Danıştay 15. Daire Başkanlığı         2013/13774 E.  ,  2015/7281 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2013/13774
Karar No : 2015/7281

Davacı :
Vekili :
Davalı : Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı
Vekili : Av.

Davanın Özeti : 21.01.2012 tarih ve 28180 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 20.maddesi ile 25.03.2010 tarih ve 27532 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinin 6.1.1.Ç maddesine eklenen 8.fıkranın uygulanmasını göstermek üzere yayınlanan 31.01.2012 tarihli “Tüm Eczacıların Dikkatine” konulu duyurunun iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Tebliğin 6.1.1.Ç maddesinin 8.fıkrasındaki düzenleme ile hastaların tedavisinde kullanılması öngörülen ilaçlardan her zaman yeterli fayda görmemeleri, ilacın dozunun değiştirilmesinin gerekmesi veya ilacın yan etkileri nedeniyle tedaviye devam edememeleri gibi tedavi süreçlerinde çok sık görülen uyumsuzluklar nedeniyle ilaçlarını kullanmadıkları durumlar göz önünde bulundurularak, kamu kaynaklarının etkili ve tasarafflu bir şekilde kullanımının hedeflendiği, hastanın ilaca uyuncunu görmek için ilacın kullanıldığı hastalığa göre değişmek üzere kısa da sayılmayacak bir süre olan bir aylık dozunun verilmesi ile hastaların tedavisinde herhangi bir aksama olmayacağı, uzun süreli tedaviye geçmeden önce yeniden hekim kontrolünün sağlanacağı ve ilaç israfının önüne geçileceği, bu suretle kamu yararının da sağlanacağı göz önünde bulundurulduğunda uygulamanın yerinde olduğu, eşdeğer ilaç uygulamasının Sağlık Uygulama Tebliğinin “6.4.2. eşdeğer ilaç uygulaması” başlıklı bölümünde düzenlendiği, mevzuat çerçevesinde birbiri yerine verilebilecek olan bu eşdeğer ilaçların, Tebliğin 6.1.1.Ç maddesinin 8.fıkrasında yer alan süre kısıtlaması uygulamasına dahil edilmesinde mevzuata aykırı bir durum bulunmadığı, bu hükmün uygulamasına ilişkin duyurunun yeni bir düzenleme getirmediğinden Medula Eczane Provizyon Sistemi üzerinden konunun muhatabı bulunan sözleşmeli eczanelere ulaşacak şekilde duyurulduğundan Resmi Gazete’de yayımlanmasının gerekmediği; Sağlık Uygulama Tebliğinin “9.1. Medula Sistemi” başlıklı maddesinde “1-Savunulan sağlık hizmetlerine ilişkin bilgileri ile karşılığı ödeme işlemlerinin elektronik ortamda görülmesi Medula olarak isimlendirilen sistem üzerinden gerçekleştirilmektedir. 2-Genel olarak sistem, sağlık kurum ve kuruluşlarının kendi iç süreçlerine müdahale edilmeden hastane yönetim sistemine entegre edilecek web servisleri ile bilgilerin aktarılması şeklinde çalışmaktadır. 3-Medula sistemi bilgilerin elektronik ortamda dışarı aktarılması işlevinin yanı sıra teknik imkanlar ölçüsünde, ödeme kurallarının da sisteme eklenmesi ile sağlık hizmeti sunucularının sağladıkları bu hizmetlerin kurallara uygunluğunu kontrol etmelerine katkı sağlamak amacı da taşımaktadır. 4- Sunulan hizmete ilişkin Medula Sisteminden alınan provizyonlar ön izin niteliğinde olup, mevzuat ile açıkça belirtilmediği sürece hiçbir zaman tek başına yeterli sayılmayacak, bunlarla ilgili sisteme eklenmemiş diğer kuralların varlığı halinde gerekli kontroller sağlık hizmeti sunucularınca yapılmaya devam edilecektir” hükmünün yer aldığı, söz konusu tebliğ hükümlerine ek olarak konunun muhatabı olan eczacılara yönelik dava konusu duyurular ile hatırlatmalarda bulunarak Kurumun sorumluluğunu yerine getirdiği, duyuruda hukuka aykırılık bulunmadığı, bu nedenle davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Düşüncesi : Davanın reddedilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı :
Düşüncesi : Dava, 21.01.2012 tarih ve 28180 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 20’nci maddesi ile 25.03.2010 tarih ve 27532 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinin 6.1.1.Ç maddesine eklenen 8’nci fıkranın uygulanmasını göstermek üzere gönderilen 31.1.2012 tarihli “Tüm Eczacıların Dikkatine” konulu duyurunun iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu edilen duyuru, 25.3.2010 tarih ve 27532 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğin 6.1.1.Ç. maddesine eklenen 8’nci fıkra belirtilen Medula Eczane Provizyon Sistemi uygulamasında, aynı eşdeğer grupta yer alan ve reçetede yazılan doza yetecek küçük ambalajı olan ilaçlarda büyük ambalajların verilmemesi halinde mağduriyetlerin önleneceğinin,”Tüm Eczacılara” bildirilmesi amacıyla hazırlanmıştır.
Ancak; 25.3.2010 tarih ve 27532 sayılı mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği; 24.3.2013 tarih ve 28597 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinin 6.4 maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu itibarla, 25.3.2010 tarih ve 27532 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğin yürürlükten kaldırılması ve davacı Sendikaya yönelik subjektif nitelikte herhangi bir uygulama işleminin iptali isteminin de bulunmaması nedeniyle, konusu kalmayan bu dava hakkında karar verilmesine yer yoktur.
Açıklanan nedenlerle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce gereği görüşüldü;
Dava, 21.01.2012 tarih ve 28180 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 20.maddesi ile 25.03.2010 tarih ve 27532 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinin 6.1.1.Ç maddesine eklenen 8.fıkranın uygulanmasını göstermek üzere yayınlanan 31.01.2012 tarihli “Tüm Eczacıların Dikkatine” konulu duyurunun iptali istemiyle açılmıştır.
Her ne kadar dava konusu duyurunun yapıldığı tarihte yürürlükte olan 25.03.2010 tarih ve 27532 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği, 24.03.2013 tarih ve 28597 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinin 6.4 maddesi ile yürürlükten kaldırılmış ise de iptali istenen duyurunun uygulamasını göstermek istenilen düzenleme, sonradan yürürlüğe giren Tebliğde de yer aldığından, yargısal denetiminin yapılmasına engel bir durum bulunmadığı açıktır.
21.01.2012 tarih ve 28180 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 20.maddesi ile 25.03.2010 tarih ve 27532 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinin 6.1.1.Ç maddesine eklenen 8.fıkrada: ” Hastanın tedavisinde ilk defa reçete edilecek ilaçlar (raporlu olsalar dahi) en fazla bir aylık doza kadar ödenir. Sonraki reçetelerde yazılacak ilaç miktarı için tebliğde yer alan genel veya özel düzenlemeler esas alınır. Bu ilaçların devam reçetelerindeki farklı farmasötik dozları da ilk tedavi olarak kabul edilir.” hükmü yer almaktadır.
Bu düzenleme ile hastaların tedavisinde kullanılması öngörülen ilaçlardan her zaman yeterli fayda görmemeleri, ilacın dozunun değiştirilmesinin gerekmesi veya ilacın yan etkileri nedeniyle tedaviye devam edememeleri gibi tedavi sürecinde çok sık görülen uyumsuzluklar nedeniyle ilaçlarını kullanmadıkları durumlar göz önünde bulundurularak kamu kaynaklarının etkili ve tasarafflu bir şekilde kullanımının hedeflendiği ve hastanın ilaca uyuncunu görmek için ilacın kullanıldığı hastalığa göre değişmek üzere kısa da sayılmayacak bir süre olan bir aylık dozunun verilmesi ile hastaların tedavisinde herhangi bir aksama olmayacak şekilde uzun süreli tedaviye geçmeden önce yeniden hekim kontrolü sağlanarak ilaç israfının engellenmesinin öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
31.01.2012 tarihinde yayınlanan duyuruda: “Sağlık Uygulama Tebliğinin; Reçetelere yazılabilecek ilaç miktarı başlıklı 6.1.1.Ç maddesinin 8. fıkrasındaki hükme istinaden … Eczane Provizyon Sisteminde düzenleme yapılıyor olmakla birlikte, aynı eşdeğer grupta yer alan ve reçetede yazılan doza göre 1 aylık doza yetecek küçük ambalajı olan ilaçlarda büyük ambalajların verilmemesi mağduriyetlerin önlenmesi bakımından önemlidir.”, “Sağlık Uygulama Tebliğinin 28.01.2012 tarihinden itibaren geçerli 6.1.1.Ç maddesinin 8.fıkrasında belirtilen, ilacın 1 aylık doz ile ödenmesi kuralı Medula Eczane uygulamasında hastanın almak istediği ilacı veya eş değerini son 2 ay içinde kullanmaması durumunda uygulanmaktadır. Hastanın son iki ay içinde almak istediği ilacı veya eş değerini kullanmış olduğu durumlarda (önceki aldığı ilacın bitiş tarihi üzerinden 2 ay geçmemesi durumunda) tebliğde yer alan genel veya özel düzenlemeler uygulanır.” denilmektedir.
Davacı tarafından, aynı eşdeğer grupta yer alan ve reçetede yazılan doza göre bir aylık doza yetecek küçük ambalajı olan ilaçlarda büyük ambalajların verilmemesi zorunluluğu getirilerek Tebliğ hükmünün genişletildiği; dava konusu duyuru ile Tebliğ hükmünde yer almayan yeni yükümlülük getirildiği, 5502 sayılı Kanunun 41. maddesi ile Kuruma kanunla yerine getirmekle yükümlü olduğu hizmetlerle ilgili olarak tebliğ çıkarma yetkisi verildiği, ancak bu tebliğler veya diğer düzenleyici işlemlerin Kurum dışındaki kişileri ilgilendirenlerin Resmi Gazete’de yayımlanması zorunlu kılındığı, dava konusu düzenlemenin de Resmi Gazete’de yayımlanması gerektiği; Kurumun tamamen kendi kontrolünde olan provizyon sisteminde güncel düzenleme yapabilme imkanı varken yapmamış olmasından kaynaklanan sorumluluktan peşinen kurtulmaya çalıştığı iddia edilmiştir.
2010 tarihli Sağlık Uygulama Tebliğinin 6.4.2 maddesinde “Eşdeğer İlaç Uygulaması; temelde sınırlandırılmış bir terapötik eşdeğerlik olarak, aynı endikasyon için kullanılabilecek aynı etken maddeyi içeren ürünlerin benzer dozaj formları arasında fiyat karşılaştırması esasına dayanır” şeklinde tanımlanmış; maddenin devamında eşdeğer ilaç bedellerinin ödenmesinde uygulanacak usul düzenlenmiştir.
Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamındaki Kişilerin Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokolde de provizyon sisteminde eşdeğer ilaç uygulaması bandında yer alan ilaç bedellerinin Sağlık Uygulama Tebliğinde düzenlendiği şekilde eczaneye ödenebilmesi için düzenlemeler yer almaktadır.
Davacı tarafından Tebliğin 6.1.1.Ç maddesinin 8.fıkrası hükmünün dava konusu duyuru ile genişletildiği iddia edilmiş ise de hükümde hastanın tedavisinde ilk defa reçete edilecek ilaçların (raporlu olsalar dahi) en fazla bir aylık doza kadar ödeneceğinin belirtildiği; duyuruda da ilacın 1 aylık doz ile ödenmesi kuralının Medula Eczane uygulamasında hastanın almak istediği ilacı veya eş değerini son 2 ay içinde kullanmaması durumunda uygulandığı, bu durumda aynı eşdeğer grupta yer alan ve reçetede yazılan doza göre 1 aylık doza yetecek küçük ambalajı olan ilaçlarda büyük ambalajların verilmemesinin belirtildiği görülmektedir. Sağlık Uygulama Tebliğinde “eşdeğer ilaç uygulaması ve eşdeğer ilaç bedellerinin ödenmesi”ne dair kuralların düzenlendiği de görülmektedir. Bu durumda ilk defa reçete edilecek ilaçlarda en fazla bir aylık doza kadar ödeme yapılacağı hükmünün birbiri yerine verilebilecek olan eşdeğer ilaçlara da uygulanmasında mevzuata aykırı bir husus bulunmamakla birlikte Tebliğ hükmünün genişletildiği de söylenemez. Ayrıca hastanın tedavisinde ilk defa reçete edilecek ilacın hastaya uyuncunu görmek için bir aylık dozun verilerek kaynak israfının önüne geçilmesinin amaçlandığı göz önüne alınarak aynı durumun eşdeğer ilaçlarda da uygulanmasında ilaç ve kaynak israfının önlenmesi açısından faydalı olduğu açıktır.
Dava konusu duyuru ile yeni bir hüküm ya da düzenleme getirilmediğinden, 5502 sayılı Kanun’un 41.maddesi gereği, duyurunun, Resmi Gazete’de yayımlanma zorunluluğu da bulunmamaktadır.
Bu durumda, 21.01.2012 tarih ve 28180 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 20.maddesi ile 25.03.2010 tarih ve 27532 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu
Sağlık Uygulama Tebliğinin 6.1.1.Ç maddesine eklenen 8.fıkranın uygulanmasını göstermek üzere konunun muhatabı eczacılar için yapılan 31.01.2012 tarihli “Tüm Eczacıların Dikkatine” konulu duyuruda da hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; davanın REDDİNE, aşağıda dökümü yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, kararın verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre …-TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine , bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 30 (otuz) gün içinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyizen başvurabileceğinin taraflara bildirilmesine, 10.11.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.