Danıştay 15. Daire Başkanlığı         2013/13876 E.  ,  2018/1681 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ON BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2013/13876
Karar No : 2018/1681

Davacı :
Vekili :
Vekili :
Davanın Özeti : 07/03/2012 tarihli ve 28226 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bağlı Kuruluşları Hizmet Birimlerinin Görevleri İle Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin; 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin, 7 nci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendindeki “Bakanlık politikalarına uygun şekilde ikincil düzenlemeleri yapmak” ibaresinin, 7 nci maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendindeki “ve sektörün” ibaresinin, 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1), (2) numaralı alt bentlerinin, 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendinin, 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (5) numaralı alt bendindeki “ile sağlık otelciliği hizmetlerini” ibaresinin, 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendindeki “ve gelir artırıcı düzenlemeler yapmak” ibaresinin, 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde (1) numaralı alt bendindeki “eğitim ihtiyaçlarını ve bu ihtiyaçlara uygun eğitim müfredatını belirlemek ve uygulamak” ibaresinin, 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi, (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinin, 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin (1) numaralı alt bendindeki “ve uygulanmasını sağlamak” ibaresinin, 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (6) numaralı alt bendindeki “yürütülmesini sağlamak” ibaresinin, (ç) bendinin (4) numaralı alt bendindeki “veya yaptırmak” ibaresinin, 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (b) bendinin (8) numaralı alt bendindeki “tıbbi cihaz ve” ibaresinin; 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin (1) numaralı alt bendindeki “yaptırmak” ibaresinin, 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinin, 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (1) numaralı alt bendi ile 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin (1) numaralı alt bendindeki; “performans değerlendirme ölçütleri oluşturmak” ibaresinin, 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin (1) numaralı alt bendinin, 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (4) numaralı alt bendinin, 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (3) numaralı alt bendinin, 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin (3) numaralı alt bendinin, 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (5) numaralı alt bendindeki, 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (4) numaralı alt bendindeki ve 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin (4) numaralı alt bendindeki, “eğitim ve sertifikasyon faaliyetleri” ibaresinin, 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (1) numaralı alt bendindeki, 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (1) numaralı alt bendindeki, 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (5) numaralı alt bendindeki, 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (1) numaralı alt bendindeki; “yürütülmesini sağlamak” ibaresinin, 15 inci maddesinin ve uygulamayı göstermekten uzak olması iddiasıyla tümünün iptali ile 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 36 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendindeki “ikincil düzenlemeleri yapmak” ibaresinin 36 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendindeki “ve sektörün” ibaresinin, 29 uncu maddesinin birinci fıkrası ve ikinci fıkrasının (a) bendi ile 30 uncu maddesinin, 29 uncu maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinin, 27 nci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendindeki “tıbbi cihaz ve ürünlerin reklam ve tanıtımının” ibaresinin, 27 nci maddesinin ikinci fıkrasının (ğ) bendindeki “yaptırmak” ibaresinin, 27 nci maddesinin ikinci fıkrasının (k) bendinin Anayasa’ya aykırılığı nedeniyle iptali için Anayasa Mahkemesi’ne gönderilmesi istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Davaya konu Yönetmeliğin 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 36 ncı maddesinin dördüncü fıkrasına istinaden hazırlandığı, bağlı kuruluşların hizmet birimlerinin görevlerinin ve çalışma usul ve esaslarının düzenlendiği, anılan Yönetmeliğin iptalinde davacının menfaatinin bulunmadığı, düzenlemenin, davacı Birliğin kuruluş amacı ve kanuni görevleri ile bir ilgisinin olmadığı, idarenin iç işleyişine yönelik olduğu, üst hukuk normlarına uygun olduğu ve davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Düşüncesi : Dava konusu Yönetmeliğin dayanağı olan 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 15/08/2017 tarihli ve 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değiştirilerek Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ve Türkiye Halk Sağlığı Kurumu’nun bağlı kuruluşları arasından çıkarılmış olması ve ardından dava konusu Yönetmeliğin 22.12.2017 tarihli ve 30278 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bağlı Kuruluşları Hizmet Birimlerinin Görevleri ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 12 nci maddesi ile yürürlükten kaldırılması nedeniyle iptal istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı :
Düşüncesi : Dava, 7.3.2012 tarih ve 28226 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Bağlı Kuruluşları Hizmet Birimlerinin Görevleri İle Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin; 5. maddesinin (b) bendinin, 7. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendindeki “Bakanlık politikalarına uygun şekilde ikincil düzenlemeleri yapmak” ibaresinin, (c) bendindeki “ve sektörün” ibaresinin, 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin (1), (2) ve (3) numaralı alt bendinin, (b) bendinin (4) numaralı alt bendindeki “ve gelir artırıcı düzenlemeler yapmak” ibaresinin, (5) numaralı alt bendindeki “ile sağlık otelciliği hizmetlerini” ibaresinin, (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinin, (ç) bendinin (1) numaralı alt bendinin, 10. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde (1) numaralı alt bendindeki “eğitim ihtiyaçlarını ve bu ihtiyaçlara uygun eğitim müfredatını belirlemek ve uygulamak” ibaresinin, (b) bendinin (1) numaralı alt bendinin, (b) bendinin (6) numaralı alt bendindeki “yürütülmesini sağlamak” ibaresinin, (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinin, (ç) bendinin (1) numaralı alt bendindeki “ve uygulanmasını sağlamak” ibaresinin, (ç) bendinin (4) numaralı alt bendindeki “veya yaptırmak” ibaresinin, (d) bendinin (4) numaralı alt bendinin, 11. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin (1) numaralı alt bendineki “yaptırmak” ibaresinin, (d) bendinin (3) numaralı alt bendinin, 13. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin (3) numaralı alt bendinin, 15. Maddesinin, 9. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinin (1) numaralı alt bendindeki, 10. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinin (1) numaralı alt bendindeki, 11. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinin (5) numaralı alt bendindeki, 13. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinin (1) numaralı alt bendindeki; “yürütülmesini sağlamak” ibaresinin, 10. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinin (5) numaralı alt bendindeki, 11. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinin (1) numaralı alt bendindeki ve 13. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin (4) numaralı alt bendindeki, “eğitim ve sertifikasyon faaliyetleri” ibaresinin, 11. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinin (1) numaralı alt bendi ile 13. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin (1) numaralı alt bendindeki; “performans değerlendirme ölçütleri oluşturmak” ibaresinin 11. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (b) bendinin (8) numaralı alt bendindeki “tıbbi cihaz ve” ibaresinin iptali ve 663 sayılı KHK’nın 36. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendindeki “ikincil düzenlemeleri yapmak” ibaresinin, 36. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendindeki “ve sektörün” ibaresinin, 29. maddesinin 1. fıkrası ve 2. fıkrasının (a) bendi ile 30. Maddesinin, 29. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin, 27. maddesinin 2. fıkrasının (ğ) bendindeki “yaptırmak” ibaresinin, 27. maddesinin 2. fıkrasının (k) bendinin Anayasa’ya aykırılığı nedeniyle iptali için Anayasa Mahkemesi’ne gönderilmesi istemiyle açılmıştır.
Anayasaya aykırılık iddiası yerinde görülmemiştir.
7.3.2012 tarih ve 28226 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Bağlı Kuruluşları Hizmet Birimlerinin Görevleri İle Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin dava konusu edilen bazı maddeleri dava devam ederken değiştirilmiş ise de; anılan maddeler yönünden de davanın açıldığı tarihe göre hukuksal denetime engel teşkil etmediğinden dava konusu maddeler incelendi.
Genel düzenleyici işlemlerin üst normlarına uygun olmaları gerektiği, düzenleyici işlemlerin üst hukuk normlarına aykırı hükümler getiremeyeceği idare hukukunun bilinen ilkelerindendir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 56. maddesinde; ” Devlet, herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak; insan ve madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini gerçekleştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenler.Devlet, bu görevini kamu ve özel kesimlerdeki sağlık ve sosyal kurumlarından yararlanarak, onları denetleyerek yerine getirir.” hükmüne yer verilmiştir.
3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’nun 3. maddesinin (a) fıkrasında, Sağlık kurum ve kuruluşları yurt sathında eşit, kaliteli ve verimli hizmet sunacak şekilde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca, diğer ilgili bakanlıkların da görüşü alınarak planlanacağı, koordine edileceği, mali yönden destekleneceği ve geliştirileceği, (c) fıkrasında, Bütün sağlık kurum ve kuruluşları ile sağlık personelinin ülke sathında dengeli dağılımı ve yaygınlaştırılmasının esas olduğu, sağlık kurum ve kuruluşlarının kurulması ve işletilmesi bu esas içerisinde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca düzenleneceği, bu düzenlemenin ilgili Bakanlığın görüşü alınarak yapılacağı, 9. maddesinin (c) bendinde ise, Bütün kamu ve özel sağlık kuruluşlarının tesis, hizmet, personel, kıstaslarını belirlemeye, sağlık kurum ve kuruluşlarını sınıflandırmaya ve sınıflarının değiştirilmesine, sağlık kuruluşlarının amaca uygun olarak teşkilatlanmalarına, sağlık hizmet zinciri oluşturulmasına, hizmet içi eğitim usul ve esasları ile sağlık kurum ve kuruluşlarının koordineli çalışma ve hizmet standartlarının tespiti ve denetimi ile bu Kanunla ilgili diğer hususlar Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca, çıkarılacak yönetmelikle tespit edileceği hükme bağlanmıştır.
02.11.2011 günlü, 28103 sayılı (mükerrer) Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 633 sayılı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile, yeniden yapılandırılmış, işlem tarihinde yürürlükte bulunan Mülga 26. Maddesinin (1). Fıkrasında, Bakanlık politika ve hedeflerine uygun olarak, temel sağlık hizmetlerini yürütmekle görevli, Bakanlığa bağlı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu kurulduğu; 27. maddesinin (1). fıkrasında, Bakanlık politika ve hedeflerine uygun olarak ilaçlar, ilaç üretiminde kullanılan etken ve yardımcı maddeler, ulusal ve uluslararası kontrole tabi maddeler, tıbbî cihazlar, vücut dışı tıbbî tanı cihazları, geleneksel bitkisel tıbbî ürünler, kozmetik ürünler, homeopatik tıbbî ürünler ve özel amaçlı diyet gıdalar hakkında düzenleme yapmakla görevli, Bakanlığa bağlı, özel bütçeli, kamu tüzel kişiliğini haiz, Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu kurulduğu, 28. maddesinin (1). fıkrasında, Türk boğazları, hudut ve sahilleri ile ilgili uluslararası sözleşme ve mevzuat hükümlerinden kaynaklanan yükümlülükleri yerine getirmekle görevli, Bakanlığa bağlı, özel bütçeli, kamu tüzel kişiliğini haiz, Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü kurulduğu, işlem tarihinde yürürlükte bulunan Mülga 29. Maddesinin (1). fıkrasında, Bakanlık politika ve hedeflerine uygun olarak, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerini vermek üzere hastanelerin, ağız ve diş sağlığı merkezlerinin ve benzeri sağlık kuruluşlarının açılması, işletilmesi, faaliyetlerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve denetlenmesi, bu hastanelerde her türlü koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin verilmesini sağlamakla görevli, Bakanlığa bağlı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu kurulduğu, 36. Maddesinde de, Bağlı kuruluşların en üst amiri olan Başkanlar ve Genel Müdür, yürütülen hizmetlerden ve emri altındakilerin faaliyet ve işlemlerinden Bakana karşı sorumlu olduğu, Hizmet birimlerinin görev tanımları, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usûl ve esaslarının Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği hükme bağlanmıştır.
3046 sayılı Yasanın Bakanlık bağlı kuruluşları: Başlıklı 10. maddesinde,” Bağlı kuruluşlar bakanlığın hizmet ve görev alanına giren ana hizmetleri yürütmek üzere, bakanlığa bağlı olarak özel kanunla kurulan, genel bütçe içinde ayrı bütçeli veya katma bütçeli veya özel bütçeli kuruluşlardır. Bağlı kuruluşlar, merkez teşkilatı ile ihtiyaca göre kurulan taşra teşkilatından meydana gelecek şekilde düzenlenir. Bağlı kuruluşların taşra teşkilatı; bölge, il ve ilçe kuruluşları şeklinde veya doğrudan kendine bağlı olarak kurulabilir.” hükmü yer almıştır.
663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye dayalı olarak 07/03/2012 günlü ve 28226 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bağlı Kuruluşları Hizmet Birimlerinin Görevleri ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 1. maddesinde, Yönetmeliğin amacının, bağlı kuruluşları hizmet birimlerinin görev tanımları, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemek olduğu, 5. maddesinde, bağlı kuruluşların maddede sayılan temel esaslar çerçevesinde hizmetlerini yürütecekleri belirtilmiş, dava konusu edilen b) bendinde, “Sağlık hizmetinin kesintisiz ve bütünlük içerisinde sunumunu sağlamaya yönelik tedbirleri alırlar.” hükmü , 7. Maddesinin (1). Fıkrasında ” Bağlı kuruluşların en üst amiri olan Başkan veya Genel Müdür, yürütülen hizmetlerden ve emri altındakilerin faaliyet ve işlemlerinden Bakana karşı sorumludur” hükmü yer almış ; anılan maddenin (2). Fıkrasının dava konusu edilen b) bendinde,” Bakanlık politikalarına uygun şekilde, ikincil düzenlemeleri yapmak,” c) bendinde de, Kurumun/Genel Müdürlüğün faaliyetlerini etkin, etkili, kolay ulaşılabilir ve halkın ve sektörün ihtiyaç ve beklentilerine uygun, ayrım gözetmeyen, şeffaf ve hesap verebilir şekilde yürütmek ve yürütülmesini sağlamak.
görevleri arasında sayılmış; Türkiye kamu hastaneleri kurumu başlıklı 9 . Maddesinin, (1). Fıkrasında Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumunun merkez hizmet birimleri ve görevleri sayılmış, anılan fıkranın a) bendinin dava konusu edilen 1) numaralı alt bendinde, Kuruma bağlı hastane, ağız ve diş sağlığı merkezleri ve benzeri sağlık kuruluşlarının açılması, işletilmesi, birleştirilmesi, ayrılması, nakledilmesi ve kapatılması işlemlerini yürütmek, 2) nolu alt bendinde, Kamu hastane birliklerinin kuruluş işlemlerini yürütmek, işletilmesini ve koordinasyonunu sağlamak, 3) numaralı alt bendinde , Sağlık kuruluşlarında özel nitelikli sağlık hizmetleri ile ilgili işlemleri yürütmek, 5 numaralı alt bendinde Sağlık kuruluşlarında hasta hizmetleri ile sağlık otelciliği hizmetlerini düzenlemek, b) bendinin dava konusu edilen 4 numaralı alt bendinde de, Sağlık kuruluşlarının gelirlerini izlemek, analiz etmek ve gelir artırıcı düzenlemeler yapmak, (c) bendinin dava konusu edilen 1) numaralı alt bendinde, bireysel ve yönetici performans kriterleri ve hedeflerini belirlemek ve değerlendirmek, 2) numaralı alt bendinde de, Sağlık kuruluşlarında performansa dayalı ek ödeme uygulamalarını düzenlemek, izlemek ve değerlendirmek , ç) bendinin davaya konu 1) numaralı alt bendinde , atama, nakil ve sözleşme işlemleri ile diğer personel hareketlerini düzenlemek ve yürütmek, yine anılan maddenin 1. Fıkrasının (d) bendinin 1 numaralı alt bendinde de, 5018 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde kiralama ve satın alma işlemlerini yürütmek, temizlik, güvenlik, aydınlatma, ısıtma, onarım gibi destek hizmetlerini yürütmek, yürütülmesini sağlamak görevleri arasında sayılmış; Türkiye halk sağlığı kurumu başlıklı 10 . Maddesinin,” (1). Fıkrasında Türkiye Halk Sağlığı Kurumunun merkez hizmet birimleri ve görevleri sayılmış, bu fıkranın a) bendinin dava konusu edilen 1) numaralı alt bendinde, Aile hekimliği ile ilgili iş ve işlemleri tesis etmek, izleme ve değerlendirme yapmak, eğitim ihtiyaçlarını ve bu ihtiyaçlara uygun eğitim müfredatını belirlemek ve uygulamak, b bendinin 1 numaralı alt bendinde, bulaşıcı hastalıkların kontrolü ile ilgili programlar oluşturmak ve programların uygulanmasını sağlamak, 6. Alt bendinde Mikrobiyolojik ulusal referans laboratuarı hizmetlerinin yürütülmesini sağlamak, c) bendinin 1) numaralı alt bendinde, Bulaşıcı olmayan hastalıkların kontrolü ile ilgili programlar oluşturmak ve programların uygulanmasını sağlamak, yaşlılık ve özürlülük gibi kronik durumlara yönelik sağlık programları oluşturmak, evde bakım hizmetlerinin sunulmasını sağlamak, 2) numaralı alt bendinde, erken teşhis ve tarama faaliyetleri başta olmak üzere kanserle mücadele hizmetlerinin etkin bir şekilde yapılmasını sağlamak, buna ilişkin plan ve programlar yapmak ve uygulanmasını sağlamak, ç) bendinin 1) numaralı alt bendinde, çalışanların sağlığının korunması ve geliştirilmesi için araştırmalar yapmak, ulusal sağlık politikaları geliştirmek ve uygulanmasını sağlamak, işyeri hekimliği ve meslek hastalıklarına yönelik çalışmalar yapmak, 4 numaralı alt bendinde de, tüketici güvenliğine yönelik olarak Kurumun görev alanına giren ürünlerin analizlerini yapmak veya yaptırmak, referans laboratuvarları oluşturmak, d) bendinin 1) numaralı alt bendinde, 5018 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde kiralama ve satın alma işlemlerini yürütmek, temizlik, güvenlik, aydınlatma, ısıtma, onarım gibi destek hizmetlerini yürütmek, yürütülmesini sağlamak. 4) numaralı alt bendinde Atama ve nakil işlemleri ile diğer personel hareketlerini düzenlemek ve yürütmek 5) numaralı alt bendinde de, Personelin eğitim ve sertifikasyon faaliyetleri ile özlük, terfi, emeklilik, disiplin ve benzeri işlemlerini yürütmek görevleri arasında sayılmış; Türkiye ilaç ve tıbbi cihaz kurumu başlıklı 11. maddesinin, (1). Fıkrasında, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun hizmet birimleri ve görevleri sayılmış; a) bendinin 3 numaralı alt bendinde, Tanıtım faaliyetlerine dair düzenlemeleri yapmak, b) bendinin 8) numaralı alt bendinde,Tıbbi cihaz ve kozmetik ürünlerin tanıtım faaliyetlerine dair düzenlemeleri yapmak.
ç) bendinin dava konusu edilen 1) numaralı alt bendinde, İlaç, biyolojik ürünler, tıbbi ürünler ile kozmetik ürünlerin analizlerini ve tıbbi cihaz kalite kontrol testlerini yapmak, yaptırmak d) bendinin 1) numaralı alt bendinde, İnsan gücü ihtiyacını tespit etmek ve planlama yapmak, performans değerlendirme ölçütleri oluşturmak. 3) numaralı alt bendinde, Atama ve nakil işlemleri ile diğer personel hareketlerini düzenlemek ve yürütmek, 4) numaralı alt bendinde, Personelin eğitim ve sertifikasyon faaliyetlerini, özlük, terfi, emeklilik, disiplin ve benzeri işlemlerini yürütmek, 5) numaralı alt bendinde, 5018 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde kiralama ve satın alma işlemlerini yürütmek, temizlik, güvenlik, aydınlatma, ısıtma, onarım gibi destek hizmetlerini yürütmek, yürütülmesini sağlamak, görevleri arasında sayılmış; Türkiye hudut ve sahiller sağlık genel müdürlüğü başlıklı 13. maddesinin 1. Fıkrasında, Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğünün merkez hizmet birimleri ve görevleri sayılmış, dava konusu edilen ç) bendinin 1) numaralı alt bendinde, İnsan gücü ihtiyacını tespit etmek ve planlama yapmak, performans değerlendirme ölçütleri oluşturmak, 3) numaralı alt bendinde, Atama ve nakil işlemleri ile diğer personel hareketlerini düzenlemek ve yürütmek, 4) numaralı alt bendinde , Personelin eğitim ve sertifikasyon faaliyetlerini, özlük, terfi, emeklilik, disiplin ve benzeri işlemlerini yürütmek, d) bendinin 1) numaralı alt bendinde de, 5018 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde Genel Müdürlüğün merkez ve taşra teşkilatına ait kiralama ve satın alma işlemlerini yürütmek, temizlik, güvenlik, aydınlatma, ısıtma, onarım gibi destek hizmetlerini yürütmek, yürütülmesini sağlamak görevleri arasında sayılmış; anılan Yönetmeliğin davaya konu 15 . Maddesinde de,” (1) Bağlı kuruluşların taşra hizmet birimlerinin görevleri, çalışma usul ve esasları, kadro standartları ve iş tanımları ile ilgili diğer hususlar Kurumlarının teklifi ve Bakan onayı ile yürürlüğe konulacak yönerge ile belirlenir.”Hükmü yer almıştır.
633 sayılı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile, yeniden yapılandırılmış, bakanlığa bağlı kuruluşlar belirlenmiş ve bu Kuruluşların görev, yetki ve sorumlulukları düzenlenmiş olup, Devletin , herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak; insan ve madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini gerçekleştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenlemesi ve bu görevini kamu ve özel kesimlerdeki sağlık ve sosyal kurumlardan yararlanarak, onları denetleyerek yerine getirmesi anayasal bir zorunluluktur. Bu bağlamda, Kamu hizmetlerinin, hizmetin nitelik ve özelliği ile kamunun ihtiyaçları dikkate alınarak, Bakanlık merkez teşkilatında ana hizmet birimlerince sunulmasının sağlanması yanında, ilgili bakanlıklara bağlı kuruluşlarca sunulmasının öngörülmesine engel herhangi bir anayasal düzenleme bulunmadığından, kanun koyucu tarafından bazı sağlık hizmetlerinin bağlı kuruluşlarca yapılması yönünde 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin yukarıda yer verilen maddeleriyle düzenlemede bulunulmuştur.
3046 sayılı Yasanın anılan maddesi göz önüne alındığında, dava konusu yönetmelikte ve dayanağı Kanun Hükmünde Kararnamede yer verilen bağlı kuruluşların, Bakanlık ve merkezî idare dışında olmayıp, sağlık hizmetlerinin sunulmasında bağlı kuruluşların tercih edilmesinde idarenin bütünlüğü ilkesine aykırı bir yön bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Kaldıki, bu kuruluşlar arasındaki eşgüdümü sağlama görevi Bakanlık merkez teşkilatına ve il sağlık müdürlüklerine verilmek suretiyle verilecek hizmetlerin bir bütünlük ve uyum içinde yürütülmesinin amaçlandığı anlaşılmaktadır.
Buna göre; 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 26.,27.28.ve 29. maddelerinde adı geçen kuruluşların görev, yetki ve sorumlulukları ayrıntılı şekilde düzenlenmiş olup; dava konusu yönetmelik hükümleriyle de bu madde hükümlerine paralel kurallar getirilmiştir.
Bu durumda, 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında, davalı idarenin teşkilat yapısının değişmesi sonucunda sağlık hizmetlerinin düzenli, süratli , etkili ve verimli sunulabilmesi amacıyla, kimi sağlık hizmetlerinin bağlı kuruluşlar eliyle gördürülmesine yönelik düzenleme içeren yönetmeliğin dava konusu madde hükümlerinde idarenin bütünlüğü ilkesine, kamu hizmetinin gereklerine, dayanağı mevzuat hükümlerine ve hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce, duruşma için taraflara önceden bildirilmiş bulunan 14/02/2018 tarihinde davacı vekili Av. ‘nın geldiği, davalı ‘nı temsilen gelen olmadığı, Danıştay Savcısı’nın hazır olduğu görülmekle açık duruşmaya başlandı. Gelen tarafa usulüne uygun olarak söz verilerek dinlenildikten ve Danıştay Savcısı’nın düşüncesi alındıktan sonra davacı tarafa son kez söz verilip duruşma tamamlandı. Davalı idarenin davacı Birliğin bu davayı açmakta menfaatinin olmadığı yönündeki itirazı yerinde görülmeyerek işin esasına geçildi, gereği görüşüldü:
Dava, 07/03/2012 tarihli ve 28226 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bağlı Kuruluşları Hizmet Birimlerinin Görevleri İle Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin; 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin, 7 nci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendindeki “Bakanlık politikalarına uygun şekilde ikincil düzenlemeleri yapmak” ibaresinin, 7 nci maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendindeki “ve sektörün” ibaresinin, 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1), (2) numaralı alt bentlerinin, 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendinin, 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (5) numaralı alt bendindeki “ile sağlık otelciliği hizmetlerini” ibaresinin, 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendindeki “ve gelir artırıcı düzenlemeler yapmak” ibaresinin, 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde (1) numaralı alt bendindeki “eğitim ihtiyaçlarını ve bu ihtiyaçlara uygun eğitim müfredatını belirlemek ve uygulamak” ibaresinin, 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi, (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinin, 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin (1) numaralı alt bendindeki “ve uygulanmasını sağlamak” ibaresinin, 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (6) numaralı alt bendindeki “yürütülmesini sağlamak” ibaresinin, (ç) bendinin (4) numaralı alt bendindeki “veya yaptırmak” ibaresinin, 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendinin, (b) bendinin (8) numaralı alt bendindeki “tıbbi cihaz ve” ibaresinin; 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin (1) numaralı alt bendindeki “yaptırmak” ibaresinin, 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinin, 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (1) numaralı alt bendi ile 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin (1) numaralı alt bendindeki; “performans değerlendirme ölçütleri oluşturmak” ibaresinin, 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin (1) numaralı alt bendinin, 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (4) numaralı alt bendinin, 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (3) numaralı alt bendinin, 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin (3) numaralı alt bendinin, 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (5) numaralı alt bendindeki, 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (4) numaralı alt bendindeki ve 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin (4) numaralı alt bendindeki, “eğitim ve sertifikasyon faaliyetleri” ibaresinin, 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (1) numaralı alt bendindeki, 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (1) numaralı alt bendindeki, 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (5) numaralı alt bendindeki, 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (1) numaralı alt bendindeki; “yürütülmesini sağlamak” ibaresinin, 15 inci maddesinin ve uygulamayı göstermekten uzak olması iddiasıyla tümünün iptali istemiyle açılmıştır.
Davacının, 663 sayılı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 36 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendindeki “ikincil düzenlemeleri yapmak” ibaresinin 36 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendindeki “ve sektörün” ibaresinin, 29 uncu maddesinin birinci fıkrası ve ikinci fıkrasının (a) bendi ile 30 uncu maddesinin, 29 uncu maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinin, 27 nci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendindeki “tıbbi cihaz ve ürünlerin reklam ve tanıtımının” ibaresinin, 27 nci maddesinin ikinci fıkrasının (ğ) bendindeki “yaptırmak” ibaresinin, 27 nci maddesinin ikinci fıkrasının (k) bendinin Anayasa’ya aykırılık iddiası ciddi görülmemiştir.
Nitekim Anayasa Mahkemesince, davacının Anayasaya aykırılığını iddia ettiği; 36 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendindeki “ikincil düzenlemeleri yapmak” ibaresinin, 29 uncu maddesinin tamamının, 27 nci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin, 27 nci maddesinin ikinci fıkrasının (ğ) bendindeki “yaptırmak” ibaresinin Anayasa’ya aykırılık itirazı incelenerek Anayasa Mahkemesinin 14/02/2013 tarih ve E:2011/150, K:2013/30 sayılı kararıyla söz konusu hükümlerin Anayasa’ya aykırı olmadığına ve itirazın reddine karar verilmiştir.
11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 02/11/2011 tarihli ve 28103 Mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış, anılan Kanun Hükmünde Kararname ile ve bağlı kuruluşları yeniden yapılandırılmıştır.
Anılan 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin “Bağlı kuruluş yöneticilerinin görev, yetki ve sorumlulukları” başlıklı 36 ncı maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “Hizmet birimlerinin görev tanımları, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usûl ve esasları Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.” hükmü gereğince, dava konusu Bağlı Kuruluşları Hizmet Birimlerinin Görevleri İle Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik; 07/03/2012 tarihli ve 28226 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin dayanağı olan 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin muhtelif maddeleri 15/08/2017 tarihli ve 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değiştirilmiş ve bu değişiklik 25/08/2017 tarihli ve 30165 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Buna göre, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ve Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, bağlı kuruluşları arasından çıkarılmış ve 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 184 üncü maddesi ile nın hizmet birimleri arasında genel müdürlük olarak yeniden konumlandırılmıştır.
Söz konusu Kanun değişikiliğinden sonra bağlı kuruluşların hizmet birimlerinin görev tanımlarını, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını belirleyen dava konusu Yönetmelik, 22.12.2017 tarihli ve 30278 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bağlı Kuruluşları Hizmet Birimlerinin Görevleri ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 12 nci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
İptal davasına konu işlemlerin tesis edildikleri tarihteki durumları itibariyle hukuksal değerlendirmeye tabi tutulacakları, İdare Hukukunun ve İdari Yargılama Usulünün bilinen ilkelerinden olmakla birlikte, dava aşamasında iken idari işlemin usulüne uygun olarak geri alındığı veya yürürlükten kaldırıldığı durumlarda, iptal hükmüne konu olabilecek idari işlemin varlığından söz etmek olanaklı değilse de özellikle belli süreyle de olsa uygulama işlemlerine dayanak alınan düzenleyici işlemler yönünden hukuka uygunluk denetiminin yapılması, iptal davasının “Hukuk Düzeni”nin korunması yolundaki gerçek amacına uygun olandır.
Ancak, dava konusu Yönetmeliğin amacını ve dayanağını oluşturan 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin değiştirilerek bağlı kuruluşlarda değişiklik yapılması ve davaya konu Yönetmeliğin tamamının yürürlükten kaldırılması, yine davacının haklarını ihlâl eder nitelikte tesis edilen herhangi bir bireysel işlemin de dava konusu edilmemesi karşısında, dava konusu düzenleyici işlemin yürürlükte bulunduğu süre içinde davacı yönünden gerçekleşmiş bir menfaat ihlalinden söz edilemeyeceğinden dava hakkında karar verilmesine olanak bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, konusu kalmayan dava hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, davanın açılmasına sebebiyet vermiş olması nedeniyle kararın verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen … TL avukatlık ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, aşağıda dökümü yapılan yargılama giderlerinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, bu karara karşı tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 14/02/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.