Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2013/2429 E. , 2017/598 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2013/2429
Karar No : 2017/598
Temyiz Eden (Davalı) :
Vekili : Hukuk Müşaviri
Karşı Taraf (Davacı) :
Vekili :
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi :
Düşüncesi : Temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce, tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, dosyadaki belgeler incelenerek gereği görüşüldü:
Dava; davacı şirketin, … kargo faaliyetinde bulunmasını sağlayan M1 yetki belgesinin, mevzuatta öngörülen öz mal asgari taşıt kapasitesi şartını kaybettiğinden bahisle iptaline ilişkin 05.04.2011 tarih ve 5747 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesi’nce; davacı şirketin asgari 3 öz mal taşıt şartını … plakalı aracı sattığı 29.12.2010 tarihinde kaybetmesinden sonra satın aldığı …plakalı taşıtı 19.01.2011 tarihinde adına tescil ettirerek asgari kapasite şartını sağladığı, Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 78. maddesinin 5/a bendi uyarınca Bakanlığa süresi içinde bildirimde bulunmamakla birlikte araç satışından itibaren 60 günlük süre içinde asgari kapasite şartını sağladığının sabit olduğu, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından, anılan İdare Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasında, taşımacılık, acentelik ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yapılabilmesi için Bakanlıktan yetki belgesi alınmasının zorunlu olduğu, dördüncü fıkrasında, taşıma işleri işletmecilerinin sayısı, yolcu ve eşya kapasitesi, taşıtların durumu, güvenlik veya benzeri nedenlerle Bakanlığın, yetki belgelerinin verilmesinde sınırlamalar ve yeni düzenlemeler getirebileceği, 34. maddesinde; taşımacılık, acente ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerde aranacak şartlar, verilecek yetki belgeleri ve taşıt belgeleri, her belge türü için gerekli olan taşıt kapasiteleri, taşıtların yaşı, nitelikleri, istiap hadleri ve terminal hizmetlerinde öngörülecek hususları düzenleyen yönetmeliklerin Bakanlıkça hazırlanarak Resmî Gazetede yayımlanacağı hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanuna dayanılarak 11.06.2009 tarih ve 27255 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve işlem tarihinde yürürlükte bulunan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 23. maddesinin (c) bendinde; yetki belgesi sahiplerinin, bu Yönetmelikte öngörülen asgari kapasitenin altına düşecek şekilde taşıt satışı yapmaları halinde bu hususu satış tarihinden itibaren 30 gün içinde Bakanlığa bildirirmeleri ve 60 gün içinde de bu Yönetmelikte öngörülen asgari kapasiteyi tamamlayacak şekilde ilgili mevzuatın gerektirdiği her türlü iş ve işlemleri sonuçlandırarak yeterli sayıda/kapasitede taşıtı, taşıt belgelerine kayıt ettirmeleri gerektiği düzenlenmiş, 23.05.2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan değişiklikle de aynı madde; yetki belgesi sahiplerinin, a) Yetki belgesi alındıktan sonra taşıt belgelerinde kayıtlı taşıtlarının kazaya uğraması, yanması, hurdaya ayrılması veya benzer bir mücbir sebepten dolayı iş göremez duruma gelmesi veya taşıt satışı yapmış olmaları halinde, bu durumları değişikliğin meydana geldiği tarihten itibaren 60 gün içinde Bakanlığa bildirmeleri gerektiği, bakanlığa bildirimin yapıldığı tarihte veya söz konusu durumların Bakanlıkça tespiti halinde tespitin yapıldığı tarihte bu taşıtların taşıt belgelerinden re’sen düşüleceği, belirtilen nedenlerle bu Yönetmelikte öngörülen asgari kapasite şartının kaybedilmesi halinde; asgari kapasitenin kaybedildiği tarihin başlangıcı olarak taşıtların kazaya uğrama, yanma, hurdaya ayrılma veya benzer bir mücbir sebepten dolayı iş göremez duruma geldiği tarih veya taşıtın satış tarihinin esas alınacağı, b) (a) bendinde belirtilen nedenlerle veya bu Yönetmelik hükümlerine aykırılıktan dolayı yapılan re’sen düşümler sonucu veya taşıtların yaşları nedeniyle bu Yönetmelikte öngörülen asgari kapasite şartının kaybedilmesi halinde; asgari kapasitenin kaybedildiği sürelerin toplamının, yetki belgesinin 5 yıllık geçerlilik süresi boyunca 540 takvim gününden fazla olamayacağı, şeklinde düzenlenmiş; 04.05.2016 tarih ve 29702 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik ile de süre 630 güne çıkarılmıştır.
Aynı Yönetmeliğin yayımlandığı tarihteki 78. maddesinin 5. bendinde; 23. maddenin; birinci fıkrasının (c) bendine göre Bakanlığa süresi içinde bildirimde bulunması gerektiği halde bildirimde bulunmayarak asgari kapasiteyi aynı bentte öngörülen 60 günlük süre içinde sağlamadığı tespit edilen yetki belgesi sahipleri için geçici durdurma işlemi tesis olunmadan yetki belgelerinin doğrudan iptal edileceği, birinci fıkrasının (b) veya (ç) bentlerine aykırı hareket edenlerin yetki belgelerinin iptal edileceği düzenlenmiş, aynı maddenin 5. bendi 23/10/2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan değişiklikle; 23. maddenin birinci fıkrasının (b), (c) ve (ç) bentlerine aykırı hareket edenlerin yetki belgelerinin iptal edileceği şeklinde düzenlenmiş, 23.05.2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan değişiklikle de aynı bent; 23. maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen sürenin aşılması halinde ilgili yetki belgesinin iptal edileceği şeklinde düzenlenmiştir.
Anılan Yönetmeliğin işlem tarihinde yürürlükte bulunan “Uyarma” başlıklı 76. maddesinin (e) bendinde; Yönetmeliğin 23. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine aykırı hareket edenlere her bent için 2 uyarma verileceği düzenlemesine yer verilmiş, 23.05.2013 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan değişiklikle bu bent kaldırılmıştır.
Yönetmeliğin 76. maddesinde Bakanlığa verilmesi gereken bilgi ve belgelerin zamanında verilmemesi ve Yönetmelikte belirtilen diğer bazı yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde uyarma yaptırımının uygulanacağına dair düzenlemelere yer verilmiş olup, Yönetmeliğin 23, 76/(e) ve 78/5. maddelerinin eski ve yeni halleri birlikte değerlendirildiğinde; 76 maddenin (e) bendinin, 23. maddede yer alan araç eksilmesi halinin 30 gün içerisinde idareye bildirilmemesi durumunda uygulanacağı, asgari taşıma kapasitesinin altına düşülmesi halinde ise belge alma şartları kaybedilmiş olduğundan, belirlenen süre içerisinde araç alımı yapılarak belgelere işletilmemesi durumunda ise 78. maddenin 5. bendinin uygulanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı şirket adına 15.02.2010 tarihinde M1 yetki belgesi düzenlendiği, söz konusu yetki belgesine kayıtlı 3 adet öz mal taşıtı bulunan davacı şirket tarafından 29.12.2010 tarihinde araç satış sözleşmesi ile asgari kapasite şartını sağlayan araçlardan biri olan … plakalı taşıtın satıldığı, satıştan yaklaşık yirmi gün sonra 19.01.2011 tarihinde asgari kapasiteyi sağlayacak … plakalı taşıtın şirket adına tescil edildiği, 02.02.2011 tarihinde ise davalı idarece; satışı yapılan taşıtın, davacı şirketin M1 yetki belgesinden re’sen düşümünün yapıldığı ve 24.03.2011 tarihinde davacı şirkete asgari kapasite şartını kaybettiği, taşıtın satışından itibaren 60 gün içerisinde asgari kapasiteyi sağlayacak şekilde taşıt ilave talebinde bulunulmaması halinde anılan Yönetmeliğin 78. maddesi uyarınca yetki belgesinin iptal edileceğinin bildirildiği, 05.04.2011 tarihinde ise yetki belgesinin iptal edilmesi üzerine davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda; her ne kadar davacı tarafından mevzuatta öngörülen süre içinde asgari kapasiteyi sağlayacak şekilde araç alımı yapılmış ise de davalı idarece; davacı şirketin davaya konu aracın satışından önce asgari kapasite şartını sağlayan … plakalı aracını 16.08.2010 tarihinde sattığı ve süresinde satışı bildirmediği gibi asgari kapasiteyi sağlayacak taşıt alımı da yapmadığı, bu haliyle esasen o tarih itibariyle asgari kapasite şartını kaybettiği ve 3 adet öz mal araç sayısının 2’ye düştüğü, araç sayısı 2 iken … plakalı taşıtı sattığı ve dolayısıyla söz konusu araç yerine aldığı yeni aracın da asgari kapasiteyi sağlamadığı, zira halihazırda 2 adet öz mal aracının bulunduğu, dolayısıyla dava konusu işlemin tesisinden önce asgari kapasite şartını kaybettiği ve yeni taşıt alımının da asgari kapasiteyi sağlamadığı ileri sürülmektedir.
Bu durumda davacı şirketin, 19.01.2011 tarihinde aldığı aracı ile asgari kapasite şatını sağladığını kabul edebilmek için mevcut araç sayısının, asgari kapasitenin bu tarihten öncesinde kaybedildip edilmediğinin belirlenmesi gerekmektedir.
Bu nedenle yukarıda aktarılan yeni araç alımından önce 16.08.2010 tarihindeki araç satışı ile asgari kapasite şartının kaybedilip edilmediği hususu araştırıldıktan sonra yeniden bir karar verilmek üzere İdare Mahkemesi kararının bozulması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının BOZULMASINA, açıklanan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 18.06.2014 gün ve 6545 sayılı Kanunla eklenen Geçici 8. maddesinin 1. fıkrası ve 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08/02/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.