Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2013/1869 E. , 2016/5967 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2013/1869
Karar No : 2016/5967
Temyiz Eden (Davacı) :
Karşı Taraf (Davalı) :
Vekili :
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti :Mahkeme kararının onanması istenilmektedir.
Düşüncesi : Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, dosyadaki belgeler incelenerek gereği görüşüldü:
Dava; davacının 02/10/2009 tarihinde noter marifetiyle satın aldığı ve … Emniyet Müdürlüğü tarafından tescil edilen araca çalıntı olduğunun anlaşılması nedeniyle el konulması üzerine, olayda idarenin aracın tescil esnasında şasesinin change olduğunu farketmemesi nedeniyle hizmet kusuru bulunduğundan bahisle uğranıldığı iddia edilen …-TL maddi, …-TL manevi olmak üzere toplam …-TL zararın, aracın davacının elinden alındığı tarihten itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tazmini istemiyle açılmıştır.
…. İdare Mahkemesi’nce; araç tescil işlemleri beyana dayalı gerçekleştirilmekte olup, idarenin tescil esnasında beyan edilen veriler haricinde kayıt ve kontrol yükümlülüğü bulunmadığı, davacının uğradığını öne sürdüğü zarar ile idari faaliyet arasında illiyet bağı bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından mahkeme kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Karayolları Trafik Yönetmeliğinin “Satış ve Devirlerde Araçların Tescili” başlıklı, uyuşmazlık tarihinde yürürlükte bulunan 37. maddesinin 3. bendinde “Tescil için gerekli olan harç pulu müracaat formunun tescil kuruluşunda kalacak olan nüshasına yapıştırılır veya belirlenen harç miktarının ödendiğini gösteren makbuz tescili yapan kuruluşça tescil dosyasında muhafaza edilir, araç tescil defterinin ilgili bölümüne sahip değişikliği işlenerek, yeni sahibi adına tescili yapılır.” hükmü, 4. bendinde ise “Müracaat sırasında noterlerce verilmiş satış veya devir senedi ibraz edilir.” hükmü yer almaktadır.
Trafik tescil bürolarınca aracın devir tescil işlemleri yapılırken müracaat sırasında noterlerce verilmiş satış veya devir senedinin ibraz edileceği, tescil birimince satış senedinin tescil işlemine esas teşkil edeceği açıktır.
Anayasanın 125. maddesinde; İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu ve idarenin, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu düzenlenmiştir. Buna göre idarece hizmetin işleyiş ve yerine getirilmesi sırasında gerekli önlemlerin alınmaması, hizmetin iyi işlememesi, kusurlu işlemesi gibi nedenlerle kişilere verilen zararlar idare tarafından tazmin edilmek durumundadır.
Hizmetin iyi işlememesi sonucu kişilerin zarara uğramaları halinde, doğan zararların idare tarafından karşılanması gerekmektedir. Ayrıca, hizmeti yürüten personelin görevi sırasında yaptığı eylem ve işlemlere ilişkin kişisel kusurunun hizmet kusuru oluşturacağı ve idarenin de bu zararın tazminiyle sorumlu tutulacağı, idare hukukunun bilinen ilkelerindendir.
Hizmet kusuru, kamu hizmetinin organizasyonu ve işleyişinden kaynaklanır. Kamu hizmeti eksik veya kötü yürütülmekteyse veya bu faaliyet hizmet gerekleriyle bağdaştırılamayacak nitelikteyse, idarenin hizmeti kusurlu yürüttüğünün kabulü zorunludur. Ancak idarenin işlem ve eylemleri dolayısıyla hizmet kusuru işlediğini söyleyebilmek için saptanan hukuki sakatlığın bir dereceye kadar ağır ve önemli olması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; davacının … oto pazarından … tarihinde … Noterliği’nin … yevmiye numarasına kayıtlı araç satış sözleşmesi ile satın aldığı … model … … marka benzinli gümüş gri renkteki aracı … Emniyet Müdürlüğü Trafik Tescil Şube Müdürlüğünde 21/10/2009 tarihinde … plaka numarası ile kaydettirdiği; aracı bu haliyle kullanmaya devam ederken …’da yürütülmekte olan bir soruşturma nedeniyle aracın …’da yapılan kriminal inceleme neticesinde, aracın şasi numarasının bulunduğu saç parçasının mevcut araca sonradan monte edildiği, motor numarasının orijinal olduğu sonucuna varıldığı; aracı satın aldığı … isimli şahsın aracın gerçek sahibi olmadığı, tanzim edilen tüm belgelerin sahte olduğu, davacı tarafından da anılan aracın tescil işlemleri sırasında işlemi yapan memurun kati satış sözleşmesindeki motor ve şasi seri numaralarını fark etmeyerek çalıntı aracın tescil edildiği ve bu sebeple davalı idarenin hizmet kusuru nedeniyle meydana geldiği öne sürülen zararın tazmini istemiyle davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Motorlu araçların trafiğe tescilinden amaçlanan, bu araçlar üzerinde tasarruf güvenliğinin sağlanması ve çalıntı araçların bir başkası adına tescilinin önlenmesidir. İdarenin bu hizmeti yerine getirirken, kayıtların düzenli tutulması, taşıtların model, motor ve şasi numaraları ile tescili istenen aracın karşılaştırılması ve bunun yanında sunulan belgelerin doğruluğunun araştırılması gerekmektedir.
Davalı idarece; davacıya ait araca el konulmak suretiyle gerçekleştirilen eylem ve işlemlerin idarenin yürüttüğü hizmetin bir gereği olarak tesis edildiği düşünülse de, bu durum davalı idarenin aracın tescili aşamasında kusurlu hareket ettiği gerçeğini ortadan kaldırmayacağından, davalı idarece tescil işleminin kusurlu olarak işletilmiş olması nedeniyle davacının uğramış olduğu zararın tazmini gerekeceğinden aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 18.06.2014 gün ve 6545 sayılı Kanunla eklenen Geçici 8. maddesinin 1. fıkrası ve 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12/12/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.