Danıştay 15. Daire Başkanlığı         2013/2572 E.  ,  2018/5219 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2013/2572
Karar No : 2018/5219

Davacı :
Vekili :
Davalı :
Vekili :
Davanın Özeti : Dava, 28.8.2008 tarih ve 26981 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği’nin 6. maddesinin 2. fıkrasının, aynı maddenin 7. fıkrasında yer alan “bir yıla kadar kullananlar” ibaresinin, 8. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin, 9. maddesinin 2. fıkrasının, 11. maddesinin 4. fıkrasının, 15. maddesinin 3. fıkrasının, 19. maddesinin, 20. maddesinin, 21. maddesinin 1. ve 2. fıkralarının, 22. maddesinin 1. ve 2. fıkralarının, 23. maddesinin, 24. maddesinin (ç) bendinin, 25. maddesinin 2. fıkrasının, 32. maddesinin 1. ve 4. fıkraları ile 11. fıkrasının, 33, 34, 35, 36, 37, 38 ve 39. maddelerinin, 40. maddesinin 4. fıkrasının, 41. maddesinin 4. fıkrasının, 44. maddesinin 5. fıkrasındaki “… kuruma ödenen prim tutarını geçmemek kaydıyla …” ibaresinin, 48. maddesinde yer alan “teşhis ve tedavi maliyetini esas alan maliyet – etkililik ölçütleri ve genel sağlık sigortası bütçesi” ibaresinin, 49. maddesinin 2. fıkrasının, 51. maddesinin 1, 4 ve 5. fıkralarının, 68. maddesinin 2. fıkrasının ve 69. maddesinin iptali ve yürütülmesinin durdurulması, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 57. maddesinin 1, 2 ve 3. fıkralarının, 61. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin, 63. maddesinin 2. fıkrasının, 64. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin, 66. maddesinin 5. fıkrasındaki “…kuruma ödenen prim tutarını geçmemek kaydıyla …” ibaresinin, 67. maddesinin 1. fıkrasının, 68. maddesinin 5. fıkrasındaki “… talepleri halinde” ibaresinin, 68. ve 69. maddesinin, 72. maddesinin 1. fıkrasındaki “maliyet – etkililik ölçütleri ve genel sağlık sigortası bütçesi” ibaresinin, 73. maddesinin 2, 3, 4 ve 8. fıkralarının, 88. maddesinin 4. fıkrasının Anayasa’ya aykırılığı olduğu ileri sürülerek itiraz yoluyla iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulması istemiyle açılmıştır.
Savunmanın Özeti : Davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Düşüncesi : Dava konusu Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği, 18/04/2014 tarih, 28976 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Genel Sağlık Sigortası Tescil, Prim ve Müstehaklık İşlemleri Yönetmeliğinin 17. maddesi ile yürürlükten kaldırıldığından, dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmelidir.
Danıştay Savcısı :
Düşüncesi : Dava, 28.8.2008 tarih ve 26981 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği’nin 6. maddesinin 2. fıkrasının, aynı maddenin 7. fıkrasında yer alan “bir yıla kadar kullananlar” ibaresinin, 8. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin, 9. maddesinin 2. fıkrasının, 11. maddesinin 4. fıkrasının, 15. maddesinin 3. fıkrasının, 19. maddesinin, 20. maddesinin, 21. maddesinin 1. ve 2. fıkralarının, 22. maddesinin 1. ve 2. fıkralarının, 23. maddesinin, 24. maddesinin (ç) bendinin, 25. maddesinin 2. fıkrasının, 32. maddesinin 1. ve 4. fıkraları ile 11. fıkrasının, 33, 34, 35, 36, 37, 38 ve 39. maddelerinin, 40. maddesinin 4. fıkrasının, 41. maddesinin 4. fıkrasının, 44. maddesinin 5. fıkrasındaki “… kuruma ödenen prim tutarını geçmemek kaydıyla …” ibaresinin, 48. maddesinde yer alan “teşhis ve tedavi maliyetini esas alan maliyet – etkililik ölçütleri ve genel sağlık sigortası bütçesi” ibaresinin, 49. maddesinin 2. fıkrasının, 51. maddesinin 1, 4 ve 5. fıkralarının, 68. maddesinin 2. fıkrasının ve 69. maddesinin iptali ve yürütülmesinin durdurulması, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 57. maddesinin 1, 2 ve 3. fıkralarının, 61. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin, 63. maddesinin 2. fıkrasının, 64. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin, 66. maddesinin 5. fıkrasındaki “…kuruma ödenen prim tutarını geçmemek kaydıyla …” ibaresinin, 67. maddesinin 1. fıkrasının, 68. maddesinin 5. fıkrasındaki “… talepleri halinde” ibaresinin, 68. ve 69. maddesinin, 72. maddesinin 1. fıkrasındaki “maliyet – etkililik ölçütleri ve genel sağlık sigortası bütçesi” ibaresinin, 73. maddesinin 2, 3, 4 ve 8. fıkralarının, 88. maddesinin 4. fıkrasının Anayasa’ya aykırılığı olduğu ileri sürülerek itiraz yoluyla iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulması istemiyle açılmıştır.
Davacının Anayasa’ya aykırılık iddiası yerinde görülmeyerek işin esası incelendi. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun ”Finansmanı sağlanan sağlık hizmetleri ve süresi” başlıklı 63. maddesinin sondan bir önceki fıkrasında, ”60 ıncı maddede sayılan genel sağlık sigortalısı sayılma şartlarının yitirilmesi halinde, devam etmekte olan tedavi nedeniyle sağlanacak sağlık hizmetleri kişinin iyileşmesine kadar sürer.” kuralı yer almıştır.
Dava konusu Yönetmeliğin ”Devam eden tedaviler” başlıklı 23. maddesinde ise, ”Kanunun 60 ıncı maddesi birinci fıkrası hükümlerine göre genel sağlık sigortalısı olan kişilerin, tabi olduğu bent kapsamındaki genel sağlık sigortalılığının sona erdiği tarihte devam etmekte olan tedavileri nedeniyle sağlanacak sağlık hizmetleri, kişinin iyileşmesine kadar Kurumca sağlanır. Devam etmekte olan tedavi, kişilerin genel sağlık sigortalısı sayılma şartlarının yitirildiği tarihte sağlık hizmeti sunucusundaki yatarak sağlanmakta olan tedavilerini ifade eder. Kişilerin var olan kronik hastalıkları nedeniyle müteakip müracaatları devam etmekte olan tedavi olarak değerlendirilmez.” kuralına yer verilmiştir.
5510 sayılı Yasanın 63. maddesinin sondan bir önceki fıkrasında, genel sağlık sigortalısı sayılma şartlarının yitirilmesi halinde, sağlık kurum ve kuruluşlarında devam etmekte olan tedavinin, ayakta veya yatarak olması yönünden bir sınırlama yer almamıştır. Dolayısıyla devam etmekte olan tedaviyi sadece yatarak tedavi ile sınırlandırmak Yasaya aykırıdır.
Yönetmeliğin dava konusu 23. maddesinin son cümlesinde ise, ”Kişilerin var olan kronik hastalıkları nedeniyle müteakip müracaatları devam etmekte olan tedavi olarak değerlendirilmez.” kuralına yer verilmiştir.
5510 sayılı Yasanın 69. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde olduğu gibi, genel sağlık sigortalısının sağlık kurum ve kuruluşlarında devam etmekte olan tedavisine konu hastalığın, kronik bir hastalık olup olmadığının sağlık raporu ile belgelendirilmesi gerekmektedir. Bu duruma göre, genel sağlık sigortalısının sağlık kurum ve kuruluşlarında devam etmekte olan tedaviye konu hastalığının, kronik bir hastalık olup olmadığının sağlık raporu ile belgelendirilmesi yoluna gidilmeden, hukuki güvenlik ilkesine aykırı sonuçlar doğurabilecek nitelikteki Yönetmeliğin 23. maddesinin son cümlesinde de hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda, Yönetmeliğin dava konusu 23. maddesinin son iki cümlesinde yukarıda belirtilen nedenlerle hukuka uyarlık görülmemektedir.
Dava konusu Yönetmeliğin 40. maddesinin 4. fıkrasının incelenmesinden;
Dava konusu Yönetmeliğin “Hizmet Basamakları, Sevk Zinciri ve Yaptırımı” başlıklı 40. maddesinin 4. fıkrasında, iş kazası ile meslek hastalığı, afet ve savaş hali ile acil haller dışında, genel sağlık sigortası ve bakmakla yükümlü olduğu kişinin Kurumca belirlenen sevk zincirine uymalarının zorunluğu olduğu, sevk zincirine uyulmaması halinde sağlık hizmeti bedelleri ve yol gideri, gündelik ve refakatçi giderlerinin Kurumca karşılanmayacağı düzenlemesine yer verilmiştir.
Anılan düzenlemenin dayanağını oluşturan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 70. maddesinin ikinci fıkrasında, Kurumca sağlık hizmetlerinin sağlanabilmesi için genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sevk zinciri kurallarına uygun hareket etmek zorunda olduğu kurala bağlanmış, anılan zorunluluğun yerine getirilmemesi halinde uygulanacak yaptırımın ne olacağına anılan madde hükmünde yer verilmemiş, Yasa’nın 68. maddesinin ikinci fıkrasında getirilen düzenleme ile sevk zincirine uyulmaması halinde katılım payının artırılabilmesi konusunda Kurum’a yetki verilmiştir.
Görüldüğü üzere, sevk zincirine uyulmamış olması halinde uygulanacak yaptırım katkı payının artırılması olup, sevk zincirine uyulmaması halinde sağlık hizmeti bedelleri ve yol gideri, gündelik ve refakat giderlerinin Kurumca ödenmeyeceğine yönelik Yasa’da yer almayan bir yaptırımın Yönetmelik ile düzenlenmesinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Yönetmeliğin dava konusu diğer maddelerine gelince , anılan maddelerde yer alan iptali istenilen hükümler 5510 sayılı Yasanın tekrarı niteliğinde olduğundan dayandığı yasa hükümlerine aykırı bir yön görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 28.8.2008 tarih ve 26981 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği’nin 23. maddesinin son iki cümlesi ile 40. maddesinin 4. fıkrasının iptaline, Yönetmeliğin diğer maddelerine yönelik davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Daire Başkanlığınca; Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra gereği görüşüldü:
Dava, 28.8.2008 tarih ve 26981 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği’nin; 6. maddesinin 2. fıkrasının, aynı maddenin 7. fıkrasında yer alan “bir yıla kadar kullananlar” ibaresinin, 8. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin, 9. maddesinin 2. fıkrasının, 11. maddesinin 4. fıkrasının, 15. maddesinin 3. fıkrasının, 19. maddesinin, 20. maddesinin, 21. maddesinin 1. ve 2. fıkralarının, 22. maddesinin 1. ve 2. fıkralarının, 23. maddesinin, 24. maddesinin (ç) bendinin, 25. maddesinin 2. fıkrasının, 32. maddesinin 1. ve 4. fıkraları ile 11. fıkrasının, 33, 34, 35, 36, 37, 38 ve 39. maddelerinin, 40. maddesinin 4. fıkrasının, 41. maddesinin 4. fıkrasının, 44. maddesinin 5. fıkrasındaki “… kuruma ödenen prim tutarını geçmemek kaydıyla …” ibaresinin, 48. maddesinde yer alan “teşhis ve tedavi maliyetini esas alan maliyet – etkililik ölçütleri ve genel sağlık sigortası bütçesi” ibaresinin, 49. maddesinin 2. fıkrasının, 51. maddesinin 1, 4 ve 5. fıkralarının, 68. maddesinin 2. fıkrasının ve 69. maddesinin iptali ve yürütülmesinin durdurulması, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 57. maddesinin 1, 2 ve 3. fıkralarının, 61. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin, 63. maddesinin 2. fıkrasının, 64. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin, 66. maddesinin 5. fıkrasındaki “…kuruma ödenen prim tutarını geçmemek kaydıyla …” ibaresinin, 67. maddesinin 1. fıkrasının, 68. maddesinin 5. fıkrasındaki “… talepleri halinde” ibaresinin, 68. ve 69. maddesinin, 72. maddesinin 1. fıkrasındaki “maliyet – etkililik ölçütleri ve genel sağlık sigortası bütçesi” ibaresinin, 73. maddesinin 2, 3, 4 ve 8. fıkralarının, 88. maddesinin 4. fıkrasının Anayasa’ya aykırılığı olduğu ileri sürülerek itiraz yoluyla iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulması istemiyle açılmıştır.
Anayasaya aykırılık iddiası yerinde görülmemiştir.
Davaya konu edilen 28.8.2008 tarih ve 26981 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği, 18/04/2014 tarih, 28976 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Genel Sağlık Sigortası Tescil, Prim ve Müstehaklık İşlemleri Yönetmeliğinin 17. Maddesi uyarınca yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu durumda; dava açıldıktan sonra dava konusu düzenlemenin yürürlükten kaldırılması nedeniyle davanın konusuz kaldığı görüldüğünden, davanın esası hakkında karar verilmesine yer bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, aşağıda dökümü yapılan … TL yargılama giderinin ve karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen … TL vekalet ücretinin, davanın açılmasına sebep olan davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen 30 (otuz) gün içinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyizen başvurulabileceğinin taraflara bildirilmesine, 24/05/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Yargılama Giderleri
Yargı Harçları : ….- TL
Posta Gideri : …-TL
Toplam Gider : …- TL