelere eklenebilmesi hükmü ile sigortalıların tedavileri esnasında tedavi ile uyumsuz klinik başarısı olmayan tıbbi malzemelerin faturalandırılmasının önüne geçildiği, Değişikliğin 8. ve 9. maddeleri açısından Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilere ait uygulanan tedaviler ile kullanılacak tıbbi malzemelere ilişkin masraflar SGK ile sağlık hizmeti sunucusu arasında imzalanan sağlık hizmeti satın alım sözleşmeleri doğrultusunda SUT ve eki listelerde yer alan hükümler çerçevesinde kurumca karşılanacağı, 8. Maddesinin e bendinde ” branş/ürün grubu listesinde yer almayan ancak SUT eki diğer branş/ürün grubu listelerinde……….karşılanır.” hükmünde eşdeğer ürün uygulaması belirtilmemekte olup, SUT eki listede yer alan bir malzemenin ilgili bir başka branşta kullanıldığında fatura edileceği ancak mevcut olduğu listedeki fiyat ve varsa kriterlere haiz olarak fatura edileceği belirtildiği eşdeğer ürün grubu oluşturulmadığı, ilgili kurumlarında görüşü alındığı davanın reddi gerektiği ileri sürülmektedir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …..DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI …’ın DÜŞÜNCESİ : Dava,1.10.2014 tarih ve 29136 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 7., 8. ve 9. maddelerinin iptali istemiyle açılmıştır.
01.10.2014 tarih ve 29136 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 7. Maddesinde, “Aynı Tebliğin 3.1.2 numaralı maddesinin onyedinci fıkrasının (a), (b), (c) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve (e) bendinde yer alan “edilen malzemenin” ibaresi “edilen tıbbi malzemenin” ibaresi olarak değiştirilmiştir.“a) SUT ve eki listelerinde yer alan tıbbi malzemeleri temin etmeleri halinde fatura bedelleri SUT ve eki listelerde belirtilen fiyatları aşmamak üzere Kurumca karşılanır. b) SUT ve eki listelerinde yer almayan tıbbi malzemelerden, benzer nitelik veya aynı işlevsel özellikte olanların SUT ve eki listelerde yer alması durumunda bu tıbbi malzemeler için listelerdeki fiyatlar tavan fiyatı olarak uygulanır. c) SUT ve eki listelerde yer alan tıbbi malzemeler ile benzer nitelik veya aynı işlevsel özellikte olmayan tıbbi malzeme bedellerinin ödemeleri ise, söz konusu tıbbi malzemenin Kurumca uygun görülerek bu listelere eklenmesi halinde mümkün olacaktır.” hükmü; 8 . Maddesiyle, “Aynı Tebliğin 3.1.3 numaralı maddesinde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. a) Maddenin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “temin edilen ilgili branşlara” ibaresinden sonra gelmek üzere “/ürün gruplarına” ibaresi eklenmiştir. b) Maddenin ikinci fıkrasının birinci cümlesi “Aşağıda tanımlı SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzeme bedelleri Kurumca karşılanmaz.” şeklinde değiştirilmiş ve aşağıdaki bent eklenmiştir. “s) Birden Fazla Branşta Kullanılan Tıbbi Malzemeler (EK-3/A),” c) Maddenin dördüncü fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “İlgili branş/ürün grubu listesinde yer almayan, ancak SUT eki diğer branş/ürün grubu listelerinde bulunan ve ilgili branş tarafından da kullanılabilir nitelikte olan malzemelerin, SUT eki diğer branş/ürün grubu listesindeki SUT kodu ve geri ödeme kurallarına uygun olarak, ilgili branş tarafından faturalandırılması halinde bedelleri Kurumca karşılanır.” ç) Maddenin yedinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.“(7) SUT ve eki listelerde yer alan veya yer almayan malzemeler, serbest kodsuz olarak MEDULA hastane uygulamasına girilemez, girilmesi durumunda hiçbir koşulda bedelleri Kurumca karşılanmaz. Ancak ısmarlama tıbbi cihaz kapsamında bulunan tümör rezeksiyon protezi şeklindeki nihai ürünlerin bedellerinin karşılanmasında bu şart ve MEDULA-Hastane sistemi üzerinden faturalandırma şartı aranmayacak olup manuel faturalandırılması halinde bedelleri Kurumca karşılanır.” hükmü, 9. Maddesiyle ” Aynı Tebliğin 3.2.1 numaralı maddesinde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. a) 3.2.1.A numaralı alt maddesinin birinci fıkrasında yer alan “SUT ve eki” ibaresi “SUT eki” olarak ve ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(2) SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzemelerin fatura edilmesi halinde bedelleri Kurumca karşılanmaz.” b) 3.2.1.B numaralı alt maddesinin birinci fıkrasında yer alan “SUT ve eki” ibaresi “SUT eki” olarak ve ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(2) SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzemelerin fatura edilmesi halinde bedelleri Kurumca karşılanmaz.” c) 3.2.1.C numaralı alt maddesinin birinci fıkrasında yer alan “SUT ve eki” ibaresi “SUT eki” olarak ve ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(2) SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzemelerin fatura edilmesi halinde bedelleri Kurumca karşılanmaz.” hükmü yer almıştır.
Dava konusu 7. Maddesiyle değişik 3.1.2 numaralı maddesinin onyedinci fıkrası,”3713 sayılı Kanuna göre aylık bağlanmış maluller, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 56 ncı maddesi veya 2330 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) ve (f) bentlerinde sayılanlardan 3713 sayılı Kanun kapsamına giren olaylar sebebiyle aylık bağlananlar (Mülga ibare:RG-7/10/2016-29850) (…) 3713 sayılı Kanun kapsamına girmese dahi başkasının yardımı ve desteği olmaksızın yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak derecede malul olan (Değişik ibare:RG-7/10/2016-29850) vazife ve harp malulleri ile atış, tatbikat veya diğer ateşli silah yaralanmaları nedeniyle malul olan vazife ve harp malullerinin sağlık kurulu raporuyla ihtiyaç duydukları her türlü ortez/protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçlerin bedelleri herhangi bir kısıtlama getirilmeksizin Kurumca karşılanır. Ancak bu kapsamdaki kişilerin;
a) (Yeniden düzenleme:RG-9/9/2017-30175) SUT ve eki listelerinde yer alan tıbbi cihazları temin etmeleri halinde fatura bedelleri SUT ve eki listelerde yer alan fiyatları aşmıyor ise bu fiyatlar üzerinden Kurumca karşılanır. b) (Yeniden düzenleme:RG-9/9/2017-30175) SUT’ ta yer alan fiyatlarla temin edilemeyen ortez/protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçler ile SUT’ ta yer almayan her türlü ortez/protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçlere, …Üniversitesi … Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile yapılacak protokol/sözleşme kapsamında, bu hastanede oluşan ve/veya oluşturulacak komisyon/kurulca ihtiyacı olduğunun tespit edilmesi ve ihtiyacın hastanece karşılanarak Kuruma faturalandırılması halinde fatura tutarı üzerinden ödenir. c) (Mülga:RG-25/3/2017-30018) (82) Şeklinde; 8. Maddesiyle “Aynı Tebliğin 3.1.3 numaralı maddesinin (7). fıkrası, (Değişik:RG-1/10/2014-29136)(24) SUT ve eki listelerde yer alan veya yer almayan malzemeler, serbest kodsuz olarak MEDULA hastane uygulamasına girilemez, girilmesi durumunda hiçbir koşulda bedelleri Kurumca karşılanmaz. (Ek cümle:RG-22/10/2014-29153)(25) Ancak Kamu İhale Kanununa tabi olan resmi sağlık kurum ve kuruluşlarında alım tarihi ve/veya 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında kesinleşen ihale karar tarihi 1/10/2014 tarihinden önce olmak kaydıyla “Birden Fazla Branşta Kullanılan Tıbbi Malzemeler (EK-3/A)” kapsamında değerlendirilecek ürünler için (Değişik ibare:RG-18/2/2015-29271) 1/7/2015 tarihine kadar bu şart aranmaz. (Mülga ibare:RG-22/10/2014-29153)(25) (…) ısmarlama tıbbi cihaz kapsamında bulunan tümör rezeksiyon protezi şeklindeki nihai ürünlerin bedellerinin karşılanmasında (Ek ibare:RG-22/10/2014-29153)(25) (Mülga ibare:RG-14/10/2014-29145) (…) ise MEDULA-Hastane sistemi üzerinden faturalandırma şartı aranmayacak olup manuel faturalandırılması halinde bedelleri Kurumca karşılanır. “şeklinde; 9. Maddesiyle ” Aynı Tebliğin 3.2.1 numaralı maddesinde,” aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır.(2) (Değişik cümle:RG-1/10/2014-29136)(24) (Değişik ibare:RG-25/3/2017-30018) Kurum tarafından SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzemeler için yapılacak sözleşme ve/veya protokol yapılarak bedeli karşılanan tıbbi malzemeler hariç olmak üzere aşağıda tanımlı SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzeme bedelleri Kurumca karşılanmaz. (Ek cümle:RG-22/10/2014-29153)(25) Ancak Kamu İhale Kanununa tabi olan resmi sağlık kurum ve kuruluşlarında alım tarihi ve/veya 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında kesinleşen ihale karar tarihi 1/10/2014 tarihinden önce olmak kaydıyla “Birden Fazla Branşta Kullanılan Tıbbi Malzemeler (EK-3/A)” kapsamında değerlendirilecek ürünler için (Değişik ibare:RG-18/2/2015-29271) 1/7/2015 tarihine kadar bu şart aranmaz. ” şeklinde, değişiklikler yapılmış olması nedeniyle bu kısımlara yönelik dava hakkında karar verilmesine gerek bulunmamaktadır.
Diğer iptali istenilen hükümlere gelince ,
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 1. maddesinde, ”Bu Kanunun amacı, sosyal sigortalar ile genel sağlık sigortası bakımından kişileri güvence altına almak; bu sigortalardan yararlanacak kişileri ve sağlanacak hakları, bu haklardan yararlanma şartları ile finansman ve karşılanma yöntemlerini belirlemek; sosyal sigortaların ve genel sağlık sigortasının işleyişi ile ilgili usûl ve esasları düzenlemektir.” hükmü yer almıştır.
Anılan Kanun’un “Finansmanı sağlanan sağlık hizmetleri ve süresi” başlıklı 63. maddesinde, Kurum tarafından finansmanı sağlanan sağlık hizmetleri ile bu hizmetlerin süresine dair usül ve esaslara yer verilmiş, son fıkrasında da, Kurumun, finansmanı sağlanacak sağlık hizmetlerinin teşhis ve tedavi yöntemleri ile (f) bendinde belirtilen sağlık hizmetlerinin türlerini, miktarlarını ve kullanım sürelerini, ödeme usul ve esaslarını Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile nın görüşünü alarak belirlemeye yetkili olduğu ancak, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının görüşünün alınması (f) bendinde belirtilen ortez, protez ve diğer iyileştirici nitelikteki araç ve gereçlerin miktarını, standartlarını, sağlanmasını, uygulanmasını, kullanma sürelerini ve garanti süresi sonrası bakım, onarım ve yenilenmesi hususlarını kapsayacağı, Kurumun, bu amaçla komisyonlar kurabileceği, ulusal ve uluslararası tüzel kişilerle işbirliği yapabileceği, Komisyonların çalışma usul ve esaslarının Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ile nın görüşü alınarak Kurumca belirleneceği hükme bağlanmıştır.
Aynı Yasa’nın “Sağlık hizmetlerinin ödenecek bedellerinin belirlenmesi” başlıklı 72. maddesinde ise, 65. madde gereği ödenecek gündelik, yol, yatak ve yemek giderlerinin Kurumca ödenecek bedellerini belirlemeye Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonunun yetkili olduğu, Komisyonun, tıp eğitimini, hizmet basamağını, alt yapı ve kaynak kullanımı ile maliyet unsurlarını dikkate alarak sağlık hizmeti sunucularını fiyatlandırmaya esas olmak üzere ayrı ayrı sınıflandırabileceği, 63. madde hükümlerine göre finansmanı sağlanan sağlık hizmetlerinin Kurumca ödenecek bedellerini; sağlık hizmetinin sunulduğu il ve basamak, Devletin doğrudan veya dolaylı olarak sağlamış olduğu sübvansiyonlar, sağlık hizmetinin niteliği itibarıyla hayati öneme sahip olup olmaması, kanıta dayalı tıp uygulamaları, maliyet-etkililik ölçütleri ve genel sağlık sigortası bütçesi dikkate alınmak suretiyle, her sınıf için tek tek veya gruplandırarak belirlemeye yetkili olduğu belirtilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, sağlık hizmeti sunumu ile sosyal güvenlik sisteminin ekonomik bakımdan sürdürülebilir kılınması amacıyla geri ödeme kapsamındakilerin özel koşulları gözetilmek suretiyle ve sağlığa erişim haklarının engellenmemesi koşuluyla çeşitli tedbirler alınabilmesini sağlamak amacıyla idareye düzenleme yetkisi verilmiştir. Davalı idarece bu kapsamda çıkarıldığı anlaşılan dava konusu tebliğ hükümleriyle, ayakta ve yatarak tedavilerde kullanılan tıbbi malzemelerin belirlenmesi ve bunlardan hangilerinin hangi durumda kurumca karşılanıp, hangi durumda karşılanmayacağı belirlenmiş olup, bu düzenlemelerde davacının ileri sürdüğü iddialar karşısında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle dava konusu tebliğin 7. Maddesi, 8. Maddesiyle değişik 7. Fıkrası ile 9. Maddesiyle değişik 2. Fıkrasına yönelik karar verilmesine yer olmadığına, anılan maddelerin bunlar dışında kalan hükümlerine yönelik davanın ise reddi yolunda karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesince duruşma için taraflara önceden bildirilen 27.02.3019 tarihinde, davacı vekili …. ‘ün ve davalı vekili Hukuk Müşaviri ….., davalı Sosyal Güvenlik Kurumu vekili Av……geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle, açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra taraflara son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Bakılan dava ; davacı tarafından 01.10.2014 tarih ve 29136 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Sosyal Güvenli Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 7. maddesinde, “Aynı Tebliğin 3.1.2 numaralı maddesinin onyedinci fıkrasının (a), (b), (c) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve (e) bendinde yer alan “edilen malzemenin” ibaresi “edilen tıbbi malzemenin” ibaresi olarak değiştirilmiştir.“a) SUT ve eki listelerinde yer alan tıbbi malzemeleri temin etmeleri halinde fatura bedelleri SUT ve eki listelerde belirtilen fiyatları aşmamak üzere Kurumca karşılanır. b) SUT ve eki listelerinde yer almayan tıbbi malzemelerden, benzer nitelik veya aynı işlevsel özellikte olanların SUT ve eki listelerde yer alması durumunda bu tıbbi malzemeler için listelerdeki fiyatlar tavan fiyatı olarak uygulanır. c) SUT ve eki listelerde yer alan tıbbi malzemeler ile benzer nitelik veya aynı işlevsel özellikte olmayan tıbbi malzeme bedellerinin ödemeleri ise, söz konusu tıbbi malzemenin Kurumca uygun görülerek bu listelere eklenmesi halinde mümkün olacaktır.” hükmü; 8 . maddesiyle, “Aynı Tebliğin 3.1.3 numaralı maddesinde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. a) Maddenin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “temin edilen ilgili branşlara” ibaresinden sonra gelmek üzere “/ürün gruplarına” ibaresi eklenmiştir. b) Maddenin ikinci fıkrasının birinci cümlesi “Aşağıda tanımlı SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzeme bedelleri Kurumca karşılanmaz.” şeklinde değiştirilmiş ve aşağıdaki bent eklenmiştir. “s) Birden Fazla Branşta Kullanılan Tıbbi Malzemeler (EK-3/A),” c) Maddenin dördüncü fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “İlgili branş/ürün grubu listesinde yer almayan, ancak SUT eki diğer branş/ürün grubu listelerinde bulunan ve ilgili branş tarafından da kullanılabilir nitelikte olan malzemelerin, SUT eki diğer branş/ürün grubu listesindeki SUT kodu ve geri ödeme kurallarına uygun olarak, ilgili branş tarafından faturalandırılması halinde bedelleri Kurumca karşılanır.” ç) Maddenin yedinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.“(7) SUT ve eki listelerde yer alan veya yer almayan malzemeler, serbest kodsuz olarak MEDULA hastane uygulamasına girilemez, girilmesi durumunda hiçbir koşulda bedelleri Kurumca karşılanmaz. Ancak ısmarlama tıbbi cihaz kapsamında bulunan tümör rezeksiyon protezi şeklindeki nihai ürünlerin bedellerinin karşılanmasında bu şart ve MEDULA-Hastane sistemi üzerinden faturalandırma şartı aranmayacak olup manuel faturalandırılması halinde bedelleri Kurumca karşılanır.” hükmü, 9. maddesiyle ” Aynı Tebliğin 3.2.1 numaralı maddesinde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. a) 3.2.1.A numaralı alt maddesinin birinci fıkrasında yer alan “SUT ve eki” ibaresi “SUT eki” olarak ve ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(2) SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzemelerin fatura edilmesi halinde bedelleri Kurumca karşılanmaz.” b) 3.2.1.B numaralı alt maddesinin birinci fıkrasında yer alan “SUT ve eki” ibaresi “SUT eki” olarak ve ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(2) SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzemelerin fatura edilmesi halinde bedelleri Kurumca karşılanmaz.” c) 3.2.1.C numaralı alt maddesinin birinci fıkrasında yer alan “SUT ve eki” ibaresi “SUT eki” olarak ve ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(2) SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzemelerin fatura edilmesi halinde bedelleri Kurumca karşılanmaz.” hükümlerinin sağlık hakkına erişimi kısıtladığı, hastaların mağduriyetine neden olacağı, tıbbi malzemelerin bulunamayacağı, tedavilerin kesintiye uğrayacağı iddiaları ile iptali istemiyle açılmıştır.
İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
Davanın süresinde açılmadığı ve davacının ehliyetli olmadığına yönelik iddialar yerinde görülmeyerek işin esasına geçilmiştir.
ESAS YÖNÜNDEN:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 1. maddesinde, ”Bu Kanunun amacı, sosyal sigortalar ile genel sağlık sigortası bakımından kişileri güvence altına almak; bu sigortalardan yararlanacak kişileri ve sağlanacak hakları, bu haklardan yararlanma şartları ile finansman ve karşılanma yöntemlerini belirlemek; sosyal sigortaların ve genel sağlık sigortasının işleyişi ile ilgili usûl ve esasları düzenlemektir.” hükmü yer almıştır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu “Finansmanı sağlanan sağlık hizmetleri ve süresi” başlıklı 63. Maddesinde “Değişik ikinci fıkra: 6/2/2014-6518/81 md.) Kurum, finansmanı sağlanacak sağlık hizmetlerinin teşhis ve tedavi yöntemleri ile (f) bendinde belirtilen sağlık hizmetlerinin türlerini, miktarlarını ve kullanım sürelerini, ödeme usul ve esaslarını Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile nın görüşünü alarak belirlemeye yetkilidir. Ancak, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının görüşünün alınması (f) bendinde belirtilen ortez, protez ve diğer iyileştirici nitelikteki araç ve gereçlerin miktarını, standartlarını, sağlanmasını, uygulanmasını, kullanma sürelerini ve garanti süresi sonrası bakım, onarım ve yenilenmesi hususlarını kapsar. Kurum, bu amaçla komisyonlar kurabilir, ulusal ve uluslararası tüzel kişilerle işbirliği yapabilir. Komisyonların çalışma usul ve esasları Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ile nın görüşü alınarak Kurumca belirlenir.” düzenlemesine, “Sağlık hizmetlerinin ödenecek bedellerinin belirlenmesi ” başlıklı 72. Maddesinde “(Değişik birinci fıkra: 17/4/2008-5754/44 md.) 65 inci madde gereği ödenecek gündelik, yol, yatak ve yemek giderlerinin Kurumca ödenecek bedellerini belirlemeye Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu yetkilidir. Komisyon, tıp eğitimini, hizmet basamağını, alt yapı ve kaynak kullanımı ile maliyet unsurlarını dikkate alarak sağlık hizmeti sunucularını fiyatlandırmaya esas olmak üzere ayrı ayrı sınıflandırabilir. Komisyon, 63 üncü madde hükümlerine göre finansmanı sağlanan sağlık hizmetlerinin Kurumca ödenecek bedellerini; sağlık hizmetinin sunulduğu il ve basamak, Devletin doğrudan veya dolaylı olarak sağlamış olduğu sübvansiyonlar, sağlık hizmetinin niteliği itibarıyla hayati öneme sahip olup olmaması, kanıta dayalı tıp uygulamaları, maliyet-etkililik ölçütleri ve genel sağlık sigortası bütçesi dikkate alınmak suretiyle, her sınıf için tek tek veya gruplandırarak belirlemeye yetkilidir.
(Değişik ikinci fıkra: 21/5/2013-6486/3 md.) Komisyon; Bakanlık, Maliye, Sağlık ve Kalkınma bakanlıkları, Hazine Müsteşarlığı, üniversite sağlık hizmeti sunucuları ile özel sağlık hizmeti sunucularını temsilen Bakanlıkça belirlenecek birer üye ve Kurumu temsilen iki üye olmak üzere toplam dokuz üyeden oluşur.
….
(Değişik dördüncü fıkra: 17/4/2008-5754/44 md.) Kurum, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile dernek, vakıf, federasyon, konfederasyon ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının görüşlerini alabilir.
… ” düzenlemesine, “Sağlık hizmetlerinin sağlanma yöntemi ve sağlık giderlerinin ödenmesi” başlıklı 73. Maddesinde ” (Değişik: 17/4/2008-5754/45 md.) ……
….
(Ek fıkra: 4/7/2012-6353/84 md.) 3713 sayılı Kanuna göre aylık bağlanmış maluller, 5434 sayılı Kanunun 56 ncımaddesi veya 2330 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) ve (f) bentlerinde sayılanlardan 3713 sayılı Kanun kapsamına giren olaylar sebebiyle aylık bağlananlar ile 3713 sayılı Kanun kapsamına girmese dahi başkasının yardımı ve desteği olmaksızın yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak derecede malul olan vazife ve harp malullerinin sağlık kurulu raporuyla ihtiyaç duydukları her türlü ortez/protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçler herhangi bir kısıtlama getirilmeksizin Kurumca karşılanır. (Ek cümle: 20/8/2016-6745/61 md.) 3713 sayılı Kanun kapsamına girmese dahi atış, tatbikat veya diğer ateşli silah yaralanmaları nedeniyle malul olan vazife ve harp malullerinin de sağlık kurulu raporuyla ihtiyaç duydukları her türlü ortez, protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçler herhangi bir kısıtlama getirilmeksizin Sosyal Güvenlik Kurumunca karşılanır. (Değişik cümle: 10/9/2014-6552/49 md.) Ancak, 72 nci maddede belirtilen usullere göre bedelleri karşılanacak olan bu kapsamdaki ürünler, garanti süresi kapsamında veya aynı amaca yönelik ürün talepleri Kurum tarafından yayınlanan ürün listelerinden, yine Kurum tarafından belirlenen usul ve esaslara göre karşılanır.
…
düzenlemelerine yer verilmiştir. Bu kapsamda yayınlanan Sağlık Uygulama Tebliğinde şuan yürürlükte olan dava konusudüzenlemelerinde ;
3.1.2 – Ayakta tedavilerde kullanılan tıbbi malzemeler
…
(2) SUT eki EK-3/C listelerinde yer almayan tıbbi malzemelerin bedelleri, SUT’ta belirtilen istisnalar hariç Kurumca karşılanmaz.
(3) SUT eki EK-3/C listelerinde yer alan tıbbi malzemeler genel alan tanımları ile belirlenmiştir. Bu alan tanımları, benzer nitelikleri veya aynı işlevsel özellikleri taşıyan tüm tıbbi malzemeleri kapsamaktadır.
(17) 3713 sayılı Kanuna göre aylık bağlanmış maluller, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 56 ncı maddesi veya 2330 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) ve (f) bentlerinde sayılanlardan 3713 sayılı Kanun kapsamına giren olaylar sebebiyle aylık bağlananlar (Mülga ibare:RG-7/10/2016-29850) (…) 3713 sayılı Kanun kapsamına girmese dahi başkasının yardımı ve desteği olmaksızın yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak derecede malul olan (Değişik ibare:RG-7/10/2016-29850) vazife ve harp malulleri ile atış, tatbikat veya diğer ateşli silah yaralanmaları nedeniyle malul olan vazife ve harp malullerinin sağlık kurulu raporuyla ihtiyaç duydukları her türlü ortez/protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçlerin bedelleri herhangi bir kısıtlama getirilmeksizin Kurumca karşılanır. Ancak bu kapsamdaki kişilerin;
a) (Yeniden düzenleme:RG-9/9/2017-30175) SUT ve eki listelerinde yer alan tıbbi cihazları temin etmeleri halinde fatura bedelleri SUT ve eki listelerde yer alan fiyatları aşmıyor ise bu fiyatlar üzerinden Kurumca karşılanır.
b) (Değişik:RG-28/12/2018-30639 Mükerrer) (106) SUT’ta yer alan fiyatlarla temin edilemeyen ortez/protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçler ile SUT’ta yer almayan her türlü ortez/protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçler, … Üniversitesi … Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile yapılan protokol/sözleşme kapsamında, bu hastanede oluşan ve/veya oluşturulacak komisyon/kurulca ihtiyacı olduğunun tespit edilmesi ve ihtiyacın hastanece karşılanarak Kuruma faturalandırılması halinde fatura tutarı üzerinden ödenir. Ancak hazır ortez/protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçler, hastane tarafından temin edilme bedeli üzerine 10 brüt asgari ücret tutarını geçmemek üzere %12 oranında işletme gideri eklenerek Kuruma fatura edilir.
c) (Mülga:RG-25/3/2017-30018)
3.1.3 – Yatarak tedavilerde kullanılan tıbbi malzemeler
(1) Sağlık hizmeti sunucuları tarafından temin edilen ilgili branşlara (Değişik ibare:RG-1/10/2014-29136)(24) /ürün gruplarına ait Kurumca bedeli karşılanacak tıbbi malzemelerin SUT kodları, tıbbi malzeme alan tanımları ve fiyatları aşağıdaki SUT eki listelerde tanımlanmıştır;
a) Birden Fazla Branşta Kullanılan Tıbbi Malzemeler (EK-3/A),
(2) (Değişik cümle:RG-1/10/2014-29136)(24) (Değişik ibare:RG-25/3/2017-30018) Kurum tarafından SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzemeler için yapılacak sözleşme ve/veya protokol yapılarak bedeli karşılanan tıbbi malzemeler hariç olmak üzere aşağıda tanımlı SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzeme bedelleri Kurumca karşılanmaz. (Ek cümle:RG-22/10/2014-29153)(25) Ancak Kamu İhale Kanununa tabi olan resmi sağlık kurum ve kuruluşlarında alım tarihi ve/veya 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında kesinleşen ihale karar tarihi 1/10/2014 tarihinden önce olmak kaydıyla “Birden Fazla Branşta Kullanılan Tıbbi Malzemeler (EK-3/A)” kapsamında değerlendirilecek ürünler için (Değişik ibare:RG-18/2/2015-29271) 1/7/2015 tarihine kadar bu şart aranmaz.
(4) (Değişik:RG-18/3/2014-28945) (Değişik cümle:RG-1/10/2014-29136)(24) İlgili branş/ürün grubu listesinde yer almayan, ancak SUT eki diğer branş/ürün grubu listelerinde bulunan ve ilgili branş tarafından da kullanılabilir nitelikte olan malzemelerin, SUT eki diğer branş/ürün grubu listesindeki SUT kodu ve geri ödeme kurallarına uygun olarak, ilgili branş tarafından faturalandırılması halinde bedelleri Kurumca karşılanır….
(7) (Değişik:RG-1/10/2014-29136)(24) SUT ve eki listelerde yer alan veya yer almayan malzemeler, serbest kodsuz olarak MEDULA hastane uygulamasına girilemez, girilmesi durumunda hiçbir koşulda bedelleri Kurumca karşılanmaz. (Ek cümle:RG-22/10/2014-29153)(25) Ancak Kamu İhale Kanununa tabi olan resmi sağlık kurum ve kuruluşlarında alım tarihi ve/veya 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında kesinleşen ihale karar tarihi 1/10/2014 tarihinden önce olmak kaydıyla “Birden Fazla Branşta Kullanılan Tıbbi Malzemeler (EK-3/A)” kapsamında değerlendirilecek ürünler için (Değişik ibare:RG-18/2/2015-29271) 1/7/2015 tarihine kadar bu şart aranmaz. (Mülga ibare:RG-22/10/2014-29153)(25) (…) ısmarlama tıbbi cihaz kapsamında bulunan tümör rezeksiyon protezi şeklindeki nihai ürünlerin bedellerinin karşılanmasında (Ek ibare:RG-22/10/2014-29153)(25) (Mülga ibare:RG-14/10/2014-29145) (…) ise MEDULA-Hastane sistemi üzerinden faturalandırma şartı aranmayacak olup manuel faturalandırılması halinde bedelleri Kurumca karşılanır.
3.2 – Tıbbi malzeme ödeme esasları
3.2.1 – (Değişik: RG-12/11/2013-28819) Yatarak tedavilerde tıbbi malzeme bedellerinin ödenmesi
3.2.1.A-Kamu İhale Kanununa tabi olan resmi sağlık kurum ve kuruluşlarında;
(2) (Değişik:RG-24/12/2014-29215)(26) SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzemelerin fatura edilmesi halinde bedelleri Kurumca karşılanmaz. Ancak alım tarihi ve/veya 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında kesinleşen ihale karar tarihi 1/10/2014 tarihinden önce olmak kaydıyla “Birden Fazla Branşta Kullanılan Tıbbi Malzemeler (EK-3/A)” kapsamında değerlendirilecek ürünler için (Değişik ibare:RG-18/2/2015-29271) 1/7/2015 tarihine kadar bu şart aranmaz. Bu kapsamda değerlendirilmekle birlikte SUT eki EK-3/A listesinde tanımlanmayan tıbbi malzemeler alış fiyatı ile fatura edilir, alış fiyatının üzerine Kurum bilgi işlem sistemi tarafından % 15 işletme gideri ile Hazine kesintisi, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu kesintisi ilave edilerek bedelleri Kurumca karşılanır.
3.2.1.B-(Değişik başlık:RG-30/8/2014-29104)(19) Kamu İhale Kanununa tabi olmayan resmi sağlık kurum ve kuruluşlarında;
(2) (Değişik:RG-1/10/2014-29136)(24) SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzemelerin fatura edilmesi halinde bedelleri Kurumca karşılanmaz.
3.2.1.C –Özel sağlık kurum ve kuruluşlarında; (Ek:RG-30/8/2014-29104)(19)
(2) (Değişik:RG-1/10/2014-29136)(24) SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzemelerin fatura edilmesi halinde bedelleri Kurumca karşılanmaz. Şeklinde değişiklikler yapıldığı görülmüştür
Dava Konusu Yönetmelik Değişiklikleri açısından;
Değişiklik yapılan düzenlemelerden Sosyal Güvenli Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 7. maddesi ile 3713 sayılı yasa kapsamında harp ve vazife malulü olanların ihtiyaç duyacağı tıbbi malzemelerin kısıtlama olmadan karşılanacağı belirtildikten sonra a,b ve c fıkralarından bazı şartlar getirilmiş, bu şartlar
“a) SUT ve eki listelerinde yer alan tıbbi malzemeleri temin etmeleri halinde fatura bedelleri SUT ve eki listelerde belirtilen fiyatları aşmamak üzere Kurumca karşılanır.
b) SUT ve eki listelerinde yer almayan tıbbi malzemelerden, benzer nitelik veya aynı işlevsel özellikte olanların SUT ve eki listelerde yer alması durumunda bu tıbbi malzemeler için listelerdeki fiyatlar tavan fiyatı olarak uygulanır.
c) SUT ve eki listelerde yer alan tıbbi malzemeler ile benzer nitelik veya aynı işlevsel özellikte olmayan tıbbi malzeme bedellerinin ödemeleri ise, söz konusu tıbbi malzemenin Kurumca uygun görülerek bu listelere eklenmesi halinde mümkün olacaktır.
8. madde ile Aynı Tebliğin 3.1.3 numaralı “yatarak tedavilerde kullanılan tıbbi malzemeler” başlıklı maddesinde ;
a) Maddenin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “temin edilen ilgili branşlara” ibaresinden sonra gelmek üzere “/ürün gruplarına” ibaresi eklenmiştir.
b) Maddenin ikinci fıkrasının birinci cümlesi “Aşağıda tanımlı SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzeme bedelleri Kurumca karşılanmaz.” şeklinde değiştirilmiş ve aşağıdaki bent eklenmiştir.
“s) Birden Fazla Branşta Kullanılan Tıbbi Malzemeler (EK-3/A),”
c) Maddenin dördüncü fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“İlgili branş/ürün grubu listesinde yer almayan, ancak SUT eki diğer branş/ürün grubu listelerinde bulunan ve ilgili branş tarafından da kullanılabilir nitelikte olan malzemelerin, SUT eki diğer branş/ürün grubu listesindeki SUT kodu ve geri ödeme kurallarına uygun olarak, ilgili branş tarafından faturalandırılması halinde bedelleri Kurumca karşılanır.”
ç) Maddenin yedinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(7) SUT ve eki listelerde yer alan veya yer almayan malzemeler, serbest kodsuz olarak MEDULA hastane uygulamasına girilemez, girilmesi durumunda hiçbir koşulda bedelleri Kurumca karşılanmaz. Ancak ısmarlama tıbbi cihaz kapsamında bulunan tümör rezeksiyon protezi şeklindeki nihai ürünlerin bedellerinin karşılanmasında bu şart ve MEDULA-Hastane sistemi üzerinden faturalandırma şartı aranmayacak olup manuel faturalandırılması halinde bedelleri Kurumca karşılanır.”
9. maddesi ile Aynı Tebliğin 3.2.1 numaralı “tıbbi malzeme ödeme esasları” başlıklı maddesinde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır.
a) 3.2.1.A numaralı Kamu ihale kanununa tabi olan resmi sağlık kuruluşlarında yatarak tedavide tıbbi malzeme ödeme esasları alt maddesinin birinci fıkrasında yer alan “SUT ve eki” ibaresi “SUT eki” olarak ve ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzemelerin fatura edilmesi halinde bedelleri Kurumca karşılanmaz.”
b) 3.2.1.B numaralı “Kamu ihale kanununa tabi olmayan resmi sağlık kuruluşlarında yatarak tedavide tıbbi malzeme ödeme esasları” başlıklı alt maddesinin birinci fıkrasında yer alan “SUT ve eki” ibaresi “SUT eki” olarak ve ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzemelerin fatura edilmesi halinde bedelleri Kurumca karşılanmaz.”
c) 3.2.1.C numaralı “özel sağlık kuruluşlarında yatarak tedavide tıbbi malzeme ödeme esasları” başlıklı alt maddesinin birinci fıkrasında yer alan “SUT ve eki” ibaresi “SUT eki” olarak ve ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzemelerin fatura edilmesi halinde bedelleri Kurumca karşılanmaz.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
Dava konusu değişiklik yapılan tebliğin 7. maddesi ile getirilen düzenlemelerde 3.1.2 numaralı maddesinin onyedinci fıkrası,”3713 sayılı Kanuna göre aylık bağlanmış maluller, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 56 ncı maddesi veya 2330 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) ve (f) bentlerinde sayılanlardan 3713 sayılı Kanun kapsamına giren olaylar sebebiyle aylık bağlananlar (Mülga ibare:RG-7/10/2016-29850) (…) 3713 sayılı Kanun kapsamına girmese dahi başkasının yardımı ve desteği olmaksızın yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak derecede malul olan (Değişik ibare:RG-7/10/2016-29850) vazife ve harp malulleri ile atış, tatbikat veya diğer ateşli silah yaralanmaları nedeniyle malul olan vazife ve harp malullerinin sağlık kurulu raporuyla ihtiyaç duydukları her türlü ortez/protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçlerin bedelleri herhangi bir kısıtlama getirilmeksizin Kurumca karşılanır. Ancak bu kapsamdaki kişilerin;
a) (Yeniden düzenleme:RG-9/9/2017-30175) SUT ve eki listelerinde yer alan tıbbi cihazları temin etmeleri halinde fatura bedelleri SUT ve eki listelerde yer alan fiyatları aşmıyor ise bu fiyatlar üzerinden Kurumca karşılanır. b) (Yeniden düzenleme:RG-9/9/2017-30175) SUT’ ta yer alan fiyatlarla temin edilemeyen ortez/protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçler ile SUT’ ta yer almayan her türlü ortez/protez ve diğer iyileştirici araç ve gereçlere, …Üniversitesi … Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile yapılacak protokol/sözleşme kapsamında, bu hastanede oluşan ve/veya oluşturulacak komisyon/kurulca ihtiyacı olduğunun tespit edilmesi ve ihtiyacın hastanece karşılanarak Kuruma faturalandırılması halinde fatura tutarı üzerinden ödenir. c) (Mülga:RG-25/3/2017-30018) (82) şeklinde; 8. maddesiyle getirilen düzenlemelerde “Aynı Tebliğin 3.1.3 numaralı maddesinin (7). fıkrası, (Değişik:RG-1/10/2014-29136)(24) SUT ve eki listelerde yer alan veya yer almayan malzemeler, serbest kodsuz olarak MEDULA hastane uygulamasına girilemez, girilmesi durumunda hiçbir koşulda bedelleri Kurumca karşılanmaz. (Ek cümle:RG-22/10/2014-29153)(25) Ancak Kamu İhale Kanununa tabi olan resmi sağlık kurum ve kuruluşlarında alım tarihi ve/veya 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında kesinleşen ihale karar tarihi 1/10/2014 tarihinden önce olmak kaydıyla “Birden Fazla Branşta Kullanılan Tıbbi Malzemeler (EK-3/A)” kapsamında değerlendirilecek ürünler için (Değişik ibare:RG-18/2/2015-29271) 1/7/2015 tarihine kadar bu şart aranmaz. (Mülga ibare:RG-22/10/2014-29153)(25) (…) ısmarlama tıbbi cihaz kapsamında bulunan tümör rezeksiyon protezi şeklindeki nihai ürünlerin bedellerinin karşılanmasında (Ek ibare:RG-22/10/2014-29153)(25) (Mülga ibare:RG-14/10/2014-29145) (…) ise MEDULA-Hastane sistemi üzerinden faturalandırma şartı aranmayacak olup manuel faturalandırılması halinde bedelleri Kurumca karşılanır. “şeklinde; 9. maddesiyle getirilen düzenlemelerde ” Aynı Tebliğin 3.2.1 numaralı maddesinde,” aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır.(2) (Değişik cümle:RG-1/10/2014-29136)(24) (Değişik ibare:RG-25/3/2017-30018) Kurum tarafından SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzemeler için yapılacak sözleşme ve/veya protokol yapılarak bedeli karşılanan tıbbi malzemeler hariç olmak üzere aşağıda tanımlı SUT eki listelerde yer almayan tıbbi malzeme bedelleri Kurumca karşılanmaz. (Ek cümle:RG-22/10/2014-29153)(25) Ancak Kamu İhale Kanununa tabi olan resmi sağlık kurum ve kuruluşlarında alım tarihi ve/veya 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında kesinleşen ihale karar tarihi 1/10/2014 tarihinden önce olmak kaydıyla “Birden Fazla Branşta Kullanılan Tıbbi Malzemeler (EK-3/A)” kapsamında değerlendirilecek ürünler için (Değişik ibare:RG-18/2/2015-29271) 1/7/2015 tarihine kadar bu şart aranmaz. ” şeklinde, değişiklikler yapılmış olması nedeniyle bu kısımlara yönelik dava hakkında karar verilmesine gerek bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
İptali istenilen diğer hükümler açısından;
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, kaynakların etkin ve verimli kullanılması, daha etkin ödeme ve denetim sisteminin kurulması, yersiz ödemelerin önüne geçilebilmesi ve mali sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi adına 5510 sayılı Kanunun ilgili hükümleri çerçevesinde yayımlanan Sağlık Uygulama Tebliği ve eki listeler kapsamında geri ödeme kurallarının belirlenmesinin zorunluluk arz ettiği; bu nedenle 5510 sayılı Kanunun ilgili hükümleri doğrultusunda yapılan davaya konu düzenlemelerin hukuki dayanağının mevcut olduğu, sağlık hizmeti sunumu ile sosyal güvenlik sisteminin ekonomik bakımdan sürdürülebilir kılınması amacıyla geri ödeme kapsamındakilerin özel koşulları gözetilmek suretiyle ve sağlığa erişim haklarının engellenmemesi koşuluyla çeşitli tedbirler alınabilmesini sağlamak amacıyla idareye düzenleme yetkisi verildiği, davalı idarece bu kapsamda çıkarıldığı anlaşılan dava konusu tebliğ hükümleriyle,ayakta ve yatarak tedavilerde kullanılan tıbbi malzemelerin belirlenmesi ve bunlardan hangilerinin hangi durumda kurumca karşılanıp, hangi durumda karşılanmayacağı belirlendiği, iptali gerektirecek bir hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Dava konusu Tebliğin 7. maddesinde düzenlenen 3.1.2. maddesinin 17. fıkrasının a,b, ve c bentleri, 8. maddesiyle değişik 3.1.3. maddesinin 2. fıkrasının 1. cümlesi ve 7. fıkrası ile 9. maddesiyle değişik 3.2.1.A maddesinin 2. fıkrasına yönelik KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
Dava konusu Tebliğin diğer hükümleri
yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin yarısının davacı üzerinde bırakılmasına, diğer yarısının davalı idareler üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL duruşmalı işler için belirlenen vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine, …-TL duruşmalı işler için belirlenen vekâlet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 27/02/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.