Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2013/2523 E. , 2016/2525 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2013/2523
Karar No : 2016/2525
Temyiz Eden (Davalı) :
Vekili :
Karşı Taraf (Davacı) :
Vekili :
İstemin Özeti : …İdare Mahkemesi’nin …tarih ve …sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Düşüncesi : Temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce, gereği görüşüldü:
Dava; A1 Yetki Belgesi kapsamında otomobil ile şehirler arası yolcu taşımacılığı yapan davacı şirketin faaliyetlerini …Şehir Otogarından yapması gerektiği yolunda tesis edilen 04.06.2008 tarih ve 99-1363 sayılı …Belediyesi Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü işlemi ile bu işlemin dayanağı olan 04.01.2008 tarih ve 2008/02-14 sayılı …Belediye Meclisi kararının iptali istemiyle açılmıştır.
…İdare Mahkemesince; davanın 04.01.2008 tarih ve 2008/02-14 sayılı …Belediye Meclisi kararının iptal istemine ilişkin kısmı yönünden; aynı karara karşı Mahkemenin …esas sayılı dosyasında açılan davada 24.10.2008 tarih ve 2008/1319 sayılı karar ile işlemin iptaline karar verildiğinden karar verilmesine yer olmadığına, davacı şirketin taşımacılık faaliyetlerini Şehir Otogarından yapması gerektiği yolundaki 04.06.2008 tarih ve 99-1363 sayılı …Belediyesi Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü işleminin iptal istemi yönünden ise; A1 Yetki Belgeleri Çalışma Usul ve Esaslarına ilişkin 2007/KUGM-16/YOLCU adlı Genelge’nin 3. maddesinin (g) bendinde, A-1 yetki belgesi ile taşımacılık yapan firmaların kalkış ve varışlarının mutlaka terminalden terminale yapılması zorunluluğunun getirilemeyeceğinin kurala bağlandığı, dava konusu işlemle davacı şirketin faaliyetlerini şehir Otogarında yürütmeye mecbur bırakıldığı, bu yönüyle işlemde anılan Genelge hükmüne uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından, hukuka aykırı olduğu ileri sürülen anılan İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun 5. maddesinde, taşımacılık, acentelik ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yapılabilmesi için Bakanlıktan yetki belgesi alınmasının zorunlu olduğu, 34. maddesinde ise, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren altı ay içinde taşımacılık, acente ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerde aranacak şartlar, verilecek yetki belgeleri ve taşıt belgeleri, her belge türü için gerekli olan taşıt kapasiteleri, taşıtların yaşı, nitelikleri, istiap hadleri ve terminal hizmetlerinde öngörülecek hususları düzenleyen yönetmeliklerin Bakanlıkça hazırlanarak Resmî Gazetede yayımlanacağı belirtilmiştir.
İşlem tarihinde yürürlükte bulunan 25.2.2004 tarih ve 25384 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin 8. maddesinde, taşımacılık faaliyetinde bulunanların sayısı, yolcu, eşya veya yük kapasitesi, bu husustaki potansiyel, yetki belgelerinde kayıtlı taşıtların durumu, haksız rekabetin önlenmesi, kamu yararının gözetilmesi, atıl kapasite ve kaynak israfının önlenmesi, güvenlik veya benzeri nedenlerle Bakanlığın yetki belgelerinin verilmesi ve/veya sayısında taşıt sayıları ve/veya kapasitelerinde, taşıma hatlarında veya güzergahlarında, plaka tahdidi dahil sınırlamalar, kısıtlamalar ve süreli/geçici düzenlemeler getirilebileceği kuralına yer verilmiş; 11. maddesinde, A1 yetki belgesinin, otomobil ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere verileceği belirtilmiş, Yönetmeliğin devamı maddelerinde ise; yetki belgelerine ilişkin usul ve esaslar düzenlendikten sonra 85. maddesinde, bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hususların, Bakanlık tarafından çıkarılacak tebliğ, yönerge ve genelgelerle düzenleneceği kurala bağlanmıştır.
İşlem tarihinde yürürlükte bulunan Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü’nün 29.12.2006 tarih ve 2007/KUGM-16/YOLCU sayılı Genelgesinin 3. maddesinin (g) bendinde, “Kalkış ve varışların, yetki belgesi sahibinin merkezi adresinden, şubesinden veya yolcu terminallerinden yapılması zorunludur. Kalkış ve varışların mutlaka terminalden terminale yapılması zorunluluğu getirilemez.” kuralı, Genelge’nin ”Ortak Hükümler” başlıklı 6. maddesine, 21.02.2007 tarih ve 2007/KUGM-24/YOLCU sayılı Genelge ile eklenen (f) bendinde, ”Taşımanın başlangıç, ara durak ve bitiş yerinin bulunduğu yerleşim yeri Büyükşehir Belediyesi sınırları içindeyse ilgili Büyükşehir Belediyelerinden, diğer il ve ilçelerde ise ilgili Belediyelerden, taşımacı tarafından kalkış, ara durak ve varış noktası olarak belirlenen yerlerin trafik yoğunluğu/güvenliği açısından sakıncası olmadığına dair uygunluk yazısının Bakanlığa verilmesi zorunludur.” kuralı, (g) bendinde ise, ”Mevcut [A1] yetki belgesi sahiplerinin 01.06.2007 tarihine kadar (f) bendinde belirtilen uygunluk yazısını Bakanlığa ibraz etmemeleri halinde, bu şartı sağlayamadıkları yerlerdeki faaliyetleri söz konusu şart sağlanıncaya kadar durdurulacaktır.” kuralına yer verilmiştir.
Öte yandan, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde, ”Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek” görev, yetki ve sorumluluğu büyükşehir belediyesine verilmiştir.
Dosyadaki belgelerin incelenmesinden; davacı şirketin A1 yetki belgesi ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı faaaliyetinde bulunduğu, taşımacılık hizmetlerini şirket merkezi olan …Mahallesi …Sokak …İş Merkezi No: …adresinden yapabilmek için söz konusu yerde taşımacılık yapmasının trafik güvenliği açısından sakıncalı olup olmadığının belirlenmesi amacıyla davalı idareye başvurduğu, yapılan başvuru sonucunda idarece; …Belediye Meclisi’nin 04.01.2008 tarih ve 2008/02-14 sayılı kararı ile …İli’nde A1 yetki belgesi kapsamında faaliyette bulunacak firmaların Şehir Otogarında faaliyette bulunmalarına karar verildiği, bu karara dayalı olarak davacı firmanın da Şehir Otogarında faaliyette bulunması gerektiği yönünde 04.06.2008 tarihli işlemin tesis edildiği, davacı şirket tarafından hem 04.06.2008 tarihli birel işlemin hem de dayanağı anılan Belediye Meclis Kararı’nın iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, davacı şirkete verilen A1 yetki belgesinin, otomobil ile şehirlerarası yolcu taşımacılığına ilişkin olduğu, yetki belgesinde kalkış ve varış noktasının belirlenmediği görülmektedir.
Dava konusu edilen Belediye Meclis Kararı incelendiğinde, firmaların otogar ve civarından Belediyenin göstereceği yerden kalkış yapabileceklerine karar verildiği ve bu karar uyarınca davacı şirketin taşımacılık faaliyetlerini Şehir Otogarından yürütmesi yolunda 04.06.2008 tarihli işlemin tesis edildiği görülmüş olup; anılan iki işlemde de esas olarak kalkışlara ilişkin belirleme yapıldığı, varışlara ve ara duraklara ilişkin bir belirleme yapılmadığı, kısacası dava konusu işlemlerle kalkış ve varışların mutlaka terminalden terminale yapılması zorunluluğu getirilmediği anlaşılmaktadır.
Yukarıda metnine yer verilen mevzuat ve dava dosyasında mevcut bilgi belgeler birlikte değerlendirildiğinde; A1 yetki belgesi sahiplerinin …Belediyesi sınırları içerisindeki kalkış ve varış noktaları ile yolcu taşıma güzergahlarının trafik güvenliği ve yoğunluğu ile benzeri kıstaslar göz önüne alınarak davalı idarece tespit edilebileceği, bu tespitin sözü edilen belgenin kapsamını daraltmayacağı gibi yetki belgesinden kaynaklanan hakların kullanılmasına da engel teşkil etmeyeceği, kaldı ki yetki belgesinde yetki belgesi sahiplerinin kalkış ve varış noktalarının da belirtilmediği, dava konusu edilen işlemlerle de yukarıda belirtildiği üzere kalkış ve varışların terminalden terminale yapılması zorunluluğu getirilmediği hususları dikkate alındığında dava konusu birel işlemde ve dayanağı Belediye Meclis Kararı’nda hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Bu durumda; dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken, aksi yönde verilen temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyiz isteminin kabulü ile …İdare Mahkemesi’nin …tarih ve …sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12/04/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.