Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2013/1388 E. , 2016/5781 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2013/1388
Karar No : 2016/5781
Temyiz Eden (Davacı) :
Vekili :
Karşı Taraf (Davalı) :
Vekili :
İstemin Özeti : …2. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve … sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti :Mahkeme kararının onanması istenilmektedir.
Düşüncesi : Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, dosyadaki belgeler incelenerek gereği görüşüldü:
Dava; davacının 2001 yılında noter aracılığıyla satın aldığı ve …… Emniyet Müdürlüğü tarafından adına tescil edilen aracın yurt dışından sahte mülkiyet belgeleri düzenlenerek bedelsiz ithalat rejiminden yararlanılarak getirildiğinden bahisle Mahkeme kararıyla müsadere edilerek araca el konulmasından dolayı uğranıldığı iddia edilen 20.000-TL maddi ve 2000-TL manevi zararın aracın idareye teslim tarihi olan 07.12.2009 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte tazmin edilmesi istemiyle açılmıştır.
…2. İdare Mahkemesi’nce; davalı idareye bağlı Emniyet Müdürlüğü Trafik Tescil Şube Müdürlüğünün görevinin davacıya ait mevcut bilgi ve belgelere göre tescil ile sınırlı olduğu, davacının aracı satın aldığı kişiye ait ve sahte olduğu sonradan belirlenen belgeler uyarınca söz konusu aracın tescilini yapan ve olayla ilgili olarak gerekli özen ve yükümlülüğü yerine getiren davalı idarenin hizmet kusurunun bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından mahkeme kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
2918 sayılı Trafik Kanunu’na dayanılarak çıkarılan Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 28. maddesinde; bütün motorlu araçlar ile bu Yönetmelikte tescili zorunlu kılınan motorsuz araçların sahiplerinin, araçlarını yetkili tescil kuruluşuna tescil ettirmek ve tescil belgesi almak mecburiyetinde oldukları, 29. maddenin A/(a) bendinde, askeri araçlar, iş makineleri ve raylı sistemle çalışanlar dışındaki bütün motorlu araçlar ile tescile tabi motorlu araçlara takılarak kullanılacak yapıda ve yüklü ağırlığı 750 kg.’ın üstünde olan römork ve yarı römorkların tescillerinin trafik tescil kuruluşlarınca yapılacağı kuralına; B bendinde; İlk defa tescili yapılacak ve hurdaya çıkacak araçlarla ilgili olarak; a) Araç sahiplerinin, satın alma veya gümrükten çekme tarihinden itibaren 3 ay içinde tescil yaptırmak üzere, hurdaya çıkarma halinde de çıkarılış tarihinden itibaren 1 ay içinde yetkili tescil kuruluşuna tescilin silinmesi için gerekli bilgi ve belgelerle yazılı olarak müracaat etmek zorunda oldukları, b) Araçların giriş işlemini yapan gümrük idarelerinin, tescil işlemlerine esas olmak üzere düzenlediği Gümrük Trafik Şahadetnamesinin bir örneğini de tescilin yapılacağı beyan edilen tescil kuruluşuna, gümrük işleminin tamamlandığı tarihten itibaren 15 gün içinde göndermeye mecbur oldukları; c) (Değişik bent: 09/09/1997 – 23105 S. R.G. Yön/1. md.; Değişik bent: 18/07/2008 – 26940 S.R.G Yön/1.mad.) Bu araçların tescilini yapan tescil kuruluşlarının, tescil işlemini takip eden onbeş iş günü içerisinde, Gümrük Trafik Şahadetnamesini tanzim eden gümrük idaresine ve ilgili vergi dairesine yazılı olarak veya elektronik ortamda tescilin yapıldığına dair bilgi verileceği kuralına yer verilmiştir.
Karayolları Trafik Yönetmeliğinin “Satış ve Devirlerde Araçların Tescili” başlıklı, 37. maddesinin 3. bendinde “Tescil için gerekli olan harç pulu müracaat formunun tescil kuruluşunda kalacak olan nüshasına yapıştırılır veya belirlenen harç miktarının ödendiğini gösteren makbuz tescili yapan kuruluşça tescil dosyasında muhafaza edilir, araç tescil defterinin ilgili bölümüne sahip değişikliği işlenerek, yeni sahibi adına tescili yapılır.” hükmü, 4. bendinde ise “Müracaat sırasında noterlerce verilmiş satış veya devir senedi ibraz edilir.” hükmü yer almaktadır.
Trafik tescil bürolarınca aracın devir tescil işlemleri yapılırken müracaat sırasında noterlerce verilmiş satış veya devir senedinin ibraz edileceği, tescil birimince satış senedinin tescil işlemine esas teşkil edeceği açıktır.
T.C. Anayasasının 125. maddesinin 1. fıkrasında; “İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır….” denilmiş ve maddenin son fıkrasında da, “İdare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür.” kuralı getirilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; uyuşmazlık konusu aracın …. tarafından yurt dışından sahte mülkiyet belgeleri düzenlenerek bedelsiz ithalat rejiminden yararlanılarak 18.02.2000 tarihinde yurt dışından getirildiği ve 27.03.2000 tarihinde adına tescil edildiği, 28.03.2001 tarihinde noter satış sözleşmesi ile aracın davacıya satışının yapıldığı ve 29.03.2001 tarihinde davacı adına devir edilerek tescil edildiği, Gümrük Müsteşarlığı’nın 17.05.2002 tarihli soruşturma raporu ile aralarında ….’nın da bulunduğu kişiler hakkında soruşturma başlatıldığı, …1. Asliye Ceza Mahkemesi’nin … nolu dosyasında açılan davada ….’nın toplu kaçakçılık suçundan cezalandırılmasına karar verildiği, anılan kararın temyizi üzerine … 7. Dairesinin … tarih ve … sayılı kararıyla, kaçak olduğu anlaşılan dava konusu aracın müsaderesine karar verildiği, bu karar üzerine davacıya ait araca 07.12.2009 tarihinde el konulduğu, akabinde davacı tarafından davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bunun yanı sıra …1. Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki davada davacının da kaçakçılık suçundan sanık olarak yargılandığı ve davacının aracı ….’dan 28/03/2011 tarihinde satın aldığı, satın alma tarihinin ithal tarihinden itibaren 1 yıllık süreden sonra olduğu ve üzerine atılı suçun unsurları oluşmadığından beraatine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Motorlu araçların trafiğe tescilinden amaçlanan, bu araçlar üzerinde tasarruf güvenliğinin sağlanmasıdır. İdarenin bu hizmeti yerine getirirken, kayıtların düzenli tutulması, taşıtların model, motor ve şasi numaraları ile tescili istenen aracın karşılaştırılması ve bunun yanında sunulan belgelerin doğruluğunun araştırılması önem taşımaktadır.
Bu itibarla; noterde yapılan satış senedi ile araç devri yapılırken aracın gümrük kaçağı olup olmadığı davacı tarafından belirlenemeyeceğinden, tescil aşamasında trafik tescil bürolarının araç bilgilerinin doğruluğunu kontrol etmesi, şüpheli bir durum oluştuğunda bu işlemi gerçekleştirmemesi gerekmektedir. Kaldı ki, araç bilgilerinin araştırılması idarenin denetim görevinin gereğidir.
İdare Mahkemesi’nce; araca el konulmak suretiyle gerçekleştirilen eylem ve işlemlerde davalı idarenin üzerine düşen gerekli özen ve yükümlülüğü yerine getirdiğinden bahisle hizmet kusuru bulunmadığı ileri sürülmüşse de; davacı aracı satın almadan önce gümrük kaçağı olan aracın trafikte dolaşımının sağlanmış olması, davalı idarenin aracın tescili aşamasında kusurlu hareket ettiği gerçeğini ortadan kaldırılmadığından İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, …2. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve … sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 18.06.2014 gün ve 6545 sayılı Kanunla eklenen Geçici 8. maddesinin 1. fıkrası ve 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 30/11/2016 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY :
İdare ve Vergi Mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. Maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen inclenenen karar, usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden temyiz isteminin reddi ile anılan Mahkeme kararının onanması gerektiği görüşü ile çoğunluk kararına katlımıyorum.