Danıştay 15. Daire Başkanlığı         2013/2410 E.  ,  2017/634 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2013/2410
Karar No : 2017/634

Temyiz Eden (Davalı) :
Karşı Taraf (Davacı) :
Vekili :
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…. sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Düşüncesi : Temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce, tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, dosyadaki belgeler incelenerek gereği görüşüldü:
Dava; davacının yurt içi eşya taşımacılığı yapmak için gerekli olan K1 yetki belgesi talebinin reddine ilişkin 19.06.2006 tarih ve 3065 sayılı işlemin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
…. İdare Mahkemesi’nce; davalı tarafından davacının adına K1 yetki belgesi düzenlenmesi talebinin reddi işlemine gerekçe olarak gösterilen davacıya ait mahkumiyet kararına konu suçun, davacıya yetki belgesi verilmesine engel teşkil etmeyeceği, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Davalı tarafından, anılan İdare Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasında, taşımacılık, acentelik ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yapılabilmesi için Bakanlıktan yetki belgesi alınmasının zorunlu olduğu, dördüncü fıkrasında, taşıma işleri işletmecilerinin sayısı, yolcu ve eşya kapasitesi, taşıtların durumu, güvenlik veya benzeri nedenlerle Bakanlığın, yetki belgelerinin verilmesinde sınırlamalar ve yeni düzenlemeler getirebileceği, 34. maddesinde; taşımacılık, acente ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerde aranacak şartlar, verilecek yetki belgeleri ve taşıt belgeleri, her belge türü için gerekli olan taşıt kapasiteleri, taşıtların yaşı, nitelikleri, istiap hadleri ve terminal hizmetlerinde öngörülecek hususları düzenleyen yönetmeliklerin Bakanlıkça hazırlanarak Resmî Gazetede yayımlanacağı, işlem tarihinde yürürlükte bulunan “Yetki devri” başlıklı 35. maddesinde; Bakanlığın bu Kanun gereğince yürütmekle yükümlü olduğu görev ve yetkilerinin tamamını veya bir kısmını devredebileceği, devirle ilgili usul ve esasların çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği hükmü yer almakta iken;
Anılan Kanunun Geçici 1. maddesinde; bu Kanuna göre yürürlüğe konulacak yönetmeliklerin yürürlüğe girdiği tarihten önce yetki belgesi almış olanlar hariç, şehirlerarası eşya taşımacılığı konusunda taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yapan gerçek ve tüzel kişilerin başvurudaki şartlar aranmaksızın yönetmeliklerin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde yetki belgesi almak zorunda oldukları zorunluluk halinde bu sürenin Bakanlıkça altı aylık dönemlerle en fazla bir yıl uzatılabileceği, ilk defa yetki belgesi almak isteyenlerin talep ettikleri yetki belgesi ile ilgili faaliyette bulunduklarını belgelemeleri gerektiği, belge alma süresi bitiminden sonra müracaat edenlere bu Kanun ve bu Kanuna göre çıkarılacak yönetmelik hükümlerinin uygulanacağı hükmüne yer verilmiştir.
4925 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan ve 25.02.2004 tarih ve 25384 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin ardından Ulaştırma Bakanlığı tarafından yetki belgesi almak isteyenlere verilecek süre Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 25.02.2004 tarihinden iki yıl sonra olarak belirlenmiş, 25.02.2006 günü cumartesi gününe rastladığından başvurudaki koşullar aranmaksızın, muafiyetler kapsamında yetki belgesi alma süresi 27.02.2006 olarak belirlenmiş; 2006/KUGM-28 sayılı Genelge ile geçiş süreci göz önünde bulundurularak eksik evrakın tamamlanması süresi 30.06.2006 tarihine dek uzatılmıştır.
Ayrıca 4925 sayılı Kanunun 35. maddesi ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 81. maddesi uyarınca Ulaştırma Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği arasında 21.09.2005 tarihinde imzalanan T.C. Ulaştırma Bakanlığı Uhdesinde Bulunan Bir Kısım İş ve İşlemlerin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Tarafından Yürütülmesi Amacıyla Yapılan Yetki Devrine İlişkin Protokol uyarınca Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında düzenlenecek “K” Türü yetki belgelerinde TOBB’ a bağlı Odalara da belge ve ücret teslim alma yetkisi ile Bakanlık Bölge Müdürlüklerinin bulunduğu il merkezlerindekiler dışındaki Odalara yetki belgesi düzenleme yetkisi verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden, davacının 21.02.2006 tarihinde ücretini yatırarak K1 yetki belgesi almak için yetkili davalı Afyonkarahisar Ticaret ve Sanayi Odası’na başvurduğu, 19.06.2006 tarihinde davalı Oda tarafından davacıya, eksik evrakın tamamlanması gerektiği, 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 404. maddesi uyarınca mevcut sabıka kaydının silinmesi gerektiğinin bildirildiği, davacı adına yetki belgesi düzenelenmemesi üzerine davanın açıldığı, Afyonkarahisar İdare Mahkemesi’nce davacının adli sicil kaydında yer alan cezaya konu suçun kullanmak maksadıyla uyuşturucu bulundurmak olduğu, davacının yetki belgesi almasını engelleyen suçun ise uyuşturucu kaçakçılığı olduğu, bu nedenle yetki belgesi talebinin reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
…. İdare Mahkemesi kararının temyiz incelemesini yapan Danıştay Onuncu Dairesi’nce; davalı Odaya yetki verilmesine dayanak teşkil eden 4925 sayılı Kanunun 35. maddesinin Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına varılarak iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne itiraz yolu ile yapılan başvuru üzerine Anayasa Mahkemesi’nce 08.11.2012 tarih ve E:2012/27, K:2012/173 sayılı kararı ile “…İtiraz konusu kuralda ‘Bakanlığın bu Kanun gereğince yerine getirmekle yükümlü olduğu görev ve yetkiler’den bahsedilerek, devredilebilecek görev ve yetkilerin hangileri olduğunun genel olarak gösterilmekle yetinildiği, Bakanlığın Kanun’dan doğan görev ve yetkilerinin hangilerini hangi makam veya merciye ne şekilde ve ne süreyle devredebileceğine ilişkin temel ilkelerin, sınırların ve kapsamının belirlenmediği, yürütme organının yetki devrine dair usul ve esasları belirlemede tam yetkili hale geldiği, bunun da idarenin görevlerinde belirsizlik, görevlendirme ve yetkilendirmede keyfilik gibi sonuçlara götürebileceği anlaşılmaktadır. Bu nedenle, itiraz konusu kuralla Bakanlığa verilen yetkinin, yasamaya tanınmış ve devredilemez olan asli düzenleme yetkisinin devri niteliğini taşıdığı açıktır…Buna göre, itiraz konusu kural Bakanlığa, 4925 sayılı Kanun’da verilen görevlerin ve tanınan yetkilerin tamamını devretme imkânı tanımakta olup, idarenin kolluk faaliyetleri içinde yer alan ve mutlaka Devletin memurları ve diğer kamu görevlileri aracılığıyla yürütülmesi zorunlu olan asli ve sürekli görevlerin de gerçek ya da özel hukuk tüzel kişilerine devredilmesine olanak tanıyan kural, Anayasa’nın 128. maddesine de aykırıdır. Açıklanan nedenlerle, itiraz konusu kural Anayasa’nın 7. ve 128. maddelerine aykırıdır…” gerekçesiyle anılan madde iptal edilmiştir.
Uyuşmazlıkta; davalı Odaya, “K” türü yetki belgesi düzenlenmesi konusunda yetki veren Kanun maddesinin Anayasa Mahkemesi’nce iptal edildiği görüldüğünden; Oda tarafından tesis edilen davacının K1 yetki belgesi talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda; dava konusu işlemi iptal eden İdare Mahkemesi kararı sonucu itibariyle hukuka uygun bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…. sayılı kararının belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA, açıklanan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 18.06.2014 gün ve 6545 sayılı Kanunla eklenen Geçici 8. maddesinin 1. fıkrası ve 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13/02/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.