Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2014/593 E. , 2017/932 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2014/593
Karar No : 2017/932
Temyiz Edenler (Davacılar) :
Karşı Taraf (Davalı) :
İstemin Özeti : … 5. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve … sayılı kararının manevi tazminat talebinin kısmen reddi yönünden hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek anılan kısmın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti :Savunma verilmemiştir.
Düşüncesi : Mahkeme kararının …. dışındaki davacılar yönünden manevi tazminat isteminin kısmen reddine ilişkin kısmının onanması, davacılardan …..yönünden reddine ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce; tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, dosyadaki belgeler incelenerek gereği görüşüldü:
Dava; 29.03.2005 tarihinde ……’in sevk ve idaresindeki araçla … istikametinde seyir halinde iken; … Sanayi Kavşağı yakınında meydana gelen trafik kazasında davacılar murislerinin vefatında Karayollarının bölünmüş yol çalışmaları sonrasında karayolunun genişletme yapılan kesiminde yeterli trafik işaretlemesi ve aydınlatmanın yapılmaması nedeniyle yolun devamı gibi görünen yerde bankete düşmesi sonucu meydana gelen kazada Karayollarının bakım ve onarımdan sorumlu olan idarenin gerekli tedbirleri almayarak, işaretlemeyi yapmayarak kusurlu olduğu ileri sürülerek …..eşi için 1.000,00TL maddi, 20.000,00TL manevi, çocukları için 1.000,00TL maddi, 20.000,00TL manevi, için 1.000,00TL maddi, 20.000,00TL manevi, annesi için 1.000,00TL maddi, 20.000,00TL manevi, Ölen …….n eşi ……….. için 1.000,00TL maddi, 20.000,00TL manevi, çocuğu için 1.000,00TL maddi, 20.000,00TL manevi, annesi için 20.000,00TL manevi olmak üzere toplam 146.000,00TL tazminatın kaza tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte tazmini istemiyle açılmıştır.
… 5. İdare Mahkemesi’nce; … Ağır Ceza Mahkemesi’nin … sayılı dosyasında Adli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Dairesi’nce hazırlanan ve sürücünün otomobil ile gece vakti, refüjlü bölünmüş tek yönlü yolda, meskun mahalde seyri sırasında yola gereken dikkati vermediği, aracının hızını yol, zemin mahal ve trafik durumunun gerektirdiği şartlara göre ayarlamadığı, seyir şeridinde bulunan 50 km azami hız trafik işaret levhasını dikkate almadığı, bu haliyle seyrinin sürdürdüğü yoldaki çalışmadan dolayı aracının direksiyon hakimiyetini kaybederek karşı yol bölümüne geçmesi ile mevcut şartlarda meydana gelen ölümü olaya sebebiyet verdiği anlaşılmış olup olayda dikkatsizliği, tedbirsizliği ve kurallara aykırı hareketi nedeniyle kusurlu olduğu, karayolunun bu kesiminde işaretlemenin yetersiz olduğu sürücülerin seyir güvenliği için gece ve gündüz durumuna göre yol durumunu sürücülere ileten gerekli işaretlemenin yetersiz ve sürücülerin yanıltılabilecek durumda olduğu bu haliyle ‘nün yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında can ve mal güvenliği yönünden gerekli düzenleme ve işaretlemeleri yaparak önlemleri almak veya aldırmak zorunda olduğundan mevcut şartlardaki olayda ilgili kurumun kusurlu olduğu, sonuçta dava konusu trafik kazasının oluşumunda %50 oranında sürücü …………in, %50 oranında davalı idarenin kusurlu olduğu” şeklinde kanaat belirten raporu hükme esas alınarak davalı idarenin hizmet kusuru bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile davacılardan ……………….in eşi için 1.000,00 TL., için 1.000,00 TL., ……….’in mirasçıları ……………. için 1.000,00 TL., ……… için 1.000,00 TL. olmak üzere toplamda 4.000,00 TL. maddi tazminat, …………’in mirasçılarından için 5.000,00 TL., için 4.000,00 TL., için 4.000,00 TL., için 6.000,00 TL.,………………….’in mirasçılarından …………… için 5.000,00 TL., için 6.000,00 TL. olmak üzere toplam 30.000,00 TL. manevi tazminatın dava açma tarihi olan 29.03.2006 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davacılara ödenmesine, …………’in manevi tazminat istemi ve fazlaya ilişkin diğer istemlerin reddine karar verilmiştir.
Davacılar tarafından mahkeme kararının manevi tazminat talebinin kısmen reddine ilişkin kısmının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek anılan kısım yönünden temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Manevi zarar, kişinin fizik yapısının ve iç huzurunun bozulmasını, yaşama gücünün ve sevincinin azalmasını, kişilik haklarının zedelenmesini, şeref ve haysiyetinin rencide edilmesini, duyulan acı ve ızdırabı, kişinin günlük yaşamını zorlaştıran her türlü üzüntü ve sıkıntıyı ifade etmekte, fiziki veya manevi acılar duyan, ruhsal dengesi bozulan, yaşama sevinci azalan kişinin manevi yönden zarara uğramış olduğu kabul edilmektedir.
Manevi tazminat, kişinin malvarlığında meydana gelen eksilmeyi gidermeye yönelik bir tazmin aracı değil, manevi değerlerinde bir eksilme meydana gelen ve yaşama sevinci ve zevki azalan kişinin manen tatminini sağlamaya yönelik bir tazmin aracıdır. Manevi zararın başka türlü giderim yollarının bulunmayışı veya yetersiz kalışı manevi tazminatın parasal olarak belirlenmesini zorunlu kılmaktadır. Manevi tazminat, olay nedeniyle duyulan elem ve ızdırabı kısmen de olsa hafifletmeyi amaçlar. Belirtilen niteliği gereği manevi tazminatın, zenginleşmeye yol açmayacak şekilde belirlenmesi gerekmekte ise de, tam yargı davalarının niteliği gereği takdir edilecek manevi tazminat miktarının, idarenin hizmet kusurunun ağırlığını ortaya koyacak, hukuka aykırılığı özendirmeyecek, bir başka ifade ile benzeri olayların bir daha yaşanmaması için caydırıcı ve aynı zamanda cezalandırıcı bir miktarda da olması gerekmektedir.
Olayda, henüz reşit olmayan 01.01.2005 doğumlu …………..’in, babasının ölümünden dolayı baba sevgi ve ilgisinden mahrum büyüyeceği ve manevi zarara uğradığı tartışma götürmez bir gerçektir. Olayın oluş şekli ve zararın niteliğine göre, mahkemece, ölen ….. ‘in çocuğu …….. için duyulan üzüntüyü kısmen de olsa giderecek ve davalı idarenin olaydaki kusurunun ağırlığını ortaya koyacak düzeyde manevi tazminata hükmedilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, manevi tazminatın amaç ve niteliği ile yukarıda belirtilen ölçütlere göre, manevi tazminata hükmedilmesi gerektiği dikkate alındığında, Mahkeme kararının, adı geçen davacı yönünden manevi tazminat isteminin reddine ilişkin kısmında hukuksal isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davacıların temyiz istemlerinin kısmen reddi ile … 5. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve … sayılı kararının davacılar yönünden manevi tazminat isteminin kısmen reddine ilişkin kısmının ONANMASINA, davacıların manevi tazminata ilişkin temyiz istemlerinin kısmen kabulü ile manevi tazminatın davacı küçük yönünden reddine ilişkin kısmının BOZULMASINA, bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 18.06.2014 gün ve 6545 sayılı Kanunla eklenen Geçici 8. maddesinin 1. fıkrası ve 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23/02/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.